장음표시 사용
411쪽
cunque teli genere pulcerrinae decertanteni , ad omnes prae- sectorum nutus quacunquhse circumagentem versantemque, denique summa vultus atque animi alacritate hostem &. Prae- . lium deposcentem Z Hujusmodi juventutem, imperii Ipem ac fundamentum, videlicet Gianiratos, non immerito Turca rum Princeps filios suos vocat. Memorant Philopoem nem, quem Graecorum imperatorum ultimum dixerunt , cum videret antiquam Graecorum rei bellicae laudem per ignaviam μ& disciplinae militaris neglectum senescentem brevi internio, rituram , atque ei rei ut patriae amans civis inprimis subventum cu peret, haud parvum nobilissimae juventutis comitatum sibi ascivisse, quem belli artibus institueret: cumque aliquata do cum hoc juvenum globo, militari vestitu decenter ornato, in quoddam Graeciae theatrum multitudine hominum relat tum introiisset, magnum illi ab universo illo populo plausum datum , summisque exceptum laudibus. Cujus quidem
plausus is sensus suit: quod ille populus intelligebat quid ei
civi deberetur , qui patriae gloriam quantum in te esset ab in teritu revocaret, & juventutem ad militare decus virtutemque capessendam excitaret. Nos quoque quis dubitet, quin Diis hominibusque approbantibus , summo totius populi Christiani applausu communis salutis caussam simus susceptu ri, labentemque rei militaris laudem in pristinam dignitatem
Sed non ero longior ;& finem faciam si prius eo paucis
me retulero unde haec defluxit oratio. si monuero & inclama vero, si obtestatus suero, ut in tanto periculo, inquanto pota orbem terrarum conditum nuda unquam gens versata est, ab eo cui i
412쪽
DE UELLO TVRereo eo cui indormivisse videmur veterno aliquando excitemur, reique publicae ad exitium ruenti succurramus: has sedes hoc nomen, haec decora, tanta cum laude a majoribus nostris parta de nobis tradita, conservata velimus. Conservandi aute unicam esse rationem: stadversus vim ad vim & arma nos convertamus; arma vero non fortuita neque tumulinaria iace proculi quaesta, sed expedita, sed magno judicio magnaque ratione delecta exculta & instituta. N hil postremo nobis debere vii deri tanti sciamus, quod ut huc perveniatur non cupide sube. amus. Exemplo eorum qui loco parum munito sermidolo- sa premuntnr obsidione: qui cum jam jamque in hosti potestatem venturos se videant, Omniaque extrema: crudelitatis' exempla ab insolenti vjctore timeant, ad eum repelloiadum ni . hil non perpetiuntur & faciunt, neque quicquam grave sibi ducunt, neque ulli rei parcunt, modo summae rerum & publicae saluti consulant. Quod si secps statuerjmus, nobisque&reipublicae per ignaviam aut mentis errorem desuerimus, relictum iri aliud nihil, quam ut aut gremus in alias terras, quod multae saepe secerunt gentes vicinorum injuria coactae a virisque possessionibus hosti pro victoriae cumulo relictis ejus .immanitatem suga declinemus , aut certe ad unum pereamus omnes . Sed migremus citius: si adeo in nobis omnis obso. levit virtus bonaque nostra agros tecta lares hostis antepos.sideat, quam corpora: quam sanguinem nostrum hauriat, quam liberorum Sc conjugum pudori scedissime illudat, & ut uno verbo dicam potius quam eam rerum omnium indignitatem videamus, quam tot Asiae Asricae atque Europae popu-M li ab Orientis regionibus ad nostros usqne fines majore ter ς rarum quam temporum intervallo subierunt. Nam cum ii
, dum nos quibus illi vestigiis ad exitium praecipitemus, sitque Aa a. idem
413쪽
3 Busareturi CoΗs1LivM 'idem prorsus rerum nostrarum qui fuit illorum antequam pe rirent status, idem in caussa pari nos exitus manet. Sed cur migremus Militemus potius :& quae nobis salutis subsidia largissima manu Deus benigne suppeditat, alacres & grati suscipiamus. Nos ad arma, in quibus post Deum spes una salutis superest, ingentibus animis atque iti tonvertamus , ut virtute nostra , & magnitudine periculi , & exitio
quod nobis impendet, dignum est.
414쪽
. FIDEI HOSTIBVS TvRCIA GERENDO
416쪽
a tua Mis. certum est , a ue cogitaudi de communi Chrisianae reip salute, atque immans fima bartarie Tur cica propu unda : non ob id tamen artitur Hud e cium iri, qui tam anxio perturiato planeque confuso com- munium temporum statu, humiliter a Pe fideliter consulere aliquidiu mHum pia quadam Christiana propen et e conetur. Siquidem hujubmodi rerum facies oculis ellecta est, ut merito cuivis consulentipto Gmmuni salute, tanquam gregari, militis voci inclinatis relus is acie apud Imperatorem, lacus ese debeat. Immo spe prosulse is publica trepidatione infimorum confitia, haud obscuris documentis est cognitum. Neque enim, IΜPERATOR IN ut CTI ss I ME , hoc quis suam suseipit aut tentat, ut curas aut solicitudiues divisi animi tui . OHis terra procurationem complexas, se acuere, augere aut limare posse existimet. quod in tanta sapientia tua, ac tanto maximarum re rem usu, Ssumma copia prudent imorum hominum, cogitare esset e trema dementiae atque intolerasilis arrogantiae. Sed cam ipsum
periculum is praesentia vel longissime distos attingat ue iamque hoc
flagrans incredium longe latque devastationem ac ruinam mineturoquum es omnes paratos promtosque ad ejus ex ione accurrere: ac
tua Al. Principi sit auctori pukerrimi veris praeferentisigna, ctam 1 siue suum pro virili exhilere. Sic ego , et forte sapientiae tua in tanto Imperi, fastigio prolure meam sedulitatem S conatum mi
nimὸ pQum,tamen deferendum putavi : ne tu tanta concursatione proferentium uniscunque delitum suum vicium, olus relictus ignaviarac Iocordia maculam sustineam uod interim ita a me exhibetur, ut nihil hli sit meum, atque proprium,exfue meo penu depromtum. Totam cst ictim viri, qui pro
pter seminam autoritatem , incredilitem rerum omnium experien
417쪽
Prina roR, comitem Tarnovium supremum ducem Re jea. Tuae notum esse s acceptum: qui propter peritiam rei bePicae , Niu gues victorias a barbaris hostiira reportatas , toto terrarum orbe . Mustrium meritorum fama celebratismum nomen est consecutus. Hic tantuι vir, optimus Μux S gravi mus Seuator, nou modo sustiuet per-sisv uis hujus cou ij se ejus indu itum autor est S architectus. Apud quem e astris Haugaricis reversus, o Austriacam pestiaentiam vitans, complures Ies eommoratus: pro veteri mihi constituta cum ii obsese vantia S amiliaritate, operam dedi, ut, quae icte pro singulari sua e ga rempust Christianam pietate, s lGredibili erga M. Tuam e , ρυIratrem Ferdinodum studio , tam neceJarlytempore maxime neceDioxia est locutus, inscripta referrem. quae nunc in coetu palam se adeuπ-tium 4ecumbens ex Alore pedum dixit imiarc remotis arόitris seorsum mecum tracta avis. qua 1isdem ex iEius ore excepta is usiis orationis cincinnis S calamistru parὸ si liciterque recenseti. Et quamvis HGvim S gravitatem in dicendo exprimere non possum: tamen enitar,ut mes O terminos idius ferri onis non excedam. Qui sanesermo,quam vis nos uno tempore ab eo decursus est coutinenti oratioκε λ sed inte palatu diebus S successuis horis halitruo tamen ita dilucide graviter articulate de toto negotio Latine disseruit; tit sacile animadverti po- erit, in quot partes sermo i2 per eos dies habitus uset divisus. mum enim ratiocinatis est de concordia Christianorum Priηcipum :Dem de de vicio Imperatoris aὰ tantum bestum qtillus relus no-ιu Turci prastarent : Postremo quisuis copys S viritus , DEI spe, cum hoste barbaro post constigi ,οc quilu Cbtilliori isios aηleces κρVtinam Maiest. Tuae, trivICTIssi ΜE IMPERATOR, conatus hic meus tam gratus existat, a*μe magna onimi alacritate suscipitur: ut forte vir isie , ex sera hominum gener Dux , institutu tuum nusin i υeWst juveris: tamen Mu iri orium putare qum es, Pri -c es viros; lo is mas locorum spatijs duiuuctos, cum Majest. Tramalto Apie tisima, idem sentite. Sed iam Esem uiuentem audia
418쪽
DE BELLO TvReico. imis. quis ' eius senso AEe universa re e ponam. I se curem intro-Acitur perpetuo contextu segμου iteι tractans , ne nis estisim i ae voces , inquam S itauit, sepim repetuη .Q. De coaetarina au. um sic exorsus est. , τ' quidem mihi conscius sum in omni rerum usu megiocrita- tis atque adeo potius tenuitatis meae: tamen cum post hanc sunestum clasem, tantam ubique trepidationem, pavorem, ac conuernationem secutam audio; ut Christiani fracta ac debilitati barbari hostis adventu animos despondere videantur; pu lavi me sine scelere & communis rei gionis offensione praetc mittere non posse, quin sensun meum de hoe statu rerum aporirem, & s forte nihil novae medelae praeter caeteros ossorem, bene tamen & teci e sentire voluisse cum alijs bonis vitis cognosceret. Sed cum de modo &ratione arcendi hujus hostis cogito, nihil tam adversarium est, nihil tam obseat si ej& sduciae conficiendi hujus belli , quam dissidium Principum Christian rum, ac mutuo se delendi, nunc clam, nunc palam, mirifica studia. Quae sane n si restincta fuerint, renassia, aut sedata; se .stra recipitur omnis cogitatio de Turco profligando. Quare non possum non aperte & libere, quid de hac parte scutiam, referre; antequam rationem ipsam gerendi belli attingam.Loi gum esset Christianos Principes admonere sui ossicij. cujus rationem rescrendam esse aliquando Summo D Eo, non post uni ignorare. Taceo illa, quae etiam in privatorum reconciliationuinterponuntur : hoc vel illud resarciendum i s quid delictu ni. sit compensationam inducendam, atque id genus passim nota. Hoc autem animadvertant, ultionem ex privato odio, quam arbitrantur in inimicum tendere, omnino in detrimentum ac perniciem totius Christianitatis vergere. Deberet profecto
maledictio, de dira hominum imprecatio, atque perpetua illa infamia, qua ipsis ub hujusmodi facta inuritur, aliqua ex par
419쪽
366 C .. a NovIx CossILIvM te eos movere. Deberent Reges nominum dignitatem & vim tueri quam sustinent, nisi re notatos omni macula & turpitudine apud posteritatem velint. Deberent in idem incumbete redis acto qui Evangelium sequi se pure profitentur. Nam vel ipso sole clarius est, religionem nostram, nobis dissidentibus intoninis odus & bellis , opprimi & extingui, Mahometi sectam crescere &propagari. Discant Christiani Principes, exemplo verborum hostis nostri fidem suam propagare. Is in conscederatione olim cum Ioanne Rege requisitus, ut aliqua castra restitueret; respondit, id se libenter facturum, nisi obstarent tem pia Mahometicae religioni dicita: quae non licere sibi tradcrein manus GAvRoλvM ita enim Christianos vocant) prose rebat. Si commiseratione & pietate non moventur, cogitent commune periculum , & suturam calamitatem aliquando in ipsos redundaturam.Nam constat, non defuisse potentes Mo narchas, florentes magnis opibus, quos publicus Christiani nominis hostis ejusque majores subjugarunt. Decinus jam Turcorum Caesar dominatur: qui sane ouantum sibi ditionum sub
iecerit, nemo est qui non videt. Fallitur, qui putat eorum ambitionem facturam modum. Grasiabixur hoc malum , quousque pervadat eorum dominia, qui nunc sum non parva causa hujus iussidii. Nemo arbitrexur ab eo occupatam Hungarbam, ut conquiescat, ejusque sinibus contenta aut expleta sit in-snita &insatiab iis Barbari cupiditas. Non est existimandum aliter quam eos multo acrius gloriae&famae stimulis agitari. qua Christianos. Vb:cunque trophaea fixerunt, ibi non modo sinis. cupiditati , sed initium aliud ex alio novae cupiditatis novo suo cessiori loeatur. Certe ob privatas fi multates non deberet Christiana respublica negligi; cum videamus omnibus seculis apud Ethnicos privatas ostensiones crebro salutis rei publicae causas age triet 4ondonatas. Quanto aequius est pos facere; quibus
420쪽
ne privatis quidem mutuo inter se flagrare odio, nostra persu, sione concessum est λ Turcus non propulsat, sed insere hella Christianis: Principes autem Christiani potius in mutua visceratiastas vibrant, quam in illum hostem capitalissimum eas contorqueant. Cum vero id agunt ut videantur velle resistere numquam talem ordinem&delectit in faciunt, ut justis viribus eumpto pulsare queant . Plus hoc modo laostem irritant,quam arceant, aut populos fidemque Christianam defendanz Vereor ne uis me concionatoris munus obire loquatur, si dixero: Principes a Deo in terris constitutos, ut justitiam ex aequo admini. strent omnibus . fibditos defendant, fidem propugnent. Adbare insimum quemque de plebe coram DEO & hominibus reum agi . si non satisfietat debito suo ossicio ac vocationi supe. Quan-
to magis ipsos Principes, quorum fidei & tutelae commissi sunt, id sacere par est Sed haec & id genus eomplura non dubito ab
alijs dicta esse multo disertius. Utinam a Principibus in actionem deducantur, quae optima mente, quamvis odiose, a viris
bonis proferunturi Non est ambigendum, si quis producto
catalogo bonorum & malorum Principum interrogetur: cuius se similem esse optaret; quin respondeat mox nisi amens sit ae malle potius Principis boni nomen & vitam referre . quam ma hi u Neronis ut pore tyranni famamque sibi peroptari superessebi iam quam malam. Nihil enim magis tyrannicum, quam ne
gligere suam famam nec curare quid quisque de se exi mpta
sanes viam assectant; ita se gerant in administranda republica. ut L udabilem &sempiternam famam bonis operibus post se relinquant. Habet Caesar & Rex Galliae caeterique Principes Chri stiani latissimum campum bene merendi de fide nostia, sibiqueti posteris suis aeternum decus & nomen immortale comparato di. Summi Ponti scis partes viderentur vel praecipue , posthabi. pri votis negotijs Imperatorem & Regei Galliae adsoncordi q