장음표시 사용
4쪽
quotu primi duo adiecta habent ScΗo Lia, MaxiΜi sui coniectura est)
Optu incomparabile uera e frithmetica Gesticaeperfecti
nem continenseaucu adhuc uiseum. A GUt L. XYLANDRO Augustano incredibili labor. Latine redditum, &CoΜΜENTARI is explanatum, inq; lucem editum, A DI Nisi Principe Lvo ovicum Vinclemberim .
6쪽
la Diopii AN Ti rithmetica a se latine reddita,
cin tandem edita, Gui O MI XYLANDRi Augustani P R AE p A T I o.
Liceat enim mihi apud te, Illustrissime ac Magnificentissime Princeps, hac uti parOdiat cuius sententiam esse ueram, d prς- sens testabitur aetas, & si quaeri posteritas. Non ego damnauerim eorum in ilitutum, qui Principum, quibus suas lucubrationes consecrant, laudes praedicant, etiaab atauorum atavis repetitas. Hoc mihi dabunt aequi, ut more meo mihi uti in dedicationi b. liceat. Scilicet ego te Sr tuos, ac uestra illustria facta praedicem. quasi uel buccinatores gloriae uestrae idonei desiliat, uel Tvlli NGA tua ranas alat seriphias, aut me anserem obturbare oloribus oporteat. Itaque huius argumenti tractationem, ne aliena inuadam, remitto ad eos qui b. debetur. Hoc agamus.Tametsi non multum re
fert, ad tuam Illustriis me Princeps gloriam, quanti te ipse homuncio &litterator faciam: tamen mea interest, bonos scire quis in te obseruando sim,&quid me tibi debere fatear, tum quid a te exspectem, nullo meo admodum merito, sed uirtu te fretus tua. Ergo quod adhuc facere sum solitus, citra adulationem & inanem rerum iactantiam tibi, Princeps Illustrissianae, paucis explicabo,&cur te munere hoc meo condecoradum existimauerim , &quid rei sit quod tibi offero: postremo quem hinc fructum exspectem. Ac primo quidem constat Deum, a quo habemus quidquid omnino habemus bo-
7쪽
ni nostrae gratitudini etiam ineffabilia praemia proposuisse.
I tu eletes illi sapientes, inter quos Euripidem nequaquam ultimum colloco, quasi per nubes Lunam a coitu obseruan tes, id ipsum tamen utcunque contuiti testatum fecerunt. quando gaudio assci deos cnunciarunt ob habitum eis ab hominibus honorem. Iam te, tuique similes, I ei in terra uita carios esse non nescis. Quo fit, ut adducar in spem certisti mam, meam tibi pietatem, gratitudinem studiumque amplificandae rei litterariae, quod ad nominis tui gloriam glorieque
ad posteros etiam si qui erunt prop/gationem nonnihil coducat, accepta fore. Itaque pergo. Egressum me e schola tri .uiali ut loquar usitate) Augustana, Tubinga tua excepita cum quidem est enim fatendum) quid rei esset philosophia,
nondum cognouissem. Tubingae quinquennium ferme in tegrum exegi: qua conditione, α quibus casibus iactatus alio loco exponetur. Huc id proprie facit, quod ex animo fata teor, & publice constare uolo: meae eruditionis adolescenatiam &iuuentutem Tubingae tuae deberi, & quantulacunq; est illa,neque me eius poenitet, neque quod existimare pos'
sim Tubingam Xylandri alumni sui piget aut pigere debet.
Enimuero quandoquidem ad te legitima succellione avi patrisque tui, Principum laudatissimae memoriae, bona imperiumque peruenerunt: non uideo, quid causae excogitari poc
sit, cur non dc eorum clientes te patronum suum agnoscant.
Tubingensia tua sunt, derivata in te maiorum in Academia ea tutanda amplificandaque cura, quam te serio suscepisse.&gnauiter prosequi accipimus. Ego qui Tubingae tuae permultum debeo, adhuc semper me in aere Illustrissimae tuae fa miliae esse, non modo agnoui, sed etiam allirmavi. Ne quia alienum i deo ingenio faciam: hoc est, ne uel aduler, uel si mutem: plane & conceptis uerbis dicam quod res est, Gratias ego pro acceptis apud tuos beneficijs tibi ago, Princeps humanissime, quantas possum,meaeque gratitudinis hoc publicum monimentum tibi demistissimo obsequendi studio ac reuerentia consecro. quod quanti facere debeas, dom quorum copia abundas) facile tibi explicabunt. . Dicam tamen ipse ea, quae in mentem alijs uenire uix sputo) po
sunt. α multis annis ego mathematicarum uerarum scien-'
8쪽
tiarum Geometriam dico, Arithmetica, & quae proprie dicitur Cosmographiam ita flagraui, ut docere etiam conarer alios ea . quae discendi mihi necessitatem iniunxeram. Huius rei testimonia exstant in meis lucubrationibus, iis praesertim, quas iniquitate temporum circumuentus absoluere, &edere nondum potui. Itaque cum apud Suidam de Arithmetica Diophanti aliquid obseruauissem commemoratum, amatores imitatus, aci spectum saltem eius operis exoptaui. Inueni
deinde tanquam exstantis in bibliotsecis Italicis, sibiq; visi
mentionem a Regio montan o, cuius ctiam nominis memoriam ueneror factam. Sed chm ederet nemo: cepi desideri u hoc paulatim in animo consopire, & eorum quos consequi poteram Arithmeticorum librorum cognitione, & meditationibus nostris sepelire. Veritatis porro apud me est autoritas, ut ei coniunctum etiam cum dedecore meo testimoniuiubentissime perhibeam. Quod Cossica seu Algebrica cum his enim reliqua comparata, id sunt quod umbrae Homeric in Necya ad animam Tiresiae ea ergo quod non assequebar
modo, quanquam mutis duntaxat usus prςceptoribus caetera α δἰδαίγsed & augere, variare, adeoq; corrigere in loco didicissem, quae summi & fideli stimi in docendo uiri Christifer
Rodolphus Silesius Micaelus Sti selius, Cardanus,Nonius, alijq; litteris mandauerant: incidi in ut scite appellauit Heraclitus sapientior multis alijs philosophis, hoc est, in Arithmetica,&uera Logistica, putaui me esse aliquid. itaq; de me passim etiam a multis, ijsque doctis uiris iudicatu fuit, me non de grege Arithmeticum est e. Verum ubi primum in Diophantea incidi: ita me recta rati o circumegit, ut flendus ne mihi ipsi antea, an uero ridendus fuissem, haud iniuria dubitauerim. Operaeprccium est hoc loco dc meam inscitiam in uulgare,&Diops aici operis, quod mihi nebulosam istam caliginem ab oculis detersit, immo eos in coenum barbaria cum de flos eleuauit&repurgauit, gustum aliquem exhi
bere. Surdorum cso numerorum tractationem ita tenebam,
ut etiam addere aliorum inuentis aliquid non poenitendum auderem . atque id quidem in rebus arithmeticis magnum aliquid habetur,& disticultas istarum rerum multos a mathematib. deterret. Quanto autem hoc est praeclarius, in ijs pro- a blematis,
9쪽
blematis, quae surdis etiam numeris uix posse uidentur explicari, rem eo deducere, ut quasi solum arithmeticum uertere iussi obsurdescant illi plane,&ne mentio quidem corum intractatione ingeniosissimarum quaestionu admittatur. Tum illa rectanguli trianguli proprietas, cuius demonstratio Pythagorae adscribitur, cui non uisa est mathematico diuina 3 At cum Diophanicas comparata considerationibus, rudimetu uidebitur. nadatis quibuscunq; duobus numeris, trias uti rectanguli latera dare, unde Thasus bonorum athematicorii ex sinit, quid no habet & facilitatis de subtilitatis Itaq; ad sentior Plutarcho nostro, grauis limo autori, acrificiu illud Pythagoreu non trianguli rectanguli laterum facultati excogitatae, sed rationi, datis duabus figuris inaequalibus dc dissi milibus figuram constituendi quae alteri istarum aequalis alteri similis exsistat, inuentae accommodat, quod apud Eu clidem libri sexti propos . rue. demonstratur. Taceo miras
quadratorum aliorumque numerorum proprietateS,&progressionum, aliaque sexcenta, quae pri fationi S modus excludit,& ex ipso sunt cognos unda opere. Memini me aliquans do legere, Leonardum quendam Pisanum de quadratis numeris scripsisse librum. non dubito, quin ex nostro trans ut ri t Diophanto.&ex cius libris, quos nunc edimus, immcnsum texi opus ac thesaurum id genus rerum arithmetica rum, uel nostri commentarii esse argumento poterunt. Sane
tredecim libri Arithmeticae Diophanti ab aliis perhibentur exstare in bibliotheca Vaticana : quos Regi Omontanus ille uiderit. Sed de ijs neque quod sperem habeo , neque quod iudicem. Nostri sunt sex de rebus arithmeticis, quorum duo primi scholia Graeca habent adiecta, quae Maximi Planudis esse creduntur. & probabilius id mihi eo fit, quod sub eius nomine quaedam logistica codici sunt adiecta, quo nos usi sumus. Non sum nescius Iopaleiam philosopham Alexandrinam in Diophantum esse commentatam. Sed profecto si ea tanta fuit, quantam Suidas &alii perhibent, istae annota tiones eam auto rena non agnoscunt. de quibus quid senterim , meo more libere dixi suis locis. Reliqui quatuor, & a .lius de numeris multiangulis inscriptus, scholiis carci. quod aequissimo animo &nos tulimus, & lcetor feret, cui nostris in
10쪽
eos commetarijs uti licebit. Id uerb milii accidit duru &uix superabile in comodum, qudd mirifice deprauata omnia in ueni, cum neq; lblematu expositio interdia integra esset, ac passim numeri sin quibus sita omnia esse in laoc argumento, quis ignoratὶ tam problema tu quam solutionu siue explicationii corruptilli mi. Non pudebit me ingenue fateri, qualem me huic gesserim. Audacter, & siimmo cum feruore potiusquam alacritate animi opus ipsum initio sum aggrestus, labor ii mihi omnis uoluptati fuit. latus est meus rei u arithmeticaru amor. quin & gratia magna me apud omnes liberaliuscientiarum amatores ac patronos initurum, de praeclare dercp. litteraria metitu rum intelligebam, eamq; rem mihi laudi quam a bonis profectam nemo prudens aspernatur) gloriaeque, fortasse etiam emolumento fore sperabam. Progressus aliquantulum . in latebras incidi : quae tantum abest ut alacritate meam retuderint, ut etia animos mihi addiderint. neq; enim mihi nouit aut insolens est aduersus librari orti incuria Certamen,&hac in re militaui, ut Horatis notiri uerbis utar, non sine gloria. qimeno arrogater dicere, Dio Plutarchus, Strabo, Stephanusque notiri lcitantur. Sed cum mox in ipsum pelagus monstris scatens me cursus abripuit: non despondic quidem animum , neque manus dedi, sed tamen saepius adora unde soluissem respexi quam portum in quem csset euadendum cogitando prospicerem, depraehendique non minus Ucrcquam cleganter ea cccinisse Alcςum, quae si postum Latine in hac quasi uotiua mea tabula scribam.
uiueti uentis uult dare,dum licet,
Cautu futuripraeuideat modum Cursiss. mire ingressius marino
San)qlde Echeneide pisce fertur, euna uim cui se adplicet remorari poetae credibile fecit mihi mea cymba tot mcdorurem oris retardata. Expedivi tam e me ita.ut facile omnes mea
diocri de his rebus iudicio praediti, intellecturi sint incredibile me labore & rumnas difficili mas superasse: pudore etiam stimulatu oneris quod ultro mihi imposuissem .no perferedi. Paucula queda non plane explicata studio & certis de causis in alium locum reiecimus. Opus quidem ipsum ita absolui