De regularium et sæcularium clericorum juribus et officiis liber singularis auctore Mariano Verhoeven

161쪽

synodus il): Prima est, si concionator doceat propositi nes erroneas; Secunda, si propositiones scandalosas disseminet; tertia, si liae Ses praedicet. Sed praeter lias in jure expressas sunt aliae multae causae; nam Clemens X, citata constitutione Superna, generatim quamlibet causam justam et rationabilem sussicientem dicit, ut Ordinarius prohibere possit, ne regularis Dei verbum praedicet.

XIII. Atque sedulo quidem notari debet, ordinarium jure frui, ex quacumque causa justa et rationabili prohibendi

regulari, ne Sacras conciones habeat, sive agatur de praedicando Dei verbo in ecclesia sui ordinis, si vo in aliena ecclesia. Perspicue id rursus probatur ex laudata Clementis X constitutione Superna; quum Ponti sex hoc jus eo ipso loco asserit Episcopis, ubi verba lacit de regularibus , qui in suorum ordinum ecclesiis praedicare velint. Unde merito quidem conficitur, idem jus ordinario multo

magis competere, ubi res est de hoc munere a regularibus peragendo in aliis, quam Suorum ordinum. ecclesiis. Nec refert, utrum regularis nunc prima vice henedictionem vel licentiam praedicandi ab Ordinario petat, an jam ante ad praedicandum ab eodem ordinario sit admissus et ossicivm praedicationis modo exerceat. Verumtamen ut in hoc posteriore casu prohibere possit Ordinarius et regularem a jure praedicandi suspendere, necesse est, ut adsit eausa rationabilis praedicationem ipsam concernens; quae tamen causa non debet esse publica, quemadmodum conceptis verbis iterum definivit Clemens X, ubi ait :α Posse miscopum.... licentiam praedicandi iisdem fringularibusὶ concessam ob rationabiles causas, licet occul-

162쪽

Ex his pariter constat, a vero abesse illum, qui contenderet, Ordinarium non legitime posse regulari prohibere praedicationem, vel ipsum a suscepto praedicationis officio suspendere, nisi in casibus nominatim in jure expressis. xIV. Age vero, quum Clemens X decreverit, causas, Ob quas Ordinarius legitime possit licentiam regulari concessam suspendere, debere praedicationem concernere, hinc reliquum est ut inquiramus, quaenam hujusmodi causae esse

censeantur.

Iura causas istas speciatim non definiverunt; quare assirmari posse opinamur, generatim causas omneS, quae direcιe vel indirecte piaedicationem concernunt, hoc d creto comprehendi. Ordinarii autem est judicare, quandonam causae ejusmodi sint, ut directo vel indirecte ad praedicationem pertineant. Interim hoc probe notandum est, ad justam hujusmodi cauSam non requiri, ut regularis in aliqua re deliquerit, Sed sufficere, ut causa quomodocumque ad praedicationem pertineat.

Unde, si ordinarius regularem quemdam a praedicationis ossicio suspendendum esse arbitretur nec refert, utrum ob delictum, an ob aliam causam rationabilem id faciendum esse existimet , regularis illo statim obedire et ab eo munere perlangendo prorsus abstinere debet, donec in pristinum jus denuo restituatur. Haec omnia ex eo fluunt principio, quod Ordinarius ob causas etiam se Itas legitime suspendere potest regularem , et quod non tenetur obligatione communicandi causam cum ipso regulari aut cum ejusdem superiore, ut

a S. Congregatione Interpretum Concilii Tridentini decla-

163쪽

ratum esse reserunt Pignatelli si , Barbosa s2 et Clorieatus ibi.

XV. Verumtamen ordinario fas non est ad merum arbitrium et voluntatem suam suspendere regularem a praedicationis ossicio, vel solum prohibere, no sacras habeat conciones; sed arbitrium illud debet osse moderatum et discretum. Unde, si quando contingeret, ut Ordinarius adversus regularem Severius, quam par esset, in re ejusmodi Procederet , regulari semper via patet ad S. Congresationem Interpretum Concilii Tridentini vel ad S. Congregationem Episcoporum et Regularium recurrendi; quibus SS. Congregationibus ordinarius, si rogetur, exponore debet rationum momenta, ob quas regularem a praedicationis ossicio vel suspenderit, vel ipsi prohibuerit no eodem fungeretur. Quod si S. Congregationi constiterit, Ordinarium sum potestatis limites in ea re transgressum eMe, ae suae agendi rationis justas causas non habere, S. Congregatio essicacia quidem remedia in promptu habebit ad injuriam regulari illatam quam citissime reparandam. XVI. Quod demum ad poenas attinet, quas contria hu ut regulares, qui Summorum Pontificum constitutiones aut co ei lii Τridentini decreta in praedicatione verbi Dei vini

164쪽

rent, inprimis attendi debet Leonis X constitutio Supernae Majestatis, qua lata est excommunicatio Summo Pontifici reservata ipso facio incurrenda, ac ossicii privatio Dei verbum praedicandi, si adversus ea, quae ibi traduntur, pira

cepta agere ausi fuerint sive saeculares sive regulares.

Porro illorum praeeeptorum primum en, ut ovangelicam veritatem et Sacram Scripturam juxta declarationem et intorpretationsem Doetorum, quos Ecclesia vel usus diuturnus approbavit, legendosque hactenus recepit et in posterum recipiet, praedicent et cxplanent, nec quidquam eius proprio Sensui contrarium aut dissonum adjiciant, Sed illis semper insistant, quae ab ipsius Sacrae Scripturae verbis et praelatorum Doctorum interpretationibus rite et sane intellectis non discordant. Secundum est, ut tempus praefixum futurorum malorum, aut Antichristi adventnm, aut certum diem judicii praedicare voIasserere non praeSumant. Τertium, no alia similiter sutura velut specialiter sibi revelata dicant, aut alienas inanesque divinationes asseverent, aut alio quocumque

modo tractandas assumant. Quartnm, ut a Priviatorum aliorumque Superiorum eorumque status scandalom d tractione abstineant.

Do his tamen aliisquo a Loone X in Lateranensi Concilio V latis poenis advortit n. P. Carolus Antonius Gesaurus, a multis Doctoribus dici, eas non fuisse usu re

ceptas is .

Tridentina synodus poenitares poenas in regulares non constituit, qui contra prohibitionem ordinarii vel in suorum ordinum vel in alienis ecclesiis praedicarent. Hoc unum de ea re sancivit σὶ : a. Si vero, quod absit, praedicator errores aut scandala disseminaverit in populum, etiam si in monasterio sui vel alterius ordinis pinedicet,

Episcopus ei praedicationem interdicat. Quod si haereses

165쪽

praedicaverit, contra eum secundum juris dispositionem aut loci consuetudinem procedat; etiamsi praedicator ipso generali vel speciali privilegio exemptum se esse praetenderet. Quo casu Episcopus auctoritate Apostolica et tamquam Sedis Apostolicae delegatus procedat. χVerum, quod synodus Tridentina sacere praetermiserat, id fecit Gregorius XV, citata constitutione Inserutabili Dei providentia; quia, ut ait idem Pontifex, experientia comperium erat, ecclesiastici regiminis rationes postulare, ut decretis Τridentinae synodi de praedicatione verbi Dei, etc., aliquid adjungeretur. Haec porro idem Gregorius XV adiunxit, ut scilicet u habeat Episcopus, tamquam Sedis Apostolicae delegatus, auctoritatem coercendi

ac puniendi quoscumque exemptos tam saeculares quam regulares, qui in alienis ecclesiis, aut quae suorum ordinum non sunt, absque Episcopi licentia , et in ecclesiis suis aut suorum ordinum, non petita illius benedictione, aut ipso contradicente, praedicare praesumpserint. Ita ut Episcopi in supradictis casibus, in praenominatas per-Sonas, in praemissis omnibus et singulis, aut circa ea quoquo modo delinquentes, quoties et quando opus fuerit

etiam extra visitationem, per censuras ecclesiasticas

aliasque poenas uti eiusdem Sedis delegati procedere,oninemque jurisdictionem exercere libere et licite va

leant. B

Atque haec omnia denuo confirmavit Clemens X, constitutione Superna, quemadmodum ex verbis hoc I IV, num. II, prolatis perspicere licet.

XVII. Quae hactenus de verbi Dei praedicatione persecuti sumus, huc sere recidunt, scilicet, quibusnam in rerum adjunctis, et quibus servatis juris solemnitatibuS, regu lares in suorum ordinum vel alienis ecclesiis Dei verbum praedicare possint. Dissiliaco by Gorale

166쪽

Atqui temporum et rerum adjuncta postulare videntur, ut inquiramus etiam, quae sit ordinariorum potestas ad impellendos regulares viros, ut certis diebus et horis Dei verbum praedicent. Nam id quidem in consesso est apud omnes, qui hodiernam Christi fidelium spiritualem nece sitatem perspectam habent, apud multos reperiri Iugendam sacrorum dogmatum et disciplinae sanctissimae Beligionis nostrae ignorantiam. Quapropter omni modo alla-horandum est, ut ingenti huic malo occurratur, et potissimum caveatur. ne illud latius serpat. Compertum autem et indubium est, unicum et essicax hujus mali remedium esse frequentem doctrinae christianae expositionem et verbi Dei praedicationem. Haec prae caeleris quam clarissimc perspecta habuerunt antistites nostri; nemo enim inter ipsos est, qui de hoc maximi momenti negotio recentissimis temporibus S lemniter non egerit, et clerum suum ea qua pollet auctoritate gravibus et luculentis verbis in eam rem non comm

nuerit.

Sed et id unicuique perspicuum est, in plerisque oppidis, in quibus regulares erectas habent ecclesias, Operam

et curam Antistitum nostrorum, magna Saltem ex parte, perditam esse, si regulares subsidiariam manum in hac

re praestare renuerent. Quid enim fit, et quid fiet in posterum, si omnibus alicujus oppidi Christi fidelibus eadem hora, qua in ecclesiis parochialibus doctrina christiana traditur aut verbum Dei praedicatur, regularium ecclesiae pateant, in iisque Missae celebrentur sine Dei verbi praedicationeΤ Nonne ex eo accidet, ut multi Christi fideles, et illi praesertim qui doctrinae christianae institutione maxime indigent, ea hora qua in ecclesiis parochialibus

Dei verbum praedicatur, ad regularium ecclesias Se conserant, et saluberrimo hoc spirituali pabulo in aeternae suae salutis dispendium se nutrire continuo negligant Ita autem rem se habere quotidiana experientia docemur. Quapropter, ut huic abusui remedium asseratur, et ut Clerus regularis, quantum possit, spirituali fidelium bono Dissiliaco by Corale

167쪽

promovendo cum clero saeculari allaboret, maxime foretexoptandum, ut Vel in regularium ecclesiis diebus dominicis et sestis Missae non publice celebrarentur, vel ut saltem intra Missarum solemnia etiam Dei verbum praedicaretur. Utra autem res magis expediret, Scilicet ut rogularium ecclesiae dominicis et festis diebus fidelibus non paterent, vel potius ut verbum Dei praedicarent regulares eadem hora, et quoties id clero saeculari in parochialibus ecclesiis praescriptum est, multum pendet a locorum circumstantiis, idque nemo melius quam Episcopi dic resani judicare poterit. Certum quidem est, ordinarios de rigora juris regularibus non posse praecipere, ut populo verbum Dei in suis -clesiis praedicent, nec etiam ipsis prohibere, ne ibidem Missae celebrentur iis horis, quibus in parochialibus ecclesiis sacrae conciones habentur; attamen si perspicuum Sit, inutilitatem rei sacrae cessurum esse id quod locorum Ordinarii in hujusmodi negotiis a regularibus peterent, tunc Secundum ea quae in decursu hujus opusculi non semel indicavimus prinei pia regulares petitionibus hujus generis obseeundare deberent. Et ubi id renuerent regulares quod tamen ab ipsis fieri nulla ratione putamus , Ordinariorum esset, S. Sedem de ea re docere; quiae, quum in id potissimum ordinariorum sollicitudinem semper intentam esse voluerit, ut christianus populus coelestis doctrinae pabulo nutriatur et Fidei rudimentis instruatur, ad doctrinae christianae et verbi Dei praedicationis opus impensiori cura provehendum, procul dubio auferet impedimenta, quae eidem saluberrimo operi, atque adeo animarum saluti adversarentur is .

FINIS.

168쪽

INDEX RERUM.

C pDT 1. De religiosis ordinibus in Ecclesia, et de Discoporum in religiosos ordines potestate, a primis Ecclesis sareulis usque ad Cone ilium Tridentinum. Ι. De origine religiosorum ordinum. I II. De potestate et iurisdictione Episcoporum in religiosos ordines, seclusis privilegiis et exemptionibuS. HI III. De privilegiis et exemptionibus regularium. 25C1pm II.

De orditieatione seu erretione monasteriorum et eretratarum requiarium. I. De necessitate consensus ordinarii localis ad aedificationem monasteriorum et ecclesiarum regularium. 42 Diuitiroo by Corale

169쪽

III. De sorma et solemnitatibus juris ab Ordinario servandis in concedenda licentia monasterium ecclesiamve regularium aedificandi. 503 III. De jure parochi, intra cujus parochiae fines ecclesia regularium est aedificanda. 57I IV. De monasteriis et ecclesiis suppressis ae Or toriis publicis, quae a regularibus acquirerentur. 83C1puT III. De sacris muneribus, quibus perfungemit jus habent regulares proesertim in suis ecclesiis legitime erectis. A I. De Sacrosancto Missae Sacrificio. 95 III. De administratione Sacramenti Eucharistiae. 402 IIII. De administratione Sacramenti Poenitentiae. li4 IV. De regularium jure Dei verbum praedicandi. 157