장음표시 사용
251쪽
- .andreae Eausurimit Fredro redditus. Interim reliqui Turcarum ex insidiis audacius procurrunt, Ualachis instan ;illi fugere, turbari, passim cadere coeptan in . Non plures ex illo servore belli superfuerant EPolonis, quam CCL viri. His immixtus Ivonia, ad reliquum peditatum se recepit, Camptim alloquens: Ut praesentibus animis reliquum periculi ferrent, ludere plerumque fomtunam, ac victis patrocinari. Obtulere fidem Poloni; de victoria quidem desperandum esseajunt, nec stuperbius vendicanaum in desperatis fortunam; illud tamen optare, ne inulti caderentis. Postsos seritiones amovit Iuoniaequum, peditibus se immiscuit, secuti factum a Polonis ; capiunt inter se peditatus divisim officia ; hi signa ferre, illi ordines ductare, Iu iam sequi; ac quia tutius retrocedere Vi sum, Turcae namque lassi aut huc & inde sparsi , tutius crediderant reparare ordines, quam hostem tumultuario sequi) in illa mora
Turcarum amovebant se campo, a tua lOC rum quaeritantes, tormenta ne hostium usui serent, ultra modum pulvere sulfureo onerata, periculum explosionis Turcis relictum. Non ultra
252쪽
Henricis Primus Polans in . et Iultra mille Dasius ea die processit Ivonia, ob
ingentem stragem cadaverum & lubricantem herbam sanguineia. Ad nos em vergente luce conspicatus locum, ubi semiusta cujusdam psgi rudera extabant, aggeres illic ςlevat, qua les defensioni castrorum sincerent . Non eae fossae saluti exercitus tantum presuer , quantum error ducis obfuit, eo in loco castra metari, ubi nulli rivi, aut pauci ad extinguemdam sitim extabant λntes, nec prius error in illa consternatione animadversiis , nisi cum potum quaerere miles , mox sitim incusare universi, plurimi exanimari carptabant. Tum damnare uium consilium Ivonia, quod eo loci substiterat, jam de fortuna queri, ut saepe, quod mala. consilio facimus, vitium , nobis
in fortunam transferimus. Potuit quidem necessitati subveniri, si tantum labori in sodiem dis puteis , per cohortes distributi, quantum inutili indulserant querimoniae I multis manibus multa Sc difficilia parari possunt, praesertim iis in locis, ubi infime subsedere campi , nec alti sunt puteis sediendis : verum consternatio orsidissim eludit com
253쪽
silia, imo & metus, qui tum marimum inc stris Ivoniae domibabatur. Nec dum sessae castrorum in contiguum circulum productae erant, cum stabito aderant in conspectum Turcae ; imparia haec Valachis: hinc vix VII millia virorum restabant, illinc victor exercitus infinito milite sertis, campi
dominus ; Valachis intra metum, famem,sitim ac modicas ses , tautem tutari grave omnino erat 3 praesertim cum Turca undequaque circumfusus, villas castris Valaclucis proximas incendio absumeret, ne ampla incolarum praedia hosti alimento serent. Tota ea nocte grave dominabatur incendium, cesserat obscuritas noctis lucenti flammae, illustrabantur campi sinde trepidantibus Valachis in tam aperto nubium effugium, aut nulla hostis per incursiones invadendi copia, quod per obscura & ten bras facilius Patratur. Illuxerat dies cum Tu ca in acie visus impetum in castra Valachorum parans. Dis anebantur editioribus in locis tormenta , quo media in casta globi commodius. jacerentur ; frontem occuparat pedes, pars ligones ad subqiendum vallum ortans, parS
254쪽
Henricus Trimus Tolonorum. 2 3
arcus, selopos, pilos 3 omnia in necem, omnia in Mortem.-Equitatus latera cingebat serte intentus ad invadendum, si ultra vallum princessisset hostis, vel per dirutum ligone vallum, in castra Valachorum irrumpere paratus. Nec Ivonia cum sius imprudentiqr: certo certius sperabat, se oppugnatum iri, qua parte Vero
castrorum die, vel noestu, incognitum erat sprovidit tamen , ut quaeque cohortes suum pro vallo locum noscerent, quocunque tempore signum armorum daretur, non eXpectato Ducis imperio, dictum locum occuparent, pro eo pugnarenta . Prudens certe consilium:
evenit namque saepius ut inopinato hosti non simus resistendo, si tum de ordine dc acie inquirat miles, cum hostis vallum scindit, inde tumultuatur in castris, passim disturritur, ne que Imperator repente sufficit omni parti castrorum providendo , praesertim cum hostis una parte clamorem excitat, ac in speciem impetus procurrit 3 a tergo vero aut a lateribus strenuissimos quosque per silentium sitbmittit, hinc ad clamorem a tumultuario milite comcurritur, reliqua praesidiis nudantur i Unde Hli a occul-
255쪽
2 4. eandreae E aximis. Fres οoccultum imminet periculum. Sic tum eo con .silio Ivonia rectE suis castris providitat. quam silmmo mane sab signis visus hostis, ad
arma conclamatum ue cucurrit ad suas stationes miles, ac uno motu totus castrorum circulus
justo ordine stib praesidium acceptus. Fuere item plerique Valachorum, qui medium c
strorum armis tenuere, intenti, quas statim nes sertius oppugnarent Barbari iis auxilium laturi. Moverat 1ummo impetu ordines Turaca , barbaro ululatu sertia suis, metum hostibus insinuans, Sed Valachi, quia omnes podites erant, pro vallo pugnabant, nec intemti, ut tapius sagittam globumve in hostes iscerent, i ne frusea, non ad terrorem, sed ad necem cadebant passim Turcae, eoque res, quo pertinacius Vallum stibibant ,.2Toto triduo ea strages afflixit Barbaros; difficilem igitur castrorum expugnationem rati, coli quium petunt, armis invalidi, verbis &ifilialatia subvertendo series. Spem majorem Iu niae restare ajunt in poenitentia delicti, quesnullis in viribus armorum it potius arbitrio Imperatoris se committeret, quam tandem n cessia
256쪽
Henricis P M Polonorum . et scessitate , vel taedio defensionis dedi cogatur, tam pertinax defensio moram necis allatura erat, cum tandem pereundum esset, deditio
spem salutis , imo ipsam salutem paritura, cum dedentibus se Mahometani parcere sic illi ajunt pro aequo habean . Jam antea n
cessitatibus sui exercitus expugnatus erat an, mus Ioniae, tum vero magis ea oratione legatorum ad deditionem flectebatur, & peti, ut dederetur, in gloriam duxit, qui post auterum diem cogi ad deditionem praeviderat . Tanta sitis Valachos .vexabat, ut lintea per
roridum gramen tracta emungerent, ac stillanti aqua in potum uterentur ; Uerum quam tuta ea potus copia in tanta hominum-j mmentorum multitudine res ndit ergo leg tis : Eam sibi adhuc superesse militum manum quae ad facietatem caedendo hosti stificeret, Vel si cadendum, omnino non inultos cadere posita; verum cum tandem sertunae dandae manus, non abnuere deditionem, eam tamen certa ratione Sc conditione, quq rata
haberi deberet, septenove cujusvis Ductoris juramento probari. Tum legatos extra vallum
257쪽
proficisci, eaque Turcis referre imperat. Credidit Ivonia, septeno juramento posse firmari, quorum fides lubrica haberetur: ego Vero a bitror, semper perjurum, qui aliquando fieri posse creditur; unica licentia iis scelus opus
esses. Proponebantur Vero conditiones, ut
residuum equitatum Polonicum cum equis &impedimentis abire paterentur, se vero vivum in potestatem Seleymi. Imperatoris Domini traderent , ; De Vliachis nolle pacisci ebat; quos aequum servarent Tureae, tributarios sui Imperatoris. Nil facilius quam conditiones acceptavere Turcae, nusquam acceptando difficiles, quas servaturi nullas ; ac praesentibus legatis Ivoniae septies militari juramento conm.srmavere pactum. Tum stabue Sti prope castra Valachica, Iuoniam ut reconciliatum & ambcum egredi invitant: annuit illa, imminentis
periculi haud sitspicax, libere egreditur, serat eadlas xiv Junii sequebantur per obsequium
Poloni, cassitim alloquentes, imo reprehem
dentes concitum, quod tam properE in dedititionem consensisset; nullam fidem haberi apud Turcas, ac satius fuisse pugnando occumbere; quani
258쪽
. Henricus Primus Polonorum. quam per fiaudem tantum virum interire . Donia ad ea respondit, illachrymans: Malle se interire, quam unius siti cauti armis, fame, siti,tot millia hominum in exitium trahi. Possi am coram purpuratos venit, eos affatus rQuoniam Deo potenti visum est, ut potestatis vestrae fierem, obstringo vos fide, quam mihi militari juramento sanxistis, ne in hos pauculos Polonorum viatis, aut si aliquod vobis odium in hos, in meum caput vertite . Tum obversiis ad Polonos, iis valedixit, dextram
singulis porrigens cum ostulo : O si manus ita plures mihi serent, subnectens) nemo
Turcicorum canum his in campis vivere . Posthaec in Turcarum castra profectus , se san intexmcolloquendum asperitate orationis barbaros offenderat, ut a Bassa Caputis gladis trans deretur, vulneratum sanetarii corripuere, ac semivivo amputavere caput, truncum corpus pedes tenus duobus camelis alligatum,
discerptum, cruore profluenti ungebant gladios , Deo supplicantes, quo sibimet idem animus seret ad sertia . Is exitus erat IVoniae, viri, quoque Velis, magni.
259쪽
a s Mndreae Euaximit Fredro . Occiso Ivonia, in Valachos, qui exuac stra processerant, impetum Turcae dedere, imstar pecudum obvios laniantes. Poloni equites visa perfidia Turcarum, non jam de reditu in Poloniam, sed ut cum gloria caderent, in-ivere secum consilium , tum mutuo sese cohortati , expeditis armis, medios in hostes summa vi cucurrerunt,iubi plurimi pugnan, do interiere, paucis admodum in potestatem barbarorum redactis, idque sauciis. Vicit proefundam Turcarum barbariem captorum Vimius & admiratio, ut captivi quod rarum in ca gente, in honori haberentur,omultis pollicitationibus ad Mahometanos ritus tracti, nec tamen pertram, cum se Catholicos vivore de velle mori ingenue faterentur. Cum vero, Turcis passim eos in seorsivo tabernaculo subi sub custodia habebantur,) invisem
tibus , mentio incidisset per occasionem c piorum virtutis, ac sorte Turca per interpretem dixisset, in tota Polonia non haberi illis pares sertitudine de animo indignabundi respondere : Imo dixeris nos infimos Pol norum virtute & animo. Sic occasus Ivonite finem
260쪽
finem huic bello , & ego finem narrationis
Multum profisit ad salutem perturbatarum
domi rerum ea paucorum Virtus, idque terr ris I urcis restabat, paucos Polonorum tanta fecisse, periculum totam gentem irritari in armata. Prodigalior inde habitus Turca, amicitiae in Populum Polonum, ut ultro Leg tum mittere . Sic Respublica iis 1 limitibbus secura, tutius aegris domi rebus consul bat; adeo minima quandoque aut malorum aut bonorum cauti sun . Quo cum ego ad Historiam. Uti in conventiculis particularibus pactaim erat, die X Septembris celebrantur comitia Varsaviae; Auditae Jegationes variorum Primcipum, lectoae literae ab Henrico Rege i a Mamchione Brandeburgico, duce Prussiae, Reipublicae vasallo i item a Maximiliano Impe ratore Romanorum , quae nihil curiosi insinuabant, neque ego recito. Sed lςgationem Turcicam non intermittam, quq per interprotes linguae Turcicae, hi*e Verbis, recitata , :