장음표시 사용
221쪽
ad Christi regnum unice referri possunt. Isaias c capp. XXXV. LX. LXVI. sermonem miscet de Ecclesia Christi militante ac de triumphauto . Malachias cap. III. agit de primo adventu Christi usque ad vers. 5. , deinde de secundo ; Christus apud Matth. cap. XXIV.) . jungit
quae de eversione terusalem, et de ultimo judicii die valent . Hoc autem ideo Deus voluit a.' ut pateret Prophetas non scripsisse humano ingenio; u.' quia Prophetae omnia simul ob ocu-Ios mentis habebant, et a figura et typo ad figuratum et antitypum iacile transitum iaciebant ;3.' ut una parte impleta, lacilius quod adhue futurum est homines Crederentis Sicque e . gr. impletis iis, quae dicta sunt de primo Christi adventu, alia, quae circa Secundum praenuutiantur , credimus fidentius. Hinc fit ut ordo et contextus in prophetiis saepe sit difficillimus ruttamen adest semper, sere dixerim ut contigit in odis Pindari et Horatii. non VI. Prophetiae non se er eodem tempore conrylentur quod ad Partes omnes, sed aliquando id accidit PauIatim et secuniadum tem orum successiones. Nam, ut ex Caianone praecedenti eruitur, multa interdum disparata in eodem contextu praedicuntur. Debent ergo omnia tempore suo adimpleri. Patet hoc de duobus Christi adventibus, de regnis ejusdem Christi. de diversis captivitatibus etc. Notandum est canones istos omnes, vasere etiam Pro Ioannis Apocalypsi. quae prophetica est. Descripsit enimvero, omissis aliis, Pastortui, Apocalypsim interpretando, aetates omnes,
ae historiam Christi Ecclesiae.
222쪽
Canones pro Gangeliἰs. Canon I. Ordo historiae interdum Muno Euangelista reticetur, ab alio e rimitur, et tunc ab hoc est repetendus r interdum a nullo e rimἰtur, et res quidem certae erunt, at rerum series incerta. Matthaeus et Marcus exempli caussa postquam narrarunt dixisse Christum e Settis quia post biduum Pascha fiet ,
Paucis interpositis , nulla temporis diiIerentia notata, subjungunt: Cum esset Iesus in Bethania . Colligitur vero ex Ioanne hoc contigisse ante sex dies Paschae. Alia Evangelium legenti occurrunt, quorum historiae ordo a nullo Evangelistarum colligi potest. Quo loco notandum est illa verba in illo tempore, in illis diebus , tunc , Postea, aliaque similia indicaro
quidem ea, quae narrantur, Consequenter gesta fuisse, sed sola ac per se non necessario indieare ea gesta esse continuo et immediate. Canon II. Non se er sematur in Evangeliis rerum gestarum ordo, sed interdum in-Mertitur. Ex. gr. Lucas ante sermonem Domini in monte narrat multa, ut Paralyticum sanais tum , Matthaeum vocatum, discipulos spicas vellentes, sanatam aridam manum , leprosum mundatum, et alia, quae tamen omnia Matthaeus post sermonem in monte recitavit. His alia multa similia. Animadvertit hoc Augustinus de consensu Evangeliorum lib. II. cv.
223쪽
2 i. et 39. ; lib. III. ωρ. I 3. admonens Deum quidem inspirasse Evangelistas dum ipsi scribebant , sed Permisisse eos sequi rerum re Ordationem prout memoriae eorum recurrebant; idque i.' quia nihil intererat ordo earum rein rum , in uuibus apud Evangelistas notatur inversio; 2.' ut Per haec ipsa, inquit quae in
eis contraria Nideri possunt. multi excaeca rentur digne traditi in coneupiscentias cordis sui , et in reprobum sensum , et mulli exercerentur ad elimandum Pium intellectum secundum occultam omn*otentis justitiam . Canon III. Eωangelistarum quisque aliqua Praetermittit, quae alius commemorat , Sermonem tamen contexens, tamquam si nihil prae. termitteret. Passim occurrunt exempla in Evangeliis , ac praesertim ubi de passione Christit multa etiam videri possunt apud August. de Consensu Evang. praesertim lib. II. cam. S. et a 2. ; et apud alios, qui simile opus consecerunt vid. inlia Can. VII. . Hoc autem nec derogat rerum veritati , cum reticere aliquid non sit idem ac ipsum negare . quod adversus incredulos maxime recentiores notetur , nec derogat scientiae ac seopo Evangelistarum, qui nunquam sibi proposuerunt omnia conscribere, imo id fassi sunt fieri omnino posse . Canon IV. Eoangelistae dum eadem facta
narrant, aut eamdem rem vel sententiam referunt , non servant sen er eumdem ordinem , neque senaster adhibent eadem verba , eumdem que modum , et hoc absque contradictionis Melmendacii nota. Sic oratio dominicalis plene refertur a Matth. VI. s. . et compendiose a Luca XI. a. . Hoc idem notatur de VIII. Bea.
titudinibus Matth. V. 3. J; Luc. VI. a. . Sic etiam Matthaeus, Marcus, et Lucas diversis
224쪽
223 verbis recitant v em iactam de caeso dum Christus baptizaretur; similiter Lucas in multiplicatione piscium ait, quinquagenos iussos esse discumbere , Marcus vero quinquagenos et centenos: unus nempe partem, alter totum dicit.
Matthaeus XXVI. 31. dicit scriptum Percutiam pastorem : scriptum est autem Zachar. XllΙ. I. pereule pastorem. Hoc autem sine persectione contingere monet Augustinus lib. II. de consensu mang. c. II. ubi ait e nos non debere arbitrari mentiri quemquam , si pluribus rem, quam audierunt uel Miderunt, raminiscentibus non eodem modo atque iisdem verbis , eadem tamen res fuerit e licatar ut siMe mutetur ordo oerborum stoe alia pro aliis. quae tamen idem valeant vecta Proferantur: siue aliquid vel quod recordanti non occurrit, vel quod ex aliis quae dicuntur possit intelligi , minus dicaturr sive aliorum quact magis dicere stattite narrandorum gratia, ut congruus ten ori modus sussiciat, aliquid sibi non totum e licandum, sed ex Parte tangendum quisque susciyiat, sive ad illuminan. dam declarandamque sententiam nihil quidem rerum, verborum tamen aliquid addat, ctii
auctoritas narrandi concessa est; sive rem bene tenens non assequatur, quamvis id con tiar memoriter etiam verba quae audivit ad integrum enunciare. Hisce adde diversitatem hanc majorem Evangeliis auctoritatem concilia-Te: nam εic adsunt quatuor testes fide digni. qui sin verbis. saltem sensu easdem res narrant omnino. E contrario si res ipsas modo prorsus eodem narrarent, alter ab altero transeri- Psisse videretur, ac unicum putaretur esse E-Vangelium, uti Patres ac interpretes animadvertunt .
225쪽
Canon V. Si factum aliquod ab uno mangelista narratum alteri EMangelistae repugnam omnino uideatur, dicendum est non idem Detum , sed aliud ab alio commemoratum. Pro exemplo ponit Augustinus II. de Consensu ang. caP. 5o. miraculum de septem pani-hus, quod simile est miraculo de panibus qui
que. Cum enim illi, qui unum narrant, narretit etiam alterum cogimur illa distinguere. At si unum ab uno Evangelista, alterum ab altero Commemoraretur, auti logia procul dubio appareret , duin unus a. CoPhinos, alter I. sportas dicat; unus quinque, alter quatuor millia hoominum computet; uirus septem, alter quinque Panes enuntiet. Canon VI. In yam Iis euangelicis, ae ct ac in similitudinibus non omnia sunt Similia, nec aρρlicanda rei significatae. Multa enim in parabolis dicuntur ad complementum orationis . Haec non sunt necessario applicanda rei significatae. Quare investigandus est sinis primus et scopus Parabolae, et quae ad hunc perintinent, reserantur adirem significatam, caetera ut emblemata, et ornatus gratia addita habeatitur. Vide quae in altera institutionum parte Diss. 3 docuimus . ubi de sensibus Sor tu in me . Fert hoc ipsum parabolae natura. Enimvero illae etiam personae Veteris Testamen-li , quae Christi typum gerebant, ut Iob, Sampson , David, et Salomon non in omnibus, sed in aliquibus tantum gerebant Christi personam.
Sic ex. gr. Luc. XV. tribus parabolis deo e , de drachma , de filio 'nodigo Christus
ostendere volebat Scribis ac Pharisaeis murmurantibus, se bono ac laudabili fine cum peccatoribus versari. ad quem scopum nihil opus est investigare numerum ovium, drachmarum , ali
226쪽
225 Canon VII. In nullo ex quatuor Eoangae
Iiis requirenda est historica ac completa nam ratio omnium gestorum Iesu Christi. Canon hic scitu necessarius confirmat plerosque canonesnntecedentes. Nemo enim Evangelistarum sibi Proposuit vitam et acta conscribere Christi tamquam merus historiographus vel biographus, ac Proinde recensere omnia . et omnium ordinem
rerum fideliter sequi. Si quis opus hujusmodi
cuperet, adeat Calmet initio Tom. VII. ante comment. in quatuor Evangelia. vel Chronicon Tirini, vel De la Haye. Triumρhus Meritatis, seu Euangelicae Historiae disquisitio vel Bernardum Lamy. Harmonia Gangelica .uujus quoque generis sunt lucubrationes, quae nuper in lucem prodierunt hisce titulis. Dei P Istoria dei Vecchio, e MONO Testamento,
libri di D. Pellegrino Farini, Ravenna I 829. Istoria mangelica con te Parole dei Sacri Evangelisti, inera dei Conte Monaldo Leo Pardi, Pesam i 832. Singuli vero Evangelistae
dum eo tempore scriberent. quo vita lactaque Servatoris palam . vulgata erant et nota omni bus, saltem in Iudaea ac vicinis regionibus, ea solum narrant, quae ad Proprium cujusque Sco-Pum et occasionem scribendi juxta Spiritus Saacti impulsum conducere credebant. Ita Matisthaeus, qui Iudaeorum gratia scribebat, atque ea de caussa ut ostenderet Iesum esse Messiam a Prophetis praedictum, narrat adorationem Maissorum , sugam in Aegyptum . infanticidium Herodis etc., et incipit ab humana Christi gene-
Tatione, ut eum filium Davidis demonstraret et Abrahae , quod maxime Iudaeos delectabat, ut ait Chrysostomus. Marcus ea maxime collegit, quae ex ore Praedicantis Petri, cujus suit comes, ipse audierat. Lucas collegit pRriter quae
227쪽
226 a Paullo audivit, et quia omnibus in communi loquebatur, generationes numerans ad ipsum usque Adam retrahit . Ioannes cum videret multa ab aliis tribus Evangelistis collecta qui multo ante illum scripserant ) circa humanam Christi naturam, ipse ut suborientes haereses Cerinthi ac Ebionis compesceret, multa disse. ruit de Christi divinitate ac sestis Iudaeorum , in quibus Christus sermones varios habuerat de sua divinitate. Pauca vero Ioannes alligit ex iis, quae caeteri Evangelistae commemorave runt . Idem etiam gesta conscripsit anni primi praedicationis Iesu Christi, cum caeteri ,incipiant sere omnia a Ioanne Baptista in carcerem coujecto .
ART. II. Canones Pro Distolis Patilli.
Canon I. Paullus In eo totus est ut Christum Praedicet, doceatque eum unum esse hominum per oracem redemptorem , et uti talem habendum ab omnibus, ab eoque unice Salu tem Nerandam. Hoc, quod evidens Paulli sco-Pus apparet ejusdem epistolas legenti, facit I.' ut ea, quae de Christo a Paullo dicuntur tamquam nostra sopientia , justitia , sancti
catio a. Cor. Ι. 3o. , et de Christi justitia nobis imputata ad Rom. IV. , aliaque his si .
milia , ita explicentur ut Christus nos redimendo Per mortem, nobis gratiam meruerit ac bona omnia; 2P ut frequentes oppositiones, quas Paullus instituit loquens de sacrificiis, sacerdotibus , operibus, gratia, et natura, ita intelli. gantur ut Paullus has semper instituat inter Io. Sem novam et legem veterem ; inter opera sa
228쪽
-Τeta,eum Christi gratia, ac alia facta sine eadem gratia ; nempe ut ostendat utilitatem omnem nobis per Christum obvenire, caetera
vana ac infirma esse per se elementa.
Canon Il. Fides Christi, quam non raro innuit Paullus iustineare , tacite ineludit alia ad justificationem necessaria. Ostendit hoc vel ipse Paullus pluribus in locis, ac praesertim I. Thessalon. II. ii. ubi ait: Impleat Deus omnem uoluntatem bonitatis , et opus fdei ire Dirtute . ideo aute in loquitur de sola fide, quia
haec est fundamentum . norma, ac magistra omnium virtutum ea sere ratione, qua aliquis
diceret: haec arbor me aluit , quatenus edit Ductus qui eum alunt; hic medicus illuna sanauit , quatenus illi Pharmaca praescripsit. Canon IlI. Subinde Paullus Mocatos , Praedestinatos , electos , dilectos amellat eos , qui ad silem et gratiam Christianae religionis destinati et uocati sunt , in qua qui Perseverant
gloriam aeternam assequentur. Haec enim prima et insignis est gratia et caeterarum sons . quam proinde omnibus epistolis admiratur . et
extollit Apostolus, opponitque vanae fiduciae. quam Iudaei habebant in caeremoniis legis Moy sis . Gentes in suis virtutibus, ut ait a Lapide. Patet hoc praecipue in Epist. ad Eph. I. a speciatim illis verbis vers. 4. Elegie nos in
ipso ante mundi constitutionem, ut essemus sancti et immaculati in convectu ejus in cha ritate . Nota . Praedestinati, electi etc. secundum
Propositum sunt juxta phrasim Paulli secundum decretum sive beneplacitum Dei gratuitum . Canon IV. Dum Paullus caussas assignat justificationis uel indurationis , Praedestinatis ni3 , vel reprobationis, ita semper est e li
229쪽
uet8candus ut salvetur tum hominἰs libertas, tum Dei sanctitas, et justitia. Libertatem enim fatetur ipse a. Cor. XV. 39. Non ego autem sed gratia Dei nιecum: et supponit etiam subis inde adhortans homines ad Christum , et ubicumque vocans praemium aeternam salutem ,
et poenam supplicium impiorum.' Ita etiam VII. 3 . ait: Nam qui statuit in corde suo
firmus non habens necessitatem , Pole Statem autem habens fune Moluntatis etc. Sanctitatem
porro Dei, justitiam, aliaque attributa ubique praedicat. Sic igitur ejus verba sunt intelligenda , ut ab iis attributis Dei non abhorreant. Hinc dum justificationem et salutem videtur soli gratiae tribuere, id non ideo iacit ut nihiInos agere contendat, sed quia Christi gratia
primas habeat partes, et quia nostra coopera tio a gratia pendeat . Hinc etiam dum indurationem, et perditionem hominum videtur Deo tribuere, id explicandum est juxta naturam justitiae vindicativae , quae supponit peccata dum eadem Punit, non autem eorum est caussa; ita ut Deus indurationem permittat, ac perditionem , hanc servans providentiam, ut homini auxiliorum copia subtrahatur , tentatio daemonis , mundi, et carnis eidem objiciatur; se vero proprio ut ita dicam laqueo suspendat homo ipse, qui solus est caussa positiva, activa et directa indurationis et excaecationis. Hoc canone
commode explicari poterunt illa cad Rom. IX. rLacob dilexi, Esau autem odio hahui
non νolentis, neque currentis. sed miserentis est Dei. . . . cujus vult miserecur et quem utile indurat.
Canon V. Frequentἱssima in Paullo est allusio ad dicta et facta Veteris Testamenti.
Ita dum a. ad Tim. III. a S. vocat Ecclesiam
230쪽
eo Iumnam et smamentum ueritatis , alludit ad columnas Templi. quas Salomon posuit uti stainhilitatis monumentum, quaeque appellatae sunt
ctio . Idem alibi saepissime , ac praesertim ad Hebraeos , ut evidens est. Ideo autem sic agit Pauli us, ut ostendat Christum figuratum in Moyse, Ecclesiam in Synagoga, a C summam esse, velint nolint Neoterici, utriusque Testamenti consensionem , quod magnum est veritatis testimonium. Id ipsum quoque secerunt vel ipse Christus ae Apostoli passim Vetus Testamentum Cita ut es, ac Paullus praesertim quippe qui enumditus seeus Pedes Gamtrallelis juxta ueritatem
paternae legis Act. XXII. 3. P. Canon VI. Paullus viritu acri ac sublime in Partem , in quam inclis at, ita vehementer feriur, ut in extrema Fecis tenus ) deeἰG
nare Mideatur, et alterum extremum negare.
Sic ut judaizantes oppugnet, dicit ad Gal. IV.
circumcisionem nihil esse, et vetera sacramenta fuisse egena ac in sima elemon Ia; ut charitatem
extollat, dicit a. Cor. XIII.) caetera dona sine charitate nihil esse et prodesse cui de can IV. 3 ut hominis infirmitatem clarius ostendat, e aggerat Dei gratiam et praedestinationem . opo tet igitur quod in aliis quoque servatur IthrIssacris Paulli scopum diligenter investigare, ne praeter id quod Paullus intendit, ejus verba
explicemus . Canon VII. Solet frequenter Paullus laeἱ-tis objectionibus occurrere quasi Per subjectio nem . Exemplum habemus in Epist. ad Rom. I. ubi cum Paullus dixisset vers. Ivo Reoetatur ira Dei de caelo suyer omnem imμietalem et