장음표시 사용
11쪽
destruuntur sacerdotes uitiautur,& reliqua mala proueniunt. non taliter dominus, nec apostoli linstituerunt. Sed ipsi qui curam suscipiunt,ipsi peragant, &ipli proprios manipulos domi, ino repraesentent. nam ipse ouem perditam diligenter quaesuit,ipi se iuuenit ipse propri s humeris reportauit,nol* idipsium facere perdocuit. o Post eum,legamns Gregorium in pastorali,qui ostendens quailis esse debeat Episcopus, Sit inquit, Episcopus in cogitatiouz:
mundus, in actione praecipuus in silentio discretus, in uerbo utilis,in operatione singularis,in contemplatione suspensus, aetate, antiquus .fide integer,pres ura probatus, qui magis uelit rerum suarum Proscriptionem, quam ecclesiam & subditos deserere. Proinde Nicolaus Papa,& habetur in c. Pontifices. vij. q.j. dixit,
Episcopi qui dominici gregis suscipiunt curam atque soliciti
di nem,ab administratione eorum discedere non oportet, ut accepti talenti pulchritudo non deleatur, sed certamen eorunisa lubriter augeatur,& triplicetur fructus,
Et usque adeo damnandus Episcopus est . in sua non residens ecclesia,quod in monasterium detrudendus sit, ex epistola Gre' gorij ad Antimium Subdiaconum, registrata vi.qj.c Peruenit. de Anastasius tituli sancti Marcelli card. dignitate priuatus fuerit c. h. de cleri .no resi.& inno. III. decreuit,altu deligendu Archi mi agusin. 9, Archieps per trienniu expectatus,& per literas reuocatus,ad ecclcsa suam no redierat. c. Qualiter de cleri. non resi. quod idem madauit Celesti. III. de Decano, qui per decem an
norum spatium abfuerat,ut habetur in c. Ex parte. eod.titu. In tantum autem necessaria est Episcoporum residentia , ut propter aduersitatem, aut persecutionem,nis certis casibus infra exponendis, Episcopus deserere non possit ecclesiam suam. c. Suggestu.ς. Aduersias. vii q. j ex seia Liberij&Greg. Fost. Si quis autem quaesiverit,an Epistoporum residentia iuris sit diuini; respondebimus,eo modo posse de iure diuino dici, quo Romani Pontificis di sacrorum conciliorum decreta de iure diuino dici possunt,quia scilicet instinctu spiritus sancti unanimi patrum consensu fuere sancita. c. Nimis . de iur. iuri cum not.bab Inno. Osti. N alijs & in c.Quo iure.viij.di. cu dicitur, Iura humana Per. Imperatores & rectores seculi Deus instituit humano generi. & c. si. xvi. q. iij. & l. s. C. de praescrip. longi tempo. dicun'tur leges diuinitus per ora principum promulgata .Potest di alio
12쪽
modo dici de iure diuino. inquantum illa dici potest lex diuina, qtue principaliter instituitur ad dirigendum hominem in Deum, sicut humana ordinat homines ad inuicem. pricipuum enim Episcoporum munus est,ani inaruin cura, qua funguntur in doctrina, iuxta illud apostoli,oportet Episcopum esse doctorem. de id quod dicitur in ordinatione Episcopi,Vade,praedica populo .tibi cornmitis . administratione sacramentorum , eorum praecipue, quae administrare solus Episcopus potest. & in uisitatione,quam nisi ipse praestaret non esset eastor custodiens gregem de uisitans singulas oves, ue unicuiq; tribuat quod conuenit, quae recensuit Ezechiel loco supra citato. At iumendo ius diuinum in suo proprio significatu,quod sci' licet institutum sit a Deo,& Saluatore nostro in ueteri aut noua lage,cuiusmodi sunt articuli fidei, sacramenta ecclesiae, & decem legis praecepta; Episcoporum residentia nequaquam de iure diuino dici debet. quoniam etsi Episcopatus sit de iure diuino, & Saluator noster instituerit apostolos suos, Episcopos, siue in coenas ut est communior opinio siue quando misit eos ad baptizandum, Eupraedicandum,tamen prout habet pra eminentiam super alios ci ricos,suit ad tollenda schismata postea institutu c. olim. α . di. c.Legimus. xciiij. di. utrunque ex epistola Hieronymi ad. Euagrium Et licet in singulis ciuitatibus ab apostolis& eorum siccessoribus costituti fuerint Episcopi,& hae etiam fortasse ratione dici posset,Episcopos iure diuino institutosae. j. & ij.lxxx. cli. non erant tamen episcopatus distincti .propterea,quem unus excommunicabat,alius abloluebat, ex sententia Inno. Ostei. NAbb. in c. Cum causam. in s. de probat. sed postea Dionysius Pontifex,qui fuit post Christum annis cctrix. uel circa, in urbe presbyteris ecclesias & coemiteria diuisit foris autem. parochiastidioceses distribuit,constituitqῆ , ut quisque suis finibus co tentus esset,ut habetur in c. Ecclesias xiij. q. i. & hoc modo in terpretandum quod habetur in c. j. xxij.di. Omnes Metropoles, de omnium episeopatuum cathedras Romanam ecclesiam conlii tuisse. Et ideo,quod episcopus in hoc uel illo loco residere tenea..tur,liarum ovium uel illarum curam gerat , nec a Saluatore , nec ab Apostolis instretitum sui: propterea nequaquam iuris diuini messe potest,quod quis magis in uno,quam alio loco resideat. Ilcm. Canones puniunt non residentem,tanqua sacrorum Canonum. non autem tanquam iuris diuini transgressorem c. h.de cleri non
13쪽
resi. Igitur residentia non est iuris diuini. i trPraeterea quod propter sui mutabilitatem & uarietatem recipit determinationem ab ecclesia, in eo quod recipit mutationem non est iuris diuini: quemadmodum consessio, licet sitiurisdiuini, non tamen quod tali tempore, tali modo, huic vel illi sacerdoti fiat. in quibus recipit mutationem. Proinde licet Episcopatus sit iuris diuini, a Christo ipso institutus; modus tamen residentis, qui subiectus est mutabilitati propter multiplices ca,siis, quibus quis residere non tenetur; nequaquam iuris diuinieensendus erit.
Comprobantur praemissa, & alia ratione, quoniam si residentia foret de iure diuino,cum nemo in duobus locis residere possit, nequaquam potuissent Romani pontifices uni duas ecclesias commitere; quod tamen Diuus Gregorius secit, qui Fundano
Episcopo Terracin. commendauit,ut habetur in c. Relatio xxi. q. i. qui etiam, ut unus duabus praeficeretur ecclesijs, duas simul univit. c. Et temporis qualitas. xv r. q. r. nec potuisset beatus
Paulinus, Nolan. Episcopus ut refert Gregorius libro II r. di logorum P pro viduae filio se in seruitutem dedisse, & tot annis , quibus Vandalorum Regis seruus fuit, ab ecclesia sua abesse, de
quo tamen summis laudibus extollitur . nec etiam D. Remigius cum Remensi ecclesia Lugdunensem regere; quod tamen fecit . Habetur enim in Galliarum annalibus,& resera inrchiepiscopus Flo ren t in. tertia parte summa: ti. primo cap. x xi. quod cum Gene baldus Archiepiscopus Lugdunen .prius cum uxore sua communi consensu regularem vitam profesti fuissent, deinde uoti reus ex uxore filium,quem latronem nominauit, suscepisse confessus reatum suum beato Remigio, interim quo Genebaldus poenitentiam ageret, beatus ipse Remigius Lugdunen. ecclesiam gubernauit;quem deinde peracta poenitentia, renuncianteq; angelo peccatum renaisium, pristinat restituit administrationi. Hoc idem confirmatur ex his, quae tradit sanctus Thomas. s eunda secundae. quaest. C Lxxxv. dum differens, quando liceat
Episcopo abesse a sua ecclesia, inquit, quod in qualibet obligatione attendi debet obligationis finis. Et cu Episcopi sese astrin 'sant ad exequendum pastorale o flictum, propter subditorumi salutem ς ubi subditorum salus exigit pastoris praesentiam, noni debet pastor gregem suum deserere, nec propter aliquod cona-- modum temporale, neque etiam propter aliquod personalet periculum,
14쪽
periculum, eum bonus pastor animam suam ponere teneatur
pro ovibus suis. Si vero subdi tum saluti possit sufficienter per altu prouideri in absentia pastoris, tunc licet pastori uel propter aliquod commodum ecclesiae,vel personae periculum, perisnaliter gregem suum deserere. Si igitur casu aliquo permittitur Episcopo gregem suum deserere, non erit residentia iuris diuini,quod nullam admittat mutationem,& uarietatem .propterea inuicem pugnare videntur quae dixit Cardinalis Caietanus, primus assertor residentiam Episcoporum fore iuris diuini, cum fatetur, quod etsi residentia sit iuris diuini, est tamen aliqua personae conditio,quae ipsum a residentia excusat, quado scilicet eiusmodi sit,ut melius aut saltem sque bene regatur ab alio ecclesia, eo ab sente . imo ex assertione sua colligitur, non esse iuris diuini, cum admittit, quod quando negocium exigens absentiam Episcopi, ad uniuersalis ecclesiae bonum spectat, ut cum interest generali concilio, aut legatione fungitur pro pace inter principes concilianda, licite per alium deseruire potest ecclesiae; & ab ea abesse ,ex eo quod bonum partis ordinatur ad bonum totius, ut finem;cum debeat pars exponi pro totius bono;etiam si oporteat ipsam detrimentum pati;vt cum inciditur manns pro totius corporis salute. nec etiam negauit, quod Episcopus salua conscientiae puritate ex rationabili causa potest abstinere ab aliquo proprio sibi actu, & per alium illum exercere, puta per alium se magis idoneum populo praedicare uerbum Dei, exemplo Vale- xij Hipponen. Episcopi,qui per Augustinum praedicabat. ex quibus ipsiusmet verbis contrarium suae assertionis colligitur, non esse iuris diuini residentiam Episcoporum, & posse quem per alium fungi officio suo. nec enim omittere posset id, ad quod iure diuino tenetur,ut quid aliud faceret, ad quod nec diuino, nec
Nec pretinis is repugnat,si dicatur,Sicut saluator dixit Petro,
Pasce oves meas,non, Pascere facias; & Petrus ex praecepto domini tenc batur illas pascere: sic & Episcopus comi stas sibi oues pascere debet,non alijs pascendas committere;licet,u, hae non illae commisiae sint,iuris sit humani. quoniam etiam si concedatur, pascere oves sibi commissas fore diuini iuris, non tamen per seipsum pasceret modo ex legitima absit causa. alias Apostoli uiolatores Disient diuini iuris, cum ipsis etiam particulares ecclesis
forent commisse, ut Iacobo Hierosolimitana, Ioanni Ephesina, de aliae
15쪽
& alit aliis:& tamen ad diuersas prouincias diuertebant,annuti mantes verbum domini:& cum Episcopatus munere fungebantur Apostolatus officio. Secundo non obstat praemissis, quod qui aliquid praecipit,& illud praecipere videtur, sine quo prius mandatum fieri no potest. pastoralis autem cura uerbo domini mandata,Pasce oves meas; prie stari non potest sine personali residentia; quoniam dictum fuit, Pasce oves; non, Pasci facias. ergo & personalis residentia verbo domini mandata cest bitur.respondetur enim, quod licia admitteremus residentiam verbo domini mandatam,non tamε in hoc uelillo loco residere est a domino, sed a Rom. Pontifice demandatum . is enim est, qui diuisit parochias, & diocesses, de Episcopos in partem solicitudinis uocauit. Praeterea nec vetrum est,quod non possit pastoralis cura adhiberi sine assidua re fidentia:quia esse potest, quod absentia utilior sit uel particulari uel uniuersali ecclesiae,quam praesentia. particulari quidem, quia contingere potest, ut quis absen, utilior sit suae ecclesiae, quam prauens quemadmodum bonus pastor, relicto etiam imbecilli sene ad custodia gregis, ipse per saltus, & siluas lupos perseques, eos facilius arcet ab ovili suo; nec propterea dicetur illud deserere. uniuersali autem quis utilior cile potest in absentia, quam si praesens sit, ut de Timotheo legitur , quod quamuis esset Ephesinus Episcopus , tamen mandante Paulo alijs inseruiuit
Tertio non obstat, quod dominus eum vocat bonum pasto rem, qui intrat per ostium, qui oues vocat nominatim, & ante illas vadit: quq presentiam requirunt pastoris. quoniam etsi ille conditiones sint boni pastoris, non propterea requiritur assidua& perpetua presentia,& residentia.uel sorte admonitiones sunt, non precepta. Quarto non obstat, quod episcopi dicantur succedere in locum Apostolorum: Apostolis autem ita fuisse demandatam cura euangelij predicandi, ut hoc ipsum per seipsos facerent, dicente Apostolo, Veli mihi ,si non euangelirauero. necessitas enim mihi incumbit . quia respondetur, episcopos non fore A postolorum successores in osticio Apostolatus; ratione cuius non licebat eis non euangeliaare . in quo officio nullum habuerunt successore. vel forte dici potest, non iniungi necessitatem per seipsos euangelizandi, sed potuisse & id munus per alios impartiri, quemad, modum
16쪽
modum paulus misit Timotheum , & Petrus alios, sicut& Petrus , & si ei dictum suisset, Pasce oves meas,non tamen manda in
tam , quod per seipsum, quod etiam impossibile sui siet pascere uidelicet per uniuersum orbem oves d ini, sed alios etiam ac sumpsit in partem solicitudinis Quinto non obstat, quod in consecratione Episcopi dicatur, Vade, praedica populo Dei: non autem, Mitte alios ad praedicandum . quia respodetur uerba illa,Vade praedica populo Dei; sed ecclesiet,& propterea ex hoc potius colligi, residentiam fore
mandatum ecclesiae, non autem Dei. Quin nec etiam ex illis uerbis constat, quod per seipsum praedicare debeat, alias peccasset. Valerius, qui Augusti. ad praedicandum substituit. Sexto, non obstat quod dixit A postolus, oportere Episcopusore doctorem : quasi frustra id requiri, si hoc munus per alium
implere potest, & ad residentiam ex eo praecepto teneri. sic de uisitatione, do praecepto quod agnoscant uultum ovium suaru , quae uidentur non posse per alium expleri. quia respondetur, quod etsi oporteat Episcopum esse doctore, id est docere, quae ad fidem , & religionem spectant, non tamen subsequitur, quod perpc tuo residere teneatur, quoniam per alium docere potest, quin etiam per epissiola docere potest, sicut Apostolus per epistolas absens docebat: beatus Cyprianus, & alij, imo quandoque per alium praedicare cogitur, ut cum dioceses amplae sunt
nec Omnes eodem loco conuenire possunt ut coadiutores assumant, eis mandatur,ut in c. Inter caetera. de offord.
Septimo, non obstat, quod si iure diuino .debetur sacerdotibus uictus, di necessaria, & propterea Dei mandato praeceptu dari decimas Levitis, & christus mercede dignos pronunciat sacerdotes, praecipiatq; Paulus prim g Cor. ix. ne nobis os alligetur , subsequi, quod cum hoc nobis debeatur iure diuino, sacerdi s debitores sint ossicii sui, quod non nisi praesentes praestare possunt, cum non uideatur rationi cosonum, deberi decimas sacerdotibus, & eodem iure non dcberi ministeriunt, & serui. tium tabernaculo. quoniam respondetur, id non recte colligi. si enim ex hoc, quod de iure diuino debeatur merces Episcopo: colligatur, ergo ipse de iure diuino tenetur impendere osticium siti ira itidem quodvis officium mercenar ij dcberctur iure diui
no, S diuini iuris esset pretilicatio uerbi Dei a religiosis, di aliis,
17쪽
'quod et i ire diuino'de beartirinerces .
Octauo . non obstat quod actus Episcopatus ab Eetechiele. enumerati; aut assiduum . aut frequens tempus exigere uideant tur, ta licet omne tenipus no asti a tur in officio pastorali , nullum tamcaeit Nineus , quo non opus sit Episcopum fore para tum ad illitis praui aridiim . quodq; licet praeceptum affirmat iuu
'non obliger ad 1 emper, hoc tamen obligare uidetur , salieni uti ait idue . quoniam rei pondetur male colligi,ad ea assidue tenen in tur, ergo per seipsos praeliare tenentur.
Nono, nec obitat quod si rcsidentia non esset iure diuino de- bita, tolli posset contraria consuetudine. quoniam tolli pote it colitraria consuetudine , non quia sit iuras diuini: sed quia iniui stu in est . quem perpetuo abesse ab ecclesia sua, sicut nec lex tu sta tolt i pote it contraria consuetudine , permanente ratio ne legis. Decimo, non obstat, si dicatur, Si tolleretur praecepta resiadentia , adhuc debita sor t. N non iure humano, ergo ' quoniasi id recte colligeretur . plura alia humana praecepta forent diuini iuris , ex eo quod sublato iuris praecepto, cu de se bona sint, ad lucellent facienda. quoniam iuitiis etiam milia lege mandan
te , faceret quod iustitio est, & inde dicatur, Lex non est imposi latusto. ipse ei lina est sibi lex. Si quis autem scire concupiscat, quando liceat Episcopo ab . esse ab ecclesia sua, legat sanctum Thomam secunda sectandae q. clxxxv. arti. iiij. cum dixit, quod in qualibet obligatione praecipue attendi debet obligationis finis, & cum Episeopi se obligetiad exequendum pastorale officium propter subditorum salute, ubi subditorum salus exigit palloris praesentiam, non debet pλ stor gregem suum deserere nec propter commodum aliquod teporale, neq; propter aliquod personae periculum. at si saluti subditorum potest in absentia pastoris prouideri, tunc licet pallori uel propter aliquod ecclesiae commodum , uel propter personae periculum gregem deserere , ut Paulus fugiens Damasci persecutionem Iudaeorum, & Athanasius Constanti j. Vnde Augustinus in epistola ad Honoratum dixit: Fugiant de ciuitate in ciuitatem serui Christi, cum eorum quisque a persecutoribus quaeritur, non deseratur ecclesia. Cum autem omnium commune est
periculum, hi, qui ali s indigent, non deserantur ab his, quibus indige -
18쪽
indigetur.Si enim est periculosum , in tranquillitate nauem deta rere, quanto magis in fluctibus λ ut dixis Nicolaus in c. Sciscita
I temperies etiam aeris licita causa est absentia episcopui siua ecclesia, cum scilicet recuperandam ualetudinem medicorum consilio ad salutem conferret aeris mutatio. Item: ut interesse possit siue uniuersali, siue prouinciali . quoniam bonum totius ecclesis preferendum est bono particularis ecclesiae. Similiter ratione legationis pro concilianda pace; eadem ratione uocatus a Romano pontifice pro commodo uniuersaps ecclesia1;uel si accesserit ad regis curiam pro defendendis iuribus ecclesiae suae.. l4 A. F I N I s .
19쪽
O N Puto aliquem adeo uel desipere, uel insolescere, ut existimet, aut ausit etiam asserere, episcopum non teneri personaliter residere in loco ecclesiae sibi commissae, nis uel necessitas que legi subiecta non est) impediat , uel maior ecclesie utilitas aliud requirat, cu canones hoc abominentur di puniat. Sed illud uertitur in questionem,utrum hec obligatio ad residendum sit iuris diuini, an potius canonicidi ecclesiastici. Mitto hic inquirere, an de iure naturali r quia ius nature ignorat ecclesiasticam hierarchiam, quamuis illa posita, non est diffidendum ratione naturali,id est,ratione que a lumine naturali uenit,posse disquiri,quatenus hec residetia ab episcopo debeatur; hoc enim faciemus nos disserentes, quod facere non possemus nisi quod circa hoc censeat ius ipsium diuinum,& canonicum,siue ecclesiasticum, prenouerimus. Igitur pro huius rei intelligentia, prius oportet definire quid est,quod dicimus csse aliquid iuris diuini Hic enim accipiendum est vidistinguitur ab humano, vel naturali,uel ciuili iure,uel etiaecclesiastico. JPrimo igit & proprie, iuxta doctrinam D.Thome & ueritate, illud esse diuinum ius intelligo , quod Deus ore proprio loquutus est,&expressit;&consequenter ex eo quod est expressum manifesta,
20쪽
manifesta, & necessaria consequentia deducitur, ut non sit opus
nouo pricepto,cum satis in eo,unde deducitur,cotineatur,exe
pli gratia. Praeceptum qharitatis expressit Dominus ore suo Proprie ergo,ac primo,diuini iuris esse non dubitamus. Ex hoc aut praecepto clare deducitur usiuram non esse licitam, cum procul dubio non diligat homo proximum suum,sicut seipsum, qui illuusuris premit. Quamobrem usuram diuino iure csse prohibitam, etiam si nullum aliud expressiim inue uiretur dei pneceptum de illaminime dubitandum cst, nec opus esse diceremus vllo hominu praecepto, ut illicita iteret, ite, ut declararetur hominibus improbis,aut sensiti imbecillis. Nec decipiatur quisqua existimans hac pacto, quod ius cunque nobis prscipit ius canonicum, iuris diuini dici possint,eo quod neces itas illa seruandi sit iuris diuini, dicente domino. Qui vos spernit,me spernit. Vt enim sit aliquid
iuris diuini,oportet,ut super illud diuinum p ceptum cadat,&non super necessitatem Obtemperandi exempli gratia. Dcbere sacerdotem continere, licimus ese ecclesiastici iuris non diuini, an non sit hoc ulla diuina voce expressirm,nec ab exprcssis necessaria consequentia deducatur. Et nihilominus hoc,quod huic preMepto ecci fastico debeat obteperare sacerdos . iuris est diuini. Quo in loco etiam considerandia est, & diligenter animaduuertendum ne erremus,longe aliud esse colligi aliquid de scripturis ut praeceptum, aliud uero ex illis accipi,ut precipiendii. Coeliabatus enim sacerdotum,& fi in scripturis no uideatur praeceptu, nec uere sit,attamen ex ipsis scripturis accipimus esse bonum, diutilem,& conuenientem tanto officio, bd ordini, ac propterea dignum,ut ab ecclesa precipiatur, sicut & iactum est. Nouo enim ecclesiae precepto fuit opus in hac re. Concludo ergo quod sicut hereticus est,non solum qui negat quae expressa sunt in scripturis,uerum etiam qui ea negat, que in ijs,quae sunt expressa,continentur,& inde nece saria atque euideli consequentia deducuntur, ira diuini iuris prevaricator est, nosolum qui trasgreditur,quod ibi expresse precipitur, veru etiam qui id quod inde euidenter deducitur, protermittit. His premissis,si sic accipitur ius diuinum, ut declarauimus, &sicut re vera deber,secundum distincta,& propria significatione vocis .sicut dicitur ius naturale,quia a natura dictat,& ius humanu quod a ratione seu dictamine humane rationis descendit, respondeutes nunc ad questionem, primum dicimus, Non illud queri,