Specimen pathologiae generalis veterum graecorum scripsit Sophocles ab Oeconomus

11쪽

S. 1. Artis salutiferae incunabula cum generis humani primordiis intimo coniuncta esse, atque simul progressum secisse, ratio ipsa docet ); homines enim, quum

iniurias externas, quibus erant obnoxii, arcere vellent medicinam conformare inceperunt . IIoc autem incitamentum omnibus gentibus innatum esse, satis iam notum est. Qua de causa medicinam Graecorum propriam ac ingenitam iis suisse persuasum habeo, neque eum illustri ΗΑLLEno aliisque viris doctis consentire possum, qui mediiscinam Graecorum ab Aegyptiis deducunt. Medicina vero Aegyptiorum ante Ptolemaeorum tempora redis, lacera ac imperfecta fuit 'γ; utpote quum Aegyptii superstitione adeo imbuti suere, ut omnem sere bestiam sacram secerint, quare non illepide risit gentem hanc IUVENALIS

Quis nescit; qualia demens Aegyptus Portenta colat 7 Crocodilon adorat Pars haec: illa pavet saturam serpentibus nim. Effigies sacri nitet aurea cercopitheci, Dimidio magicae resonant etc. . Graeci autem tantis erraribus famam suam non maculaVerunt, atque mores Aegyptiorum irriserunt q), neque cul-

1746. 4. .

12쪽

turam ab Aegypto acceperunt, uti clare optimus quisque scriptorum docet atque Passi in constat ex eruditis disquisitionibus ethnographorum ac philologorum publicis litteris monumentisqiae consignatis, incolas primos Graeciae non Aegrptios sed Polasgos suisse. ' . Graeci sicuti omnes artes bonas Primi composuerunt ac perfecerunt ὶ, ita etiam ad stabiliendam atque promovendam medicinam saga es se inventores praestiterunt; adeo ut haec una gens solidioris medicinae gloriam quondam veluti patrio iure sibi adsciverit, uti egregie summus B AGLIvIUS pronunciavit cui FREIN DIIIS veteranus in arte medica B LUMEN BACHIUS '), atque doctissimus ac cel. HECKEn Us 'ὶ consentiunt. Ex his igitur Ptet, quam sit verum, quod SYDEN ΗΑMUS, magnum medicinae lumen, pronuntiavit, , , ut quis primas aedificiorum, aut Vestimentorum usum ad depellendam

coeli inclementiam instituit nemo facile dixerit, ita et

γενείας της Γλωσσης την Tom I. Praes.

pag. cxvr. Petropoli 1828. 8. cons. Ang Luxo's Mithridates 2. Bd. M si xxa Aeginet. P. 9. Orchom. p. 125. 437. CoΝni L. fur l 'origine des connoissan . humain. Tom. I. p. 353. eons. D. nuus KEMI Oratio de Graecia artium ac doctrinarum

13쪽

Αrtis medicae Natales, ut Nili sontem indigitare nequimus.'' . S. 2. Ars medica, quae secundum I IPPOCRATEM est adiectio et detractio, aut secundum auctoritatem aliorum scientia sanitatis conservatrix, morborum depultrix ' , naturam inprimis indagat humanam, quippe quae est omnis sermonis et ratiocinationis principium in medicina s)ὶ. Notione congrua naturae humanae dilucidantur omnia, quae naturali statu accidunt, sicuti etiam ea, quae in praete naturali vitae statu Observantur, et quae ad morborum iu- dolem, genium, Progressum, eventum ac medelam contribuunt, quod gravissima illa HIPPOCRATIs Verba νίων φυ- σεις ιοροὶ iam abunde docent. S. 3. His autem satisfacturus medicus scientia de morbo eget, quae a Platone iam medicinae partibus adnumerata est ). Pathologiam vero sub GALENI temporibus medicinae partibus adnumerabant veteres, et forsan e cathedra docebant, quum multi libri pathologici conscripti essent. Quo vero modo doctrina de morbo tradita Sit, nescimus, cum testimonia de studio medicinae Graecanicae deficiant. Pathologia triplici modo considerat morbum secundum triplicem eius a norma declinationem. Omnis enim status Corporis a norma abludens, GALENO docente, vel morbus Vel causa, vel Umploma eius est ' . Quare in tres libros

ρὶ Gai xu. de constit. med. e. 14, 18. P. 272, 276. de dissi mo bor. cap. 1. P. 42. Meth. med. L. II. c. 2. P. 86. Comm. II. in NI p. libr. de humori b. t. 26. p. 295.1

14쪽

divisimus tractatum hunc, et distinctis sectionibus pertraci Vimus, quae veteres notatu digna posteritati tradiderint. S. 4' Priusquam vero pathologiam secundum triplicem istam divisionem adgredimur explicare, historiam eius praemittere iuvabit, ut videamus principium, acmen et declinationem eius auctoresque, qui de ea scripserint, nobis in

notescant.

s. s. Primordia Pathologiae Graecanicae perscrutantes invenimus ista antiquissima quidem, sed superstitionis caligine obnubilata. Nam mcdicina antiquissimorum hominum rudi empiria et superstitionc imbuta suit, quam serius intellectus et rationis leges in scientiam sustulerunt. Antiquissimi Graeci primo morborum aetiologiam perscrutabantur. MOr- hos vero a Diis excitari crediderunt, utide eos sacrificiis

studebant placare ). Sic divus I OMERus canit:

Πατρος, ο ς εν νουσω κειται κρατερ' αλγεα πασχων

Δηρὸν τηκομενος, c γερος δε οἱ εχραε δαίμ ων ' . SOPHOCLES etiam, poeta ille iucundissimus ac mihi semper carissimus, eandem opinionem exprimit hoc versu: δοικα, μη 'κ Θεου τις ικοι . Iues etiam varias a Diis et praecipuo ab Apolline excitari praeter HOMERUM ' , HIPPOCRATES ), AESCHINES ora-

Morbos tum ad iram deorum immortalium relatos esse et ab iisdem opem posci solitam. Cella. praes. L. I.' Odyss. n. V. v. 345. Aiac. v. 279. Scliol. ad h. I. Iliad. R. I. v. 22-52. Hippoc R. de morb. sacro P. 301.

15쪽

Dio RUS SICULUS ' , et alii multi auctores docent. Per Apollinis autem Personam Veteres solem, utpote inuitatis sontem, intellexerunt ' . 'Suprema haec vis nonnullis etiam deabus adscripta fuit. Artemis enim credebatur pestilentiam arcere et utero gestantibus opitulari ' . Veterum nonnulli per Artemidis nomen Iunam intelligi crediderunt syὶ. Pallas etiam sapientiae et litterarum artisque medicae praeses, uti invocati nes et inscriptiones ob restitutam sanitatem dedicatae magnopere confirmant sq), miseris hominibus morbos mittere credebatur, et maxime a SOPHOCLE ob id celebrata fuit '). S. 6. In Aesculapii templis, quae in omni fere Graeciae urbe erecta erant i q). et in quibus incubabant aegroti, morboque superato historiam votivis tabulis inscriptam in ipsis templi columnis suspendebant ), thesaurum obse

'ὶ vide Senu Lχx histor. medic. P. 117. otivas tabulas Spo'rus Niseellan . erudit. antiquit. p. 132. Lugd. 1685. sol. 7. ac GRuTx Rus Coi P. inscript. VOl. I. P. LXXI. ed. Graev. divulgarunt. Modum, quo aegri in faunis deorum incuba-

16쪽

vationum suppeditabant medicis tum temporis, qui ducti causas similes morborum ac symptomata in alio subiecto curentia cognoscebant, adnotabant, comparabant, et exitum malum aut bonum Praedicabant, quo Pa thologiae ge mina paulatim propullulare inceperunt. cons. CAn. Fn. ΙIUNDER MARK, de incrementis artis medicae. Lipsiae 1749. 4. I. CONIUGII, de incubatione in sanis Deorum Medicinae causa olini iacta. I elmsi adii 1659. 'S. T. Aesculapii successores Posteri scientiam medicam, quae ante haereditario modo exercebatur, propagantes et communicantes multis scholas, lune temporis extensae samae multas erexere. Celebratissimae vero istarum scholarum fuerunt CNIDIA ct COA , quae controversias inter se habebant ' . Merita autem scholarum istarum ad incrementum Pathologiae varia existunt. Cnidii medici simplicissimis morborum observationibus indulgebant, et morbi antecedentia symptomata sedulo adnotaures causas autem eventusque eorum sive prosperos sive malos Parum Curabant. Negligebant ex cognitis corollaria ducere et morbos scienti sica divisione determinare; imo multiplicabant numerum et nomina morborum secundum quodlibet sym-Ptoma, sic ex. gr. habebant Septem species morborum bilis, duodecim vesicae etc. GALENO docentc '), quod qui-hant exhibet monumentum aliquod quod in insula Samo vidit Tu st-Ηrro arius ae suo itinerario Relation baetin I vage M Leoante Lel. X. Tom. I. p. 167. Amstet. 1718. 4.) depinxit. Propter restili tam sanitatem non tantum istas labulas votivas suspendebant in templis sed etiam membra, quae laboraverunt, e varia malevia consecta diis seruatoribus Pausan. L. X. e. 2) diearunt. His loriam vero istorum ανα ηὐαυτων conscripsit MENETOR Allien. Deipuos. L. XIII. p. 66. ecl. Schw.), quae pro hi dolor periit. 3) Gai x . Administ. analona. L. I. . l. p. 281, Tom. II. cons. PLaeto de republie. L. X. p. 464. ') Ga Lx s. Meili. medend. L. I. e. 1. P. S. Tom. X. - Comm. in L. I. HI p. de rat. viel. in acui.

17쪽

dem tironibus molestum et arte inutile est, unde divus SANEx Cous medicos illos vituperat, cuius verba hic Pr ponimus: οἱ ξυγγράαναντες τας Κνιδίας καλεομενας γνωμαλ

ορθως εγραψαν, κώὶ ὁκοίως oria. ἀπεβανεν αυτέων καὶ α ι ψὲν τουτέων και μηδε ἰκπρος δύναιτο τις ἄν ορθως ξυγγράψαι, εἰ ευπαρὰ πινν καμνοπων ἐκ-ου πυθοι το ὀκοια πάσχουσιν ' οκοσα δὲ προκαταμαθειν δέῖ τόν imρον μῆ λέγοντος τοῦ κάμνοντος το

τέων τα πολλὰ παρε ι, αλλα ἐν ἀλλοις και ἐπίκαιρα ενια ἰοντα προς τεκμαρσιν ... τὰς μέντοι πολυτροπίας τας ἐν εκάσυπιτων νήσων καὶ πολυσχιδίην ἀυτέων - ἡ οὐ ἔνιοι ' τοῦς δὲ ἀρι μοῦς ἔκ rου των νουσηρεάτων σάφα ἐθελοντες φραζειν ὐκ ορθως ἔγραψαν 'γ. Itaque palam sit medicos istos tantum in colligendis observationibus occupatos fuisse, quod parum eos rationales declarat, sed magis empiricos ). Aliter autem in celeberrima COL Schola Pathologia amplificabatur. R iecta enim rudiore empiria Coaci Asclepiades morbos secundum eorum Phaenomena externa perscrutabaΠtur neque

subtilibus discriminibus eos determinabant. Medici isti rationales erant. Morborum causas haud raro in humorum mala mixtione quaesivere atque symptomatologiam ac semioticam clare navavere. Meritoque scholae istius apud omnes medicos auctoritas magna fuit, propter rei tractatae gravitatem, methodum et rerum inventarum copiam, uti Bene monet summus ΒΑGLIVI Us t j. S. 8. Ast mens humana studet semper. qua pollet sa- cultate divina, ad sublimiora se evehere, et quaerit causas

18쪽

tura consormantur. Nam cum medicina talem viam incepit ingredi ab impulsu Asclepiadarum, et progressus Graecorum in culturam incepit coronari radiis Philosophiae, rerum divinarum Ilumanarumque comprehensionis ὶ, qua sacerdotum mysticismus revelatus suit, scientia medica tota magismatisque incepit in altum tolli et philosophico lumine illustrari. Medicina enim a philosophis colebatur, ), qui

una cum theoria animae inquirebant causas coctionis, actionis Sensuum, et inprimis quomodo causae morborum ad

generationem eorum agerent 'γ; philosophi Graeci quac- rebant ideis mere philosophicis morbos explanare utpote cum theoria ph3sicae ulterius explicandae apprime iuge vit in . Inter philosophos autem, qui do morboso statu vitae cogitavere, pertinent PYTHAGORAS, ALCMAEON, EMPEDOCLES, ANAXAGORAS CLAZOMENEUS et DEMOCRITUS, quorum diversas theorias de morbo Paragraphus sequens

exponet.

S. 9. PYTHAGon As Samius, philosophorum antiqui simus, qui studium physices cum medicina iunxit, sequenti modo de sanitate ae morbo ratus est. Sanitas est species consistentiae, morbus autem eius violatio q). Causas morborum perscrutabatur sedulo ac inprimis excessu in potu, cibo ac rebus venereis morbos oriri optime adnotavit sy . ALCMAEON, Pyrithi filius, qui magno cum studio a natomia comi arativa indulgebat, sanitatem posuit in aequabilia distributione ac proportione callidi frigidique, sicci

GALrΝ. de liis lor. philosoph. c. 3. P. 231. Tom. XIX. λὶ ,, Primo quo medendi scientia sapientiae pars liabebatur, ut et

morborum curatio et rerum naturae eoti templatio sub iisdem auctoribus nata ost.' CE s. praes. L. I.

19쪽

atque humidi, amari atque dulcis et similibus contrariis proprietatibus, morbum vero perturbationem istius proportionis esse . dixit . IIaec autem theoria sussulta est Pylli agoris harmoniae, qua ille sanitatem comprehendebat, sed generalis illa ibeoria ab ALCMAEONE cum proprietate vitae animalis coniuncta est, uti ΚsHNIUS monet. Alcmaeonem secutus est EMPEDOCLES, qui primus 'usius, quam Orphici et Pythagoras, docuit theoriam quatuor elementorum, aquae, terrae, aeris et ignis sy . Ex quatuor istis elementis per amicitiam et inamicitiam corpora omnia oriuntur et disiunguntur, quae lamen suam indolem non commutant ' . MOPhorum Contagiosorum in Sam in aere atque stagnantibus aquis statuit ' . ANAXAGOnΑS, coaevus Empedoclis, credidit corpus componi ex similibus materiis, quae per a s sinitatem electivam inter se coniungerentur atque vitam Constituerent. Morborum acutorum causam bilem esse statuit, quae abundans in pulmones venas et pleuram adfluit. Opinioni autem huic contradicit summus ARISTOTELES, qui eadaverum sectione in multis eiusmodi easibus bilem causam non

nia biliosa, quam ANAXAGORAS e causo καυσοσὶ ad reliquos acutos morbos reserebat sq). DEMOCRITUS, vir iure magni nominis, atomorum the riae auctor, credidit eos esse indivisibiles et nulla qualitate

20쪽

partici Pii, et per tuo moveri per mutuam repercussionem et σμοκ,, s in . Morbos pestilentiales credidit oriri a dissolutione corporum, e qua atoma in terram cadunt, quae tales pestilentias generant ' .cons. ΚυHN, de philosophicis ante Hippocratem medicinae cultoribus. Lipsiae 178 l. rec. in eluia. opuscul. medic. philol. Vol. I. H. DODWELL, Exercitationes duae: prima de aetate Pha- Iasidis; altera de aetate Pythagorae philosophiae. Londini 1704. 8. S. 10. Talis fuit Pathologiae status ante HIPPOCRATEM

nunc manifesta morborum symptomala in sensus cadentia observando, nunc causas morborum Observatioue ipsa eruendo et praesagiendo suturum statum ex praesenti aegrotantium statu, nunc autem origines morborum ex Perturbata harmonia et inaequali elementorum temperie mixtione etc. E

plicando ubi vacillans Pathologia inter theoriam meram et Empiriam rudiorem, rudem ac indigestam molem praestabat, cum medici non quaererent magna Cum exactitudine diri mare corporis humani statum morbosum, sed

magis philosophicis disceptationibus et disquisitionibus indulgerent negligentes sandamentalem ac verum medicinae scopum, quare postea divinus SENEX COUS conquerebatur, multos medicos fama quidem et nomine, re autem et opera valde paucos dari . Revera genuini, ac veri medici pauci et in antiquitate suere et magnopere pauci nostris etiam diebus ac quasi rari nantes in gurgite vasto existunt l