Andreae Maximiliani Fredro Gestorum Populi Poloni sub Henrico Valesio, Polonorum postea vero Galliae Rege

191쪽

1so iandreae e Maximi Fredro . clavo naufragari videmus. Nunc certe patres

filiis, filii parentibus, vicini vicinis ditndere

discimus, si tanti Principis fides, non verbis prolata, non scripto firmata, sed juramento obligata, in dubium vocatur. Siccine tutellarem curam deserti populi sentimus jamne haec Polonia, quae dignitatem sitam hucusque

constanter retinuit, Regem amisisse cum c

chinno nominabitur 3 sic per molles querelas alii, reliqui ad asperitatem sermonis rem declinavere . Ecquq sunt illae querimoniς , ajcibant,) justene doleamus eum Regem abiisse, qui nos reliquisse non doluit, in dubio est. Importuna Populi remeritas sit, velle ab eo regi, qui sibi omnino nolit imperare. Deseruit RGgnum Rex,deseratur ille a regno,ni hanc Rempublicam datam illi ab eligente populo crediamus, non illum Reipublicae. . Sat sufficit ad aestimationem virtutis Polonq, deseruisse non a nobis, sed profectum ab Henrico. Nec operqpretium est expectare, ut qui semel abiit abeat

pius, cum tanto nostrum capitum periculo.

Male agitur cum hac Republica, si nostri Imperatores, non se totos deberi nostris negotiis

192쪽

Henricus Primus Tolonorum . I 8 Icredunt, atque divise inter duo regna amore , divisa opera atque ideo infirma succurruntia. Ajunt plerique Senatorum: Multum accessisse huic regno cum purpura Gallica, Henrici haec sertuna non nostra est: imo decora haec fiant magis quam utilia ; scilicet vires Galliae a nqbis dissitae, huic regno succurreni Habet Gablia sua quoque pericula ; adsunt intestina rei mala, civiles motus sperantur, pestis regnorum, suismet auxiliis sustentetur Gallia opo tet . Etsi certe nihil periculi adsit, vel ad avertenda futura mala, dc nefariorum ausiis deterrendos , domesticas vires domi tenere opus habeto. Nobis item salubrius est, pr priis sustentari viribus, inter auxiliares etiam

victores, post victoriam de spolio quaestio,

& periculum restan . Iam Vero, quod maximum, utilius est eum Regem habere, qui absque nobis aut dives, aut sertis esse, atque ideo etiam iratus nocere non possit. Qui vero spe haereditariarum opum nituntur , liberis

populis graves, vel quia per flagitia domin, turis , mes restat in suo considendi, si adest necesiitas 3 tum quia ligari legibus gravate

193쪽

18a eandreae eae ax it Fredro serunt, cum domi didicere regnare absiauti. omnia in Henrico, vel hic tam promptus distessiis ad sua aperte docetis. Cur enim magis aliena quam sua tueatur 3 Distessit Hemricus; acerbum ne est Sit sine ; nec tamen regno periculosum, cum ad elestionem novi Regis descenderimus. In Henrico mores a' nobis alieni, lingua, habitus, omnia diverti ;demum non nostrum amisimus , nec quare

periclitemur, videmus. Tum primum perbculum aderit, si Regis opperiemur reditum , Respublica interim sub Gubernatoribus habebitur 3 quae via quis modus hujus regiminis ignoratur: at exitus in aperto, ruina primum aequalitatis, postea libertatis. Itum fuisset in

sententiam L sitffragia novi Regis, ni aliquotum obstitisset authoritas , imo quod maximum juxta libertatem populi valet) ratio ;corum praesertim , quibus vel cunctatio pro prudentia tum erat, Vel media prius adhibendi , quam extrema tentandi, medendarum rerum probatissima medicina . Hi vero cum in

modum sentieban . Nunc primum timor ad nos acclait , qui

194쪽

timendum eousque haud credidimus. Hodie multum potestatis in hanc Rempublicam casui, cuivis periculo concedi, qui simul eo Somsilii vestras sententias inclinari videmus. Et quid est illud dicere tam derepente Henr, cum amovendum Regno quam gentium λdem violandam, populi authoritatem perpem dendam , demum ipsi in periculo parare Rei

publicam. Diseessit e regno Henricus, peccatum est, verum non nisi etio purpurae: nobis non valedixisse F necessatas, 'non tamen nos riContemptus. Atque ideo, regnum illi eripere inhumanitas est, aut si eripiendum, saltem ad authoritatem hujus populi, ad opinionem gentium haec facienda perficienda s etiam evtrema consilia aut quati desperata pompa sua nituntur Sc praetextibus, quo magis impondi .

tur authoritas consilio, ut causae paretur praetextus. Si vero unquam, in hoc negotio praesertim, cunctatione nobis opus est, ut totum orbem in testimonium trahamus, Henrici camsa regimen Reipublicae in alium transferri: V rum si praecipitanter ad rem accesserit is, fimstra justitiam pro nostris consiliis stare praesumemus;

195쪽

Ig ndreae oximit Fred, ο memus; proclive enim est, ut illubenter populi ferant Imperantes, qui cito mutant, &injuste, qui praecipitantur. Etiam qui flagitiis amant pollui cum proaemio rem aggrediuntur. quid nos facere oportet 3 qui tam piam justam mutandi Regis ut altis,) habemus cams n. Mittendi utique sunt in Galliam Legati, qui mentem Henrici aperiant, fidelitatem n stram coram confirment, modo ille regimen. Vel si gravius in hoc periculo agere Oportet, . requiratur tempus sui regressus: nisi hoc obtunetur , definiatur illud a Republica . Ni intra duos tresve menses adfuerit, cogi populum Polonum nove eleetionis, Don' posse regimensabsistere sine redhore, nec praesentia pericul rum remedia haberi, absente medico. Ea via. gignitas Reipublicae parabitur, nec demetur consilio nostro gravitas, aliter suadere hostile esto. Fateamur necesse est, Henricum non sat probe, inconsultis nobis , profectionis conasilia arripuisse, ideoque nos pejora facere debemus , & nescio populi Imperatore, regimen alteri t*dere 3 Absit ea mens quaeso a vobis: Doceamus nos causa Henrici potius pelli, quam

196쪽

Henricus Primm Tolono G. 18squὲm spontE abire in nova interregna. Doc mus vero , si in Henrinm causam mutandi re .ctoris transferemus, in nos necessitatem est rius quaerendi , tantumque causae nostrae accedet justiti , quantum illius culpq. Demantur oportet spetiosi praetextus: nos velut rebellem populum in facie Orbis traducendi aut sersanaggrediendi, totius Occidentis Principibus in

nos mutuata auxilia conferentibus. Omnium Principum, etiam Barbarorum, hoc in negotio Versatur authoritas, qui aeque sitorum populorum detestantur ac puniunt motus -- portunos , ac exemplum eorum illubenter notant in caeteris : quia vero bona malave

exempla in hominibus pro allegatis causarum serviunt, assiis expectant, quod alteri factum. Cavent ic*o diligentius, ut cuique Principi constet sita fides , authoritas & obedientia

apud subjectum populum : Jam vero quod

maximum in summo ponenda est ira numinis a quo omnis pullulat potestas ; neve dubitetur, Unctos Deus habere voluit imperantes , qui velut terreni Dii terrae imperarent, item sit, jecta terra veluti suos Deos seu Dei vicarios Aa eos

197쪽

1s6 Mndreae e aximit. Fredro eos veneraretur & revereretur. Quae vero ea reverentia Qvet Principem, pro libitu auserare steptra, ni dixerimus in lenter ut quem non opportune jam ammeremus regno, rest , ret recipiendi necessitas , pro quo Princeps Principum, tum hi certa uri, ni gravius quid consilia nostra proferant . Sufficiunt haec de cauta & consilii authoritate quς falutem Re publicae spectant, videte: Majori sumptu ac periculo novus quaeretur ReX, quam hic retinetur. Novum quaerimus 3 Henricus inimi cus, retinemus nemo hostis, quem quaesiviumus: Nullum, imo difficulter inventuri simus Principem, cum tam facile demimus i

perium. Aamus praeterea Henricum linguam lonam ignorare , moribus alienis vivere noster omnino error est, cum talem regnat. rum elegimus ; sera post erratum recollectio.

Verum qua ratione de novi Regis eleesione disteptamus non ea certe in Henrico Dratur inconstantia, ut jam imperare, jam deserere nos velit . Inest illi verE regia mens & animus , qui ut plurimis populis praesit semper am 'gustos fines habet, &latiores quaeritat. Neoue

198쪽

hic repentinus in Galliq regnum liscessus aliud nos docet , ni vitio habeamus, plura aliquem velle stib unius purpurae Majesta mi trahere regna, cum facile possi . Magnanimitas ea est,

non culpa , Hunc regem optare, non detest ri debemus: major indies evasurus, qui maxuma animo suo pollicetur, & minor, qui non major fieri cupit i. Moram praeterea absentiqnonnulli verentur. Fatemur eam periculos messe, si diuturna, at cur diuturna futura iam

ramus. Non aliud illi in Gallia subest negotii , quam ut illi populi situm Regem agnoscant i scaeterum ut Rex uti Monarcha, pro libitu per administros res modo habetur,nostris negotiis adfuturus, quae praesente Rege opus haben: . Nihil jam restat . quam ut Legati Otius eant, diligentius nomine Reipublicae expintulent, eoque facilius ad nos repetet, cum Viderit eam constantiam populi, ac aVidius visendos cum et, quem avidius sibi repetunt, ac dum poLsunt alium quaerere, se tamen retinere malunt. Cum applausit Nobilitatis in circulis recepta haec sententia, datum ideo negotium orat ribus, ad Comitia snomine provinciarum . - Α a a dei

199쪽

1gg iandreae Fredro delegatis, quatenus a tota Republica eadem peteren . Disceptatum postea de publica se

curitate: op rtunum crat, confoederationis

ad speciem interregni) objicere metum. .Hujus vigore imperatum per Palatinatus fiamm rium tribunal cc aptur vulgo dictum absque provocatione) si ib interregnum tantum validum , lecti in iudices e validiori nobilitate, qui causas injuriarum cognoscerent, decreta proferrent, Vitae necisque potestatem lis herent, nequis audaciorum absentia regis insteius uteretur. Verum quia in eo Reipubli-

summa securitas volvebatur, ut arma par

rentur; firma praesidia limitum, tutum providere quique sibi Palatinatiis., Publicum listrum i super, quod est reliquum armorum, stipulata manu ubi spopondere, cum probo scirent, primum consilium de Republica, &maximum in armis esse, caetera utique dissimulari ; in his unicam inutem, essicacissimam tutelam, ac sortissimum parari consilium. Solutis conventiculis discessere quique in sua rura& Castella, partim se lustro paraturi, pamtim publicis comitiis. Rarius enim hic urbes

200쪽

Henricus Primus Polonorum. 189 incolunt Equites, Sc in commune vocati visitant potius , quam inhabitant, campo Mapertis assileti; Inde ratiora eX ruontagione

communi, odia, flagitia, dc quod ex rartita* sequitur,) tumultus &factio; crebrior vero virtus es pietas. Vita quident magis litaria & in se contracta est, sed pura, quieta, procul a Censere, de , si altius perpenderis,

beataeo. Et haec obiter; Quae omnia cum ego scripto percurrere cupio, incidit mentio belli Valachici iub idem tempus gesti, contra Tu carum Imperatorem, per Juanum Palatinum Valachiae ue Non quidem ego amo scribendo haec gesta populi Poloni, in aliena curiosus imcurrere , & peregrinari narratione, Verum quia hujus belli silmma Dolonorum virtute transacta,aequius est illud bellum narrare quam silentio praeterire se. Chriuianis Europae Principibus pro rati ne imperii virtus est uel Barbaris vero, ac Tum carum pli sertim Imperatoribus , flagitium dominationis. Nihil virtusis honoribus inbbi relictum, cujus incium nummi in se tr Xereia quanto quis largiendo promptior