장음표시 사용
281쪽
Reo qui pluribus potest uti exceptionibus a. s. sp de excipiamus hujus regulae eit in I. 13. pla ra.d .de obi g.ctaci. 6c in t 76.cumflim Cvarus. delegat. 1.3c indu quifrvum . Regula autem l. o haec As: Nunquam a bones prostra um pso
natam nates de eadem re concurrentes , alia altam consu-
δὸς σέ. m. Eadem est in penul de obligo ait Scint Mnunquam Dyr de privatis delictis. Ejusdem autem rei,sive DE EADEM R E ; rectem hac re Rula: non vero de eodem facto. Nam ob eanisdem rem si ve idem corpus duo facta vel plura intervenire possunt; ex quibus plures sit ni actiones: ut si quis verberet servum alienum i iuria:& proinde duae actiones, legis Aquiliae cic Iniuriae ; quarum una non consumit live tollit alteram, dI in qui servum. Usus hujus regulae est maxinae in actionibus poenalibus, ut mata. quiservum, & d. l.nunquam . 2I. vulgaras.*pr. αs furita. I .F.m tutela S I.seq.μpr. de tutetis rationibus distrah. C. ult. Instit si quadreaupsec. itat. Isuyr.arbor.furt.cae l. 6fupri ad L. Iuliam de a
dult. Etsi autem una alteram non contum It:nori
licet tamen plures actiones in eodem libello ciciudicio conjungere; quod vulgo vocant cumulare. Quς actionum cumulatio non est iuri con- sentanea,licet in soro ex glossis recepta. Caeterum huius regulae usus non peraeque Valet In hactionibus non poenalibus: valet quidem in miXris, p.ri licet. svr. quod metus causa. Sed in rei persecutoriis non peraeque, ut dixi,valet. Merae enim poenales si concurrant cuni rei perlecutoriiS. altera non tollit alteram. ut actio Furti
282쪽
riem mixtam tollitur rei persecutoria, d. l. 9 Llicet,ut dc contra, per rei persecutoriam tollitur
mixta si quidem ea sit at bitraria,l. 14. Ceum 'Ni fur. quod metu . d. l. r. V. in tutela. 2 seq.stupri tui ct rationιbus dist. Ad Effectum autem &Vim actionis,sive naturam,pertinet reg.in l. Is & aO . Quae duae videntur contrariae. Nam in L U. Rem habere πιδε-
tur is qui acti onem habet ad rem reciperandam. At id. 2C4 Minus en, inquit, actionem habere q mrem. Dicendum,re vera non esse idem actionem
habere,& habere rem; quia qui rem habet fiuctus quoque percipit: & plus cautionis in renies , quam in personam. Laph.t. Sed quo ad juris
esse nus interdum qui habet actionem videturrem habere. Cujus regulae usus est in actione in personam, L 77.cum Pater I .surdo.supr. δε le .gat. 2. l I. svr.de reb. eorum quisub tutel. non in actione in rem : quod tamen putant Glos graphi, sed refelluntur etiam argumento d. zo h. t. De Persenis, quae sunt Actor & Reus, pri- tramis naum hic est Regula, in Lias. Favorabiliores Rei Πρη λώ-
potius quam Actores habentur. Ratio: tum quia naturalis es lavor pro laborantibus,ut aitQuin- , , tilianuS, Illu . . c. I. tum quia Actor in potestate sua habet,quando velit agere: Reus non habet, quando velit conveniri. Ls inflass.de doli except. Usus regulae in I 42. h. t. qua Rei ignorantia exin cusatur,Actoris non ite.de qua Scsupra dictu
283쪽
COMMENT. DE RE G. Iu R. obi de heredibus. Est Jc usus in L 33 h t. ubi de in lucro durior est causa petitori , quam Rei: de
qua l. 33.supr. lib. t. ubi de lucro. Sic, in duorum deiuno melior est caussa possessoris, i. Isq. h. t. Alii favores reorum in I. Anter pares.supri de resedit in tuo. Griferiis Excepitio est in Novellut etiam supra dictum , ubi de odio dc favore, lib. 1. Deinde inpersonis spe statur,Cui,& Conistra que ni detur actio. Et de eo, Cui; nulla est re gula. Contra quem; est una, in ior. Cum sieris nulla actio enῖ. Ratio est perspicua quia actionis usus ei in judiciis, quae sunt luris civilis, i. quotiensseu siqvucaui.I.9 ervus o. Contra Dominum igitur agi selet de peculio, ex serui contractu: vel noxali actione , exservi deliino. Observandum autem, hanc regulam esse de Actione: Aliud enim in Accusatione,l.IEatas a cusare. Culisvride accus tum quia corpus ha
bent servi, quod puniri potest: tum ne delicta
maneant impunita. Huc pertinent & Regulae de heredibus ;An, 3c quae actiones dentur con tra heredes quae sunt multae .ut in i β. .lII.si. I. Ia . 1.II2.i n. Ub. si Vcr 3 CZ 164. Ex qui bus aliquot hac regula continentur : Actiones ex contra fit in heredes dari,in selidum: Poenales ex maleficio non dari, in heredes, G. Isa ursin. d. t. 11 .sit HSI. l. ii Ly.LI n . Ratio diiserenti inter contractus& maleficia:quia in contractibus lucrum & damnum;in maleficiis poena versatur. In damno & lucro heres sibi imputet : poenae autem suos tantum auctores tenerit . Dacim M. C. depam. dc explicatum, ad T.
284쪽
dicitur certissima iuris regula. Haec au te regula est bimembris: de Contractu, dc de Maleficio. De contractu est Regula inae l. isa in .s in I. 117sia De eo &ια de oblig. FH.De Maleficio .
est regula inae l.β-σI . Illius membri de Contractu nulla sib h. t. est Exceptio, sed est in dy. non autem,& Dpr. IδoLult .deprecano. Hujus autem membri, de Maleficiis, duae sub h.t. exceptiones adseruntur. Prior: nisi qumtenm ad eos pervenerit,ael. H. ΦΩ. 7. Ratio. d. II. i. Pervenisse autem accipitur, etiamsi mo- mento pervenerit,d. l. iar de qua lege ,& verbo Pervenisse, jam supra libr. r. ubi de verbis. Altera Exceptio,ini. i 6 . Poenalia judiciasemel L in. Pinis Accepta in heredem transmitti possunt,: hoc est, Actiones poenales non transeunt contra here des, nisi contestaxae contra defunctum. Quae fregula Sc in I. D confirmatur: ubi heres post li- L. pr. hoo rem contra defunctum contestatam dicitur teneri ex omnibus cauiliς, hoc est,tam ex delustis, I se quam ex contractibus, ut ingemuit. d. t. Instit.
depe*.m temp.act. ubi & heredibus dari dicti n-tur post contestationem, ut in d. v. Ratio EX-ceptionis, est in effectu contestinionis litis ; de . . quo insta latius. Sed haec de privatis dei ictis a ccipienda. Nam in publicis , ne post litem qui dem contestatam cum desuntio , tenetur ne- res l. ro f.depublIussi Heredi Pater comparari solet,de quo est Regon Is8. Expoenabbira cati ii L
non solet in patrem de peculio almodam. Quaere- ρα. - . εgula ex comparatione inter actionem. Noxa-
285쪽
LIBER II. v meus. MORTE actiones pereunt: Rei quidem 'morte, poenaleS ex maleficiis, l.3 f. is feriis, de quibus tam supra dictum. ActoriS vero morte, Mi injuriarum actio, Actio ingrati in libertum.
ει donatarium. T EMPORE pereunt: ut multae
Pra toriae;ut de dolo,&c.Ratio Regulae pendes
ex effectu litis contestationis,de quo infra. ..t
Praulationes igitur , de quibus jam agendum, voco ea quae in actionibus praestantur: ueeit dolus, i. isa in m. h. t.) culpa, mora casus, id , quo i interest, poena. Sed de Poena jam dictum. . De Eu quod interest est una Reg. in I 2 . siuate- Leu 34. t m cujuss intersit infacto , non in iure consipit. in hoc est in omnibus actionibus venit id quod in- tereth, maxime bonae fidei, & in faciendo , l. r. Fufr. de ari. - . l. I3.supr. de reIudici Admonendum, Omnia sere civilia ad haec duo ,Juadc Factum ,revocari sive ut alia sint Juris,vel in Jure consistant, alia sint tacti; alia sint mixta, in Obligatio, Dominium, dcc.sunt meri juris: contra Pactum, Bona aut mala fides sint mere facti: sed mixta sunt Possessio, Contractus,Vacuam possessionem tradere. Nunc aitJurisco fultus, id quod interest esse Facti; pendet enim ex personi, Gocis, rebus, ut alias sit majus, alias II HI S.d. I.se pr.deis. empl. Idem & de mora dicitur , eam esse magis facti quam juris : qui in circumstantiis sit posita, I. 32. mora. supr. de iusiurM. Ea autem quae sunt facti,sunt incerta,c L mora, IJI. ubi. q. qui id quod se pr.de verb ob C. Quare & id quod interest petitur non condi
Hione certa,ut rutam Glossographi, sed incer
286쪽
ctum supra. De Culpa & de Dolo multae sunt regulae, sed pleraeque iam explicatae, in ιbr. I. nempe quid sit culpa vel dolus; vel quis in culpa, vel dolo sit, & q uis non: Non tamen, in
quibus actionibus haec praestentur: quo pertinet insignis Regula in l.M. contrari . CuluS regulae haec est sententia: in quibusdam negotiis vel actionibus praestari dolum tantum; ut uia deposito, & precario : in quibusdam praestari dolum& culpam; ut in emptione, locatione, pignore, dote, tutela negotiis gestis: In quibusdam praestari dolum culpam,& diligentiam; ut in mada to dc commodato: in nullo praestari casu nisi alter convenerit, extra quam de dolo, ne praestetur. Sed haec Regula. quia dc plerisque satis explicata, etiam a nobis glira, jam omit-
in specialibus actionibus non multae hic sunt Regulae. Est de Dolodn l. r. ubi tantum dicitur ex consilio haudulento ea nasci: de quo iam ante dictum. Sunt 3c de Condictione in debiti, in L 1 . UM. sed eae jam supra explicatae. De actione de peculio,eam non dari ex delictis, item modo dictum ex l., . h. t.
ATqu hae fere sunt Regulae de Actionibus. Nunc de Exceptionibus. Sed prius
287쪽
de Cautione : quia cautiones quaedam instaractionis habent, ut Praetoriς l. I. 1Vr.des ulat. Pro. 37.supr. HOR. e aft. De cautione est una Gregula in L EI. rara cautionu in re est, quὰm in per- sina. Ratio: quia utilius eli rei incumbere,qUam ninn. agere 6c rem persequi.Usus est in Li.s .i .sfris perficieb. insi unde constat Instit. de obl.quae ex del. 87 .m s. desideiussorib. De Exceptionib' sunt plures. ut ea de concursu, in l. . mo ex his gu/ 1., o negantse debere prohibetur etia aba defcnsione uti, mri. myilex impedit. In eade lege adiungitur de con- ώμ. eursu Actionum:de quo supra dicitum. De concursu Exceptionum:h.e quod Reo permittatur uti prius una,deinde alia atque alia , si priores non valeant: est & l. s. s S.sur. L Lxc. Ratiis disterentiae inter Exceptionem &Actione ira,cst .R . favor Rei. Usus regulae, in diuti. Exceptio est in verbis nisilex impedit. Quae sit haec lex, & quae Exceptio,nondum reperi. Nam quae ab alijs ad- seruntur, non placent. Haec enim clausula , n lex impeti, mihi Tribumani videtur, qui eam multis legibus appinxit uti. 27.si ult. f. e minor. ι 6. f. de coni. empis . De r ecest. I. C.de reb.cre dιt.l I4. de coni.empi l. 24 .suPr.demrb. ignis θex noviisimo iure, id est Novell. 1δ Harnieno pulus adfert hanc exceptionem ut ei qui semel debitum fuerit inficiatus, non liceat alia exce-ptione uti. Alia regula de Exceptionibus ad per sonas vel etiam ad caussas referri potest, in l. ij6. L .i us. i. Cui dammaIιones, eide ct exceptrones compe- Cων mistere multo magis quu dixerit Cuius reguls Ratio
288쪽
as. COMMENT. DE REG IUR.& ipsa quoque regula extat. Usus quoque est
in I.28 ure non. si ultimsupr. ex quib. causi. mayyres. Non obstat I.21. i quis conducitionis. C. de loca. toc ubi exceptio dominii non datur conductori. Non enim eo contractu de dominio agitur. sed de fruenda dc restituenda re. Observanda autem Sc hic inter Actionem & Exceptionem differentia : quod omni casu detur Exceptio, quo Actio. sed non contra, l.I Rretinenda.S C. pcrpetuo. Aut; possistis. Haec ratio differentiae est 'perspicua: quia sufficiat interdum Exceptio ; u possessori,d.b retinendassiperpetulo. HUC qUO-que accommodari potest Regula in ba. initio Inυιltu nemo cogitur rem defendere. REM,scilicet suam. Nam procurator ob mandatum cogiturrem, sed alienam, defendere, L Π sed heperson synon solum.l. Aronsolum.=Pr.de procur. Observandum autem dc hac in re non disserre Actorem a Reo: Actionem a defensione: hoc est. neque agere, neque defendere quem cogi invitum rem suam iuit. C. de Uurispupill. l. Zo. creditor. C. de pignor. S d.t. Coae ut nemo iuvit. ager. Ratio regulae: quia suae quisque rei moderator est&arbiter, l. H.in re. manae Usus huius regulae latissime explicatur a Petro Fabro, ut ocab Accursio.Ad Effectum & Vim exceptionum A Us pertinent istae, utan l. I;.3c Ps. g. I. ubi de.verbiss Cepisse, 6c Accepisse: quae jam lib. I. explicata: t u MAP. ut in I. M. Marceltiti. Desinit debitor esse is qui na-cina . Litu e i exceptionem justam, nec ab aequitate natu-oli abhorrentem. Quod ait: Desinit D E A I To λ
289쪽
A'. Vera quia crPraetorium, & effectum: non tamen quo ad legis civilis subtilitate nio: Exceptio enim actionem seu obligationem stricto jure no tollit a ueCX tinguit sed ejus vires infringit δc elidit. Sic de Regula de Achione .in ci 1 S ao .de effectu ac- Cipiendae : ut supra dietum. Recte autem ait haec Regula de exceptione, quae sit TAT E NATu RAI I : Etsi enim pler que exceptioneS ex ea qquitate oriuntur: qu dam tamen in odium creditorum indue ς sunt: ut exceptio Senatusconsulti Macedonian hin quali cregula non tantam vim habet, l.sdsi paterfamibas.
in .st i seq. fad Senatusiconsuli. Macedon. Ut est & exceptio, Quod qui si, Iuris, Sc. l. 3 s ultissiumantelligenda quoq; h c Regu
66 gemina est ea qui in L ita Vihil intere ii 3 te 'im
ure quis actionem non habeat, an per exceptionem ω t in
infirmetur: quo ad effectum scilicet ex jure Pr - torio. Uideatur &usus harum Regularum in ' lusiupr.de paclis.l.Mρρη-verb. obl. & in L eto. s. obligatum accipere supr. de lib. caus & hujus
praecipue in l. qa. ρ. is cut .supr. de procurat.
290쪽
De Judicio .ct rimum de Iudice.
Dictum de Actionibus,& Exceptioni bras
Reliquum est tertium huius capitis mc-brum, de Judicio: in quo Actionum ScExceptionum est usus, Sed hoc membrum ecizbipertitum. Prius enim de ipso Magistratu ocIudice deinde de ipso judicii ordine, vulgo pro-α cessem vocant, agendum. Ad Magistratum, eiusque Oricium pertinent aliquot Regulae. Scy inprimis Reg. in L im. Non estis ulis concedendum quod per magis,atum publice possiseri: ne occasiosis majoris tumultusfaciendi. Ratio regulae in ipsa regula: ne occasio m. ita fere Otii .de. mat.I . Nos agitur magistratus legesque a maio- ribus nostris accepimus, ne sui quisque doloris judex sit &c.Damnum accepisti: Erat lex, sor clijudexmis si vos jure vindicari pudet. At mehercule iam ad arma mittitur, & instituitur perniciosa nocendi contentio ,& in vicem legis ira succedit. Usus est multiplex: ut in L ait Praetoria si debitorem. Iupr. quae instauri credit. & maxim id agit Tribunianus, ut pleraque per magistra
t. i. ssi pensiost de murando. In quibus legibus apparet manus Tribupiant, propter hac regulam. Huc etiam ea regula, Neminem sibi jus dicere posse,pertinet: quae non hic, sed extat rui I a