Andreae Maximiliani Fredro Gestorum Populi Poloni sub Henrico Valesio, Polonorum postea vero Galliae Rege

211쪽

mo eandreae 4 ux L Fne rota jubentis. Socios esse Polo nam Ualachos ;Valachiae Principes in Clientelam lapius jurasse ; haec justa: Defendere praeterea populum, quo cedente, sibi idem minatur carus, aut

servato, sibi gratuita belli subsidia parantur,

haec utilia ; occasionem insuper Capere Victoriarum, alienς terrς periculo , haec nonina esse videbantur; nec omnino omittenda: Astalia ex parte, violare isdem si imma injustitia est.

Volubilis fidei populum sibi jungere, plus periculi quam commodi allucebat . Valacnis nulla in amicitia constantia, semper neutri, &cum sertuna mutantur, quorum in subsidium eunt, si inclinari sertunam belli videant, ad hostes transeunt, tum illinc nutante victoria, velut p nitentia dum, ad priores redeunt a. Id suis damas edocti Poloni; Plus enim Polonici sanguinis seu perfidia, seu simulata ambestia Valachorum rusum, qu1m potentissim rum Poloni nominis hostium aperto robore; exosa inde nobis Valainorum amicitia, neque ullo terrae aucupio firmanda; nostris praeterea majoribus ac nobis non cavillationibus aut λmulat stii provincias parare fuit ac est. Prius

Populi

212쪽

Henricus Pr tam Polonoruntio. ΣΟΙ Populi oportet nos hostes stiant, quam comtra pugnantes Videantis: Non amicitias spe praedae colimus , caeteris inter se bello occupatis ; pax nobis in parte maesta est propter vicitinorum calamitatem; quietem omnino popilorum optamus :Cum vero e Principum seci tate nobis periculum restabit, tum Deus nobis

affuturus in justa subsidia; domesticis viribus Oentamur & eo sertius , quia pro Injuriis, pro domo pugnamus 3 felici successit, quia juste, quia nostra defendendo. Plerumque vero comperi Principes bello vexari, qui nimium aut profundius, ut illi flagitia subvertendi sic vocant) rationes ampliandi status perpendunt , hos in amicitiam pertrahunt, alios relinquunt, sepius sitspicionibus laboran :Nobis ea maxima ratio status est, ut quicuimque nos oppressum Venerit, cum bello repelismus & prosequamur; ut sita in nostris manibus relinquat, qui nostra occupatum Venit . Pamcis concludam; excusari Poloniam erroris, vel

ex eo, quod maxime in rationem abeat) quia bellum contra Moschum pro recuperanda Lbvonia per Poloniam apparabatur. Nequc imC c tum

213쪽

roa Mndreae e Maximit Fred, οtum erat motis armis a septentrione, alium ab Oriente hostem provocare . Verum cum hoc excusaverim illud accusare non sustineo; pr traham sane errorene in palam, in quem res Polona paulo ante illa tempora aeternum i

pegit , cum post decessum Ludovici Regis

Hungariae, Austriacorum domus, germana gens Stavicae & toti Sarmaticae genti infense, nuptiis Annae Sororis Ludovici , subveri per ambitum Hungarorum ac Memorum jure &more eligendi, assereret se in haereditariam sit

cessionem utriusque populi. Quod omnino

abeat in errorem Polonorum, earum gentium juri defendeodo tum defuisse, cum tergivers rentur δί de auxiliis a Polonia tum bello vacua sibi prospicerenta . Contulis Iet sane non levia

ter ad utilitatem Magnae Reipublicς utrosque eos populos per suos Principes in partibus r g nec in Austriς domus cultum δοῦ domin tum abire, de cum Imperialis purpure squam sibi ea domus asseruit)'jungi Majestate, ut

jam monstrosam in vicinia, non sine paenitemtia erroris, unius finguinis suspiciamus potemtiam, libero periculosam, vicino gravem. Sed quo

214쪽

euricus Primn polonorum ao; quo in numero commodorum reponam Humgarorum praesertim regnum inconcinum statare. Q gens ni Sarmaticς cognatio cedat in cietatem) certe cognatis legibus, moribus, eodemque vestitu, nostram se esse dc amicam prodebat,ac in pericula pro fissisidio parabatur nunc vero Germani Regis dominata induit Germanismum, ac nobis sectari nequit, velut suae naturae oblita: ne de Bohemia loquar, quae

plane Stavicam, receptione Coloniarum , mrum & linguae Germanς, exuit originem,) &

cum electionis via reges antea quaereret, nunc, pompa tantum relicta, Vere haereditatem unius ii

domus loquitur, quod stetisset penes authoribtatem populi Sc legum ue plures gentes ac regna darentur, quq eligerent, & cum electione rei,

quam retinerent libertatem ; nunc soli in orbe cum simus tales eoque magis metum suspic

uiri in tantam unius populi felicitatem, M narcharum conspirante invidia , & subversi paulo ante duorum populorum juris recitante exemplo. Prudentius olim Bolesiam CryWomstiis Rex noster, qui Hungaris contra Henricum quintum Imperatorem Romanorum e Cc et opem

215쪽

fratrem, ex arbitrio Germani Irmeratoris , r

gno Hungariae sussiciendum passus. Et rei usante eum Bolessaus audax circa Annum Christi ML XIV Andream Regem Hungariq Henrici IV Imperatoris auxiliis tumentem, &contra voluntatem ordinum Hungariae Sc pirum tenentem, cum sitis promotoribus Germanis fudit, atque Andrea necato, Belam ad se profugum amicum Polonorum, pro Vmto Hungariae Procerum, in sede regia Albae r giae collocavit . Certe utrique Bolestes, cum integritatem cognati populi tuerentur, suam fulciebahi, ut lac Sarmatico Slavico nomini sita semper inesset authoritas ac terror in hostes. Ac licet utrisque siti non deerant hostes, pro Sociis pugnare maluςrunt l. Sed brevius agendo ut concludam. E re populi Poloni es, quando futurum, si tandem L na fata Hung riae pristinum reddent statum, de nobis cum cognata gente reparabunt amicitiam. Sed tamdem ad Historiam. Accepto tam tristi response Ivonia e Pol nia , comernatus animo, quid facto opus esset

216쪽

Henrisus Primus T Polono m. aos cogitato. Tum nunciatur, leVem armaturam

equitum Polonicorum qui e voluntariis ; ut Vocant, coadunati, ad Boristhenis & Ponti ripas, praedas agendo in hostem confluunt, ac sub praetextu Reipublicς, nec tamen sub impe rio , Scythas vexant,) sine selio domum re- Verti, paucos esse equites, sed militem bello im duratum, & manu strenuum. Ire jubet Ivonia unum atque alterum nuntium; in Valachica castra Polonos invitat, justa spolia & opimas de Turcis manubias pollicetur. Parent illi diaetis, flectunt Irenos Valachiano versus, laeti occasione ab odio inertis otii, & amore pra horum , in castris educati: Praecipuus ductor horum SWiercevius,velitum numerus mille Scirecenti. Venientibus Ivonia obviam proceL sit, honoro sermone excepit, primores mensqshae assidere jussit, praemiis affecit, majora pollicitus, stipendiorum non numerum, sed pondera. Non verbis illi, sed factis respondere parant, quam sibi levis mors, quantusve amor gloriar insit, selo posse eventu notari, neque

aviditate stipendiorum Ivoniae in Valachiam se tractos, talaon amore otii, sed bellandi o

217쪽

etos eandreae e saxi l. Fredro casione, respondent, eoque magis, cum pro Christianis & contra barbaros. Nunciata narc. Imperatori Turcarum. Misit ille X X X Millia Turcarum & II Millia Hungarorum Palatiano Transalpinς Valachiς, nullum,' ens, fiadelivi ac fortius contra Iuoniam bellaturum, quain qui Principatum ejus esse staret. Transabpinus recepto mandato dc milite, sitos quoque incolas movet, Turcarum copiis jungit, nec cunctatione opus ratus, subi crescere indies Ivoniς copias certo accepit in parvis opprimendum properat; sed periculum ex celeritate sibi peperit. Fatigatus celeri itinere miles Sc jummenta quietem poposcerant: Ideo effusi in pisna,nil minus qiam adventum Ivoniet suspicantes,miles & equi essusE vagari per campos,nullae stationes, nuM vigilie ac ordo castrorum, Transalpino negligente,optimam partem boni

ducis cum nesciret,ium oportere maXime Ver

ri hostem,cum minimE speratur,& scire,non se ab adverserio peti, quis ut in tuto ac proinde insperato , opinione securitatis, opprimeretur; non etiam in Patrio selo esse deserenda, quae

tuta castrissunt, sic disciplinas militarem sem

218쪽

Henricus Primus P. cirunt . 2o

vari, & Ordinem militiae non stari. Prudem tuis contra secit Ionia, etiam in remotis per vicos, oppida, status, vada, a tergo; a fronte, speculatores binos ternosve locavit, quo cem tior Sc constans de hoste fama. Uti brevi numtiatum in proximo esse hostem, sed fessum, im cauis quieti deditum, alibi jacere, arma alibi,

Vagare jumenta, nullos equorum haberi custo des, ne subito ut casus sert) tumultu amoveri possent; omnia in victoriam Ivoniae conspirare, fore ut facile opprimeretur hostis, si pro pere paratum admoveret exercitum: aliis, qui neglecta hostium arma, aliis, qui equos occuparent, imperaret ; reliqui ad caedem expedibrent manus. Verum periculum manebat, ne ad praedam prius , quae opima sparsim visa, quam ad caedem miles praepararet manus, ac hostibus occasione superior, praeda Vincer tur. Non negligenda ea ratus Ionia, qui scitabat Valachos praedς avidissimos: Monet Cem' turiones ac Tribunos ; Omnia post victoriani sua fore, nec praeda adepta salvo hoste, tutum potiri liceret . Dein, pulchro astu in consilium usus, proclamare jussit: Captam E praelio prae-

. dam

219쪽

aos eandreae e gax L Fred, οdam non capienti, sed communitati, cessibram ; unius militis in alterius armis praesidium esse, si singuli per capita caperentur, adversus hostes esse invalidos , singulos cum reliquis series omnino haberi ; mutua haec sere, &praemia mutua esse debere. Avertit ea ratione rapaces Valachorum manus , singulis cogitantibus , frustra se alterius praemio praedam quaerere, dividendum potius, quam alii copissent: sic singuli singulos circumspectam

res, omnes sela expediere arma, de praeda non selliciti. Interim Ssiercevium cum una atque altera Polonorum thurma praecurrere jubet Donia, ipse mox secuturus: Iungit Polono sex millia Valachorum, nec paucos horum, qui lingua: Turcicae gnari, quatenus omnia

certius cognosceret . SNiercevius ea IVoniae imperata in honorem virtutis trahens, quamia potuit bellandi peritia rem egit ue quia vero tacite ac propere in inopinatum ire hostem, primum & sertissimum ad vincςndum telum ' judicaret, monet, orat, quanto silentio possent, ordines sequerentur: sic veluti cursit progressus incidit in globum Moldavorum, Ε

220쪽

Henricis Trimis Rex Polonorum aoynim fuere circiter CCC equites, neve adventus siti nuncius in Castra nostica deferretur , Ordinum alas citissime curvari, cominus rem

agere imperat, quod est compendium pugne,

Moldavos medios includit, auo tresve elapsi; verum velocissuri eos secuti & assecuti, inquirit ex iis SWiercevius numerum hostium &omnia praesertim in castris. Negant illi aliquid horum a se sciri; sed cum Barbaro frustra imgenue, minae adjiciendae eran . Tum fassi νIvoniae vitam se petitum ire, exercitum suum constare LX tallibus armatorum nunc secvirum, molestias itineris proximis in Campis quiete reficere . Ad ea substitit SWierc uius , aliquos suorum pedes accedere prope hostium caura, quain proxime & occulte pos sent, jubet; situm praeterea campi notare, qua parte globatus, qua Sparsiis hostis, inde iremptionis viam colligi. Relinquunt equos, aliquicquitum jam recto corpore ceptant incede re, jam curvari, jam proni per campum hembam interrepere , quo hostium aspectus vutaretur. Inde nonnulli in editiores colles G