Andreae Maximiliani Fredro Gestorum Populi Poloni sub Henrico Valesio, Polonorum postea vero Galliae Rege

151쪽

r o eae e Traxi l. Atiliori dem leges, idem aerarium, eadem libertas, δί res , magnos quosquς jungunt populos ;diversi ritus binos dissectant homines.. Scitote tam divors, populos hujus nostri regni non aliud in unius . Reipublicae coegisse corpus, quam rituum unanimitatem3 ut ideo Poloniuniversi vocemur, licet diversi re ipsa simus populi, idii sentio de judiciis Capturi, ut unus ubique eorum servetur ordo ; diversitas judiciorum inducit -dis embrationem prinvinciarum. Stipendia. danda esse militibus censeo, nec dubito quod sacra Regia Majestas promissis stabit. Ut Legatus in Turciam mitatatur ad consensanda , non sum contrarius. Haec omnia quae in medium protuli, m do sita rio a me accipi lim, non ut contrarius aut pertinax sim ; quidquid melius tibi, Rex Serenissime, vobisque visum fuerit, Ordines, facile legibus4nseribi patiar Haud dissiculter eo ex sermone infelligi potest, super qua re illis Comitiis disceptatum,

quae turbulenter transactas confirmatio tamen

jurium per se stetit . Adjecerat non leves m tus aut bas. aud : Z rovii facinus. Huic

152쪽

Henriem Primus Πατα om 1 iantiqui erant lac recenti seb adventu Henrici. hastiludio in majus recruduere,) cum J o A N NE TENCE IN IOQArchicamerario curiae inumicitiae ir quia vero obvia spro more insens rum) ac hostilia arma sibi indixerant, tum vero durantibus Comitiis in Palatii potia sibimet obvii a Miccine est TENCTIM I us sim quit Zborovius)-dici obvium quaero.. Tum derepente ferrum, quod manu gestavit, destinavit in ictum V Apovius. Interim Castella lanus Praemissiensis , qui tunc penes aderat, pugnam dirimere volens, paululum declin verat ictum, objiciens se intermedium, Verum infensa dc erronea manus, in caput pacificatoris Vapo vii Senatoris, laethaliter ferrum illia Sic valuit in Zborovio affectus, Sc pria Vatum odium , ut nequidquam Majestatem praesentis Regis, aut Comitiorum authorit tem Uereretur. Vocatus in jus percustar, dc quia judicis decretum praesens metuit, arusens proscriptus est, tandem aliquot postannos

vi prostriptionis captus, poenam capitis stibiit, ut infra sequens sub Rege Stephano docebit

narratio.

s 3 Post

153쪽

1 a Mndreae Fredra Post Comitia Legati provinciales, cum d creto Comitiorum in provincias dilapsi; in

Senatorum plurimi penes curiam mansere, ut Rex novae terrae inhabitator non per taedium

assilesceret loco. Consiliaverat vero sibi hic Rex multorum Optimatum animos, quibus non solum bona publica, benem eritorum promia, rerum patrimonium menta Regiae, risque concessit, contra instituta regni. Quod ab Equestri ordine iure in vitium acceptum, ut prodigalior quam munificior haberetur. Po fuisse modum leges publicas ebant) munificenti regiq ; multorum agrorum Adjutalit tes donari a Rege ; reliqua tamensibi retineri oportere; Mςoque segregato Uaenemeritorum agris nomine, regiae menta bona vocari. Ne si aeque haec ac illa bona prodigalius in cives si argerent Reges, attenuato Principis domus magnifico sistentamento, flagula abirent incensim i uti ob eam causem ominabantur plerique gravem Reipublicae futurum Regem, qui profuse largiendo placere vellet Senatui,&infiscinaret allestium consilii ue blanda vero pius ei Principi dici quam vera, qui nimis ama

retur.

154쪽

rem . Addebant ducto alii: impendere publico aerario non leves impenses, que tants prodiga- . litati Regiς haud sustecturi essent ; quare compellandos Senatores Nobilitas censuit, quatenus restituerent mensς Regum Patrimonium , neve acceptarent, quae legibus in contrarium irent, multa esse alia in Republica benemeritorum praemia,multas praefecturas ue ea vero bona oeconomica,quibus necessitatibus Regiis a RG

publica provisum esset , nec a Rege cuiquam dari, nec 1 quoquam acceptari posita . quia vero acceptaret Senatus,malos haberi consitarios, nec posse secundum leges consillere, qui suo facto leges violatum laeni ; dubitari praeterea quomodo non venalia haberent jura, obleve praemium, qui ut illicita possiderent, a ceptando legem violavere . Haec privatimi inter Nobiles agitabantur, & sine dubio ad restitutionem res devenisset, ni Henricus proporo e regno discessu praevertisset consilia . Laetus interea Rex Cracoviae, jam venati nibus extra urbem vacabat , jam in iube hastia ludiis recreabat animum, sia turbavit hilaria mali ominis portentum ; Avis ante fenestram

155쪽

cubiculi Regalis nemine causam noscitante)inter prandendum fiaspensa clavo. Accessere &alia, multς rixq Polonorum cum Gallis saleb. litibus regiis. saepius reperiebantur noctia per urbem promiscue Polonorum & Gallorum c davera , inde accepit res famam ut est plebs futurorum suspicax, ac quandoque Vera simplicitas ingerit,) arduum tandem negotium manere Rempublicam a Gallia, prout evenita . Significarat citato nuntio mater Henrici, Carolum j x, Regem Galliq, concessisse fatis, ach reditaria siccessione ad Henricum pertinere purpura Gallicam; is vero Henricus est, qui inter Poloniς Reges primus , hi Gallia ejus nominis tertius, appellatus, ni vero otius ades set, posse aliquem reperiri a parte Principis Condensis, qui absentia Henrici in commodum uteretur. Affecit res non leviter Regium animum; illinc trahebat genitricis terrς amor haereditaria purpura, hinc rarahebat ardua

Reipublicς cura, & vigilis labor, par regni &incolarum amor.Communicat con silium cum

tribus Gallorum fidissimis, quid facto opus esset diligentius inquiritia. Otius inquit me

156쪽

Henricus Primm 'dono G. I sesse in Gallia res, uti stitis, requirit ; ut vero subito hinc abeam, obstant leges Reipilicae,

quae vetant Regem fines egredi, praeterquam a consensit ordinum, neque esse potestatis S natorum a latere , facultatem discessiis mihi dandi, antequam dic tur Comitia, non Vero , levem meis negotiis moram portendi. Non aliud restat, quam ut clam, vobis comitibus, itςr aggrediar nec credo ordines improbat ros consilium, ad quos negotii gravitas devenerit , imo juvabit meum discedum paucis innotestere, minus inde ridulum mihi inc

gnito per externa transeunti. Vero D A Nse Noro, cujus virtutem notam habeo, seu seripto

seu viva voce referas ordinibus causas mei dis cessus. Juvat itaque hanc Rempublicam eum Regem habere,qui Gallis simul & Polonis pr sit. Non improbant consilium Galli a secretis,

mentionem tamen mortis Caroli coram Rest-

denti Senatu faciendam suadent, inde expiscari p3sse animos consiliariorum, improb rentne aut approbarent subitarii discessiis comsilium. Aggreditur negotium Rexe convocat aliquos Senitorum, confert cum illis diver-

157쪽

1 6 eriacie e faximit Fredrosa, decurrit ad tristem nuntium e Gallia circa morim Caroli IX fratris sui, ac quam n cessario Gallia suo ad Ontu opus haberet ad cit . Condolent Senatores morti regiae, notidissuadent imo optant etiam, ut in Gallias proficiscatur, seque Comites itineris futuro DL

licentur , modo de eo negotio: referretur ad Ordines: Explicatis Senatorum animis Rex solvit congreu 9,perterritus tamen Comitia-

lis decreti mora, ne cum dediscessi sito inter ordines disceptatur, interim haereditas ab alio

raperetur ; Uti satu*bus etiam terrarum n

va asolet crescere sam expositae in praedam purpurq. Tacitum ideo consillum exequi psrat . Ad vesperam declinante luce, serat ea dies xviii Junii, mensis a Coronatione quimius,) convocat eosdem triumviros a secretis Gallos, iteri imperat equos, reliquis duobus

literas , imo nonnullas sita manu conscripsit,

Latii apprimE gnarus sermonis. Depositis literis sub tegumento menta, profunm nocte per posticum arcis egressus, ubi admoti erant equi, otius itineri se accinxit, paucis Gallorum comitantibus : Omnibus enim de discessu

158쪽

Henricus Primus Tolomm . I Isio non constabat Dies interim illuxit ; co' veniunt in Regiam Senatores , Regem pro more invisiari, interim conclamatum Regem non adesse, visum a quodam juvene, cum n erit pernicibus equis adversa Italae ripa comtenderct. Discedunt maesti e curia, quid cau-

mutuo inter se sciscitantes. Verum ille discessiis affecerat non leviter ossiciales curiae, ac . Archicamerarium praesertim, erat tum in officio JOANNEs TENCZi Nius,) cui pro ratione ossicii ac familiaritate cubiculi Regii, - incubuerat stupiciosa omnia ordinibus d

nuntiare . Verebatur ideo, ne pro ossicio suo in conscientiam facti traheretur. Conscensis

igitur equis cum comits itineris Nicolao Teahrzydovio Regem sequi proponulit, causam discessiis ab eo inquirere, tutum sibi Reisue publicae arbitrati. Assecuti Regem in finibus Silesiis, ultra oppidum os iecimum, descen dere ex equis provoluti ad pedes regios,petiere 'quatenus ab Co itinere supersederet ; liberaret Rempublicam metu parceret famae regiae, multa indignEjactatum iri, apud exteras gemies, ad quas fima factideerraret, aut Regem T a --

159쪽

1 8 'Undreae o Max L Fredro . minime regia tentasse, aut Polonos hau n rQs crga suos reges seu humanitatis seu onicii, a quibus quinto regiminis mense se sibtraheret ue caeterum penseret Henricus, an conscientiae sua: bene consultum iret, Rempublicaris totam ab authoritate Regum dependere, quidquid inordinatum in statu publico, aut injuriarum inter privatos accideret, totum id seim venti se a suo grege Pastori imputari debere,. Non ultra prae laethrymis loqui poterant. Actea interim H ricus: Non dubitare vos;elini de mea in hanc Rempublicam cura, multa Patriae

vestrς & vobis debeo ; qui ne sponte tanti imperii Regem creastis;credere vos velim,quoad mihi vita di sanguis si perest, non ero imm mor vestrς humanitatis . csterum ut ego ab hoc itinere supersedeam, nec ego facero, neque VoS suadere jure potestis. Si apud Vos mansero, Regnum Galliae, haereditas mea, aliorum paratur manibus: discessero, brevi reditum*. nec ideo me Regem amisistis; imo multum valebit ad Majestatem Reipublicae vestrς, tum ad potemtiam, si obtento meo Regno patrio & opibus, integros regni Poloniae proventus ejus necesso

160쪽

Henrictu Trinuis P sonori cita 1 9tatibus dicavero. Si vero dubitatis de meoi ditu, nec posse estis, Rempublicam pro ejus' statu & ordine, absente Rege; administrari, Gallia, uti haereditas , per administros regi pinteris; ad vos vero. quos unice adamaVi, revertar. interim dum nunc paululum a vobis aliasium, per prudentissimum Senatum,pro auth ritate mea,facile consuletur Reipublicet Et haec

vobis responsa dct; si ultra meciam loqui placet,

ascendite quaese currum, nam lavia mornenta temporis, causς obstant. Ascendere currum,' petiere, siaasere; verum curia vident frustra verba dari, Regiam dextram valedicturi ad osciantum moesti petunt j. Ad ea Hetiricus fere ipse

collachrymans: En vobis sinquit manum e a dens, pignus mei erga Patriam vestram an mil Post haec detracto annulo,porrexit d encZLnio subnectens: hoc signum esto & testimonium fidei Regiς quia me brevi visiixi estis,eas vero literas quas Cracoviς in .cubiculo reperietis, quaese curate reddi unicuique, quibus scriptas intelligetis; reliqu)m mentem fidelis meus Dansen vobis aperisto cui fidem quaeso date.. Reversi illi, re sta in curiam perre ere: - . T 3 Coim