장음표시 사용
151쪽
stet peramias quae mes Aesepembrum esse iustum,vet supra aucitatis, tristia dici potest uera permutatio, eo quod lucrum est,quo eum permutatur, si autem fidei litteret dirigumur ad suum factorem tantu modo, cambiu uoca i non posset uera emptio,nec permutati γ,eo quod nec in te,nec in spe rem ullam emindicere uolo, quod realiter non emitur pecunia aliena, sed idem Mercator a. ciens eum debitorem alibi eodem suo libro, per suum factorem , fingit emere quod non est in te, sicut Eques mutuans quadraginta aureos egeno uillico a stringit eum tenere suo arbitrio par bonum, quorum vult fructus simulam emere eos ab illo,quos realiter non habet,qui e tractus quam sit iustus, declaratum ei supra m usura circa mutuunt. Dixi diriguntur ad suum factivem tantummodo' ae etiam Calibi in suo libro iam si uictus Mercator, qui pecunias Ne)poli,tenere Lugduni societatem cum aliis Mercatoribus iuersam ab illa Neapolitana agens diuersa nego Ciu, Maliam rationem cum illis, cla consequenter alium librum, ambium ad illum factorem directum esset realebem qiiod solueret de pecunia posita in alia cietate,ubi habetur alia ratio, sed cauri voster intelligitur,quado litteremt ficte absque ulla realitate. Nec etiam hoc cambium,de quo loquimur,dici potest uera permutati, eo quod non permutatur pecunia unius specie pecuniarum,cum alia pecunia alterius speciei,ut fit in ueris cambiis per Lugdunum,&seruationae,sed permuratur si ita dicere uelimus obligatio debiti eo uno libro, in alium eiusde Merin catoris,qui tenet eandem rationem in ambobus locis. Pr tereaoportet, ut quattuor personae in cambio uero presectoque coneu rant ait Bal in coas et 8.uol. i scilicet una, quae tradit pecuniam ad cambium in uno loco,altera quae recipit eas in dicto loco,litteras scribens,ut alibi restimatur uerbi gratia Lugduni.Duae alie postea Lit uni,quo litteret diriguntur, scilicet,unaquae accipit dictas litteras &soluit pecuniam realiter nominans litteras mittentis,alteraquet dictam pecuniam cambitam exigit,uice illivsiqui dedit ad cambium. Sed hic non sunt plures personae, quam tres, is enim a quo litterae exigi dein Bent Lugduni,vice sui principalis est idem,qui eas accipit,&ssimulat illas soluere de eadem pecunia, quam exigere fingit, faciem eum debitorem tantum n libro suti incipalis, quapropter dictus factor soluens seipsum hoc modo, duas perlonas simular,scilicet debitorem,&creditorem contra l.Equidem, delegatis r. dicentem,qiiod nemo sibi ipsi debitori esse potest,duo enim contra etia in eodem subiecto esse non possunt secundum eandem rationem, ait in .losophus, sed diuersis rationibus non esset inconueniens,ita dico,idcm factor posset quandoque fungi officio duarum personarum diuersis rationibus,exemplum dum factor Mercator, qui tradidit pecuniam Petro ad cambium , foristasse aliquod Francisci negocium ageret,ad quem Petrus litteras direxerit, unde ut facto Francisci solueret,&ut factoresercatoris exigeret,aut etiam ageret licti Mercatoris negotia cum alia societate, ubi teneret diuersa negocia,&diuersam rationem,ut supra retuli,aut similibus aliis rationibus,sed ut soluat, reexigat simul eande pecuniam respectu ipsiuimet, facit cabium esse s mulatum, fictum,qui enim in hoc casu pecuniam emit, ut dictum eiu supra Aethidem, uendens illassi, hoc est, illamet, quam soluit cambiendo, ut pretium pecunis absentis,est eadem res ficte empta, quomodo igitur idem ducatus es-le potet pretium.&res appetetiata; Itaque hoc cambiu,cum uerae emptionis effigiem non habet, aliud esse nomterit,il mutuum,ueuitum colore, nomine cambii,ne mundo ossedat, qssmutuandi causa,lucrum accipit,quodest uera usura, ut satis supra audiitis. Qua
152쪽
essent isone liene quae Petri creduor realitra esset tabem acceperit primas μιι. suas litteras,&soluetiere, iter pro illo: Per quas litteras pollea exigeretdictas νὰ -ιῶ pecunias a se solutas,sed hicio eIt alius creditor Petri, qua idem primus Mercator,qui non luir aliam pecuniam pro illo, nisi eam,quam tradidit et primu ad cambium, per quod fecit eum debitorem Neapoli, tolle Lugduni, pr pter eadem pecuniam,accipiens litteras perstrini faetorem,& fimulans solum re, pollea eurn debitorem hic iterum acre,cum redeant litteret Lugduno propter eandem rationem,a dicto suo factore, qui fungitur olscio duarum petis . narum,scilicet soluentis,&accipientis, rute amem uaque bis solititur eadem Pecunia,cum duplis lucr illam vocatis,cambium, recambium, quod est falsissimum cambium, non solum a tot Doctori s , ut audistis, verum etiam a Pio V.ut viae tis,condemnatum. Praeterea dic mihi, ubi fundas rationem Gambii exigendi ab ipso Petro ρος ter quam supra manifellum latrocinium' dum enim tradis Petro mille aureos,ut tibi soluere iaciat eos Lugdum cum recamdio, quod curret in foro, si Petrus realiter illic soluere faceret,esset absolutus omni debito, tuque fecit estuam pecuniam absentem: quae postea, volens eam regredi, oporteret ut cum
. mihi dices, etiam cum mea utilitate regredi solet. Respondeo,quod id non semper accidi sinon statim ut illuc perueniar,repe In . . .
ritur, euidentur,ut simulas cum Petro. Ecce Ptiina fraus. Ressonis
Secundo, si tertiamsona soluisset pro Petro Lugduni,tunc Petrus teneret soluere interesse cambij lii tali persone,ut ei dicis pecuniae rellituractur, tuc. dico, quando non interueniret alius modus faciendi, eas Lugdunum regredi, ubi ipse nanet, sed soluente tuo factore pro Petto, cliniaci et rus debet mi-uaei, qui tuas pecuma Neapoli quaeris, hieeas tibi Ioluit, non querens aliantedia: cur igitur vis recambium a Petro' Tertio, si pecunia illic realiter non rem ratio. sunt solute nec etiam oportes,ut cum tuo litteresse illinc ad te redeanticurvisa Petro tale interesse imaginarium,&non verum Dices,eo quod mihi non statim eas attere,ergo vis,ut tempus tibi soluat, quod non licet, ut supra recidi. Dices etiam, haec est negocij veritas, ut credo Petrus debens meo factoti, - νυν- mille aureos Lugduni,cum eos soluerit pro plo inhi, non habens,qui pro eo satisfaciat meo Fac ori dictus meus Factor uerum eos tradit ad cambium dicto Petro,prout currunt cambia Lugduni, faciens litteras, ut illos auteos sit mihi soluturus vi Factoris,cum dicto augmento,&ita Petrus loluit cambium, recambium Lugduni. Pro quo replico,quod quemadmodsi omnes istae solutiones,quas facit tuus Factor,vel ut melius dicam,persona aerea, imaginaria, ita abite Lugduni fi- .gurisic, sunt mulate , apparentes, fictae: primum simulans personam sol. uentis pro Petro, deinde exigentis pro te, denioue mutuantis predicto re tro, cum interesse cambis currentis, ut supra dixi: siccambium,&recambium, A
quod supra ponis,est ficium Mapparens; idcirco Doctores metito illud uocant cambium siccum; coulequenter damnatum alios norma bonitatis,
ac sanctitatis ut in eius Bulla videbitis. Itaque nulla excusatio est ut bona conscientia illud facere possis. Dices,tullum saltem esse deberet, cum in periculo tam amitteruli, ouam tu et M. et di essem, sicut euenire solet, facto euenit, superioribus trentibus, ubi propter pecuniae penuriam, quae in Apulea erat, cambia per Bamm uetufit cum augmento illius, qui accepit ad cambium, cum in Apulea collectio odi.
153쪽
cui mutuans suas pecunias sine lucri couentione: sed ta currine pali intetione habendi siquod utile,comittit saltem, si a mentalem & mccat modi taliter quamuis non accipit aliquod utile. AE ei peruenit de illis pecunimaliqua utilitas sperata,eam relii tuere teneturivi dictum est supra in usura; fio, qui tradit suas pecunias hoc modo sub nomine.&colore cambi ,cum spe I
.crandia aulaiqi, lucietur,mortaliter peccat:et In lucretur, illud restituere tue nebitur:et si amulat,de ab eucotu Doctores non curant;quonii amittere hoe
modo rato euenire solet, cini milibus calibus sanciam est id quod sequen
Mi propter qui agit huius,i,od negocia, semper in fine anni mortu lucrifeci reperitur, nec mercatorem relicturu nuta puto,ut agat similia cambia,si per culum amissionis esset aequale spei luciandissiqvidem credo, quod me luri, in rictionem cognoscunt s.qui his cambiis utuntur,qua ego,qi ad illa probanda Iaboco: ideo id non iacio pro iis, qui totum an misi a ciumque inla ui tias posuerunt,ia sita pecuniam pro Deo clegerunt esea pro iis, urali ne-stientes aciut, ut facere uiden arbitrantes se benefacere; ae ignorantia illos sine eo tum voluntate ad id seros ducat. - . . t. Dices, Pater, in hoc procedis nimis rigorose,et non oportet essetasoupulosum;ego quasdam ambiorum determinationes habeo,qua sunt apud no nulis, Melcatores. factas in studio Lutetiae,&4 Doctorius Coroneuis, in quibus nonnulla permittuntur, quae tu damnas. Dico, quod non habes ratione, ut ita loquaris,quoniam uidiiii,qua nitim aboraui ad probandam tabiendi artem, oua sit ivlta, quam maxime potui conatus sum detendere: a bonum sesu in reducere aliquas cambiolum species, quae nonnullis videbantur iniustae , ut est D.Antoniti Eas autem,quae nec approbari,nec defendi possuntiquernodo uis, ut approbem contra tot octorum, Theologorum,ac Conon illarum doctrinam , qui de hoc uerba secerunt, acetiam contra rationem naturalem
. quae quitari non pote liued si quid tibi videt ut diffficile,oritur a nimia affictio. ε - atriquaun habes in hac vita, non considerans, quod non perpetubsuturus es in ' -- his tui, felicitatibus, quae tibi satis nummorum asserunt: etsi te eum Docior si Corone toruin determurationibus detendi, ad modum re decipis; talis enim ineptia non eli ascribenda ludio tam honorato, sed potius alicui suratio diabolico Et ut sit verum, locutus sum cu digno Patre Magistro, ac Theol go Mediolanen ii, qui quideman multis Melcatorum libri, illas te uidisse,&vaiias inuenisse ait quapropter fides illis non est adhibenda; tanto magis 'quod sunt co .atra determinationem Pil . Et si pro morbo corporali tanta ον--- - 'igentiam adhibes in exquirendis Medicis , non contentus es stare ad iudio elum unius,vel duorum;cur pro salute anima diligentior esse non debes in ve ritate requirenda in uno , quod tanti refert, non dicas me esse sciupui sum,immo in hoc curiosus esse debes. Rophe Dices etiam, Pater,si hunc cambiendi modum prohiberes , egenis pauperibus magnum damnum afferres: qui suis necessitatibus no tepetiunt aliud te uotum, re cum minori eorum damno,quam Ioluendo cambium M utendo talibus pecuniis,in suis necessitatibus.
o. .. Respondeo,quod non ego id prohibeo, se Deus, Sancta lex , ae Beatissimus6 ille patior Pius V.quid aci hoc dices
Et si etiam tanta charitas te mouet,iae ficut tibi Christus praecepit Luc. p. s. Mutuum date,mh4 inde sperantesόdico fac sine lucto, non cum usura, ut tetuli,in qua dispensari non potest,pro qualibet re pia,quae curreret. uiueti opolinc eum lucrati,uiuendi causa. Et ego dico, age alianc ita:qui
154쪽
mines autem id facieinon causa niuendi facie,sed caula elatus ditandi cum to Doιiam
tum suum finem in huius vita nitus posuerit. Hie fit dubium adi opostium: Metrarum habere debet a Petro dacemos aureos sit amen pro qua uis ratione eos vult: Petrus dicit,non habeo illos nune Mercator dicit ecipe ad cambium, Petrus respondet,non mento,qui cccmihi tradat, errator dicit, ego adeatissum illos tibi dabo, ia paciscuntur. Quaeritur,fieri ne poterit fine scrupulo conicientis Respondet ir,si Meνcatorem non tantum moueat exigere suam pecuniam, quantum vellet, ne in manu Petri ociosa maneanest,sura manifesta eoque orbitrari non potet alia ratio lucrandi cum Petro, nisi tempore,quo uti tu illa donec cluat,quoci ne fieri possit,saepe avitistii si autem Petrum ideo sollicitat,ut solvaricoque eperit,cu ' dictam pecuniam dare potest,cum spe lucri r tui cauum interesse quatiere po- φυνε est, hoc est si ipse solitus est date adeambium, inuecit dare emia pecuniam in praestori dicere poteit, illam tibi dabo ad cambium , ad hunc sensum rhocen, soluerinthi interesse cambii, quod lucrarer, fi mihi nunc tuom res itueres uerbi gratia Mercator vendiderat quantitatem pannosum aut alias merces Petro, cum pacto, ut illam panninum, aut alliatum inercium quantitatem ei soluat in talibus nundinis, vel, ubi et conuentio Mercatoruma maturato tempore, Petrus respondere non potest, mercator inuenit e re ad minorum dictam pecuniam tunc Pelio dicere poteti, lorue mihi illud cambrum , quod currit in foro, per talem locum, per quem meam ρ ecuniam
Dixi si solitus est dare ad eambium' qui enim talia exercula facere non 'ε esstitus eii non potest quaerere interesse cambir, ut ei etiam in de turminauone Rota Genuae Decis. i. r σώανere m. Dixi quoque di inuenit dare eam pecuniam in presenti netiam si hoc intra es
lentino rvem:mada conicientia querere lucrati cambium cum Petro. Et de re cambio etiam adueraris pecunia reat ite inueniret reditum cum lacro,tunc illud quaerere posset suo tempore,quando tamen id accidere ne si casu ut e lenitet solet pecunia aliorum mercatorum,deposta in dicto loco, veniret cum eorum damno , propter inopiam pecuniarum tunc dictus Mercatur teneretur satisfacere Petto , quantum illud aestimari potest: te alitas enim negociandi saest habetat si Mercator non solitus est date ad cambium; sed suum exercitium ἐν ere in tantum miscere suam pectiniam in aliis mercibus,dicereio potest,eam tib se dabo ad cambium sed tractare potest de interesse Iucra cessantis; quando 'tamen concurrerent illae conditiones quas supra narrauimus, loquendo de
Poteritne etiam vendi pannorum quantitas,aut aliae mercaes,prorant tem4BOre,ad soluendum. interim velle cambium,quod cura et per plateas Dicci hoc cambium esse tam impudens, ut respontionem non mereatur. Eit aliud genus cabieiidi,vel ut melius dicam,mutuandi cum usura sub no mine cambii; quod est nona species elisi hoc modo Petro indigenti pecu sterioniis Mercator eas tradit ad cambium ad rationem tot pro centenarro et v conueniet, tamen vult, quod Petrus stet soluturus illis pecunias in quad. in Ciuitate, doco, pro sua commoditate ubi non ei conuentio Merraiciarum, e celebrantur nundinae , vel ut latentius agat negocium rari quod e- - .etrauit ad cambiumper Lugdunum , vel Messinam , vel per nunditias, acana. - - . ωριtae,aut similem locu tamen non uult ut loluantur in his locis: sed alio in Io. -- ---co,aut in Ciuitate illic uicina aut ubi ei placebit Pro sua commoditate, quo in loco simulate ponunt nomen Lugdum, aut Meminae, ubi uoliunt ut tota ' ρ- ω σιώ. ntur eoruin Pecunil uocantes hoc modo talem locum , di potis veniet .
155쪽
eempore facie Mi solutionem Lugduni ipsi Mertatores se cimiemurrvini πIulim,vbi conuenerunt,&ibi debitor so fuit,aut sol uere facie dictat pecunias. secundum eam rationem , qua luerentur scuta marcae LugduniυM quia hoc cambium reduci non potest ad aliam speciem connactus,n ad illam mutuis cu spe. principali intentione ilicrandi cum Petro, iudieatur pro usura men tali, consequenter coridem natur, ut habetur in Cod Titul Plus valere deinber, per totum. Vnde quidquid cum Petro lucrabitur, restituere tenebitur. Decima species cambij,in qua videtur usura masys maniseita, fit hoc modoe. Mercator libenter mutuat svas pecunias alicui arunci,cui munienda est ossiciis O PH na, aut naviganti, vel alicui Mercatulo,qui uiuum de indultria non habent pecua,tas,quibus negocia gerere possint, hoc fine, ut illis, tantur,&haerentur; cum pacto aut saltem principali intentione,ut illi visa capitale laluu,lunt da turi quantum excerperetur a veris cambij per I ugdunum,aut Venetias,aut simile; cum tute lucrari malit per hanc viam,quam per illam veri cambit, ut alii Mercatores:aut id facit,ne pecuniam otiosam teneat,cum non inuenit ad eam
Alii non utentes nimia subtilitate,nec tot cilicumlocutionibus,pecuniarita tu in eam quaerenti,qui propter necessitatem colentus est,quaeqvid agit creator; pollea quado eam rellituit, Mercator ei calculum tacitcalamo Pro eo tempore, Quo illa usus est, quod cambia, recambia transire potuissent,&querit ab illo aliquid pluris , quod est viginti pro centenario , quandoque
Et quia haec intentio,& modus negociandi,nullam eambit Fbrmam het,non oportet plobare tuam malitiar sed absoluth condemnatur,ut habetur in CCo suluit,de usuris. Mihi dices,cur ille,surus est mea pecunia,agens te sua,&li crifaciens cum mea pecunia, sine aliqua remuneratione Respondeo,si talis ratio haberet locum, non inueniretur casus, in quo committeretur usura eo que Omnis homo usuram solues,sentit aliquod beneficium,&qui sic loquitur, non intelligit quid sit usura; unde si rationem de hoc scire vultis legite totum hoc cap.de sura,quod de hoc eit plenum,& sic hac materia docti enicieminias Undecima, ultima species, quae et mutuu vluratium sub nominescambii Vndoeiis Maliquando Rome in uiueti, fit hoc modo Clericus cum beneficium impes tres trauerit, non habens pecunias, Bullas soluendi caluau statim reperit eas sita mutuantem sub nomine cambii; verbi gratia, si centum aureis diget, vult de illis quatuor,aut sex Pro ceu tenario,aut plus,aut minus , prout paciscuntur , habens tespectum ad distantiana loci beneficii, ubi clericus promittit facere solutionear, longinquitatem temporis, quam lumit ad respondendum, ioni in contractu tam capitale quam lucrum,quod vult,dicens omnia esse sata pro gratioso mutuo, ubi dictus clericus se obligat,eas soluere in propria Regio ue,vbi est beneficium sparto tot dierum. Haec forma contractus nullatenus habet speciem cambri;&ideo condenmatur ab omnib is Doctorib zea quibus D. Antonin. in tertia parte titulo,octa opar.3. Sylve vetbo usura.q. dicium contractum penitus damnat, noti aduca tendo quomodo iustificari posset. Scilicet primum umercator mutuandi caula dictas pecunias,pateretur damnum emergens quod non credo,quoniam qui
tale damnu patitur nou mutuat ita libeter fine precibus, cilii faciunt vel pateret ut interesse lucriccssantis,tamen ad liquidandum tale interesse, opus climalia indagare, ut notatu fuit in niateria de interesse in hac secunda patie taro magis, quod illi non rogati, quaerunt haec lucra Vnam igitur Metrato in hoc casu quaerere poterit, scilicet interesse iterum reducedi pecunias Romam,
Elioe pauetus euu aqua diluui ultra hoc accipit restit in tenetur.
156쪽
ut si beneficiatus esset de quadam Ciuitate, ubi celebratur conuentio Meris eatorum,aut nuncinae, quibus respondi solet, inne sine fictione verum ramis hium fieri posset. . Sunt uonnulli alii,qui nec Mercatores,nee capsores sunt, eli habentes quantitatem pecuniae otiolam, nec scientes eam negociari dictis Mercarolibus eam tradunt ad rationem tot pro centenario fine scriptura Pro eo ternpore, quo sunt eam negociaturi ut cum principali intentione alicuius utilitatis habenis dae, isti com ttunt usuram cum Mercatotea etsi traderent illam,mediante scriptura,ficut lex permittit,ramen scientes,quod dicti Mercatores illam miscenean negocij illicitis, ε iniustis, etiam ad restitutionem tenebunrur. Alii, quamuis cambium tulte exerceant sine oraedictis fraudibus, peccant mortaliter,respectu conditionis personae; hoc est,eum snt clerici,quibus prohibemin similia negocia ad eandem penam tenentur, quamuis 4psmet illarim exerceant,sed commendant suam pecuniam dictis mercatoribus,ut de uulis lucrum tribuant. Ad idem peccatum tenebitur ille eampsor,quamuis secularis,dum tradit suas pecunias ad cambium personae, quam scit, quod illis utetur ad res illicitas; vel esset prodigus, dissipator, ins Maus, aut simile aquare potius damnum inde expectaretur, quam aliud; eo quod non permittitur, ut detur gladius in manu furiosi. Et pro confirmatione eorum, quae dixi, ut nemo per ignorantiam excusari,ac malitiam defendi novit, adducam Bullam, motumque proprium P. V.
factam super cambiis , quam tibi promisi cuius tenor est illa.
157쪽
bimus, ct infra Primum igitur damnamus ea omnia camm, bia,qua sicca nominantur, ita eo riunu vic-ιrahe.tes ad ceνtas nundinas,seu adat et loca eambia flebrare
muleηt- qua loca ij,quipecuniam recipiμnt, litteras quidem suas ambi tradunt.ed non mittuntur,vel ita mita uniuν, ut transa ct lcmpore,vηde processerant,inanes'eferantW,aut etiam nullis baiusmodi littois traditis pecunia ibi denique eum interesse repes rinia ubi eon tractus fuerat celebrasus; nam inter dantes, inrecipienιes usque 4 princ pist,ita ovuenerat,vel cert talis inremtio erat ineque qui quom erct, qui in nundinis, aut locis supraductι huiusmodi ιitteris receptis solutionem I ciat. Cui malo simιle etiam illud est, cum perente, siue depositisue auo nomine fictheambis traduntur, kt postea eodem in loco, vel abb eum lucro restituantur.Sedis in hι ea iis,qua realia appellantur, interdum, ut ad nos perferturo Campsores praestiιutum boluιmnis terminum, lucro ex tacita,uel expressa conditione recepto, sin etiam tantummodo promisso,differunt qua omnia nos usuraria esie declaramas, ne fiant distractius prohibemus Porro adtoliendas quoque in cambηs, quantum cum Deo possumus occasiones peccandi, fraudesquefaeneratorum, statuimus, ne dianceps qui quam audeat,sive d principio, siue alias,eσιu. δεισminatum interesse, etiam in casu non solutionis paeisti. Neque realia ambra aliter quam pro primis nundinis ubi ille eelebrantur, tibi veτὸ non celebrantur pro ρνimis terminis, iuxta receptum locorAmvsum exercere, abusuilio prorsus reiecto ambiapro secandis, o delinceps nundinis, siue terminis exercendi curandum autem erit m teνminis, ut ratio habeatu lo ginquitatis, vicinitatis locorum,m quibus solutio destinasu , ne, dum longiores prefiguntuν, quam loca destinatesolationis desiderant,fenera
di detur occasio. Datum Tyms apud Sanctum petram. no incareatlanis Domini
re Millesimo quingente a sexagesimo primo Kalend.Februarii Ponti nostr Annosexto.
158쪽
SV petat quam Buliari notabitis,ut etiam notat Nauat verba necessaria nota da pthri Maer illud verbia ficcum summus Pontifex intelligit hic tantum Nolana -- cambia ficta, simulata,in quibus non aliter fiunt litterae, quamuis fiant, no per ι. - . mittuntur ad locum deliinatum; fi quandoq; mittuntur,id ut pro forma;sed
non oluutur maturato tempore solutionis quoniam illic non est qui faciat inem solutionem enicienter plodicto debitore: sed realiter pecunia transacto tepore soluendi litteras, restitui rue una cum cambio in proprio loco ubi pecu nia soluta fuit, contractus celebratus,cum ira conueuerint,vel cerae talis eoru intentio, te Et ca cambi sint ficta,& non vera,vt ait summus Pon tifex, perillud verbum, & ita finguntur ea damua tanquam usuraaia, piohabet, .pet illud verbum damnamus λ seeundo,pet illa verba cui malo simile et am illud est mutua, seu deposiota damnatur,quae fiunt sub nomine Cambit, tostea eodem in loco soluuntur,ubi pecuniae assignara fueruntiseu alibi, ubi non est conuentio Mercat
rum,nec sunt nundine . . - . .,
a Tertio,alia cambia,extra haec, vocat realia, approbat, ut habetur per illa verba quae realia appellantur tamen tunc ea damnat tanquam usuraria,cum, retiaturato tempore,ut litterae soluantur, Campso solutionem cum tacita, vel expressa conditione dit Ferre contentus est, vel certe cum promissione lucrandi
aliquid plus , vltra ptimum cambium quod distriete prohibet, per illa verba sed in nis cambiis preterquam si illud plusvxigeret,ratione sui veri interesse, is fine liquidandi,ut audiit icta materi interesse. ouarto nota per illa verba porro ad tollenda, prohibet omnino dictu i
teresse,seu aliud.quod curreret in dictis cambiis, ne a principio seu alio tempore paciscatur;ut aliquod determinatum soluatur,loco interesse quod pateretur, easu quo littere non soluerentur eo tepore,quo quidem sunt soluedet,sed postquam realiter passus fuerit dictum interesse, o liquidauerit cum illis coditionibus recitatis in materia interesse. Quinto,per illa verba neq; realia cambia prohibetur' itoque ne realia cambia fieri possint,praeterquain pro primis,&prora imis nundinis in loco , ubi illaece uantur, ubi vero non celebramur, pro primo termino praesentationis it tetarum, iuxta dineriam locorum crasuetudinem,damnans exl,reis illos abusus, modus cambiendi perplures nundinas,anr terminos, ubi nundinae non celebrantur, cita passim. Cum nos etiam monet dictus Pontifex,per illa verba cura dum autem erit ut temporis longinquitas,pio dicto primo termino,cum soluendi sunt litterς, respondeat distantia loci,ubi dicae litters solui constituentur plus,uel minus, prout ratio habebitur longinquitatis,& vicinitatis loco ru, ut littera Pisantur Comodius, paulis pq tr concedendo,uuantum pecainiae colligi,aciolui positantiquod modicu euiporis in diuersis loci clidiuersum, iuxta diuersam Ciuitatum consuetudinem,dum litterae mittuntur ad viuinue ne,cum detur plus teporis,quam missio litterarum aequuit, in aliquam Ipeciem ululet intretur hoc est,cu aliquid plus lolui faciat, propter illain superuacuam teinporis dilationem: sin talis,luspicio no fuerit,summus Pontifex non prohibct, ne capior, aut Mercator solutionen exspectare, seu aliquam temporis dilationem concedere possit,quam requiritur,modo id gratiose fiat, sine fraude. Vt quoque auar, annuit in dacto loco,arguendo per binio sauere, .de legatis. cap.O gratiam,de resulis iur. io 6. . Ecce tibi veritas, falsitas rabiorum ,ratione,les ea denique summi Pontificis auctoritate cottimata,& nihilominus muIta fraudes committit tur. Equidem ignoro,quo modo coram Deo excudabuntur ii,qui nec abstinere nec scire
159쪽
,OIunt quod debent, Iacere possunt tuta conscientia,sorsan id scire sugilat tui cu hac ignorantia,quς potius malitia diceda est, Deo se purgate possint; si
tale faciunt, hoc meo opustulo persequarinum eos reperio, idcirco peregrini signum suscepi:eoque sub hoc habitu eos facile reperit eorumque peric tum,& malitiam suadere potero e coram Deo excusari ualeant.' Et si quaeres , quid de proxenetis, isaranchinis dicam, qui administranditam. Imilia negotia, macis euntur inter Mercatorem, accipientem a I. cambium N si Dico, ithraim de Notariis contrahentibus, me testibus4qteruenient ν terrarus si isti in contrahedo usuram, vel iniustulam aliquo modo interuenire pret r φερε uident mortali re peccant ed multo magis Notatius dum hoe uidet, ipsis pe non soluin contrahere non recuset sed modum etiam, Formam eum stipu- '. cla i repetit, ut tultus appareat, sine repretumsione,non curans de damno, quod subit, ut ipse etiam aliquid luctetur propter suum laborem, quando sue pr*mi uni accipiat propter suum consilium Proxenetsaute, Narachiar f otec sunt inter omnes pes ima isti primu ossicio odoratis canis funguntur indaeantes, inquiretes,quis habeat eopria pecuniaru, tradendi causa ad cambiu, quis ad cambium sumere indigeat deinde funguntur ossicio ten nu: queacrurnodum enim multae meretrices occultat,& verecundae non comitterent peccatu: nisi a laenon ib. caliones, turpiter faciendi comoditares illis daretur it que lenibus verbis,&suasionibus,verecundia illisa acie demunt; sicissilio. xenetae,inuenientes eos Mercatores, qui se in auaritiae ganea posuerunt,tenta. tionem is sanerunt,ne amittant han aut illam lucrarim occasionem,remouentes ab ipsis verecundiam usurae, indigenti timorem amiuaonis,idque,ut prorixeneticum suum Iucrentur.
omiseras eorum animas, qui Iuerandi eausa docem aureos, quando aedamnum excessuum faciunt, pro quo tenentur ad restitutionem, in solidum, una cum principali mercatore, ideo peccatu eorum est maximum, eo quoa primum sunt causa , quod nonnulli Mereatores usuram committant , eos rogantes,4 inuenientes modum,&formam contrahendi, eum ingeni, peris spicacia,ut negotium ad eflectum redueant,&illud modicum lucremur,qhod
ad eos pertinet di deinde propter aliorum diuitias ad inferos descendere
Dices,ars igitur proxenera m est hona,& maIa Micoerse malam,eum abutitur:iraque omnes ij proxenetς interuenientes in cambij siccis, iniustis,eci modo,quo supra audistis,esse prohibita, condemnata,peccant mortalitet,&renentur restituere quod ea de causa lucritecerint ι si sunt causa effcax, ut fiant talia cambia,repetiendo cum ingeni perspicacia modum,& f. am occulte faciendi illacabia, ut Mercato ea libetet faciat, tenetur etia ad id quod Campsor Iucratur,casu quo ille non restitueret. Dico ea uis etficax nam fi campso paratus erat ad faciendum illud cambium iniustum,aut usurarium fine eorum precibus,non senebuntur,preterquam ad id quod proxeneta propter suas industrias acqui unis Non tamen sunt damnandi is proxeneri negociantes, iusta&tesiacambia. 3 Quartitur, si Mercator acciperet ad cambium hoc modo illicito,ut daret alieri similiter ad cambium cum aliquo suo lucrinesset ne licitum Responde, quandoque euenit,quod aliqui Mercatores fungantur prex aetis uel qsia rea fraues negociant cum nonnullis Ptineipibus pecunia indigentibus,vel quia in nundinis,sine pecunia,&negociIs adsunt. Dico igitur,verbi gratiati Petrus indigens pecunia,no reperit tradentem II
160쪽
Catorem sibi notum,eum togam,ut illam citatam in eniat ad cambium pro illo dex quo tradet quattuor pro centenario de auEmento, aut simile, cla Mercator, ut Petro inseruiat , eam accipit pro se ad cambium ad rationem trium pro centenario, vel propter familiaritaton et quia est notus,vel denique ,quia est uir securus,& deinde eam tradit sim amico ad cambitum ad rationem quattuor Pr centenario, tunc dictus Mercator ilhid facere potest causa inseruiendi amico, quamuis cambium erit illicitum,ela usurarium,ipse non peccat tu C psor sit expositus ad idem taetendum cum alijs inditarenter, &non propensus ad eius preces quaerens a Petro illud lacrum:quia illud accipitivi seluae interesse Campisti,qui pecuniam ei tradidit; quoniam damnum patino debetive alieri obsequatur
Et de illo augmento cambii,quod haeratur eu Pereo,qiud diues tDico,quba illud tenere potest proeter suum laborem,si tantietit, ut 'suffciat pro suis me itis,prasexti m si ia facit consensu Perii. si autem separaret merita sui laboris: non esset licitum plus accipere,qui meretur suus labor. Si autem Mercator a cipit ad cambiu,videt ad cambium, ut solu lucretui Illi, modo, cum in nursedinis nil aliud sit faeturus. tumnodillicet: eoque to ortaccipereno debemur, sine necessitate, ut fenori demus. Et si id faceret,ut se industriet verbi gratia Mercator eum esset in nundinis sine pecunia, videns, quod illic venduntur quedan merces, i no parum lucrari posset, accipiet ad cambiu hoc modo,non curans usuram soluere, sciens, quod illinc multo magis lucrabitur Dico, id non licitum : sine peccato mortali. Nam sicut hominem ad mortaluerirectandum indueere non tabem ,α alterius peceato uti no licet ut commodum nostrum,& lucrum faciamus qui autem patitur magnum interesse,& non inueniens aliter auxilium,accipiendo ad camditim hoc modo,excusab tue propter suam necessitatem. Hi neclector, considerari potest, quam si periculosa ars campsoria iis, i i qui super cambia se tantum miscere votant, non exercentea
alias negociationes, ut tutius lucrentur, ac breuius
ditemur. Utinam hic meus labor Profi
uastis,qui autem in diuitiis cotiuum posuit, paruill 'lum faciet, in . quihus loquens Dominus,ait. Di GSius est diuiti inueta in Regnum Oelorum,quam non est camelai insuae risIsmnaciis . . .