Andreae Maximiliani Fredro Gestorum Populi Poloni sub Henrico Valesio, Polonorum postea vero Galliae Rege

131쪽

rao . induae e Traxistam, iam lent; qui Rex noster esectus, in spόhtaneam servitutemJegum consensisti. Qui vero si sunt,

qui oriunt rii Me , qui quislsit Regemneri morant, vel de nobis, qui remotius ab

hac gente absumus , filia ac γere fama Ego vero nimis magna Polonos tibi detulisse arbitor, ni ea aera vitaint. a istud certe: maximum, qui te tot populorumRectorem creavere:Non multat opes aut grave aerarium , Principum s

licitas est . ista cum pluribus gentibus praesunt. Profunduntur Principuta aeraria, fiunt alieni aeris debitores, caeter1 auro M opibus assivunt; ille tamen niaximus Rex est, qui plurimis populis cum dignitate praeest. Hrum absit sta*Lcio verbo, ut ea tibi Elum.Polonos deserre arbitreris, habes reliqua omnia, quyte maximis regibus parem, habes, quq te majorem, recti dant. Audio nonnullos vocitantes, qui Re gum Pesonorum Majestatem, intra Venetia rum Ducis occludunt authoritatem, nil de eo

Principe loquar, nostra qualiter se habeant, a me audi. Jura Majestatis lues: Leges populo dare, bestita indicere, L gatos mittere&cipere; tum conitu indicere, monetam cidere, '

132쪽

muricis Trimus To morum .dere, honores Reipublicae pro arbitrio com ferre, & caetera minuti6r . . Illis prioribus Respublica mutua tecum potestate utitur ue tria postrema ab unius Regis dependent volunt . te . Nec ideo tamen arbitrere, te ea in parte

Regem infelicem haberi, quia non in omnibus ab lutust gaude potius ; felicissimus es: pr visima ea communitate potestatis a Republica, ne sisi Reges 'laxius legibus habiti, civibus . atque adeo Reipublicae nocere possint', ideo. que tu, quia nemini notando achrbuo futurus, ab omnibus quidni meros amores expectas aut quod proprium Regum Poloniae Sy lum) in sinu cujusque civis tutus obdormire audebis. Jam opus est, ut opes quoque regias cognostas ; Tibi utis egi aerario opus, quam tum addomesticas aulae impensas satis habeas, ut munificus sis, ulmilitum stipendiis ac bello sustentando non deficias, His tu os inibus a unde sufficies. Privati tui reditus cuti nobis rone mens bona Vocantur prope tertium flor

norum millionem ascendMnt. Ingens sane etes,si prςsertim experiserum paucitate metieris ; non

133쪽

1eta e leae erigax l. Fred, ο publicos curiae administros, aut aulicos susten tabis , qui in alioruha spem praemiorum cum honore aderunt: sed mensam tuam inde timstrues , dc paucum ministerium providebis. Qimniam de munificentia regali mentionem . feci, eam prosequar. Felicissimum, crede multi, in ea regiae dignitatis parte , Respublicate secae, neque Gallia aut ullum Regnum sata sit invidia verbo) tam.s condum proe Ο-rum est , quam divite manu regibus suis sata .

ministra: Ρblonia distribuende, . Sive infilam spectes, sive spectes gladium , sunt opulentissimi Episcopatus M Abbati , fiant prae- 'semarae plurimae , centenis ic ultra millibus florenorum censias annui dotataei; dc alii mi nores fundorum provisius, qui publici be nemeritorum findi Vocantur: Horuni etsi tu Rex arbiter distribuendo futurus es , nec tamen tibi retinere vetante lege poteris, 'uia haec benemeritorum virtuti, praemia dieata, ut plus munificus sis, qui lege munificus esse teneberis, ea tu pro arbitrio certa judicii memistra benemeritis civibus divides ; his amicos parabis, his virtutem tuorum provocabis, ac

134쪽

- Henricis Trinum FGn in . 1 23 benefaciendo unquam deficies , e tanto bene ficiariorum numero, abis indies concedent bus fatis, aliis nova praemia expedi antibus ac

Promeritis. Quia vero Regi munificentiquiplo, aut quadruplo plus, quam privatis impensis a Republica tibi in annos c mcessum; stivit namque Regium esse, plus caeteris dare, quam habere sibi. Restat item ut de gerendo bella. loquar, A belli sumptibus liberum te Respublica secit , illius est militibus stipendia

numerare, armamentaria instruere, tuum v

ro sat mutua tamen potestate cum Republica bellum indicere , vincere, Sc triumpho uti. Hae ' tibi omnia paria fiunt cum caeteris Regibus. Jam audi caetera, que te majorem facient. Imperaturus es populis, qui ut liberi sum, te tamen Dominum agnostent illi terrae , quae unquam nisi sibi elei his Regibus tributaria fuit, nec fractara est imperii Romani.-Quod ad dignitatem quoque purpurae nostfae accedat, extra ordinem Occidentalium eam locari, .imo alterum justb dici imperium in eo populinquem non attigit Romana dominatio. Comsessurus es in eo lio, quod non novit huc ta A. Q a ' que

135쪽

I- e dryae emaximit Freso que nec veretur sicarium, in eo, in quo nusquam captivi consedeTe Reges. Magna sint haec, mihi crede, nec inVenio gentem, quq haec omnia decora simul capiat j. Qiranti vero eam fortunam ducis, qui Princeps natus, Rex

a nobis esectus es 3 si tibi in hyreditario regno

nasci contingeret, regnum tuum acceptare non fortunam duceres , sed debitum; nec te magnum Orbis crederet, quem sors nascendi crearet Regem ue nunc vero quia illud regnum, quod nulla ratione haereditati debebatur. ad te delatum est, beneficii loco, parce verbo) r pones , & quoadusque ejus Electionis memoriam retinebis,gratHaberis tuq virtuti; neσjam dubitabis te maximum Principem haberi, qui tot populorum censiara magnus judicatus ;imo inquam, totus Orbis virtutes tuas mirabbtur , cui notum fuerit, te in tantorum compe- utorum ubertate, maximum a nobis inventum. Haec tu omnia cum purpura nostra, magnae virtutis accepturuS QS praemia .

- Non ingratus Henrico erat Legati sermo, eoque magis quo priter opinionem acciderat.

Tum Respondit: Quandoquidem Deo visum

136쪽

muribus Primus Alo ori L . - 12sesset & Populo Polono electori, se Polonorum Regem fieri, curaturum pro virili, ne suae electionis Polonos poeniteret, nec darent albres linguae loquacis populi vana tapius loquenti seire se quorum Rex fieret, scire item quare in tam dissitas Polonorum terraS, audi- . ta morte Sigismmidi Augusti, Legatos sitos si, tris me Regis Gallorum,ad regnum petendum mittere i. Oratores bono affectu Principis utendum rati, mentionem intrusere Annae Principis, piam Sc. prudentem Principem imdicantes , nec minus e Reipudicae, quam Henrici conmodo futurum, si sociam Sceptrorum acciperet. Ad ea Henricus I Bona sibi polliceri res γndid de eo Polonorum affectu, & pia adctutrici cura, quam erga Prolem sitorum Re- .gum studiosius portarent, nec desperare item, si bona fila aliquos sibi succestares darent, pari Reipublicae cura, iis provisum iri ; quantum vero ad negotium Matrimonii: se non posse stibita de eo dare res dinia, sed referre ad ODdines regni , seu Comitia Coronationis ; res liqua Ver , quae porrigerentur per Legatos, approbare se & juramento corporali confim

137쪽

126 Hreae Fredro mare velle , aeque cum Carolo Rege Gallia nam Legati eam conditionem petebant) inpactum cum Galliae regno certi s eris. Dicta ergo publici juramenti dies, ubi silmma pompa utrique Reges i athedrale urbis i plum

perrexere, ac selenni se obligavere juramento. Adfuere praesentes Henricus Borbonius , Rex

Navarrq, qui postea Rex Galliq coronatus, post caedem nostri Henrici Valesii,) de quique Galliς priorest inde in Palatium Paclamenti discessum,simul decretum electionis electo RG gi Henrico porrectiam. Carolus Rex Gallis laetus fratrem in Regem reari, novum th sua temra Principem, nova nec domestica Pompa ac

piare statuit ; Urbe per secretum egressus, publica ad authoritatem ponipa retro in umbem introduxi . Ubi Henricus medius inter fratrem Regem Galliae, & Regem Navarrae portas ingrcitus ad palatium Partimenti duc batur ue Ut vero novo Principi integer honos haberetur, oblatum per Cancellarium Regni Gallie sigillum, concessa potestas, omnia negotia pro arbitrio dis 3nendi, honores & of cia distribuendi, quoadusque in Gallia com-

138쪽

Henriciis Primus Rex Tuo rum . Iarmoraretur. Sic multi dies intra gratulantium . strepitum consiampti. Verum Legati medios inter festivos plausis, graviter ferebant moram, Depius Regem adibant, ad suos prope-.raret, monebant; Liberaret Rςmpublicam metu, quq de absente talicita esset ; Pi aeterea de Moschorum novis moliminibus nunciari sibi, quos multum deposituros ex animo aj bant, si intra Rempublicam Regem esse praesentirent . Nerum Rex discessiim suum otius aperire non poterat .jHinc obstabat itineris dissicultas, illinc amor fiatris & genitricis terrae. Mittere potius in Poloniam visam, viae praecurserem, ad confirmandos Pesonos,qum ram n otiis brevi adfuturus Rex er . Nec

Legati interea pro sta parte' quq inibi gesta,

literis significare intermiserunt. Res nempe)bene constitutas haberi, subscripsisse Henriacum,&Carolum actis conventis, juramento omnia eonfirmasse, quorum exemplaria per Zb ovium missa manibus utrorumque R gum subscripta . Significavere praeterea de

139쪽

gnosque haberi ideo, qui amici populi Poloni

nuncuparentur; Verum a duce Saxonie secus. sibi factum, retardatum ab eo transiluin , n

que defuturas occasiones Reipublic , quibus ruam authoritatem salvam haberet .. Cum his Zborqvius in Poloniam missiis. Tentabat interim Rex. consensum Imperatoris de libero. per Germaniam transitu, sed noluerat Imper tor vicinunt Regem negando offensiam sibi

parare, quem amicum habere maluerat . Ingressus iter Henricus Poloniam versias I v die Septembris , comitante si atre R se Gallis, qui ad Polonorum ire fines in animo habu rat , Verum quia repentinus morbus proposito obstitit .sion ultra xx milliaria progressus, fratri lachrymabundus valedixit, nonnulla cum eo ad aurem collocutus, qui vero ille sermo

fuerat, ignoratur. Credo uti sitspicatum )amicE monuerat Henricum suς sterilitatis. Ne s si quid sibi fatorum accidisset) negligeret diligentius prospicere rebus e longinquo,quod non alium haeredem stirilitas sua regno Galliae polliceretur, pr ter Henricum : Pr saga omnibno erat mens Caroli ses seti in proximo, sic

mutuos

140쪽

Henricus Primus Polono rum

mutuos amplexus inter , Parisios Carolus, Henricus Lotharingiam Versus perrexit, inde per Germaniam inter occursus Principum et istorum Imperii praetervectus, stetit in finibus majoris Polonis die xxiv Januarii. Progreissi plerique Senatorum obviam, ii praesertim qui senatusconsulto electionis di sti erant Occu seres. Tum quisque E nobilitate ad obsequium novi Regis promptior, accurrendum ratus, iit multis millibus hominum complerentur

Campi . . .

Annus Christi MDLXXIV.

DUm in agrum Polonum Rex pedem inimiit,secessit stab tentorium Sacro vacaturus, bonis namque auspiciis terram, quam recturus erat, ingredi oportuit. Inde Cracoviam versus caput Regni Properabat, ut funeri regis tectabris adesset: verum Senatores a lat re consulebant valetudini defessi Regis, persuasere potius aliquem purpuratorum calliae, quos secum in pompam traxςrat, mittemdum. Adfuere sepulturq externorum RG