장음표시 사용
11쪽
SYSΤ. causarum oecationalium. 269 PROP. In eo consistit mentis di eo oris nostri eon iunctio , quod occasion mo- euum corporis in mente nascantur cogitationes , is occasione cogitationum meu-tis excitentur motus in corpore. Suvuntra obiecta. II. De effectibus', seu conserearrrs con-Junctionis animar cum comore'. SECTIO I. De Sensationibus. Ibida PROP. Corporibus, .ssus sensat3onum no strarum sunt occasiones , nihiI inest son- sationitas simile. SECT. II. Do Imaginationo, SECΤ. III. De Memoria. ' .aECT. IV. De Mentis humanae habitibus. uda AB T. II. De animae, post eorporis drssolutionem, ad vitam aeternam destruatron , 2I4 PROP. I. Mens numana esν immortatis ab
PROP. I t. Mens humana est ammortatas ab extrinseco. Solmuntur oriecta PPROP. III. AE ternam fore Iustorum die ritudinem , ac proinde virum , ratro Per
PROP. IV. AE ternas fore i sorum Poe fide certum e=t . . PROP. U. Repugnare poenarum aetermia tem demonstrari ab ineredaris nequa' quam Potest .
Do Anima BeIIuina. . PRO'. Nulla est in belluas anima τινι talis , cogitans is sentiens. Solvuntur ob ecto'. -
12쪽
Quodnam sit attributum Dei primarium , a
quo cetera Omnium, tanquam rivuli a fonte, deriventur , investiganti statim illud occurrit quo dicitur Ens a se, Entisque plenitudo. Hinc magnificat illae voces, tum Dei ad Μoysen , Ego sum qui sum, tum Μoysis ad Israelitas, Otii est, misis me ad υos. Exod. 4. Quem in locum sic egregie notat Fenelon: Quand Dieuen-vole morae oec tant d' setorite potir pronon erson nom , pour declarer ce qu' il est, volsene dis piant e Celui qui est Esprit, m' a enυοσυers uous . B dit, celui qui est. Cetat qui est , Eit infiniment daυantage qtie cetui qui est Erpnit ; misque is dernier est Atermine is tingenre d' Et re parti lier, au lisu que D premier exprime ιρρIenitude de P eire . Disu , sanx out, est Esprit, car H est incorporei, o soδου - vrainement inteIIigent a mais il est plus qu' Esprit, s plus parfairament Esprit, que nous ne pOuυons Ie conceυoir ni r exprimer . Demonstr. de V exist. de Dieu. u. pari. )Praeterea rationem existendi a se primarium esse Dei attributum patet, suta ultimum eSt responsum quod afferri pOSsit interroganti, cur Deus ceteras -omnes hsbeat persectiones. Si nim quaeres cur Deus Sit aeternus, immenSuS, . A a im-
13쪽
IO - APIT FIc E immutabilis. , uno verbo summe perfectus, ultimo respondebitur, quia exis/is a se , id est, ex Necessitate suae naturae ac proinde nullam agno- Scit causam, quae: ipsius. persectionibus: limitesCOAStituere. potuerit - . Nunc perlectiones divinae , quae ex primario illo attributo . tanquam a st e,i scaturiunt, undecim in capitibus sunt expendendae ia I .. erit de unitate ; 2. de indepe entia SC Omnipotentia. 5.
de intelligenita, sapientia & beatitudine ; 4. Sanctitate, bonitate, justitia & ω'acitate; 5. de simplicitatε;. 6. de immentitate; . de aeternitate; R de immutabilitaret; de libertate ; I ..de scientia: D. de Ρrovidentia divina -
uamvix unicum esse Deum demonstret S la ratio, naturalis , . splandidam tamen hanc verutatem non pauci impugnarunt . i. Quidem Gentiles , quorum tanta fuit in Diis multiplicandis insania , in Hesiodus , quem nongenti& circiter Ente Christum annis vixisse serunt triginta jam Lum recensuerit Deorum millia.. omne serarum genus , imo es ipsa hortorum legumina. divinis honoribus prosequebantur Egypti, de quibus lepide ait Juvenalis: Porrum o cepe nefas visiare , ac frungere
O AEanctas gentes , qvibus laec nascuntur ιν tortis
2. Inter Christianos, quod vix credibile estit Monnulli existere Haeretic , nempe Manichaei, qui duo finxerint rerum Principia aeterna , quorum alterum omnis boni, & alterum omnis mali min
14쪽
Prob. 1. I eus est Ens necessarium ; atqui
unicum est Ens necessarium. Namque sibi perse- Ae sufficit, ac proinde non indiget alterius consortio : si non indigeat alterius consortio , non repugnat illud solum existere: si non repugnet illud solum existere , cetera , praeter ipsum , e Ita possunt non existere: Si alia, p ter ipsum, . entia poSsint non existere, jam non sunt necessaria : .i cetera , praeter ipsum, entia non sint necessaria, unicum est EnS necessarium I ergo a' primo ad ultimum, unicum est EnS necessarium , ac proinde unicuS Deus. . Prob. 2. Si multiplex sit Deus, vel unus pen
debit ab alio, vel non: Si primum, qui pendet
, ab altero, non est Deus. Quis enim eum dixe
rit Deum , qui alteri subjicitur λ Si secundum ,
nullus erit Deus , quia nullus erit altero Superior, nec proinde summe perfectus; siquidem inter persectiones principem Iocum habet supremum in res Omnes domini uim Prob. S. Uel unus e pIuribus Diis ad mundum creandum sufficit, vel necesse est ut alibi in operis partem veniunt. Si unus sufficiat, jam potuit mundus sine aliorum subsidio , imo & ipsis otiantibus, exivere. Quis autem eum appellaverit Deum, sine quo mundus cm.iri potuit λ Si autem unus non sufficiat, nonne limitatam habet potestatem cum aliorum opera indigeat nec Proinde es Deus
15쪽
Duplex non esr principiam aeternum, sive duplax Deus , alter boni, oe alter mali auroor , ut impie snxerum marichaei . Prob. I. Nomine, Dei intelligunt omnes Enssium me beatum: atqui duo Μanichaeorum principia non essent summe beata . Enim vero mutua& aeternasque exercerent inimicitias . . Principium boni totis viribus ad hona, Principium a rem mali omni conamine ad mala sese ferret. Alterum mala, alterum bona, quantum in Se e set, impedire niteretur; neque tamen hoc mala, neque iilud bona posset depellere ; utriusque igi- . tur vota vana forent & irrita, turbaretur utriu que felicitas. Plus dico, entium omnium mi Ser- Tima essent ambo Μanichaeorum Principia. Torquerent mala Principium bonum, cruciarent bona Principium malum di cum autem aeterna eS-Sent & mmortalia, nihil ipsis sperandum kret, praeter aeternam desperationem. Prob. I. Ea principia rejicienda sunt, quῖ cum raperientia stare nequeunt i atqui hujusmodi sunt
Manichaeorum duo Principia. Apust Omnes enim constat in mundo bona esse admista malis , &mala bonis: atqui in hypothesi Μanichaeorum Stare in mundo non posset haec' bonorum & malorum commistio ; siquidem vel unice bonum vel unice malum , vel neutrum in mundo exStaret. Enim vero duo Principia quae fingunt Μωnichari , vel aequalis sunt virtutis, vel inaequalis: arsui si prius, ιν nc neque bonum, neque malum erit in mundo ; si vero posterius, tunc Vel unice bonum, vel unice malum obtinebit. a. Quidem si virtute sint paria, neque bonum , neque malum erit in mundo . In illa quip
pe hypothesi Principium boni totis viribus in b
16쪽
3PEgrAEIS. PARSI. e TyS.IL Tynum, & Principium mali totis etiam viribus in malum invehendum niteretur atqui vires aequales & oppositae sese mutuo elidunt, & stant imaequilibrio; ergo r. si duo Manichaeorum Principia sint potestate aequalia, tunc neque bonum , neque malum erit in mundo. I. Sib inaequalia sint, aut unice bonum, aut unice malum in Orbe existet. Nam vel Principium boni prievalebit, vel Prineipium mali: si prius, tunc unice bonum aderit in mundo, nnulumque relinquetur mali vestigium si 'posterius , tunc unice malum grassabitur, nullusque supererit hono locus t ergo in innicliaeorum hypothesh non essent bona mista malis, & mala mista bonis; ergo non potest cum experientia quotidiana eonciliari; ergo, &c.
Neo dicat Baylius hare duo Principia in illuc
'mutuo consensisse , ut unum in gratiam alterius
aliquid de suo jure remitteret. Absurdissimum quippe est hoc foedus; 3. quia cum illorum Prin-eipiorum natura pugnat, siquidem alterum ad bonum, alterum ad malum ex naturali & ne cessario impetu sertur. I. Quia si Ρrincipium summe bonum in illud consentire possit, ut mala in mundo existant, opus minime esset ad Principium summe malum coniugere, ad explicandam mali originem. 5. Iuxta ridiculum illud pactum, Principium boni plus do jure suo cessisset in gratiam alterius; virtus enim rara est in terris , &vitium frequens. Quis autem concipiat Principium summe bonum ita fuisse sui oblitum , ut Sponte jus suum maxima ex parte abjecerit, &quidem in gratiam principii summe mali , cui
eX necesSitate naturae suae advensatur
17쪽
matam cujuscumque generis sub unico Entri Summe perfecto consistere potest .
Prob. Triplicis generis malum a Philosophivdistinguitur , scilicet malum naturae, quod dicitur mero sicum s malum morale, Siue Pecca-xum ; & malum poenae, quod posicum nuncupatur: atqui triplex illud malum sub unico Entoc summe Persecto consistere potest.
Prob. I. pars. In eo situm est malum imeta-
PhySicum , quod creatura quaelibet magis vel minus a Summa persectione deficiat; atqui non posm ibile tantum, sed etiam necesse est ut creatura quaelibet a summa persectione plus minusve di- tet . Repugnat enim cre tura Deo aequalis: jam Vero creatura infinite persecta , Deo. esset con Similis; ergo necesse est ut creat a quaelibet, &cis ac proinde maIum metapissicum sub unico Ente infinite persecto consistere poteStω 4 Prob. 2. pars: Duae tantum fingi possunt cauet .e, propter quas Sub Ente infinite persecto con- istere uon possent mala moralia , nimirum . e quia eorum permissio sanctitatem divinam commacularet , vel quia cum bonitate divina pugnaret : atqui neutrum dici potest.
i. Quidem dici nequit malorum moralium permissione divinam sanctitatem aliqua labe infici;
tum quia in Deo non sunt, verum in creaturins ruin quia Deus propter ordinis amorem quem exquere non potest, impunita non relinque: peccanta, Sed ea poenis afficiet, vel in praesenti, vel in altera vita ; ergo δ. &C. . . 2. Ρerperam quoque diceretur a divina bonitate alienam esse malorum moralium permissi Nem. Si enim pugnaret cum bonitate divina , maxime quia, ea illaesa, non potuisset Deus ho-
18쪽
nexibilem. atqui illud falsum est; Deus uuidneae I bonitate sua, id poterat homini conserre'
quod bonum e3t in se, atque irr mente conce
ta , quibuS aeternum deStinarur praemium , tum
D . 'η dii, Pod. habuit illius, dator Deus LLibertatem enim homini non concessit. ut eam in pravos uSum detorqueret , unde peccator fieret& infelix. sed polim ut libera voluntatis: elactione, Πaturae. rationali maxime accommodata, Le- Observare , atque ita felicitatem ternam consequeretur; ergo libertas est aliquid tam tum in se M tum in consilio Deit eam con-
pars POSsqnt etiam mala physica
zi: - yy β γ' ab tergat, ut rerum, sensi- detineatur,. ut tandem ad , felicitari' sontem magis accedat. Ue- hanc ,agm it inter Mhnicos Ρlinius ripistolarum. elegantia & concinnitate notissimus: Inqust, aut Oaritia: aut libido
19쪽
Soreuntur objecta ex malis metapbaicis,
obj. Si nnicum existeret Ens infinite perfe-εhim, a quo regeretur orbiS universus, Omnes& singuli homines ab ipso easdem acciperent &corporis & animi facultates: apud Deum enirn
nulla esse debet personarum acceptior atqui tamen experientia constat, prorsus inaequalem esse facultatum illarum inter homines distributionem ; ergo non ab unico Εnte summe persecto regitur orbis universuS.. Resp. Neg. maj. T. Enim Deus est supremus donorum Suorum dominus; proinde nostrum non est Statuere quousque patere debeant externi diis vinae bonitatis Megus, aut quem persectionIS gradum creatmis conferre teneatur: imo potiuS confitendum est, prorsus liberum & gratuitum e se divinae benignitatis exercitium . quemadmodum igitur Deus potuit minus persectionis dare lapidibus quam plantis, minus plantis quam brutis animantibus , minus brutis quam hominibus, minus tundem hominibus quam Angelis; ita etiam potuit, in eodem genere naturae v. gr. hOminibus inaequaliter corporis ingeniive facultates dispensare . . I. Homihes, quibus parcius disperti ae Sunt quaedam corporis vel animi dotes, in ea priVatio- Me quam sertasse deplorant, majorem inventre possunt securitatem. Hinc enim, Si Saprant, continget ut vel a plurimis liberentur periculi , vel ampliorem Virtutum, ac proinde meritorum, copiam 'sibi comparent, vel minus severam Deo PDtionem reddituri sint, divina id permittente Providentia per modum compensationiS &-.5. Denique haec facultatum ina qualitas id hahet ' utilitatis, ut homines secum invicem a tIS-simis mutui auxilii vinculis devinciantur ,'Sicque finem suum asseeuatur divina Providentia, .quae
20쪽
s AcragIs . P ARS r. Dus. II. T Zereaturas rationales ad societatis statum destin vir ; ergo Sub unico Ent2 summe persecto stare potest inaequalis ista facultatum distributio. Insta, Saltem nulli homines quibusdam comporis aut animi dotibus , ad suae naturae persectionem vel integritatem, pertinentibus V. gr. rationis usu fraudari debuissent; quod tamen non S mel contigit; ergo non unicum existit Ens inmni te persectum, a quo regatur Orbis universuS. .
R P. Neg. an . i. Enim effectus illi naturales habendi sunt veluti legum generalium. consectaria , quarum Simplicitati derogare non vult d vina Providentia. Deus quippe, ut provisor g neralis , praecipuam universitatis curam habet
neque paucorum gratia venetur Ordidem generalem per miraculum suspendare.
2. Quosdam homines in surorem aut amentiam verti permittit Deus ,' ut quantum ab ipso pamdeant ceteri noverint , & infirmitatis suae admoneantur ; ut discant.rationis aliarumque facultatum usum, non debiti, sed mutui titulo sibi concessum fuisse. His autem, qui casu quodam improviso & repentino usum rationis amistunt, Deus. non magis inluriam facit, quam si ena morte tolleret, utrinque enim nullus superest merito vel demerito locus.
5. Denime isti desectus , qui in nonnullis tr dividuis occurrunt, locum non habuissent, nisi a primaevo innocentiae & felicitatis statu natura humana deturbata suisset; Deum vero hunc generis humani lapsum permittere potuisse ex dicendis. constabit
Objicies, i Sub Deo , sive Principio sum moebono , explicari nequit origo peccati; ergo admittendum est principium summe malum , a quis peccatum fuerit invectum . Re P. I. Neg. anti. Non aliunde enim quam a