Andreae Maximiliani Fredro Gestorum Populi Poloni sub Henrico Valesio, Polonorum postea vero Galliae Rege

221쪽

zro erile 'em axim Hedro L. relaturi. Tum ille omnia recte cognita Donie post terga eunti nunciaVit, neVe moraretur iter orabat, in manibus esse victoriam. Adest subito Ivonia cum exercitu. SWier vio inruendi in hostes facultatem dat; ipse cum reliquo agmine is quoniam multitudine abundabat) tribus ex partibus hostium castra aggredi parti . . Verum SWierchevius Polonorum pauca manu stipatus & adversus tantum limnem impar, Valachorum tumultuario militi haud fidens, suadet Ivonia: ,Σut opportuno loco prope relinquerentur graVioris armatirae equites cum peditibus stlopetariis, quo si adversa pugna imperaret, . Valachis, atque adeo sibi tutus receptus aeret: in fiaga etiam globari oportere ue sparsim de in diversa fugien . tes facilius caedi. Non neglexit certe optimam partem bonorum Ducum, qui prius tuta sibi, quam hosti adversa parant, ac tantum studii

ponunt, ut hostem vincant, quam Iie Vincam

tur , his permodum consilii Ivoniae porreetis addidit: En ego cum hac manu Polonorum primam vim hostium pectoribus recipiam, sequimini Valachi, audiates propius quam tim,dos

222쪽

Henricus Primustas fortuna est ; vestriam quenique virtus m

tiva Poloni ad sertia hortetur Tum clamoro stablato in hostes invehitur. Inopinata haec hos stibus, tantumque illis demptum animi, quam

tum audaciae irruentibus accessit: inde in C stris tumultus, pavor ue nec fienare equos, nec capere arma valuere: tum caedes orta, fugae

nusquam locus trepidis stiperfuit i. Ivonia item aliis ex partibus ex composito cum Val,

chis irruit quid ultra desideratum post faci tatem caedendi pauci admodum illi cladi sis perfuerunt: Ast quod grave accidit, Palavi nus cum Petro fiatre fuga se subduxere, quos los arma Ivoniae quaeritabant. Post pugnam

tecti cadaveribus visebantur campi , Victori etiam horrendum spectaculum i alii semicaesi gemere, alii stare aut sugra niti, nec prae vultineribus posse: Praeda multa in castris Nerta,

quam Ivonia militibus ex aequo concessit, majorem Polonis victoriae minoribus donaVitia.

Mox laetam victoriam excepit Ivoniae indignatio , dum cadavera Palatini ac Petri statris quos occissis credidit,) non reperta inter cae rum cumulos. Quare eo ex loco bellum ubDd a . tra

223쪽

na . ndreae e Maximi Fredis 'tra promovendo in regionem Moldavi Milia,tem duxit, grassando igne & caede, ripas Danubii leva prope habens, quatenus ab incursionibus altera paste tutior esset, & transis, dentem in subudium acceptae cladis Turcam, Commodius notare ac impedire posset . Sic intra caedes ignemque hostilis terrae ad arcem Braiioviensem ventum.' Arx ea ripa Danubii ac suis sessis sertissima, parte una oppidum hahens , vallo & propugnaculis munitum. Ce tior subinde fit e circumfusis accolis Ivonia; atinum e praelio fugientem cum Petro fratre se eo recepisses. Movet propius arcem evercitum , & medios inter colles locum conspicatus extr conspectam Valli positum, eoque

minus tormentis muralibus obnoxium, castra inibi metatur. Scribit exinde ad furcam, a

cis praefectum, litem, Palatinum cum Petro dedi sibi poscens, vel si aequitas cauis in persuadendo valeret,) injustis armis se ab eo potitum indicans, neque aliud quaeritari, quies ut periculum a capite propulsaret, quod ne bestiis denegaret natura , quod si vero pet,

tum recusaret, minatus , eSercitum ab oppi- . do

224쪽

do non recessurum, & vi parandum iri, quod denegaret justis petitis. , Lecta epistola indignatus arcis praefectus , globos majores tommentarios , ac aliquot sagittas extra vallum mittit fercula adventanti. Non terruere minae , sed incitavere Ivoniam, ac primum ab ipsis praefecti nuntiis iras orius , crudeliusquam bonos duces decuit, naribus, auribus ac labiis praecisis, pedibus stimum verses, sim gulos ferreo clavo altae trabi assigi jussit ;ut ex arce prospicerentur, similia praefectum Cum profligis manere indicans , tum ad miliatem conversiis , alios fastes ad implendum sos fas portare imperavit, alios ligonibus vallum stibvertere, scalas expedire, propugnaculis

admoVere, ascendere ; Uno furore omnia

adha-transecta . Effractae portae, tum gregatim in oppidum irrupere miles, Turcas caed re , nemini parcere 3 SWiercevius cum sitis ubique primus, in campis eques, in capiendis se talitiis pedes certans , cete rum sanguine ribuit Danubius. Sola restabat arx praesidio OP pidi nudata, verum sitis propugnaculis se tissima: cum de ea occupanda cogitat Ivonia, Dd a num

225쪽

ar fndreae e Maximi Friano 'nunciatum per speculatores, XVI millia Tuta carum stiperiori alveo Danubium transivisse, magnisque itineribus in subsidium arcis Brauloviensis tendere a. Vocat Soerchevium Iu nia, quid consilii daret inquiritis. Non negligendam ille arcis obsidionem agit, multum inde terroris reliquis sertalitiis, sertissima ota

sideri, spei vilissimis dari, si prima nullo honesto praetexta relinquerentur; sed tamen cum parte exercitus adventantibus obviam eumdem suadet, nulla ratione plus consternari h stem affirmans, qu1m si adversus euntes vid ret, ad quos delendos sirperbus properare e Ne vero aliena ab opere suadere videretur, factis monstare properat, quae verbis insinuavit,

simul vice, signum Polonis dari jubet Ivonia , concilium & virtutem acceptans ; IX millia Valachorum Polono jungit, 'quo ille militestinatus, hostes adversias properat ac mox stibaspectu liabet, sintegra vero acie, dum locus patiebatur, ibat per campestria, ut ultimi primis ac utraeque alae sibi proximo asserent praesidio. Idem cursiis filii itineris, idem in pra lium impetus, nullo spatio ad recolligendas ub

226쪽

Henricis Primis Tolonorunc ais

res id ordines concae opprimere prius quis opprimi cogitantibus, ideoque minus cautis. Primus cum Polonis mediis nostibus immisceatur, ει uti exemplum postremi in agmine V lachi, nec segnius audacter rem caeptam aggrediuntur. Mox Turcae fugere, Poloni temgoribus eorum instare: Caesa Turcarum circiter VII millia, reliqui fiaga saluti consuluere; Sed iterumavires resumpturi ab auxiliis Scytharum, qui jamjam a Taurica Chersoneso in conjunctionem armorum adventabant, ast scirius post praelium. De iis certior sit Soterclicivius, sed quia validiores erant, quam sibi pares crederet, nunciat Ivoniae simul obtentam victoriam, simul alium offerri hostem, id fors ad triumphum, si reliquo cum exercitu ad se veniret; non utique honestiorem posse afferre solvendς obsidionis praetextum arcis inexpugnabilis: Ad eum nuntium movit Ivonia ab arce Braiioviens1 exercituis, S ercherio sejunxit, neque leviter, quid enim pluribus narrare opus M hostem attrivit i. Iam sessus victoriis Ivoniae exercitus otium poposcerat, hostium novo ac novo accursis illud negantibuS

227쪽

216 iandreae Fredro h neque vero admirationi cuiquam esse deahet exercituum Turcicorum a me repetita toties imago, totum enim, qua patet, Turcae dominium in Satrapias ac nae alvisae stat in

Milites; Satrapiarum gubernatores Bassie dicti, nil nisi opus habent imperia Tyranni expectare, conclamare arma, ac signa ducere, quo Principis vocant stata. Neque vero sciverim Satrapiam minorem, sex millium armatorum.)Vel sertuna tantas per compendium offerente Ιvoniae victorias, quas aut diu superstes recepturus fatis destinatum habuit, aut gravem ruccessu felicitatem sitnesto exitu brevi expi,

turus erata. Tum quoque certo rumore a Ceptum, Turcarum nova agmina in proximo adesse, Sc certa fluviorum unda sparsim tranar . Poloni potestatem invadendi orant, sed Ivonia periculum suspicatus paucis eos ali quitur. Patroni mei, non enim milites vos appetilo , diu vos servari velino, qui me tantis in ζericulis servastis. Nec mihi in animo est v is imperare pericula, quae potius meo capite redimere optarem, gentilia quidem Vobis vi

228쪽

Henrisis P imis T Tolonorum. 217tus ingerit ausus de fortia, verum fortuna belli non semper eadem, cum saepetentatur, adversam aliquando se praebet, velut pro lege habet: mearum victoriarum ut in vobis fuit initium, sic' reliquarum in vobis spes est, aut si vos aliquis casus abserpserit, quid mihi rei, quum nisi omnia in deterius. Quo vero pautiores vos video, eo magis ultimis servati v lim ; Cum viris viri certare potestis, at cum periculis, ultra humanas vires positum. Inc gnitum vobis, qui numerus hostili, quae r hora. , audacius magis, quam consultius rem tediare vultis, aeque pericula inde sperari posissent, ac felix exitus. Verum ne vestrae virtutidissidere videar: Ite Duce Deo, nec tamen

Vobis ea impero, se quibus nihil denegatum velim permitto. Haec ubi gaudione an dolore illachrymans dixit, tria millia Valachorum dat SWiercevii sub regimen, movent signa Poloni, sequuntur terga Valachi, properant, currunt; albi prope hostes ventum esse innotuit, SWierc vius instruit derepente aciem : Valachos i

iis ordinibus distentos post terga stare j Ee bet,

229쪽

218 eandreae et axintil. Fredrobet, neque enim potens aderat hostis magis in terrorem quam subsidi , in suis initiunt, in suis, quemcunque sertuna belli tulisset, exutum collocans: Polonum in tria agmina diiussit , admistis melioribus quas credidit thuramis Valachorum. Cum primo agmine inVM dere hostem parat , secundo subsidia expectat , a tertio cladem, aut sitorum victoriam, vix credibile, nisi concordantibus in eo scruptoribus c stet sita fides, s nam subiret alias animum viacundia, incurrerem judicia i ctorum lc censiuas, plus ese gentis meae indulsisse fa mri, unde procul abrum. Certe ego his majora d*eriis portenta belli actorum

apud antiquiores rerum Polonarum Scriptores reperi, imo mea aetate 8d hoc sequenti instripto notavi. Ut autem aequum est scribenti historiam non laborare affectu, sic injuriosum, sua gentem privare gloria, reticere vera ,) P lonos in ea paucitate toties ingruentem ho stem aggredi, aut quod mavis potuisse vince re, Jamque primo congresstu arguebatur SMemcevius temerariae audaciae, rubstiterat enim Turca sertius & retrogredi carptabat primum Potin

230쪽

Polonorum agmen ; sed sertibus nullus obex ;altero labsidia ferente paululum remoratus ho stis, nam tertium, quod e sagittario constabat, sinistrum invasit cornu. Parva subsidia ; sed

novo saepe impetu renovata, multum tulere momenth In hoste non item uno incedebat agmine, numerus magis quam acies; omnesumul ruebant, omnes turbabantur 3 in .populosis etiam aciebus, ni per distincta spatia imstruantur legiones, primis perturbatis Ord, nisus , ultimi in tumultum consentiunt, quia nullus postremis ad instaurandos ordines t Cus , nullus ad accursum impetus, vel quod a

suismet retrocedentibus turbantur. Juvit vincenteno Polonum, motus suo loco Valachus eques , in laterat ostium invectus. Cum vero sic certatum pro victoria , mansit ea penes

Christianos, & parvo constitit . E Polonis tres desiderati, e Valachis A XX ue hostium castra eodem impetu capta ac direpta: Captivi C C L ad Iuoniam: ducti, quos Ivonia snequaquam probo facinore) medios inter pedibtes , ut pecudes agere, & falcibus dissecandos imperavita . Non probaverim haec belli flagi,