Andreae Maximiliani Fredro Gestorum Populi Poloni sub Henrico Valesio, Polonorum postea vero Galliae Rege

101쪽

so ndreae e faximi Fre bis plus authoritatis haberet, sententia pro ea pati te dicta in Senatu. Bene sperare rempublicam

hanc jubeo concives mei, bona dantur diutura nitatis ejus omina, cum ego video in hoc etiagendi regis negotio, quo majus unquam nobis

dari potes, ea fide & reipublice amore vos

omnes agere, ut in ea diversitate sententiarum

quas notavi) quam quisque protulit optimam

dixisse videretur. Non illos tantam ego sidciles appello consiliarios & bonos, quorum semientiς probantur id eveniunt, sed eos item quorum sententiae improbantur, fides tamen minime dc sedulitas ue cum ea proserunt quae meliora credidere, veluti vos estis ; video non pertinacia vestras sententias armari, sta rati ne; video non ullis privatis commodis, sed reipublicae utilitati studere, alterum e prudenti sermone vestro didici, alterum lego in fronte, in oculis, imo in animo mihi diutius cognito. Ab eo consilio minime dubito rempublicam bene valere posse: Verum credite mihi, cum

omnia bona adsint consultori, illud deesse isa es, ut rationibus, quibus ad consulendum aucitur, no deceptum se fateri probe audeat,

102쪽

Henricis Trimus Tianorum . .

multa in utramque partem dici possunt, mutita utrinque reprobari, ideo ut res apte fiat, multis opus esse consillioribi di probatum est. cesque sepius errasse, qui inconsilite Esua sententia agunt omnia, quam eos, qui cujuscumque consilia petiere, meliora decerpunt; N mo Vero tam imprudens est, qui non aliquid prudentiq verbo insinuare possit, Decipi nivos quoque, qui optimum factu creditis, e Poloniae incolis regem eligi, ni caeterorum de

eo sententias acceptatis, Credo ego non alia de causa majores nostros, hunc Senatum adeo

frequentem voluisse fieri, quam ut plures oculi plura viderent, & sententia posterior crebra correctura esset prioris, ne paucorum judiciis diciperetur respublica , . Ego qui jam in Senatum lectus , hoc in loco, & antea Patricius in Equitum collegio aliquandiu rempublicam tractavi, compertum habeo eousque liberis

. rem nostram duraturam,quoad Rex incola n

bis non imperitabitis. Vobis credo non mira

loquor dum haec ajo, qui nostras leges, qui hanc totam rempublicam , imo qui vexam probe nostis libertatem. Ac primum de aequa- M a ' litate

103쪽

9a . Mndreae e Traximit Fredro . litate loquar, habeo relatum a meo Parente, imo sunt credo in hac curia,quorum in prςsentia, causam dicere RadZiWilius cogebatur, ob

impetratum titulum Ducalem ab Imperatore Romanorum, quasi ille morem reipublicae amteverteret , unde omnis titulata nobilitas exvilare . Factum item paulo antiquiori mem

ria , cum Sigismundus senior, ad visendum fratrem Vladislaum Regem Hungariae proisci us, atque inde utrique reges, minus tum dominante inter Principes silpicionum m tu) a Maximiliano Imperatore invitati, Viem nam Austriae te contulissent ; inibi certatum reciproca humanitate inter tantos populorum dominos, arbitrantibus singulis, tantum Majestati suae demptum iri, quantum humanitate vinceretur: Tum Imperator crediderat, diagnissima benevolentiae testimonia obtulisse Polonis Senatoribus, qui cum rege tum ad rant, si primoribus Ducales, caeteris Comitum .

donasset titulos ; verum cum Melut de nova re

occultis secum diste arent Poloni, conclusum tandem, sitorum regum Majestati de

ptum iri, aut quoddam jus alieno Principi in

104쪽

Polonos concedi, a quo novos honores posse sibi conferri, acceptando testarentur , imo liberae nobilitati injuria fieri debebat, qu ullo titulo digne nominari posse . Si vero ad opinionem exterarum gentium sapud quas nobilitas certis titulorum gradibus aestimatur) alia quid facto opus esset, abunde siissicere sibi litvilos , cum essent tantae reipublicae Senatores, de

pacis Sc belli negotiis cum regibus suis pari

1ententia disceptarent, quae nec singulis Ducibus in externo convenirent, nisi quos gratia Principum in discreto admoVeret cubic lo. Romae olim, unde Orbi imperatum, Pitricium nasci in summo erat, uti plebejum in minimo, ac civem appellari, quod nunc sine invidia nemini dicas) regum titulis par erat, non enim receperat ille populus multi orbis Dominus alios nascendi titulos. Cur item

Polonis non decori sit 3 aut Patricios aut nobiles appellari, cum nec Duces nec Comites Vocitentur, magno attamen orbi imperant,

105쪽

s . eandreae EM aximit Frecto imanitatis respondere Imperatori oportuit, ne superbe contempsisse viderentur, quae bono animo essent oblata . Tum responsum. Polonos gratias habere Caesarea: Majestati proco animo, quod sibi offerret, quae Agnistimadari posse secum pensi et t. Caeterum nobiliatate Patriae contentos se velle vivere, abunde sibi ornamentorum & honorum regem situm atque rempublicam conferre, nolle se quisquam novi & alieni legibus Patri , & aequalitati communi inducere: Scio inquam quia his omnibus grates habite a republica, cujus dignitatem & leges sic tuerentur. Sed cur ego haec tam longum recito ut Vos doceam quantopere respublica fugerit, unde sperabatur imaequalitas ue Hi namque speciosi tituli, quamdam sui authoritatem imponunt noVorum cipido populo, externa admiranti & ignota, ideo paritatem uq vera libertas est haec siis secare credita, nec in rempublicam admissL. Jam vero sumite reges incolas, tum uno Vel ti ictu tollitis non superbam aequalitatem, pro ea fastum, ambitionem, paucorum potentiam, vana nobilitatis nomina inducitis. Hic regis

fratera

106쪽

fiater, alter avunculus, ille nςpos, speciosa haec sint credite mihi nomina & tituli, ut ni ipsi, regii sanguinis fiducia ultra caeterorum ascem dant paritatem, sublevabantur a caeteris spontanea voluntate, frisiibmittentibus singulis, ut regiς mus captetur favor ; Creditisiae prςterea in aliquo consensit deliberantium de republica, liberas pro libertate Voces posse au- .diri aut de rege per quem jura violari contingat , sine periculo osaens cognatis regis ubi que praesentibus) disceptari, taceo ego, Vos, quid dicturus eram, ficiles conjecturamini;

Juvat ergo cum o advena domo reges cream

tur , & ducuntur regum seci , ne ulli civium ad cognationem domus regis accedantia. Utique vestra memoria fictum cum Sigismundus Augustus cum incola stamina, inscia republica privatas nuptias egerat, quos motus tunc in

republica vidistis quas accepistis hisce aut bus voces cum alii praejudicium populi inclamabant, reliqui petebant divortium. Quasi vero nobis obstitit quod instia republicam ctum seret licet illud maximum est verum Veris mus; ne rex , qui se inam ilicolam

107쪽

96 udietae e M aximae Fred, ο duxisset, eo nexu paratis intra rempublicam, E potentioribus quibusvis , partium fulcris,

Electionem liberam, & cum ea omnem libertatem sub unius traheret domus cultum. Sed non pertinax sum, non contra eo vestrς semientiae, asprobo, eligendus est incoh Rex ajo, verum sciam prius oportet inaugurandi m dum timet electores suturi, quidc eligendi quod magis in ea eleel orum multitudine)ardua haec sunt, neque capere possum, Inaugurati nes Imperatorum Romanorum, aut trahi aut multo apparatu iniri videmus. Cum Septemviratus eligat SC momento in ea paucitate decernere possit, vultis scire causam 3 difficile est ut is purpuram in alium transferat, cui potestas est,aut alteri dare,aut habere sibi. En item, quia video nonnullos e nobis falsam spem regnandi concepisse, quanta studia in hoc consessii r

dimus 3 quam praepediri Electionem suspicamur 3 quod si plures accenderet regnandi cupitido ambitus, posita intra incolas purpura

Verum concives mei, si amamus rempublicam, ponamus haec studia , sequamur antia

quum morem, donemus occultas spe tilb

108쪽

Henricis T M Tolom m. 97tati reipublicae, simus sine assema Ele stores, ut otius principem habeamus . quem diu qua ritamus, erimill vero si alienigenam eligendo, velut in aliena causa, ratione laborabimus, non affectu. Sed quς illa quae 'estra ratio est, curn audio vos vereri, ne honores & praemia reipublicae ad Extraneos per alienigenam rogem deferantur. Jam ne in vobis pl. vati commodi studia notari video 3 absit quaese ab hoc consensu ea ignominia, aut licet iniquis fatis reipublicae, eo res devoluta est; utique mr Deum immortalem antiquatam legem habemus. Indigenis tantum Nobilibus, honores Scpraemia reipublicς posse conferri. Ut jam fianem sermonis faciam. Ego pro mea sententia quemque prius eligi patiar, quam indigenam.

Austriacum vero nullatenus admitto ad hanc purpuram,Velut multaS de eo rationes ante me audistis,ad c terors competitorum quocumque vota vestra inclinabunt, non pertino sequar. Non potentem tamen Principem velim aut

privatim opulentum, a potenti libertati pe-

riculum s ab Opulento contemptus speratur.

Utque domesticis & opibus & viribus,' lim

109쪽

ss Mndreae Fredis , Icusque stetimus, peregrina omnia nobis no citura praeter virum : Suaderem item e popilis nobis habitu similibus si indum Regem, ut fiant Hungari de Moschovitae ,:& si qui alii

cultarum gen&im tales, nestio enim quare peregrinis tecti vestimentis peregrinos intra As stant tegere amores & con silia, nostra illis odio sint, quivb illis diversL.MSed ne morer, ut bonum Principem inveniamus,Deum pricor, dc simul ut huic consessili maximo, optimam

dot mentem.

De Henrico Duce Andium dis eptari caeptum dc ration ponebantur it ortum esse EGallica gente, genio, moribus, non multum a Polono, cultu dissimili, magnae Valesiorum domus prolem, decora aetate, . ad imperii negotia valida, instructum ; praeterea pacis es belli vel maxime artibus. I alem Principem debere habere Rempublicam , cui, is prima aetas in continua bellorum lucta esset, modestum futurum in administranda republica pollicebantui . Galliae terrarum,& Poloniae longa separatio , ac minor occasio cum suis 'populis coeundi in damnum reipublicae, quin

110쪽

quin longinquitate res proderetur. Sed de bitorum reipublicae solutio, tum Elassis ad

obtinendum maris Ballici dominium , vati de pellexere animos Polonorum Sc Vota . Item quatuor millia sciomtariorum Vascoenum, non leves suppetiae armorum Polono rum, pro Livonia & contra Moschoviam, non in minima parto commodorum pon bantur.sAd hac proventus reipublicae augem dos plerique credebant iob perpetua in hinc cum Gallis commerciorum foedera, ac priVM tos Henrici census e Patrimonio Galliae: Pax cum Turca t9tior sperabatur ob foedera, quae domui Valesiorum cum his gentibus antiquitus intercedebant i. Haec & similia pro ejus parte ponebantur ; Nec contrariς partis omis sa rationes , uti filere, Bellum cum Masilo Moschorum Duce, sermonis Polonici igno- .rantia , odia regni aemulorum in rempublicam, Sc alia a.

Sic pro singulis ratione non blandiente, pro ingenio utrinque certatum. Petita suffiagia Equestris ordinis & Senatus, eligerent quem