장음표시 사용
121쪽
QVs D NIHIL IN EO AI HORISMO HIPPOCRATES
PECCET, CUIUS INITIVM, t QVI CRESCUNT PLV
Iulio Alexandrino Tridentino interprete.
Ex pomina recognitione interpretu ad veterum exemptirium graecorum fidem. Dcum non rectet dare, aut redarguere Hippocratem porasse, quiane --
menta quulem artis Ufim tenuerat. C A P. I.
V M in Hippocratem nulla in se constata hominum inuidia scripserit
cu Lycus tu cuicunq; collibitu hoc est, longe adhuc minore cos onerandos inuidia existimo, si qui, quae perpera in illii congeruntur crimina,diluere uales, ueluti apud utrorsicini libros in iudicio lecturos, defensione paret,praesertim cu qui accusat,anteil ea quς diciatur,discendo percipiat, audacius agit, si uero defendit, in ueteris magistri placitis exercitatus sit. C6mentarios itaq; scripsit quide Lycus Hidi Gpocratis aphorisinos exponetes,utrobiq; aute hominis placita male accipit,& cu reprehendere,& cu mi u qtiae ab illo dictitur, nonnulla laudare se putat, nec ni inus,in quibus contradictione molitur: nam, nee quae ab eo laudantur, inter Hippocratis placita ponuntur,uerit Lyci conamdia sunt, & per quae contradicit,aperte seipsum prodit,Hippocraticae artis neclementa quidd tenere: eui uero elementorti scientia non adsit,multo is sane minus artis illius syllabas,aut coi u qua ab ca procedunt aliquid nouerit.Itaq;,si primus ego,aut unus demum essem, qui censere Hippocratξ dicerem ex calido, frigido humido,ac sicco animantiu costare coipora, minus sortasse audacto Lucum accusare,st antesi Hippocraticae artis clemcta teneret ibroru ipsius scribere enarrationes aggrederetur: neque enim aut eos,qui alienis placitis nomen dedere, aut ne principia quide artis utilia agnosciit, explanare aphori sinos docci, sed qucadmodu ab incute aetate didicere,eius rursiis ybat, aut danat placita.Lycus aut Hippocraticae artis ignarus adeo est, ut, cu primas cometarioru cius in aphori sinos expositiones perlesissem,Peos testor oes,nsi potuisse me reliquae libri parti pcurredς aium adhibere, adeo mihi visus est a veteris magistri sente tia abc rare.Cu vero amicorii cuida visum fuisset,ut ijs,si ab illo in artiori sino, in quo ait,Qtiae au ent Hplurimu habet caloris innati,scripta sunt, aures acc6modare, deinde alij et quampurinii me hortaretur, ut eius obiectionibus resp6derc,hac ductus necessitate, scribere illa ag cssus sum. Η 'Messpro multiplici corporum caliditasse asseveranda. C A P. a. Sta,qub facilius quae ab illo dictitur,& a nobis dicenda aduersus ea sunt,intelligat, qui ferre de re hac sistentiam debe t,prafari pauca quaeda oportet. Calorem incsse nobis in aperio apud oes est: utru aut cx cordisatq; arteriarii motu gen retur is,an vero, quemadmodu connatus cordi motus est,ad eundd etia modii se habeat calor,diuersa de his sensere medici. terum,si quis est, qui perdiscere scientifice cupiat alanti ucunctoru senerationis primordia calidum esse,& stigidu & siccu,& humidis,unu nis coscriptu a nobis libria habet, in quo, quid de hoc Hippocrates sentiat,explicamus dei nostramusq;,cui quidem titulit secimus, Ite elementis secundum Hippocratem: ab hoc deinceps libri De temperaturis habentur, in quibus , qusnam corpora maiorem calidi elementi portionem,quaeve minorem adepta sint, ostedii nus,utq; hac ipsim ob causam calidiora haec,illa frisidiora natura facta sint: na,cum uniuersis nobis caliduinsit elem ii a prima statim orisine innatum, qua sortiti ex semiae ac sanguine mestruo si
122쪽
A mus distamus tamen inuicem,' magis minus6; alius alio calidior reperiatur: sunt tam E latitudini huic quida tanqua termini praefixi, quos ultra si temperamentia progrediatur aut aemot renos aut iam interire necessest: vi enim plus iusto restigerati morbos contrahimus stipido ,sc,cu extra sanitatis campum excalfacti fuerimus, febrem incidimus : quin etiam sibi tu ipsarum quaedam exacte siccae habentur,sicuti exquisiti ardores ; quaeda vero si imme humidae , qa penus illae sunt,quas graeci vel ἐλέλι: appellat.Qm d si alicui vocabula lisc no admodii placent, aut res alias istiusmodi nona siclaturis notare cosueuit, huic ego clarum oratione faciam,quales esse humidas sebres dica: cum a prima statim die argicitantes sudant, sudoroq; ipso aut parit,aut nihil leuatur has ego humidas appello subres; siccas e diuersi, eas voco in quibus sitis vrget vehemens, ac scabra visitur lingua, durata li:,t aqua coriis,cutis, plurimiisq; in uniuerso adest corpore squalior. Sunt di aliae quaeda febres cutis totius tras piratione lagetibus ins hae, ut & pungi,& morderi videantur,quod ipsum etia dupliciter fit: na,quod sentimus aercu, siccum intercis nobis, interdit litimidu, veluti vapor quidam, apparet, nec iam aliae in sanis reperiuntur teperaturarii inter se differentiae, quas a recta declinare teperie dicimus,quarum lue naturalem, quantu fieri a nobis potest,inteperiem corrigimiis: qu non postrema est sanitatem B tuentis artis pars .Quaecunque vero teperata natura corpora instituit, in his nihil se huiusmodi tangentibus offert,quippe quae ex quinta temperie constent, ut nec caloris desectum s ntiant, quod senibus restigeratis I; accidit,neq; vero excessum,quod his euenit qui labore usi sinat nimio,aut aestiuo se soli diutius exposuere: ac multo sane minus mordacitatis,aut molcst is qu icquam horii obtinet calor. Verum,ut, quae dicuntur,apertius intelligantur, optime a nobis siet, si inmemoriam balnea revocabimus, in quibus unacu sit temperatoria sermula, multae visunt inteperies,una certe balnei intemperies ea est,cum plus quam usus postulat,repertu id fit id usuerit: altera, cu ad molestiam usq; ex calfiictu sit: tertia,cii nec stigiditatem eius, nec caliditate damnantes, vapore tum repletum esse dicimus,liocq; illud nomine culpamus . Quis enim est, qui nesciat, qui modo homo sit, temperata caepius non solii aqua reperiri, sed ad eundem etiam iam aerem, atque vaporem sic etiam temperatus in ipsis balneis lapis est, in quo nec caliditate nimia,nec frigiditate,nec ariditate, nec iam humoris redundantia culpata,vollitari s L sumus. Igitur, quemadmodii in aqua, lapide, aere, eode modo in vapore temperata inest caliditas. Qui quoties balneu temperie hac praeditus repleuerit qui lauatur, balneum quidem huiusnodi danant, dei); eo quaeruntur, non tamen frigidius id, aut calidius appellant. Uod si hi C iusmodi etiam aliquid accesserit, duplici balneu culpa notant, frigidu id esse di res, vaporisq; plenum,quemadmoda rursus nimio cu vapore immoderate calidii: non tradamus itaque haec obliuioni, neq; prae nimia,quam nonnulli ostentansi sapientia, quae uniuersim hominibus cunctis aperta sunt,destruamus.Vcrsi quoties dicente de animali audiemus alique,' huius lup ratus ciar sit, intemperatus illius, balneotia recordati cu crinius, non erit ad diuersiani qui irpia dirigenda cogitatio, sed illud,quo, quicunque communes notiones integras seruant, quotidie cum in alijs permultis,tum vero in his, de quibus mentionem iam secimus, balneis dirigunt, transferenda: calidii itaq; balneu esse inquiunt, ac frisidiam: vaporses item plenum, siccumve,a que aridum, singulis his nominibus propriam rem aliquam significantes. Effigitur prster haec, quae retulimus, aliud quodda balneu sumo plenum, & eo menercle numerosissimarum speci rit: siquidem alius ex roboreis lignis, ex ficulneis alius,oleaginisve constat, ac pro unaquaq; arbore alius, atque alius: sed his particulatim differentiis in praesentia fisi egemus: satis nuc sit, si uniuerse genere hoc unica nomenclatura atquc intelligentia comprehensb sumidum csse balnei aere dixem, nihil hic nec calore illius, nec stigore danato, aut etia si sorte ita cotingat utrobim culpato,& quod calidum balneu,& sumi dii sit: veru omissis iam balneis, age corum, suae D quotidie domi nobis accidunt, recordare, quoties aedium,in quibus d imus, nunc humiditate,nunc uero frigiditatem nimiam, aut caliditatem culpamus. Num igitur ad eundem modum domus aerem in magnis sub Cane caloribus danamus, & cu fletus is sumo fuerit, an potius hic quoq; , quemadmodii in balneis,non nun tiam calore inter se nihil quidem distant 3est aut si
horum alter hoc tantum unum, nempe calicius aer, alter praeter id sumidus etiam: ac calidus quidem aer lachrymas nunqua ciet, cum tam e sumidus, etiam si modice calidus sit, id semper faciat. Qia amobrem planum hoc in loco aperte factu esse arbitror,mordacem caliditatem, non quod magis ex calficiat,uerum alia quadam re,diisei .Quocirca saepenumero, cu ad sanam a. quae sumo careat, maximam proxime accesserimus, adeo calescimus, prope ut aduramur, nutilus tame,quod euenire in sumo solet, morsum sentit, nec lacrymas oculus mittit: miremur igitur siquis sit, qui hanc in sumo quidem, ac flammam differentiam deprehendat,in comoribus uero nostris interdum quidem uehementissimam caliditatem non persentiat, qualis est famae, interdum autem,qualis est fumi, mordace infestaq;: nec sane minore admiratione prosequamur, siquis animantium caloris intemperies, ijs, quae in balneis, domibusq; reperiuntur, pr portione respondere non concedat. Ergo, quemadmodum alius domus aer est fumidae, alius
calidae solummodo, ad eundem, opinor, aperte modum diuersus ab his est, in quo accensarum
123쪽
tum lucernarum multitudo sit,aut facis, quae fuliginem mittat: quo fit, ut semidi in alterii vo- εcemus aerem,alterum fuliginosum, nimirum eum, qui cx materia ad plenum perusta venit: staquidem, cum utrunque flammae excrementum sit, laoc est inter suliginem, ac sumum discrime,s fit ligo te, est materiae ad plenum perusti exhalatio, sumus neq; ex perusta, aut terrea, Veruex semiusta,exq; humida, torcaq; substantia composita materia fit. Quicunq; igitur in Hippocratis placitis legitime versatus fuerit, is demum didicit eius, quam medici omnes usitato iam vocabulo sensum latentem transpirationein appellant, qua distantur corpora, aliam quidem talem esse,qualis vapor est, aliam autem qualis aer siccus, atq; aliud esse, cum,quae videri pos
sunt, exeunt humiditato. eramur qmedam. cum, dum cauom disserentiam non Vnosit, artium omnium conctitutionem quam Plato, or reliqui Phil , ni docuerunt, euertere. CAP.
HAee sunt,qus attulit Lycus verba, tum probare nititur,nihil alium ab alio differre calorsit
quae iam non quidem, tu a nobis refellant, expediant,cum ipsa sponte sua corruant: quid enim tande ait Calor qua calor intelligitur,nullam obtinet cum calore alio differentia. Si igit Πnihil orationi appositum significat hoc, qua calor intelligitur,subtrahamus inde penitus id: un ii quid notat, aperte calorem a calore secundu quidem hoc minime, sed secundum aliud tamealiquid distare monstrat: nam, si nulla ratione differt, quorsum attinuit uerbum,qua adderctanalia quidem ex parte differt, nam hoc differ secudit id, quod differt driae intelli,nt: si nanq; , secuitu quod vir si quodq; dicitur, tantu modo consideret,ia reru omni u discrimina tollas icet :animal quatenus animal est, nihil ab alio distat animali: plata quaten' plata, nihil ab alia distat plata: arbor, quatenus arbor,nihil ab alia differt arbore: nu propterea animaliu dpiae non sunt
volatile pedestre, natatile, uatile, terrestro,aercu, aut mortale,&immortale, aut Gnate,&i
rationale, aut domesticu,&syluestre, aut timidii,&audax aut alioru,quae scimus, disci iminum viiii quodq; na quid attinet plura rcferre Sic etia inter platas arbor aliud est aliud frutex aliud spina herba aliud, sitffrutex etia aliud: an potius,cuat alia oia,quatentis a talia, nihil inter se diu stet G has,quas modo retuli, uniuersas,ac pler os permultas etia alias aialis este differetias vere quis dixerit Znec ia aliter dicendii de plantis: neq; enim planta a planta eo distat, u haec qui dem rationalis sit, illa irrationalis, neq; qi uolatilis haec pedestris illa sit,neq; uero secundu aliuearii quas modo enumerauimus, differetia: cad modii sane nec animal ab animali differt, u Ghoc quidem frutex sit, illud spina,hoc arbor, illud herba,hoc suffrutex illud cedrus, uerit plata-rli potius generi huiusmodi attribuitur sectio. Quin etiam morborii ditas Lycus ipse plurimas
colligit: atqui morbus a morbo, quatenus moibus, nihil differt, sicuti nec symptoma ah plomate quatenus symptoma: horurn nihilominus drias scribere. v redii Lycus, sicuti sat ratis etia doloris ac alioru morboru otum: atqui lateru dolor, qua dolor latem a laterali dot re esto minime distat: cu in inter hos alius si,qui dolore ad iugulit usq; , alius, qui ad praecordia extendat: ad cunde modii aluis est, in quo infectum colore aliquo sputu uisitur, alius huic o positus,in quo nihil expuitur, 'ui Ar et a nonnullis uocatur.i. Duto carcns, esiae'; praeterea disterentiae plurimae sunt, secticu suaru diuersitate diuersam et esse curatione continfit: quo tamen ipsas, ac febrium praeterea ipsarii differentias nobis nititur Lycus tradere: at tu ue illet ob caloris redundantia: siue ob qualitatis mordacitatem fiant, sebris cum febre, qua quide Ω- . bris est, nulla constituetur differentia.Quamobrem oratione incrudita adeo perquirit Lycus ut non sentiat artes se inde planc omnes citctiere: siquide in rei uniuscuius uir differetiis ii
stendis artes cosistunt. de quo Plato etiam in Philebo prolixius inter ipsa statim libri initia dis seruit. nec ab illius discesserui opinione Aristotcles, Theophrastus,& Chrysipp',& Mnesithe', Hae nullus quide est, qui non ea se in opere de arte disserat de hac oratione. Verba porro, quae
primum de artium constiti itione Plato attulit,ad huc se habent modum. crates. Vna quide, quae ore egredit ut, in nobis vox est,ac multitudine rursus infinita tum omnium, tum uniuscuiusque. Protarchus. Quid niξ c.atq; ex horum neutro sapientes reddimur, neque eo quod infinitum illius sciamus: neq; uero, quod unum, uerum quod, uot qualiaq; ea sint, nouerimus dest demum, quod nostrum unumquenq; grammaticum reddat. Prol. uerissime dicis. c. nec iainu sic uin quod faciat, liuersum ab hoc est, I ot quo nam modo Soc.uox utique,quod ad arte illam attinet,una in ea est. Prol.quidni Soc. ponamus autem duo, graue,& acutum, ac tertiupraeter haec aequilonum, an aliter tibi uidetur Prolaita censeo. c. non tamen propterea ed eius adlaue probe musicam sueris,cu haec sola sciueris,nec,nisi ad plenum ut ita dicam ea te- πneas cauicquam egeris. Prottanon sane. c.ucrum id tum amice as loquere,cum uocis. quod quidem ad eius spectat grauitatem,acumenq; , quot sint numero interualla, ac qualia, & interual- lorum terminos apprehenderis, tum quaecunq; ex his ipsis factae compositioncs suerint: quas, μcu, qui ante nos suere, pspexissent,nabis, qui illos sequimur, uocadas reliquere harmonias Nec
minus in corporis rursus motionibus alias ines la huiusmodi affectiones censent,quas ipses nu-
124쪽
Ameris dimensas oportere aiunt rythmos, menseraso; appellare, simul etiam illud intellige mee ad hunc esse modum,in re omni de uno, ac multis insimul consideradum. csi enim haec ipsa hoc apprehenderis pacto, tunc sapiens euasisti: cumq; rem cpaamcunq; alia hoc modo conlideratam tenueris, sic demum in hoc factus prudens cs. Ac sanae quide mentis auditoribus satis lisc su rat ex Platone audisse pro artium uniuersarum constitutionis indicatione. neq; em in fieri pol, ut vel solius rei artifex quis sit, nisi rexu prius differentias teneat: n6 tamen ab re fuerit i, quin admodum Plato non contentus sola sermonis summa, in exemplum praeter iis claritatis gra tia,addidit Dammaticam ac musicam, ita nos cxemptu quoq; afferamus unum,artis quide pictoriae,sed cui subiecta colorum materia sit. nempe enim hoc etiam in loco, affirmemus, licet, inter colorem,& colorem, qua color est,nullum este disi Emm,exq; hocvniuetias eoru differentias tollamus: id quod Plato etiam tandem ipse in Philebi notauit principio. Cum enim voluptates diiunxisset Sociales, nec eas, qui cu co disterebat, inter se distare oes csiccderet , qua tenus voluptates sum, simillimasq; esse illas diceret: huic illius rationi verbis his obuia it S M crates: Etenim inter colorem etia,& colore o vir diuine, secuitu hoc nihil distat, quatenus qui- dam color hois unusquisq; est, omnes tame albo nigrum, praeter id, quod diuersum ab eo sit, B etiam contrariis stinum este scimus. quin etiam figura omnis cum alia secundum idena genere una est, illius tamen partium quaedam oppositissimae sibi inuicem sunt, quaedam diuersitate in- ter se obtinent infinitam: ac permulta etiam alia sic se habere comperiemus. quare noli fidem rationi huic adhibere,quae unum cotrari jissima omnia faciat. Haec sunt serme eius de coloribus, ac ac figuris verba. In quibus vero de voluptate dis utat, sic habet: Voluptate edd adici dicimus & proterviente holem,& modestu, nimiru hoc isto quod modeste agit: voluptate etia sentire M insanu dicimus, insanarumq; opinionum, ac spei plenii: sed & prudenter agente, eo ipso' 'rum Q denter agati nec sanξ merito pro insano habeatur, sivis voluptates has similes inter se esse v- αν trasq; dixerit. Caeterum, queadmodii uoluptatum disteretias verbis his Plato breuibus dem strauit, plenius autem eas per univcrsum librum exposuit, sic artium in duobus libris discrimiana explicuit, phisia, ac Politico.Quid igiturὸ scientiarum, ac uoluptat si differentiae aut plurimae, ac coloris praeter haec, figurarumq;,vocisq; tonorum,tum etia artatu, horarum, regionu , mor rum rerum deniq; aliarum olum, in selis uero calidis,aut nullae omnino ei mi, aut quae
cosnosci ab hominibus non possint Caeterum Lyci ratio haec unius ut ipse quide existima caloris, re aute vera rem aliarum omnium disserentias tollit, siquidem rationis vis huius eodem C omnibus modo conuenire potest. Eade enim de humoribus quoq; ipsis deinceps dicam, nimirum nihil eos distare inter se, quatenus humores sunt.In quo uero insi iter priter alia peccat, hoc est,quod artes etia uniuerias de medio tollit, quippe tuae ex si ecierum constituantur dis serentiis. Et Plato quide, cu prius de artium csistitutione in summa dixisset exemplo deinceps rationem aperuit, dum ostendit, quemadmodum cornitis demum costituatur vocum differetiis grammatica ars. At Lyci ratio tum hanc, tum cu illa irariter musica tollit , aliasti Iraetcrea omnes,dum uidelicet uocis huius, quatenus hoc aliquid intelligitur, unica censet esse disses tiam. uideto tetitur, quomodo prius quidem grammatica artem, dei de uero alias quoq; oeso ratio ipsustollat. Impossibile uidetur mihi, ac nulla fieri ratione poste, uocem hanc , quatenus ς intestigitur, consideranti, ut cum alia uoce secundum quidem pronunciationem ipsam,disserε- uam lineat, cum tamen proprietate quadam disserat, nempe qualitate, qus in pronunciatione ponitur. ae sane ratio eadem undecunq; est, atq; illa,quae inter prima Lyci uerba scripta est, ijsu; ipsis illius uerbis omnibus constat, uno tantum caloris uocabulo in uocis nomen mutato, ut si dalida illa sutura, haec quoq; sit: at ualida haec non est, neq; igitur illa erit: nisi forte Lyci populares uocem h nsi i adiuersam ab ο esse existimauerint, nec uoce ab a differre: sin has quoq; D ipsas diuersas inter se esse fatebimur, praeterq; has,α λυ,tu reliquas quascunq; literas, hae quidsi quatuor, dc uiginti crunt. quae uero illarum differentias nouit ars,est graniniaticae: sicuti mustica quoq; ipsa vocum acunam,ac grauitatem callet, quas tamen ipsas quoq; nihilo sane minus
Lyci ratio tollit uox enim,quatenus uox est, a uoce non discrepat, cum uocis tam e mediae s nus, sicuti extentae, mediar u tono acutior, ita eius, quae prope mediam cst,tono grauior sit: aerursus inter has ipsas uos extentae sonus tono sub principalis mediarum acutior,eius uero, prope mediam est, grauior sonus hemitonio tertiae diuisarum, hortiq; deinceps acutiores alij,
alij prauiores atq; viij deinceps, quousq; ad acutissimum omnium, . auis limumq; senum per-
ueniamus. Quae s me omnia non animaduertit a se optimus Lycus tolli,dum dicit, Impossibila M te mihi,nec ulla ratione fieri poste uidetur, calorem hac certe ratione consideranti, qua intellias gitur, nempe secim dum calefactionem,uti ab alio item calido differat. lirum uero, ni, da inter colorem quoque, qua color est,ssifferentiam esse ullam negat, pingendi arid de medio tollat, suae rubrum, album,nigrum latium, atque alios id genus colores sub oculos ponit. magis scilicet persuadebit, quae de cψloribus affertur ratio, luam quae dicta est de calido. calidum enima calido distare quidem, non tamen alterum alteri contrarium est edicimus: colorem uero a
colore non ditare solum, sed cum albo oppositissimum este nigrum.
125쪽
nec rum, est humorum disserenusaduersas L cum . C AP. 1 .EIcet hic Lyciis quonam tandem fieri modo potest, ut color, qtra colorintellisitur, colori
contrarius siui & vere quidem ita me Dii amet existimabit colore, quod quidξ ad col
xem attinet,colori contrariu nullum cssciveruntamen quemadmodu verum hoc in , sic etiani
illud nempe nigro albu non solum differre, sed hactenus etiam differte, ut contrari jussimum illist .Et quonam tandem pacto fieri potest, dicet ibi russe ij, qui Lyco omnia deserunt, ut ille 'nusimu ac contrarijssimum sit, sicuti in nigro,&albo quibus hoc si item dicemus,ut, si quidd im possibile eis videtur,idem simul cum nigro album esse, simul etia illi cottiarium, alterum horum cligant.Nam Plato quemadmodum sine & Arist.& Theoph fieri posse existimat, alterius ab altero cum genere idem sit tantam tamen haberi speciei differentiam ut contrarii essima ei sit. Mij, si non sermone veru esse utrunque ccnsent, manifestiore clisam. Porro manifestius est, quato id etiam magis apud Osis in consessio est,nigro conciariu este albu.' si urium hoc est, verum autem stimonem utrunque Me possenegant illi,& qui nigro contrariu cise album dicit, & qui idem non sane recte existimant,cum a nigro quatenus color est, nihil differre albu dicuntis quidem qui in Platonis libro cum Socrate una disputat uenia fortasse dimus sit, dum a vi canda in differentias uoluptate Socratem prohibet. nusqua enim istiusmodi adhuc inuenieba- Ptur liber, qui fieri posse doceret, ut,tametsi multa multis genere eade essent, eousiliae tamd disistiment, ut contrari j simam sibi inuicsi specie,naturamq; obtinerint, Cum uero scriptus aliquo do a Platone Philebus sit, in quo rei docet ueritatem.si quide librii hunc Lycus nunqua in m nus legendum sumpsit hominis doctrinam suspicio: sin, cum legissici,no intellexit tamen, ing iiij perspicacitatem demiror. st si postqua intellexisset, persiasus in densi fuit, s lix eius iudicia agnosco.Proh Ih uni immortald reperietur aliquis, qui, dialectica ipsa ne alimine quidem salutata ,sermones interroget Gi: cu tu aliquem inuenias medicu, graniatico, hirtor philosophualiuomninoquepiam, qui modo literis incubat qui Platonis non linerit Philebit quid Phileba dico neq; enim in eo solum proposita ratione edocuit Plato, sed in libris multis etia alijs mentione de hoc fixit: ex quibus unu saltem oportuerat optimum Lycum cuntitisse, eu, si se mones perquirere scientificos studcbat: in turpe sit cum, qui Hippocrate redarguere conat,& sermones interri gat, ut ipse quidem exi stiniat quod uolunt, perficientes, uideri ne prima quidem tenere eomina,quae inter Philosophos tractantur. Caetcrii admirandii sane de humoribus cxcptu amiti t.hoc est.n.quod uult,quatenus humores oes sunt,nihil eos inter se distare: se cicundu st autem ij quide acidi sunt illi uero acerbi, ii salsi,dulces illi,secudii hoc differre, in quibus sua ipse uoce ignorat. cu. n.qua humores diis ut, licat, arbitrat inde se nullii esse in his diu scrimen probare mistraq; horum dis rentia Hippocratu attulisse, si ustra etiam uniuersum de succis opus conscripsiti ea laeophrastum.At cui uoc'ulum quoque hoc,succus, humoris differentiam quandam praes eta: ius ito tametsi humoris differentia quaeda sit,nihilominus in plures secari potest differetias alias. Verum nihil sane admiratione dignum sit, Lycum, sui eousq; rerum i arus est,ut putet astringentem in aceto incise qualitatem, hanc aduersus Idippocrat Eausum cise contradictioncm scribere. quae enim tam sunt manifesta, Anazarbeus qii : Di scorides nouit,tum quicuit'; de materia commentarios scriptos nobis reliquere, in quibus alia quide falsa appellat, alias altilaginosa,aba amara, alia dulcia,alia austera alia acerba, alia astrii sentia alia acria, alia acida. At cminenti stimus Lycus, aut luod inta acida, astringeni Pq: qu litate discrime sit, penitus ignorat, aut gustadi amisi uim prorsus, ut nullam humorum dii taliam percipiat Apparet enim cum non alium ex aceto,quam ex pyro, aut in pilo aliquo, aut pomo aut cydonio sensum capei . Atqui omnes bomines ex potius quaeda acin uocant, qua Ain astringentia,nonnulla dulcia, sicuti mala quoq; Punica,opinor,tum acida, tum astringen- Otia, tum uero dulcia appellam. At in uinis astringens qualitas ab acida sis arata, ut bonitas uiatio,est: tuoru quae astrua nil qualitate praedita sunt, generosa sunt, acidum uero secundu ii iuram nullum: luin, siquid his uel paria acoris accellerit, continuo ut in acetum mutentur, bresuspicamur .Fortassiis igitur nequc oxylapathii, neq; Oxalida Lycus a lapatho,& lactuca distin Serit, quibus ut astringentis qualitatis ne minimu quidem, sic acido plurimu cineutris ities Mirum igitur profecto sit,si,cum ab acida qualitate denominata ista sint, nihil illius acetii pa ticipet, quod . 9α Graecis cicitur.ita fit,ut, qui nc communes quide scnsus intcgios seruat, Himpocratein accusare Lycus audeazitaq; multo ante quaestione nouit, qua naturales de humorunumero tractant. sicci dum enim hoc nihil uidetur inter humorem, & humorem discriminis quatenus quidem humor est Scircin icitur perlibente cuinam tandem rei differentiae co- ueniant hae, dulcis, acidi, acris, arissialsiilaginos,ues stas accibi, austeri, astringentis, pinguis. Nam,si humorum differentiae non sunt, erat soriane aut vocum, aut colorum,aut Odorum, aut
taciti notae hae nobis fient, cum praetersos sensus telicamus alios nullos, sed quinque in uni uersum sint, eustus, auditus, uisus, olfactus, tactus: α utres ali'sensibiles sensibus alijs, stahumores militi dignoscamus. Porro, sicuti in humoribus differentiae insuit multae, sic
tim in sensbus: qui xamen, qua scasus sunt i nihil discrepant. Vinim Lycus egregiesci .
126쪽
A licet in dialectica instructus non permittet,ut aut humoru,quas diximus, differentias colligi.mus,aut sensuum,qiras tam si nouere omnes,aut aiam colorum, nempe album nigrum, fit scu. favum, suiuum ri abrum puniceum, coeruleum: quando nec color a colore, quatenus quidem
. . color est dittat.Delirant itaq; medici pariter ac philosbphi omnes, qui putant colorum quidem
eas esse differ entias quas diximus, humorum autem acidum, amarum, acre, tum quascunquem hau lo ante retuli. sicliti ipsorum quoq; sensu unati cum nec color a colore, quatenus dolor, nes;
a sensu sensus, neq; ab humore humor discrepet,quo sane pacto nec a febre febris differt, quippe nec a calore calor distat. Ergo plane desipiunt medici, quicunq; febrium differentias tradidere multas,ardentem,li pyriam,heptatam,tπhodem, pestilentem, hemitrita an . quotidiana, . tertianam quartanam. Quin Lycus etiam ipse febrium alibi differentias scribit, sicuti aliarum, quoque rerum fere omnium. De. C A P. s.
Vid igitur in mentem illi venit, ut nune dissectionis in proprias euiusq; differentias obli- uisceretur, adeo ut nec in succenso ex paleis igne, cuius inodi ad fabrefaciendum auru uti. solemus,ullam inesse differentiam exiuimet, qui tamen ab ijs qui materias diuersas sbμB tiuntur, differsenam, tametsi ab igne,ignis duntaxat, qua ignis est, nihil differat, maioris tamen ac minoris ratione differt, cum fieri aessit,ut alius alio uehementior, infirmiorq; ignis sit, & eus uidem,' ut G paleis confit esse inualidi stimum arbitratur ad aurumq; conanda appositu ait:..hsuefieri enim ac disiuere, si vehementiorem experiatur flammam. Enimuero optime Lyce, . dixerit sertasse ei quispiam: si,quomodo stam mar senerentur, naturales philo hos quaeretes
audiisses, rum, opinor, differentias intellexisses. itaq; nos,u poterimus breui mine, pcisum ser. . mone tibi de his no paruu explicabimus.Vidisti,opinor, materiae qui comburitur, extra, lationem fieri quanda particulis inter se dispersis, quas inter aer quida interceptus, necessario quide concalescit, non tamen exiguam obtinet secundum magis minisset; differentiam: tum corpo- . rum,quae sursum seruntur, non in unaquaque flamma aequalia uisuntur spatia, quo etia modo . exhalationis natura ipsius diuersa est. verum tam magnitudine, di paruitate inter se differunt, . quae ex combusta materia exiliunt particulae,qua delitate etia ac raritate tu ut semusti het sint, .i illae uero ad plenit adustae, tum uero in uniuersum, P haec ma sis, minus illa correpta igne sint.. Cu igitur tata in his differetia appareat, tu vero qui illa excepit aer, interdu magis, in te si etiaminus concalescat, maiorq; ac minor sit, arbitror diuersitatem necestario ingentem, ac n5 pa C ua esse flammae differentia: na mistionis inaequalitas est, quae differetiaru ficit multitudinem. de triplicita eam Ierit L maduersin Hi pocratem. CAP. 6. CAeterum,quemadmodu temere de igne pronunciauit Lycus ad eundem etia, opino modum aberraticu, postqua tripliciter calidii multum accipi dixisset, u quodq; significat rum enarrat. Etenim aliter calidu, inquit, multum secudii substantiam, aliter secundum qualia talis intensionem accipitur,atq; aliter secudii sunctionis propriae robur. sed nec secudu si si ita multu inesse in his, qui cresciit, calidi, utpote in Gigua comoris mole: neq; secudu qualitatis incrementu, quado calidius, qua quod in vigetibus aetate tit,haudquaqua appareat: in selotam E sunctionii propriam robore eoru ,qui i rescunt,excedere calidii cocediti improprie tamedici Sunt porro, quibus haec ostendit,plurima eius verba: veru ego more meo facturus videor, si, quod in superioribus seci, nunc quoq; faciamam & illa complura tu essent,nsi omnia adscripsi.scd opportunissima quaeque elegi Ad eunde igitur modum nuc quoque faciamus, ac, quaecunq; ex illis ad propositum maxime conferre uidebutur, exaremus hic. Et alterum quide scr- ne hoc concludamus fine.Nunc ad reliquum transeamus, etenim meminisse debetis dupli - ee me statim ab initio proposuisse quaestionem, alteram, an recte Hippocrates verbum innata D addiderit, alterain,an recte dictum ab eo sit, plurimu inesse in ijs,qui crescunt, caloris . atq; alteram quidem quaestionem cu abiblii erimus,ad ea,quae restat, veniamus, incipiamus ei; disqui- rere,an dictum recte sit, plurimu in ijs, qui crescunt, caloris inesse. Itaque in comparatione al-
terius calidi cum altero tilia sunt,quae in disquisitione ueniat, pluri inuinci; inter sediti litia. pri- mum quid sit, plus aliud alio calidum esse: alterii quid, aliud alio calidius: tertium quid, aliud alio calidum validius. Si quis igitur a nobis quaerat, cuiusmodi sit, quod plus aliud alio calida est,quod tale proportione sit respodere debemus,quo modo etia interroranti,qualena sit, qa alterum altero plus humidii est, respondebimus . nam quemadmodii hic interrogatio primum in id,qiiod dictum est,tendit,par cit, ut nihil respondeamus aliud, quam hoc unum, nempe id quod substantiastyci et,siquide plus humoris amphoram dimidio continere dicimus: ad eundem etiam in calido modii, siquis hac eadem interrogatione perquirat,quale na sit, quod plus M altero calidum est, nihil sane aliud respondere conueniet,qua 'a substatua plus sit, nimirum eo et plus in eo substantiae sit,& maiorem capiat locii: ac nihil sane prohibet, ut in eode & plus imsit calidi,& minus tamen caloris,aeque ac humidit,quod plus substantia est,minus in esis diffvicto respondebimus. Rursus,cii hoc quγ, recte diccmui, quod intensiore calidLM sum potest. Ergo ad interrogationem lianc recte hoc pacto resondebimus. Rursus,cii hoc qud
titur, cuiusmodi sit, quod alteriun altero calidius est, i
127쪽
tale in minore sebstatia reperiatur. Quemadmodu enim cum quis interrogat, quale Enam sit, quod dierum altero candidius est,non sane perperam respodemus, O, quod qualitate is candida intensiore sit, dicimus: quo san E modo,niue,etiamsi exigua eius sit qualitas, quocliq; in alio albo eandidiorem esse assirmamus: sicuti quoque ad interm me, qualma si quod altero in humidius est,recte rndemus,quod susium magis sit: vii aqua melle, ac pice humidior, etias extu in sua admodu aqui substatia sit, mel aut,& pix loge uincat: sic Et de calido interrosati,quale sit, in quod alterii altero calidius sit recte respondemus, q3 caliditate intensiore sit: cuiusmodi imis ,, habetur: licet in exigua id substatia consideretur. alterum aut quod cum hoc coparatu tepidius is calidu est,maiore,qhoc, sortita substantia sit.& hoc quid si facto ad haec resipsidemus.Ei vero, is qui quaerit,qualena sit alterii altero validius calidu,non ea δε erit, sicuti prius, parata resposio, ,, cum neque, quod caliditate intensiore sit, neq; quod in substantia spectetur maiore resipondere in debeamus, sed quod operis persectione excellat. Caeterum,quod dico,ad hunc se habet modis. in multa visuntur caloris opera, quippe qui alia sundat, alia congreset ac valde plurima transmu- istet, atq; ut priuatim dicamust in corporibus nostris alimentum in ventriculo concoquit, atq; intestinis, confectuq; id in corpus deducit,ad ipsumq; immutat, nostrisq; inolescere id corpo- - ribus i cit, concoctione nimiium, atq; augnacio.Ergo alterii altero validius dicetur calidii, δ ista praestare magis poterit, atque hoc non id semper est,quod aut qualitate intesiore sit,aut liab Ffamiae plus habeat: saepius nanque minore praeditu substantia ac caliditate minore perfici edo is operi eis cacissimum reperitur. sicuti enim antea dicebamus,nsi quod in ictu maxime, sed quod maxime commensii ratu sit,ut proprium nobis opus praestet, validius est: quando,quod insigniter calida fiaerit, interdu etia nocumentum operi inferat: cuius rei satis este argumeto pyssunt, is quae prius de calidi proprietate ex sui .Cum haec ita se habeat, sintq; uia,sicut prius diximus, quae in comparatione alterius calidi cum altero,in disquisitionem trahatur, hocq; in loco Hi pocrates, Qui crescunt,plurima habere calidi innati dicat, de tribus unu fateamur, necesse est: aut enim proprie voce hac usus falsi aliquid dixit: aut simul & male uoce hac utitur, & falsi ali- ,, quid dicit: aut, ut uerum aliquid dixerit, voce tame usus falsa sit, necesse est. Nam,si plurimu in is ijs,qui augentur,secundu substantia ineste calidi dicat, veluti siquis plus, si amphora,continere is humidi dixerit,quod duplo maius vas sit, voce usus quidem probe erit, verum falsi eu quippia is omnino protulisse necesse se erit, uidem in ijs,qui crescunt, plus siccudum substatia calidi no is inest, cu nec maior horum corporis moles sit,quam aetate florentiu ,senuq;: at innatus calor ad muniuersii corporis molem distributus est. Sin eo,' intensior horti caliditas sit, plus inesse in iis, is qui crescunt, caloris dicat,quemadmodii siquis, cum niuem albam aliqua realia candidiorem Gai firmare uolens, nsi illam quidem esse candidiorem, aut candidam magis, sed in ea plus ineste ricandoris dicat,videri poterit utrobique aberrasse Hippocrates, dum nec uoce recte utitur, &alioqui falsi aliquid proniiciat.Et praue quid uoce usum eum suis te uideri hinc poterit,cum voce hac, qua in maiore substantia explicanda utimur, abusis ipse suerit,du intensiore quanda is caloris qualitat ε ostendere nititur. Falsum aute.dixerit hinc uidebitur,v. cum in ijs, qui cre- ,, seunt intensiore non sit qualitate calor,non sane recte calidiore csse aetatis huius, si aliatu, ca- istorem dicemus, cum hunc ille in ijs,qui crescunt,esse intensiorem affrmet. od aute minime ,, uerum sit magis esse in iis,qui crescunt nimium calore, secile unusquisq; dis Eat, licet, cu calo- , ,ris in ijs,qui crescunt, maiore secundum excalfactionem intensione praediti inuentum signum ,, nullum sit Nam,quod ab eo in libro de natura humana,quod plurimum in ijs, qui crescunt,e d. ioris insit igni anertur, stultum penitus est: etenimicalidiorem esse aetate priore hominem pro-
'' nunciat,coniecturam cx eo,quod nunc maxime uiget incremento faciens.Nem, enim vi, inqt, is ac praeter naturam,duin augetur corpus, in contrariu grauitati suae locum raperetur alimen tu is
nisi validum aliquid esset,suod cogeret mam hoc,non P magis secundum excalfactionem cali- dum intendatur,sed st validius sit igni est. Porro aute validius, sicuti antea diximus, no idest, Hquod intensiore caliditate preditum est Ad quod ad perficiedum opus temperatu maxime sit. - amobrem,cum haec ita se habeant,siquidem hoc pacto Hippocrates ea,quae crescunt, pluri- mum habere caloris innati dicat, dupliciter errat,partim quod non recte uoce utitur ipsa, par- ,, tim etiam,st falsi non nihil alioqui pronunciat: sin autem,qucadmodii tertio loco diceba H lu- rimum esse in ijs,qui crescunt,calidi ad huc modia intelligat,ut validissimum ad opus perficie- dum sit, quod ex eo, quod temperatum maxime sit, prouenit,non quod aut maiore substantia, in aut caliditate intensiore notetur,uoce ille quidem uidebitur no recte usus, propterea quod, cu riualidissimum debuisset calore esse dicere, plurimum dixi sed tamen, quod dictum ab eo est, is recte dictum uidet i poterit, nam ad hunc modum augmentum ab innato ab calore fit: ergo,
quemadmodum dissit ratio, quin is in iis, qui crescunt,ualidissimus sit ieri nullo pacto potest. Ac mihi sane recte de hoc dictum placeuit, quod in libro de natura humana dicitur: Necesse ri. enim est, quod augetur,atque ita ui procedit corpus,caloia ualidis limum obtineat. Cuiusmodi isi tandem sunt haec Lyci tierba plurima illa quidem, sed quae nihil praeterea, quae nos ante diximus, explicentui nanque substantiae commensurari mole plus me in ijs, qui crescunt, calidi Hippocrates
128쪽
A Hippocrates est,falli eum opinatur, propterea ui mani sesto minus in pueris spectetur corpus: si id dicat quod calore intensiore sit, huic rursus apparentia obstare ait: sin,quod opus ualidius praestat, uere quidem hoc dici concedit, uoce tamen illu non recte usuna suisse assirmat: no enim plus oportuisse, sed ualidius ad opus perficiendum dicere eorum,qui crescunt,calidum. Aduersus ea, quae a Lyco dictassant de triplici calore, c qi-μpropria catiris
v ν Erum uideo optime Lyce dicet hic sertasse aliquis calumniae eius in Hippocrate apologia V meditans ne uana,quae dicitiatur, sitiat. Ia primum.n .calidum, quod scam substantia est,no absolute ita corporis uniuersi mole dijudicatur, ueriam, quemadmodu ipsemet aliqn Lycus alibi dixit,maximum esse hominis cerebrum aifirmans,non quidem accepta absolute inagnitudine, si d habita potius animalis cum animali proportione. Erto sicuti paruuluin adeo pueru maius habcre elephante maximo ccrebrum amrmat, non sola habita corporis magnitudinis consideratione, sed adhibita praeterea proportione icet siccisse illum in calido coipore oportuit,examinatione antea secta corporum,quq in nobis sunt,quodnam innatum sit,i. primo gentiu quod ἀρχίγα- uocant, siquidem ipse etiam nomen hoc scit & in Hippocratis libris scriptii in reperiri, B & pro eo accipi corpore,quod primitus generandis adsit,id in ex ' uo primam sortiuntur generationem: quod quid aliud quaeso sit,il sanguis menstruus semenq; Ego certe nihil noui praeter haec tertium. autem corporis in ijs,quae generantur,substantia ex his constat principiis, e prima exacte suerit constitutio, non ex pluribus ijs, quae diximus, scd ex solis corporibus constabit,quanquain cur primam exacte dicoΘSi naq;,qualis ab Hippocrate exposita sit i diem sex in Litiale Niru.
genitura, recordabimur, innatu adhuc in illa corpus p rmancro,aperte dignoscemus,cu, ante- .ia' qua aliqua ossis, aut uenae, aut arteriae,aut nerui, aut chartilaginis, aut ligamenti in foetu natura eis, ici.
appareat,unum ei corpus calidum innatum adsit.Sanguinis.npumo persimilis, mollis l. caro,acessi e carens, primum stius excipite'.iati Hem,tanauali anguinis vibices, ut Hippocrates Lais. dis nominat, continente, ex seminis substantia ipsi, cu candor ei adiit: fiunt deinde ob multam &quae assidue fit,nilitationem cula lineamenta quaedam,ac chartilaginis,& ligantenti,& nerui,&arteriae,& uenae, quo quidem tempore innatus adhuc perseueras calor, foetus ipsi iis corpus est: uerum . quo magis, magisq; cres it scelus, sane minus rzdditur calidu illi innatum corpus, qS , is nihil, si languis,shmenh;, aliud est. Corporum uero acQuisitionem uarietas accedit quaedam, cueorum, quae enumerauimus,innatum animantibus nullum sit, sed acquisititia omnia habeatur. CQuod si fieri post et, ut totu aliqn animal ex ossibus,aut neruis costarct, hoc sane modo innatus d deretur calor. Nunc fieri quid c hoc non potest,ut in maior ossium,chartilaginii, ligamentorum,neruorum, arteriarumq;, ac uenarum substatia sit, fieri potest Quam et ob rem,quae extremam senectutem agunt animalia, cum sanguineae naturae minimum obtineant, tota sere ex solis ossibus, neruis membranis, ligamentis,artcrijs, uenis, chartilaginibusq; constant: na inter animantis partes sela cst caro,quae sanguinea sit, tuam, quae consenuere corpora, minima in se continent,& eam tum san inc prsditam exiguo,tum duriorem, aliarum uero partium, qui sanguinea sit,nulla est. Conati igitur corporis, quod ab efficacissima,qus in eo est,qualitate in natu calidum appellatum suit,non absolute ita metiri magnitudinem oportet, sed facta potius cit no innatis comparatione,corum inter se inspicere proportionem debemus.Quemadmodum enim in balneo uaporem lue sumia malis, multum,aut huiusmodi esse aliquid dicimus,non ita absolute ad domus reserentes magnitudinem, sed ad proprium potius balnei aerem: ad eundem etiain homine modum, aut multam, aut paucam este innati caloris substantia dicemus, facta cu nsi innatis corporibus comparatione: ut enim cuncta in insantibus sanguinoletissima reperiuntur, adeo, ut in ollibus quoq; no nihil huiusmodi appareat, csitra in senibus fit, ut exanguia maxime D cuncta sint, usq; adeo, ut caro quoq; huiusmodi sit, quam et ipsam minimo praeditam sanguine obtinent: corpus porro calidu innatum sanguis erat. Quare ex his colligitur,de ijs,qui crescunt plurimum inesse corpotis calidi in nati,& ijs,qui consenucre,minimum: sic etiam semen, qa eκ serosa humiditat ac spiritu, qui in ea est,constat in his quidem, qui co tenuere, ex ipuli admodii est, at in horuin,qui crescunt,corporibus plurimum, atq; inter ipsos in his potissim v, qui nati nuperrime sunt,qucmadmodum in commentari, de semine demonstrauimus. Num igitur ambiges,in eoru ,qui crescunt facile absumatur, atq; dissiuat corpusὸatqui in caeteris no te sane fugit aquam calida, aut oleum, aut siquis est alius id genus humor, exiguo temporis interuallo per halitum digeri totu, id quod neq; in terra notari, neq; in lapide potest, nec ia in alijs, siqua frigida, & sicca natura sunt: nam, ut duae sunt in uniuersa rem natura,quae ter halitum facillime digeratur, qualitates, caliditas,atq; humiditas, sic e diuersio, 'us ydurct,dus siccitas,ac frigiditas. aobrem nihil uideri mirum debet, si quidem pueroru ob fumiditate, de caliditat E facile dimatur corpora: senu uero non facile, ut qui a frigiditate, dc siccitate coaamentata substantia obtinear. Quare qui in te dici rectius posscnt,alteri ob ij cis Lyce optime. Certe principale documentum quoddi, quod nullus qui modo legitime introductus in disciplinas iit, nescit, uisus es ignorare: nam multam substantiam,quae simplex sit,corporis quidem dijudicat moles: at, quae ex diuersis Extra eis. Ii componitur
129쪽
componitur, eorum, quae imna ista sunt proportioscuti cerebrum etiam,aut aliarum partita ali- Equ Dad que citae modii iis quoq; , iii uinum aqua bibendi causa miscent, aut uini, aut aquae ineptus, aut horu neutrum superare dicunt,cum serie comista ita temperate ea suerint. Tam uero Obstupidus nullus est, ut cum ad uini dolium aquae hae mina addiderit, plus esse in dolio aquae dicat, 2 in paruo poculo sit, cu uerbissa ex tribus,qtii in eo c6tinent,cyathis, unus aquae, reliquia uic duo uini fuerint .Lycus porro ipse medicanactum quoq;,quod tetrapharmacu appellat,
cera,adipe, pice,ac resina,aequa olum portione constans,non plus continere, opinor, picis dicet
siquis dupla illam iniecerit. Verum hic quoq; iubebit nos animaduertere, utrum tetrpharmaco medicamento plenu doliu totum sit, an uero paruum aliquod vasculu,ac dein plus in dolio ineste picis dicet u in uasculo et si in altero aequacita portione in sint, in vasculo aut picis ad alia duplum iit. Qiiod si igitur ola huiuscemodi errata, cum caeteia non possint,scd m proportione, ac misturam multum discernit,ac quod simpliciter ita, scam coena mensurandi modum dicitur, non sane ad eum se res modum haDet,quc madmodum Hippocratc Lycus reprehendit: na tam est in ijs, qui crescunt, caloris innati substantiae plurimum ad altocli uidelicet proportion 'uctuna cum Dac,qualitatis.squidem a substant ijs separari propriae qualitates nequc ut, ut sanciaec facultates: atris ad litic modii,si in tetrapharmaco plus iniectum acta ad alia proportione, picis F vsuerit, non eiusti si substantiae, sed et qualitatis, facultatiso; plus inesse dicet,ob idq; humorem et,quicunq; is picis sit, auctum csse. Ita his una factum est stim tria, quae Lycus scripsit, multi significata ta in tetrapharmaco plus inta picis, dici posse,il caloris innati in animantibus.Atq; hoc in his In quibus quae admiscentur, tota inter se no contemperantur, manifestius fit, nempescam tres,quos Lucus retulit,modos plus alterum altero esse dici, sicuti sane in hoc, quod inter usitatissima est, medicamento ex iride,aristolochia,Orobi farina, ac thure, aeqlio omnium pondere consecto, poterit suis,caeteris aequis ex his unum aliquod triplicatum immiscere, utaris lolochiam uerbi gratia: in qua misti ira dici uere potet it aristolochia & substantia,& qualitate,& ά-ficacia,reliqua exuperare, atq; huius inesse plus. Id ipsum de balneo quoq; pronunciare licet, in quo no solii conlepcratus insit aer,sed et fumi,uaporisq; aliquid accedat, ex quibus interdu fit mi, interdum uaporis plus este continget,quo modo ct naturalis nunil ballaci aeris plus: porro absolute ita pronunciatum, plus,scam substantiae intelligimus exuperantia,cu qua una qualitatem,& quae ab hac fit,efficacia augeri necesse est.Supponamus igitur maiore reliquis duobus sumi substantia reperiri, recte hic sumi ipsius qualitatem Pt,ac efficaciam maiorE est edicemus,cutii in consessis sit qualitate qualitate maiore non ossici, sed uehementiorξ, sicuti nec minore,sed Gimbecilliorem: uerit is uocabulorum usus tam in uniuersa uita, Q in artibus ossius frequetissime ustirpatur. N in re quid attinet aliorum inutioncm facere cum manifestum orationi nostrae a febribus ut ipsis sumere testimoniu possimus, qlias nunc maiores,nunc ci minores factas esse dicentes quotidie audire Oes licet de alium alio Miqn plus aliqn minus febricitare,atq; de code et heri, si hodie. Ad hunc igitur modum cum supponatur scam qualitatem multum dici, nihil uideri mirum debet,si, in quo balneo maior inest sumi substatia, in eo maiorem et iactam esse qualitatem dicamus: uti cilicaciam quoq; i quide proprio utemur uocabulo,ualidam, uehementi remq; sin eo abutemur, maiore,copiosiorem i, nominabimus: quippe mordicus oculos sumus uellicabit, quo magis eius adaucta substantia silerit: quapropter, cum substant ijs una propriae et earum qualitates excrescant,atq; effcaciae,non pcrpcram quis in huiuscemodi balneo plurimuinesse sumi dixerit. Rursus, ut dicebamus,uaporis quidem,ac sumi aequae supponantur Porti nes, pii ii imum autem propriae acris substantiae inesse,quae innato animantium calori proporticine rus rondet,ac generatur: hic sine in balneo caloris proprij plurimu inesse dicetur . Num igitdissimi huic est,quod in animantium humoribus inspicitur,ex quibus in uapore resolutis, resultans calor extrinsecus tangentes serit etenim alius sanguinis accesses calor est, pituitae alius, Hut in naua, atq; atra bile alius Ergo in pueris plurima Languinis in si si abstantia,nimirum secundum misturae proportionem, nam in hoc ueluti ob lethargum dormitantes identidem excitandi sunt, qui talia effutiunt, qualia Lycus scripsit Jc quae praeterea cum ea una increscit qualitas huiusimodi, a mitem se, ac tangentibus amicam, no iam adversem mordacem ; praebeat necnon etiam csncacia, scam quam nequaquam nidorosae concoctiones fiunt, neq; uero, uti in pituita,acidae.Omnibus igiturJayce optime,modis plurimum iis,qui crcscut, caloris innati inest, quo circa nihil la deliquit Hippocrates, at te potius ipsum conuiciatorem esse deprchendimus: planum enim ex ijs, ouae sciapsisti, secimns, ut a nullis introductus praeceptoribus fueris , quo Hippocratis dogma aliquod percipere potueris, utq; manifesto,quae prorsus ignoras, ipse reprehendas, tum contractioncm moliri ignorantiae plenam declaratus cs cam, qua artis uniuscuius. que constitutionem demoliendam aggrcdiebaris, cuin ; eorum,quae de his saepenumero scri
sit Plato, nihil teneas, tibi ipsi pusnantia saepe affers, in adolescentium detrimentum, quicunm ratiocinatiuae, sicuti tu, sciuntiae ignari ueram a falsa distinguere orationem nequeunt: postrίino audacis limus praeter haec,ac nihili uisus es,dum prius quis ea planc didiceris,corii, que ab
Hippocrate dicuntur, expositiones conscribae Uycderis.
130쪽
A IULIANO IN HIPPOCRAT 1 SAPHORISMOS DICTA SUNT.
l. Iulii, Alexandrino Tridentino interprete
Onsultius quidem esset,si,quemadmodum statutiun legibus est,ute dem, qua reus, naui damnatus suisset,puniat iis,qui falso accusarit, ita diana in cos erratorum psna animaduerteretur6ui iis,que ignorant ruita contradiciat. Sed,qrii nescio quo pacto iniurias persequi iudicio licet, lex aut falsi, csit radicentibus statuta nulla est, arbitror n6 immerito in optimos uiros impurissimum qucq; invehi audere. Siquidem, sicuti in Aegoto olim artium inuentum untiquodq; a comuni eruditorum cons ii probatu columnis inscribebatur quibusda in fictis locis positis:e e modo factum apud nos oportuit collegi u pr borum simul,doctorumq; hominum,qui examinatis recentiorsi scruptis,in publicum,quae bona sint, exponant,mala uero quscunq; luerint, perdant: satius aute in set i ne scribentis quidem ab his nome reciperetur,quemadmodum antiquitus ne in Aegypto quidem:hoc enim pacto nimiae gloris contentioni apud istius cupidos obuiam maxime iretur. Nunc cum & passim scribere omnibus liceat,& unicuiq; sententia ferre apud vulgus audacissinius quisq; maxime comendatur: quemadmodum Thessalus ex ijs,quae contumesiose aduersus Hippocratem scripsit: cum in librum is composuerit,in quo, tum aphorissimos damnare se putat, aperte se ipsium prodit,ne minimam quidem Hippocraticae altis partem didicissici Atqui equum fuerat,cum prius hanc ipsam edoctus suisset,ita demum cotradictionem moliri. An hoc fortasse non a me recte dictum est neq;. n. si quidem eam probe nosseo tam fuisset audax, ut se ueris opponeret, nisi ex illis esset,qui omnem funditus pudorem exuerunt,cuiusmodi nunc etiam Al xandriae repertus est Iulianus,cuius quadrasinta octo esse libri dicunt cotra Hippocratis aph rismos scripti,in quorum scim nuper incidi, in quo aphorismum ipse quidem hunc esse Usum existimat, i In uentris perturbationibus,dc ijs,qui sponte sua fiunt,uomitibus, si qualia purgari t. hor.L EMe. D deiant, purgentur, prodest,& leuiter serunt,sin minia contrarium: sic vasorum quoq; exinanio tio,siquidem qualis fieri debet,fiat, prodest,& leuiter serunt, sin minus,contrarium. Et Dijs qui- ξ . . . dein gratia, s is nobis primum sese obtulit legendus liber, ne frusta consi impium mihi tempus suisset legendis in longum ijs, quae contra aphorismum primum scripsit,qui caeteroru deinceps prooemium est: sortasse enim,cum coactus aduersus ea scripsist ,nihil fecisse magnum uideri possem: propterea et ad medicam considerationem nondum accedit sermo ille. Ac praedictus
aphorismus non sane de minima artis parte disputat, medicum admonens,cu per superiore,i serioremve uentrem spontaneae fiunt emacuationes, ut eas, quae iuuent imitetur, tum quae illae snt,docet,ac quemadmodu dignoscendae,non minus, suam eas,quae laedunt tuis notatas indi-
cijs. Quod si artem I ulianus ab Hippocraticis magistris percepisset,no sanE ausus esset ueritatic5tradicere,sed, cum neq; ipse,nec ia is,qui talis,tantaeq; stoliditatis auctor ei extitit, I laessalus artem nouerint Asclepi rum,mirum no sit,si ea isti ignorant, quae ne hi quidem nesciunt, qui repudiata ratione mederi se profitentur: quippe licet eos dicentes audire, incrementu ex imata trice maxime experientia suscepisse artem: nam,quaecunq; casu facta aegris prosuere, ea nos inquiunt, saepenumero secuti,constituimus, diuisisq; his,naturalia repeliant, quorum de corpore causa proumit,quorum autem extrinsecus, a fortuna,ut iam non solum naturae,sed etiam fortu Iraord. Ii a nae