Andreae Maximiliani Fredro Gestorum Populi Poloni sub Henrico Valesio, Polonorum postea vero Galliae Rege

231쪽

tia : nam in conflictu caedere hostem virtus est , post pugnam flagitium ; esse hostium &captivorum sita jura; turpe jacentem .& vim dium ferire, cui neque ferrum in manusii d fendendo , & vita praecaria est. Gentium jus captivis libertatem, non vitam, ademit . Dux victi tum exercitus in potestatem Polonorum venit i qui Ioniae crudelia veritus, duplum sit in auro pondus, trinum in argento, unum in margaritis lytri nomine) Polonis poli citus , vel si mortem suam avidius poscerent,

malle se sprotulit) Polonico gladio jugulum praebere, quam in aspectunt Ivoniς duci. Adeo

in captivo trux aspeeius δί immensa Ivonia crudelitas valuit, ut mori levius haberet, quam captivus esse Tyranni. Melius consilium fit omnino ducibus, apud quos cum praelio in captivos cessat vitia armorum ; desperatione namque armaturhostis ac pertinacius pugnat, cui captivum esse morte gravius est ue in arbitrium clementis facilius hostes cedunt victi

ris. Vie his semper spes clementiae ostentanda, quo phas periculi in pugna,quam post pugnam metuant ue sic clementia expugnantur qui a

232쪽

Henricus Trimus Tolonorum . arimis nequivere . Non movere ea avaritia: timcitamenta Polonorum animos, plus valuit ides Ivoniae data, quam tantorum captivi Ducis spes praemiorinis. Sed traditus potestati Ivon', quo cum ille diutius de rebus d urcicis coli cuius , postea peditibus dissecandum objecitat. Mota tunc ab eo loco Ivoniς castra Valachiam retro versiis, quo tot aciebus exhausti exercitus Vires commeatu, armiS, equis ac nOVO --

litum sirpplemento te cillarentur. Interea Seleymus Imperatori non jam pro Moldavi fratre, stat pro sito Imperio certandum ratus metuebat, ne victor Ivonia, desensbita eous que arma gerens, offensiva expediretis. p blicas ritus Machometani preces per omnia sana induxit, barbaris etiam desiper felicia

trahentibus. Tum omnia robora Virorum,

quos Graeci Romania vel sut terrae partibus loquar,) quos Asia, Africa, Europa, quat

nus Turcico nomini subsint , nutriunt, ad bellum convocat, contra Valachum ire impe rat. Hic proclive mihi dicere de militia Turcia' cata. Qirantacunque gravi Turcarum dominio

contribuit tellus aut maria, quidquid publice . Ee 3 pru

233쪽

rra ' e si leae Euaximit Fred, o privatimve negotiosa aut laboriose si pedit, repotest mamis, totum superbo Tyranni sita est arbitrio; telonia maris & urbium insitum aerarium importari imperat, praedia & agros

dividit plerumque. in milites, neque ea gratu, to cedit acceptori munificentia, sed pro m gnitudine proventus binos ternosve equites agri tenuiarius , dum bellum per provincias jussu Imperatori roclamatur, in castra secumducere cogitur, ac tam diu, quoad usque opus fuerit rari. Hi vero milites , Turcico vocabulo , Tymarii vocantur. E magnitudine I

perii ipsa se offert equitatus multitudo , liuet

non omnes inibi regiones, ut nostro in orbe , incoluntur, & pius deserta camporum aperiuritur aut avenarum ; C C C millia tamen quaterve equitum, posse legi dixerim, neque Barbarim Turcicam per omnia sua dominantem hic arguo: qui malunt Vires quam num- . mos, pro quaerendis bello Viris, habere. Cum

milites provinciis imperantur, ipsas sibi sine

fraude constare vires Reipublicae , pecunias vero in censum ex actorum imperari s Respim blica interim manet dives rationibus, aere pam

234쪽

per Sc milit .i Turca aliter a modica accessio. ne limitum, novos ac novos per divisionem

agrorum equiteS annumerat; ea vero imperii

potentia sela dici potest, ubi nullus ager publi-- infructuosias est. Sic ab agrorum proventu equites habentur, pedites vero aerarium nutrit Imperatoris: Hi autem e minorenuibus Christianis E sinu Parentum abreptis in aula Tyranni , per minora primum servitia & armorutti exercitia, in oblivione natalis, domus MParentum, educantur, ut postea milites facti fidelius ac pertinacius quem pro communi Pq-rente noscitant situm defendant Imperatorem.

'anetari Turcico vocabulo denominantur ;simique robur militiae ac cor castrorum: L. numeramur aut plus millia . Neque hic stetit

potentia Turcica. Sunt Turcis isderati Reges ac Principes, qui aere, Viris, dum opus, non segniter habveniunt ue ac ut pro omnibus suGciat , magnus Scytharum seu Hordarum Han, qui ultra C. equitum millia militantibus Tu cis adnumerare potest. Non levia item sitbsidiorum momenta sunt iii Arabum Mauriatanorum Regibus ue Valachorum item Mold

235쪽

et aeandreae in rimit He rovorum, Transtivanorum Principibus ac Di- . nastis, verbo dicam, portentosa est Turcarum

potentia, neque de hac amplius. Motus siesedibus sitis Turcicus miles, maxima parte sit. . infensis armis imminebat Valachiae. No.

ignota haec Ivoniae, multos enim suorum profuse simplo tenuit clanx nstantinopoli, unde illi omnia Turcarum nota: nec sibi oscitandum ratus, viros S Vires procurabat, quo vero commodius posset, in interiorem Valachium duxit exercitum,. ac ne Omesticis agris avis seret, maximam militum partem dimi 11t domos, & corpora reficere , apparatum bellicum parare, signum castrorum expectare jussit: ne vero nomen Castrorum periret, aCfuturi Belli in integro maneret Pompa, qua multum hominibus imponitur, XII virorum millia sub signis retinuit, quos Veremiae Valacho, arcis Chotimensis praefect9, tradidit stib .imperium. Quia vero ad muneris demandam di gravitatem praefatione opus erat, benignEcum allocutus:

Coelo stebemus, quidquid victoriarum no stra peperere arma, in Deo reliqui silccessus

236쪽

Henricus innum Pol orum. 22sspes tamen vestra, amici, fide & opera

opus; tua Vero, Vere da, maX E, cujus ut

fides' in praefectura Chocinensi probata, sic Virtus ulteriora pollicetur & bona . Nosti

meum consilium, cur majorem exercitus partem a signis abesse voluerim, nosti, cur reliquum militem retinuerim, quem tuo regimini trado. Tene hoc praesidio accolam nobis Danubii ripam, nullibi magis notari hostium assiventum , quam apud fluminum vada, nullibi minori opera coerceri: Danubius nobis pro mari futurus,aquis profundus,ripis latus, imp tu rapax.Non posse utique Turcam bellum has in partes transportare familiari nobis ripa exclusum nec antea potuisse si festinanter eo consilio usi fuissemus, cui nepotio stafficit hic tibi

miles, seu illum in duo triave agmina diviseris, quo crebrior armorum ostentatio & littotis custodia hostibus innotescat, seu globatum unicis includes castris i superiori vero & im feriori littore, crebras stationes positeris, per oppida vicosque qua transitus hostis notabitur, noctii flamma, interdiusbnitu machin, rum muralium aut fumo signum tibi dari ii Ff. per,

237쪽

peraveris 3 imb speculatorum Opera ut Γre, qui Turcisis agnunibus obviὸm eant, vias notent, tibi referanti inde consilia hostium notari, &dum hostes adesse intellexeris, mihi nuntia LCaetera notae fidei conlinittoe

Tum osculo ςxcepit Veremi m. Ille flexo poplite suae fidei de curae futurum respondet ,

ne poeniteret Iuoniam concessi sibi muneris. Accipit indu exercitum, di uti imperatum, Danubium versus promovet, in longum pom rectum littus stationibus impleto. Veniunt imterim altera ex parte Turcae, fluvii transitum molituris vorum in periculum conspiciebam tur ulteriori in ripa stationes. Tentant nihil

minus xatibus transitum , Periclitantur, rem rantur. Tum consilium ineunt, Ut non valent ; auro viam sternendam parant, ut in

rcanda adversariorum fide Turcica gens peritissima, nam & profussima est. Per legationis speciem Veremiae adeundi potestatem petunt l. Obtulere XXX millia nummum aureorum, plura polliciti, si pateretur Danibii transitum ; adjunctae literae. Ostensiam quo in periculo res Ivomae forent, neque tutum fidere

238쪽

sidere posse Veremiam ejus potentis , diutius

Turcarum Imperatorem pone perire, quam Iuoniam vincere, qui vel vincendo periturus,

qualibet in pugna multos Valachorum abstin

pios , duas tresve cruentas victorias cladi adae quaris inde maximum parvo exercitui debes sum. imperatori Turcarum tot essentiriades virorum, deleto quarto exercitu, siaperesse minaces alios,nec posse ejus potentiam deleri, pro quo tantus orbis ac feret unanum genus milutaret . Tutiora potius sequeretur Veremias, quam periculosa, nisi cum Ιvonia perire tamdem mallet. Ivoniamne suae salutis desen rem quaereret3 qui nec proprie dudum Patronus. an 1voniam, tantulum Primipem, pro Seleymo Imperatore, aut Seleymum pro IVonia caperet Non negligeret potius occasionem, quatenus rebellis esset, Seleymum novo benencio leniendi, neve exemplo praeteritae sertunae reliquum belli siccessum metiretur ue fessam tandem desinere felicitatem.

Movere munera, tamque fucata ratio V

remiae perfidiam, vitio Valachicae genti nativo ; vendidit fidem nullo pretio aestimandam, Ff a pro-

239쪽

228 . meae Fredro a prodit Iuoniam sitaeqde salutis nequam prod utor. Abducit stationes a littore Danubii. Tu cas Danubium ratibus sternere, ac sine impe- .dimento transire patitur. Erat ille Turcarum exercitus validissimus , numerabantur CC millia virorum, C X X machinae bellicae. Sic Veremias flagitiis flagitia cumulans, addit perfidiae dolum ; uti plerumque primum vitium gravate homini persuaseris , reliqua spontepa trantur, ac d incilius unicum insinuaveris, quam alterum retinueris: sic ille desenseriam ripam hosti vendidit ; reliquum doli sine praemio aggressus. Properat ad Iuoniam, patrata facinori sucum quaeritatis. Narrat, so potentia Turcarum ripae Danubii pulsum , nec ideo tamen in periculo res Ivoniae positas, m do convocaret militem, ac sibi auxilio seret ,. Plenus bonae spei Ivonia, percunctatur Verm .miam , quantus esset Turcarum numerus XXX millia non excedere, respondit. Ni V ro ad delendos properaret, in horas numerum

auctum iri. Non satis nequam homini constitit prodere, ni cito prodidisset i. Jubet sit n- de Ivonia convocari primores militiae, resert

coram

240쪽

Henricus primm Tolon et 229 coram Veremiq narrata,sed,ut praesaga casuum mens, maesti nuntium accepere universi. Nec

tamen dissuasere, in h0stem ducendum exercitum. Tum justi sine mora colligi dc levari signa, ac citato agmine octavis castris ad te tium ab hoste lapidem ventum ue fixa eo in loco vexilla ; nam militem quiescere ante pugnam oportuit, quo validius pugnaret; quia vero proxime hostes aderant, qua Valla, qua C stris chaei a castra, duplicatae ad portus stati nes, vigiliae longius & frequentius quam stalitum, ultra vallum promotae. a vero potitia bellandi Ilicet inter Barbu0s educatus, Verum optimo naturae genio pollens) Ivoniasset instructus erat ; denuntiat cuique agmini

opinato moliretur ac signum . rmorum in castris daretur, quaeque cohors sine tumultu, non eXpectato cum periculo morς Ducis imperio , dictum locumlad vallum occuparet , ac pro sua statione pugnare a. Attemdere ad ea miles Sc pr fecti diligentius, quibus ille ordo datus. Verum hostes seu metum. insimulabant, seu periculosam Ιvoniae fid