Andreae Maximiliani Fredro Gestorum Populi Poloni sub Henrico Valesio, Polonorum postea vero Galliae Rege

181쪽

1 o Mndreae Fred, ο dum flussio, cum admiratione quadam reVereor, claras viri virtutes , consiliorumgravitatem, judicii in raritatem, ac Vitae innocentiam, nullis unquam sordibus contaminatam. UM axis que illi ago gratias, quod nunc quoque, quam praeclara sit illius erga me voluntas, per vestram Personam mihi hclarari voluit; ac nil Coquoque magis desiderarem , quam praesentem ligam Imriem venerandam intueri, sermoneque illo prudentiae pleno recreari , o in rebus ineis dubiis infrui, sed nolo tamen, ut incommodet valetudinem suam, quae ut Hores uuiser publicae Christianae, quam ista officia,

quae interpsissentes communicaripossent, conservarique omni cura diligentia debet potius, quani laboresupera vacaneo ad exitum conmesii. 'con est quod se excusere apud me; abunde satisfactum est, quod vos miserit ad me, ex quo certum nuntium de illius valetudine accipere , δε-que consiliis eius , tum ille de hac mea profectione feri potest certior. De meo ex regno Poloniae discesse musia circum erri non diuiso , facile exis abit pro sua 'α dentia Illustrissimus Cardinalis , quantum dure fidei beat rumoribus. ERO, quod ita disces, sane coactus fui , retuli amen prius de ratris mei morte ad praesenter

Ora viae Senatores , sed illi , nisi in Comitiis, nihil a se rem atruposse dicebant.ΟInterim a Mina eos

182쪽

Henricis 'Trinam polonorum,. . III treme uperveniebant literae, quibin me obtestatur, myreatriam meum regnumque illud salvum esse vellem, volare, si posset feri, in Vallias; Versari magno iupericulo regnum istud , in mea praesentia Ata esse

omnia. Itaque coactus ista necessitate . Hae miri, con filium cepi, ut famam adventus mei praetaerteremi e , ut omnes inimicorum infidiaspraeoccuparem. Sed ne dubitet illustri semus Cardinalis de meo erga Regni P loniae studio, repraeclara gratificanA illi voluntate, ita mihi cordissent regni tmei 2Polonisae rationes, ut aeque me afflciant quam Vallicae, quae etsi Patria mea es, ta venhumanitatem majorem, O amorem erga me vix posse videtur declarare, quam Domini Poloni declararunt,qui me liberis vocibus, cum alium possent, elegerunt. cum' bis tantum debere me sentio, ut pro illorum silute dignis lateque regnum Valliae velim cuivisi periculo o icere. Vec alio certe nomine mihi charior accidit haec allici

regni accesso, quam quod majorem facultatem habiturus es video, alificandi Poloniae regno. In hoc dubitare non debent Poloni, quoad vivam, vivet ejus beneficii memoria in animo meo. 'con puto autem periculum al, quia regno Poloniae ex hoc discessu meo impendere, cum undique tranquilla videam omnia. Scripsi jam an soties Senatoribus quoad acto opus judicarem, accepi etiam inde Y a BG

183쪽

lueraspostea, quod res illim 'gni quietae sunt. Sede eo vere aliter jacere non potui, iii ire num meum Vanuae pessum ire vestem. Soc est quod tantopere nurentur plurimi, s kastis pitriaeque meae regno paterno sit curro. Poloniae non nocui meo discessu, tamen ego noudubito multa dici aut scribi de hoc me asso. uis cons limi attinet illustri bimi Cardinalis . ut mittam aliquem virum gravem ad regni negotia. Iam istic reliqui duos viros gnaves, qui meo nomine agent 1ionnulla cum Sena- tu; Spero etia=u quod ad me mittet magnus Senatus Oratores suor , cum quibus aliquid certi de regni Polon erationibuου , coiistituere posim, quod nie vero ad reditum in Polohalain adhortatior, fecit pro a uine in Patriain suo , c terum ego qui quain possim i vel statuere in hoc tempore, vel cimn promittere videbo quid flat in Paterno regno inreo stasine, postea maturo consilio deliberati usi pietur. . Diterini tamen pro eo uti debeo, ad omites partes invigilabo, ne qui per abstitiam inei detrimenti Polonia patiatur. De Vuber/iatore con siti ordo prius memini posse decernere, quin Oratorer ex Polonia Teii O mi , intersu autem mihi H frissimus Ca dinalis perscribat diligenter, quodcunque si si de rebus Ponsilii que Pol nicis .in 3nentem Umierit ; majore me beneficio obligare sibi non potest: viam cum is vir. M/mes octatis suae partes

184쪽

risis Primus T Tolonorunc . 17 3 in timore Dei, defensioneque Ecclesiae converterit, scio

quod ab eo nisi salubria cons ilia proficisci possent. Cujus

actiones omnes o P . labores , et, cum tanto fructu nod

ratus est Spiritus Sanctus, ut me hoc etiam inomine fel rem existimem, quod in rebus arduis habeam, a quo recta explicata consilia expectemiu. Scio quos nobis Irmctus in Valgia pepererint lucubrationes illius, pluriquam arma in convertendis haereticis potuerunt, , ut ego An Wante virum tum amarem, essecerunt: uncautem irato magis illum amo, cum quae fit illius erga patriam suam solicitudo erga me dignitatemque meam sudium, pro licis. Vivet istius tumpraeclarae voluntatis memoria in animo meo,, in omnes occasiones invigilabo, ut se tantus vir intelligas, me gratam hujus.memoriam conservare velle. Quod ad Seren imam Principabis attinet,facturis ure bibentissime omnia, quae pro istius dignitate. commodis Illi ri simus cir inalis cuperet, daturum me literas ad Catholicum Regem, nam,

testamentis Si sinundi egis, recte perflectum habere,quod ad illam bona Se nundi Mis P ωpolitana jure pertineant: Cum praesertim pietatem illius, more quevirginis A atifimos cognoverim ac ditiam judinem ,

quam omnes tueantur ac Hefendant. e sequoque opera

udioque meo, nunquam ejus negotiis deesse elle. Tibi V 3 etiam

185쪽

1 andreae enc it Fredro . etiam cinguito gratias ago, quod istum laborem ad me veniendi tam libenter si ceperis, coepi tibi jam in Polonia

dare quandamgratiae meae res cationem, qua de re v lvj, ut te certiorem faceret dominus V GCancellarius

Plis pro tempore praestitissem , qui io in Pilia non

sunt occasiones defuturae t ibi benefaciendi. . Non diu Henricus moratus Venetiis, Parbsios rect a flexit iter. Sed relinquamus tantisper Henricum in Francia, mala sui regni proecurante i videndum interea, quibus Respublica consiliis, quo tutum iverit ordinet . Fama, ut rebus in magnis haud taciturna, discessisse Henricum Regem , inter Proceres latissime proclamavit, praesertim cum Senatores, qui Cracovietum aderant, singulis iis amicis S natorii & Equestris Ordinis, citatim rei novitatem deferrentia. Obstupuere alii, quid facto opus esset repente ignari, inter Vota rem agebant ; reliqui consilio praesentiores non cunctantes Cracoriam properavere, de R publica consitituri, venat periti nautae dum naufragantur , non stupore periculi consumduntur , sedfines trahunt, alii vela colligunt, reliqui clavum prehendunt , cum periculo I

186쪽

minicus Primus Tianorun . I s, vinci se vento es fluctu pertinaciter negant . Sic profuit paratum nonnullorum consilium Reipublicae in diversi sib absentiam Principis labanti,pr sertim cum insipiens

vulgus, & quique audaciorum , ad interregnum volvi Rempublicam, falso crederent, aut quod licentiae incitamentum est studi sius vellenta. Concivit rei fama permultos Ordinum Cracoviam , petunt reserri sibi a b Senatu negotium regii abscessiis: Negant illi plus sibi constare, nisi quantum literae Henrici 1uggererentio. Proserunt eas iti medium, tum quale responsium dederint simul enafrant ; caeterum nil amplius sciri, quam in magno discrimine versari Rempublicam, tantum se in

praesens laetari caeterorum propero adVentu,

erat ea dies undecima, pos discessum Henri ci,) quatenus secum consilium Reipublicae inire possent. Licet vero non adesset potestas in commune concludendi , absente majore parte ordinum, initia tamen haberi optima, si ab eo consessii reliquos ordines convocare possen . Ineunt mutuum consilium ; dicunt Conventus generalis diem decimam Septembris i

187쪽

1 6 iandreae osx it Fred obris; Locum Variaviam ue De tenipore comventuum provincialium , Palatini ad Eque strem ordinem retulere . Scriptae absentibus . reliquis literae; Voluisse se negotiis Reipublicae succurrere ; sed quia non adessent reliqui,

nec sibi constitisse potestatem , quidquam concludendi, suadere tamen sit visum serete Republica) ut pro decima die Septembris

convenirent Vatia viam: non aliter posse sativari Rempublicam , quam si in Commune constateretur, Conventus authorstate L sati in Galliam mitterentur ; Inducias cum Moschis 'ad datum terminum decurrere, a Turcarum Principe cum sabscriptione paca ru , nec dum rediisse Legatum: Tartarorum fidem in dubium vocari, undique periculum strui, ni provideretur ue significarent otius,

si consilium sibi placeret , vel aliud porrige-

rent, se non reluctanter secuturos. Dimissi tabellarii cum literis; responsum tulere: Non

displicere sibi consilium , gratiasque haberi maximas, quod tam pio de bono sibi praei-rent exemplo, nec leviter ex eo portendi diuturnitatem Reipublicae, quae sic parata habe

188쪽

ret in malis consiliab. Verum Magni Ducatus Lithvaniae ordines , non facile assentiebantur , ob angustiam temporis & periculum a Moschovia, ne cum ad Comitia confluunt, Moschus interim Lithvaniam popularetur. Polonia tamen diligentius negotiis invigil bat, nec procrastinatione rem agebat, milites ad pr 1idia limitum missi. Senatus & Equ stris ordo consilia arripuit . Hic me ajere Oportet, quae in Conventibus Palatinatuum

acta, neve per c flta enumerem in unum comcludam.

Non cessEro illi Provinciales Conventus Senatui honori; ac primum coivit in circ. bos nobilitas ; prima erat contra Senatoressuerela, o suspitione indulgentiae & assem rus in profectionem regiam. Ajebant alii: Reddite nobis Regem, quem in curia vestri

aut pravitate consilii abesse passi estis, sic ne vobis placet discessiis Principis & altis 3 Ut nobis constat) per gubernatores Rempublicam regi posse falso speratis gubernatores e vobis electum iri , nemini parebimus nisi Regi. Alii haud disparia in Optimates jact Z bant ;

189쪽

1 g reae e faximi Fredrabant; En cernimus quare ea bonamenta regiae, contra jura patriae, quorum prima tutela vobis , ut patribus incubuit,) lubentes acceptastis, quas profuturas usui Regis haud credidistis, cum praesensistis absentatum iri ;Credimus Henricum Regem nostrum ab eo vestrae fidei in Rempublicam argumenta sit psisse, qua ratione vetita acceptaretis, eadem approbaretis illicita, magnificis corrupti muneribus ; neque si vos ille constantes ossendisset, memores juramenti Reipublicae prata siti, ac post amorem Reipublicae omnia ponentes , antequam de eo ni otio referretur ad Ordines, non adornasset distessiam. Verum facilitas vestra illicita acceptandi, spem non vanam adstruxit multa illicita Principi tentam

di, neque aliter fieri potuit, quam sectum est. Haec eo audacius jactata in Senatum, quo plus fiducis dedit assentientium multitudo, dc verborum , magnitudo praesentis periculi. Mala vero Rerumpublicarum prius ad eos pertinent , qui in illa minores, etiam jugulata ibbertate ; Optimatibus parcitur, propter Venerationem aut potentiam 3 minorum prima sem' vitu

190쪽

Henricis Primus Io Pol orantia. ID vitus est. Si quid item in hoc populo contra Rempublicam factum creditur P Equester ONdo seu indagando seu curando primus, ac pro potentia felicissimus est. Excu1avit se varie in praesentia Senatus 3 alii literas Henrici proserebant ; caeteri peccata populi & Numinis po nam in patrocinium cauti trahebant, nec sibi debere imputari, quos aeque praesentia afficcirent. Ab inde verta quaerelae Equitum in Rogem. Quis unquam credidisset loquebantur passim) hunc Principem, quem magnae Vi

tutis ergo Regem creavimus, cujus prudentia genti placuit, mores arrisere, neque alium quam nostrum esse fatebantur, tam derepente

se a nobis proripuisita. Quem ni aliud retam

dare potuit, certe nostrς humanitatis gratitudo, cui tam amplum regnum non coacti, sed

sponte aut quod summum &Divinς voluntatis decretum est,) inter tot millia eligentium,

nemine contradicente, obtulimus, cui nostrassertunas Sc vitam promptE dicavimus. Eoque gravior nobis haec profectio accessit, cum Rempublicam hanc ullo praescripto ordine, velut fluctuantem navem sinE anchora sive Z a clavo