Commentarii de sanitate tuenda in primum lib. de re medica Aurel. Cornelii Celsi

211쪽

assuefacientibus nobis nutritionis instrumenta , quaeeunque continent ea statim pessum impellere. Sic enim neque urina commode fieri , neque alieorpus ibo potest. Porro acidae res atque austerae ob id extenuant , quod ut jam pridem dixi , ad nutriendum sint ineptae. Idem possunt c ratiusas impiae epulae , ex quibus sellieet , reio est succorum proventus. Novissimum ho ordine locum habet vini neque energia , neque facultate perfrigidi potio jejuno in consuetudinem adductam aer enim corpus eum per halitum , tum per urinas digerit.

Um ver inter extenuantia posuerim vomitu mi dejectionem , de his quoque propria quaedam dicenda sunt.

Ejectum esse ab Asclepiade

vomitum in eo volumine quod de tuenda sanὶtate Composuit, video , neque reprehendo, si offensus eorum est consuetudines, qui quotidie.

212쪽

ejiciendo vorandi facultatem moliuntur. Paul etiam lon

gius processit. Idem pur

gationes quoque eodem volumine expulit. Et sunt hae perniciosae , si nimis valentibus medicamentis fiunt. Sed haec tamen submovenda esse non est perpetuum , quia Corporum temporumque ratio potest ea facere necessaria , dum modo , non nisi cum opus est , adhibeantur. Ergo

ille quoque ipse, si quid jam

corruptum esset, expelli deber consessus est. Ita non ex tot res condemnanda est

sed esse ejus etiam plures causae possunt , estque in ea quaedam paulo subtilior obser. vatio adhibenda.

213쪽

iro COMMENT. Optimo jure C ET SMI errorem

notat in s CLEPIADI qui vomitionis atque dejectionis usum sanis ade-Vomi merat, non alia sorte permotus aurus te is , quam quod nonnullis haec ista δἰ nsurpantibus gravis quandoque oria, inde Ox Istud vero quam In quum rejee udicium, nemo non idet , qui ve-

Ius se quoque sectionem exercitium halneas , unc iones , , id genus salutaria uictusque valetudinis praesidia fuissete saepe perniciosa reputat, non quidem suapte plorum natura, sed utentium errore. sane id pro lese putare , quod raro evenit , hominis parum circum specti est quae veIo rum abusus vitia profert, ea ipsis uia huere rebus etiam imperiti est. --oue vero obtineres A se LEP a Dis su viveret , unquam posset, quod nulla sanis cineidat vomendi purgandive

corpus necessitas, cum tantas sit tem peramentorum vis tanta eduliorum varietas , tot ab aere , motu, Quiete

somno, vigilia 'aeterisque id genus

rebus alterationes nos indies ireum. veniant, affetantque ut fieri plane non possit , qui saepe ex assidua horum omnium consuetudine . vitiuna aliquod in ventre, aut in ipsis vena. rum suceis uel imprudentibus nobis succrescat, quo si Aid jam semel imbutam a stae neSQuin uis uae M

214쪽

Pit, eur non liceat infra suprave excludere Quasi veto hane vaeuandi lieentiam non so um Medicinae ex rectaque ratio nobis termiserit , sed

ipsa etiam non monstravit natura, qua

laepius in ipsis quoque sanis absque

pharmae noxios humores modo peros , modo per alvum suapte sponte ejicir. Neque vero illud HipPOCRATI Upp. AsCLEPIAD ulla in re patrocinab turri ib. .

Rui integra sunt corpori valetudina υ,-- medicationes agro molestequo ferunt. sed neque illud 'uicquam arguerir.

Eliaborus sanas habentibus carnes periculosus. Iste enim Aphorismus de iis scriptus sanis est, quos nullum urget ea coeli imiae vitium : His enim vomitum aut purgationem commodam

quam si vel maxime vitium valentibus aliquod subest , ne ob id quidem convenires elleborum 4ensemus longe fineerior materia medieaminum reperta catharcticorum quae partim enerugieth placiditate , partim ompositionis scelicitate ut majore fructu , ita perieulo minore quod corpori superest , demunt. adeoque barbarorum Gholis Beneidicta sunt appellata. Ergo Vomia ob id vomitus sanis prodest quod ius quais ventrieulo sordes tum lituitolas . I v tum biliosas eximat Cujus aeuatio viv

215쪽

igh COMMENTSuam uti munus ostendit quod si in aliquaeqR duo sit diminutum, totius illico eo

lceon Oxi nutritionem frustrabitur. Settieeecoctio nec hepati nec solidis membris proanem clive est Συλῶσιως vitium corrigere tant a quatenus unaquaeque partieula concoe- . tionem expedire duntaxat suam , nou

alterius item alterius emendare nata est. Iam emen Verom tota saepe corpora non unicumdare semper ventriculum vomitus expur- PCxis at , cum aut potentibus emeticis eie-vonii xu R Ortuit a provocatur tus o natura , sanguinis totius Ohuviem sit tum per ebrium eris es fit x in venitieuli etiam cavum effundente.

corpus vacuat.

D. Vomitu.

Vomitus utilior est hye

me quam aestate. Nam tum, pituita plus, .capitis gravitas major subest. Inutilis est gracilibus, mimbecillum stomachum habentibus. Utilis est vero plenis

ti biliosis omnibus , si vel nimium se replerunt , vel

216쪽

DE ANIT TUENDA a 3 parum concoxerunt. Nam

sive plus est , quam quod concoqui possit, periclitari ne

Corrumpatur , non oportet:

Si vero corruptum est, nihil commodius est , quam id

qua via primum expelli potest , ejicere. Itaque ubi

amari ructus cum dolore cgravitate praecordiorum sunt, ad hunc protinus confugiendum est. Item prodest ei cui pectus aestuat frequens s liva , vel nausea est

aut cui sonant aures , aut madent oculi , aut os amarum est. Similiterque ei qui vel coelum , vel locum mutat , his, quibus os perplures dies non vomuerunt γdolor praecordia infestat. Neque ignoro, inter haec prae

217쪽

is COMMENT.cipi quietem , quae non eis. per contingere potest agendi necessitatem habentibus , nec in omnibus idem facit. Itaque istud luxuriae causa fieri

non oportere confiteor. Ιnterdum valetudinis causa recte fieri experimentis credo. Commoneo tamen ne quis qui valere & senescere volet , hoc quotidianum habeat.

vomi Vomitus educit authore AtΕ- tu un Non pituitos . bilios a seros exerede, menta, quae tum in ventriculo genita quae M tum aliunde in ipsum sunt derivata. Primo itaque ventriculum , mundarios,mpe a quatam veluti consecutione unive Ventii sum etiam eorpus exinanit. Proprium culi ventriculi extrementum pituita est , par-Px' tim quia nervaeea frigidaque ejus Pa tis substantia est, partim quia omnium me prima sustinet rudimenta ciborum , ubitum verisimile est eludas frigidasque sordes cur pi magis eoire quam in reliquis conme-: Ri ' istium offieinis Ergo ut vomituτ

218쪽

DE ANIT TUENDA. itetuita gravem , ita tum praeeipue juvat, cum tempus Ibernum superantis materiae luxuriem fovet. Tum enim is Cur elum frigore is cibus luxu magnam ventrieulo ad eruditates fenestram patefaciunt. Atque hae re ut author est GALENU permoti veteres vomitum Ga s.

a cibo alii bis, alii semel dumtaxat in uiuio singulos menses et hyemen cieri Π 'inbebant , eto pituita videlieet om GV

nis ex ventre pelleretur. Ea enim paulo longius intus morata computre cit, ventrieuli tunicas erodit, eaput vitiatis halitibus tentat. Neque vero his re- repugnant HippocRATE , astara supra hema infra purgandum doeens moer enim Aphorismo eum humorem nota hyevit, qui ex omni undequaque corpore in memaliouam ventris regionem defluit, qui vomi- vero ibidem genitus insedit , non item. θ' ... Quippe hujus derivatio pro ommuni

vacuationis lege per eos seu proximiorem Ioeum molienda est Graeci, istud παρο

te per superna purgandum esse signisi ii,

eant, qui vero infra sunt , per inferna fluentis Hae ille: At ei influentis in ventrem impetus humoris impetus , quae que ultio pro seque more suo effertur, eo sequendus est iuxta illud HippocRATis aeuo natura inclinat

σε ucere onusnit. Ergo ut aestate i.

219쪽

is COMMENT.lis 3 hyeme pituita magis toto orpore luxuriant , ita hie dejectio , illi vomiatus si quidem humor ad ventrem e venis aut ultro repat, aut medicina dueaturo promptiora sunt uilia enim pro sua levitate facile sursum evolat, ut putuita contra pondere laborans suo ad ima sidit. Tametsi hae ista motionis lex pe fallat , ae neque semper bilis sursum vergat , neque deorsum pituita.

Nam Eudemo Philosopho ut refert

GALE Nus, supra pituita . infra bilis. Paulo Rhetori contraria via exuberabant. Propterea ne qua restet erroris in uigando occaso, praestare arbitror humoris vaenandi impetum non tam ratione investigasse, quam ipso didieesse ea perimento Atque apes quidem temporibus atque humoribus in vomendo observatio raebetur Corporum vero non parva quoque haben ὀ ratio est. Neque enim omnibus juxta aut utilis est QMbus aut proeli vis vomitus. Conducibilem

vomi CELIU ait plenis ae biliosis , quodryas uti ut probe intelligatur , paulo latioremi Τ exigit explieationem. Plenos itaque

ossi. Au To intelligit carnosos, ut alias sig- lib. 2. nisi eavit si inquiens , Gracilibus vis βρ Q inguis , lenioribus magis ear abun/at. Corpu Nimitum orpulentia carnosa est enim

lentia altera adi poseo a calido humidoque duPle . contrahitur, adeoque primo ortu calor thoraeem dilatavit , humor muti

220쪽

ta earne intexuit, ut hoc nomine commodus facilisque vomitus fiat. Siqui HUIib. dem in plenis natura inest, quod His b PocRAT E alias in dissicultet ementi bus arte quaerebat pluscula , eos quieto G copiosiore cibo ante vomitum humectans. At vero hujus praesidii necζssitas Qitai tum multo maxima est , cum quid sto do conmachum gravat , seu prayus aliquis hu venien-mor , seu corporum aut eorruptioni ior' proximum alimentum hanc partem ob m*xv sederit. Proin recte C ELSUS tum demum his esse vomendum dixit , cum sese nimium replerunt aut parum Oncoxerunt , simul indicans, taeilitatem

vomitionis opportunitatem. vide- ΗψIJ.tur his refragari Hi poeRAT E se in quiens ura vomentes , c modice cam 'nosos inferne purgato, devitans a fatem :Cujst Aphorismi interpretationi, neque Lociis GALE Nuc neque ejus isommentatores issici- fecerunt satis. Ille eur testas hie obser ejuGvari debeat , duntaxat exposuit curui 42 mediocriter earnosic vomitus noeeat 'dissimulavit, mi vili mimorum mancipiorum instat ab domini vestigiis ne larum quidem seu ajunt ulmum disce- dei ausi transeunter eius scripta tanquam canis milum delibant , neque ponere quod ab eo author praeteritum , neque amplificare , quod nimis contractum est , sustinent. Ergo 'as σακου sic enim HirpoCRATE loqui