장음표시 사용
31쪽
influente, quoniam igitur vicinitas non est eausa. & non est res sensibilis. 8ζ non explicat determinatam formam cognoscendi. sed habet contingentiam δέ dubietatem anneXam, non potest cogere intellectum, ut illi aequiescat qui tendit adhuc ulterius desiderans aliud. Ideo non potest facere fidem dictis. N non concludit. pra sertim in ere emplis Barioli, imitatur enim ciuilis peritia quatum materia eius patitur, demonstrativam disciplinam, quae non colligit eκ communibus N peridentariis . sed ex proprijsδc provinatoribus cap. si testes. . quaest.2 Et laoc esset inquit Calimis Papa cap.testes. 3.quai .nona Ferant testimonium testes de tris quae facta sunt ipsis praesentibus. quae ve viderunt vel audierunt, Quod non facit qui dicit esse se vicinum . quia vicinitas non estres facta teste praetente . neq videtur vel auditur. Imo pugnat cum Bartolo. teN. in cap. iudicas ea. quaest. Ubi apparet necesse esse i constet de particulari facto eius contra quem deponit testis. Et verum est inquit hic Baldus, fortasse corrigens ea quae diXerat in. l eorulenticula.C. de Epist. N Cler. et ubi talis assignatio causae concluderet. Frustra interrogarenturivicini de cιula scientiae . sed simpliciter sui siceret ereaminari vicinos. Sed quod diximus propolitionem vicini Ne . non esse probabilem nec per se notam, non per se notam apparet , quia nititur Barto. eam c5probare. Non est probabilis quia iura allegara per esinihil faciunt. Ecce et actinet ad consanguineos allegat l.de tutela C. de in inte. restitu M.t octaui. Evnd. cog Quod dicitur l de tutela amniculum praesumi scire aetatem filii sororis non implicat simpliciter consanguineos scire consanguineorum facta, quia dantur gradus confiinguinitatis, radantur differentiae rerum cognoscibilium. quarum rationem opportet habere . nec eadem simpliciter de omnibus indifferens est serenda sententia. Et manifestat hoe ipsum Papinia nus in .l oestata allegata per Barto. n illis verbis, non esse verisimile tam coniunctum sanguine defuncti valerii dinem ignoralle, ubi propolitum eius eo minus comprobatur,quo magis connotat ille casus prα- sumptionem cognitionis facti proprij quam alieni, quia patrui valetudo. licet sit valetudo consanguinei. illius notitia vel ignorantia concernebat interresse fratris filii, qua parte potuerat ad eum spectare bonoru polle isto. quae factum eius propriu est, cuius respectu rica praesumitur ignorasse. quia facti proprij ignorantia no tolleratur I plurimit is de iur 5c fast igno. Deinde pro particula vieinorv. Allegat i si ita in si fide fund init i illiv. is de his q'ii. sum .sui cap.quosda &cap. seq.ex de praesiimp.dc de purg can. cap.eu dilectus Quae nihil sunt. Poponius inquit in.d. l. si ita Villa custodiam deliderat ne qu:d vicini occupent agri aut fructuum. ει his verbis ii quid est eoiectaridum quod attineat ad scientiacii vel praesumptionem scientiae. hoe ipsum est alieni iacti circa rem propriam cognitio, non simpliciter vicini factum.& quod inquit Vlpiantis in.l fit:um fi de his qui
sunt sui vel alte. Qui natus est ex ea cuius vir aduersa valetudine non potest generare. etiam si vicinis scientibus natus sit filius non est, nihil proponit quo comprobetur ius praelitinere scire vicinos facta vicinorum . praesertim quia verbis eius connotatur contingens esse. scire vicinos mulierem in domo vicini peperisse. Simili modo nihil ad rem faciniat cap quosdam cum cap. seq depraesumptio. Quae de notoria pestilentia loquntur. quae cum fulset remotioribus nota verisimi. Ie est propinquioribus magis esse manifestam . per locum a minori potissimum quia concernebat periculum vicinorum. Item quod inquit in cap. cum dilectus de purg. cano. Vicinos Ec honestas personas admittendas ad purgationem , non simpliciter vicino, intelligit, nec in eo quod vicini. sed ut cum quibus purgandus sit conuersatus. Nam ut idonei appareant. necesse est ut vitam de
eius conuersationem agnoscant. quem purgare debent cap. cum Petrus manconela eo tit. Simi
li modo si quae sunt alia allegata per Docto. ad tuendum Bariolum nihil concludunt vi l. t is de sumi quam allegat Baldus in i conventiculam .isde Epise &Clerie.& Iason Eic , ubi Ulpianus flu
men a riuo discernendum dicit. aut magnitudine aut estimatione circumcolentium . ania riui natura experientia a circumcolentibus, propter utendi necessitatem cognita, non est vicini sactum
Quod vero inquit Barto pro solutione legis, non hoe. C. unde cogn. Vicinum diconsangui neum se ire facta vicini. Esse talem iuris praesumptionem. quae ad condemnationem sufficiati praeterqua quod non demonstratur ei se iuris prae lunationem. unde longe minus apparet esse tale quae sufficiat ad condemnationem. falsum est. quoniam praedicta propositio generalis est enuntiatio quae complectitur multos castis specie dictinctos & gradu diuersos . Et non potest Legislator generalem conceptionem praesumptam. Iudicibus subministrare. pro regula ad decidendas plures quaestiones genere diuersas N alterabiles multiformiter pro diuersitate accidentium , quilius q5- petunt diuersae mentum. & quae no possent nisi iniuste dc irrationabiliter eadem regula regulari.
32쪽
rt Callistratus inquit, referrent reseriptum Principis in .l .ff. de tem. Quae argumenta ad quem modum probandae cuiq: rei sufficiant. nullo certo modo diffiniri potest. Et illae praesumptiones. quas ius demonstrat suiscere ad condemnationem, sunt particularia iuditia eκ certis accident bbus particularium spetierum facti . Et nonnunquam aggregata eκ plerisq: verisimilibus signis.
quorum concursu ni violenta praesumptio, ut in cap. afferte. Sunt item operationes praesta po-rientes aliquod antecedens . quae comparate antecedentibus inserunt necessarias conclusiones
vid. ii qui C ad I Iul.de adul Neap. is qui ex. de spons Regulae vero indesinitae vel uniuersaliter probatae habentes indeterminatum sensum nequaquam, qualis est praemilia B moli propositio indistinctae vicinitatem enunciam, quae nullam potest determinatam causam indicare cognitionis rei, quae praecipue desideratur in testimonio. auth. de testi. s. 5c licet. Item nihil est quod dieit pro solutione .l testium C. de testi. et assignatio rationis vicinitatis exprimit id. per quod Iuris praesumptione peruenitur ad sensum corporeum. subdens, quia praesivit-ptio est et vicinus Jc consang 1ineus sciat ecndu tionem vicinorum lc coniumstorum . quia assidua conuersationem habent. 8c sic vident actus eorum, unde deuenitur ad sensum corporeum. Propterea quia daretur tune praesumptio praesumptionis idc sie etiam fictio fictionis quod non potest
tacere leX, quia conuersatio. ipsa quoqἰ occasio est non causa sciendi. dc eontingit ad esse conuersationis ignorari iactum aliquod eius eum quo conuersatio habetur, unde non probat rem e G1ὸ, sed subministrat praesumptionem rei. Et ita ius eκ vicinitate dum praesumeret conuersatio-Hem Et eκ conuersatione iterum aliquid visum vel auditum. conculcatis praesumptionibus ellicere eκ incerto certum, quod natura non patitur, ec lex prohibet cap. iudicantem 3 o q'laest. v.
uia iudicium est res eerta. δc simile non fit nisi a simili. nec est offieium Iudicis eκ eommunibusiuinari veritatem . quia veritas inuestiganda δc excutienda est non diuinanda .l 2. C. de ederi l. cum de etate. Ede prob. Et veritas facti particularis . particularis est, Mnon nisi signis particularibus cognosci potest . quorum perspicuitatem necesse est e se clarissimam, M apertissimam antequam ad condemnationem procedatur .l sciant cuncti C de prob. Ultimo quod eκcipit Bart. si testis dixisset se vidisse aliquem dominum sundi non probare. quia istud dominium non potest videri, quasi quid iuris . nec aliquo sensu corporeo percipitur, sed iuditio intellemis. 5c ius eκ istis verbis nihil praesumit per quod ad actum corporeum red. icatur. Decipitur reddendo eausam desectus istius probationis, tum propterea quia intellcmaalis cognitio desideratur a testibus, ut diximus. Cum etiam quia dominium licet iit intuli bile per se est visibile tamen per aliud. eκ aecidentibus scilicet sensibilibus quae consecuntur ipsim . Item quoniam impli eat ratio Barioli ingenuitatem 5c ipsum mei dominium, δέ similia quae non cadunt immediate Hib sensu, non posse per testes probari quod est contra legem. t nec ommissa.C. de libera cati & l. proprietatis. C. de probati. Itaq: nos dicimus deficere vim probatiuam huic depositioni . propterea quia, simpleκ est attestatio quae sine e X pressione causae cognitionis nihil est. quia tenentur reddere causam sui dicti testes. l. solam. C. de testi. Quia rerum quaru veritas inquiritur a testibus licet nonnullae sint particulares operationes, quarum simplex narratio facta per testes etiam si nulla fiat interrogatio causae non vitiat depositionem, propterea quia facta partis cularia . ut semel sunt, solent habere determinatam unam propriam rationem cognolcedi. quam qui refert factum quoquomodo implicite demonstrat. puta si testis dixerit Seium Sempronio stipulanti incontinenti spopondita. quoniam implicat se audiuisse . Nonnullae tamen sunt potestates. dc vires intelligibiles. dc iura super quibus examinantur testes, ut dominium, libertas. probitas. δέ sana mens. 5c similia. quae non habent una aliqua determinatam forma manifest di se ipsas, sed multis modis redducuntur ad actum δc innotescunt. Et simpleX illarum affertio vel attestatio, saeta per testem no con notat immediate causam aliquam, qua mediante potuerit cognosci , pr pter variabilitatem signorum . quibus solent demonstrari. Et in his pura attestatio nullius est momenti, quia remanet incertitudo causae cognoscendi. dc modi quo innotuit ipsi resti deponenti. a quo desideratur causa certa scientiae. Et huiusmodi est assertio eius qui dicit se vidi se aliquem dominum . quonia dominiu multis signis videtur δέ aequiritur,dc implicat incertum modii cognoscendi 8c non dat eausam scientiae, Et talis incertitudo impedit adhibendam fidem citetis ut incertitudo est. dc defectus rei quam leκ optat . non respectu essentiae rei relatae, quia ius magis quam facta sit, vel intelligibilitatis vel lensibilitatis eius. ut Bartolim, di Innocentius S reliqui scribentes sal se sentiunt. quoniam iura δέ res mere intelligibiles probistur per testes, ut iupra dirimus. Et
quod inquit innocendis cap. cum causam ex de testi. quod ad sanies quaestiones testis non te
33쪽
netur respondere, quIa iuditio intellectus percipiuntur. & tunc testis esset Iudeκ . innuens a sttiones huiusmodi non valere, falsum est, ut ipse sibi ipsi contrarius paulo post hoc ipsum implicat,
Dum inquit, si iustas causas reddiderit valere testimonium non ratione primae partis. sed sectandae. quia respondet iustam causam Sc. Propterea quia si valet testimonium propter iustam cciu iam . valet igitur testimonium, et si intelligat valere causam tantum & non testimonium , hoc eliridiculum, quia causa scientiae tcstis non est testimonium, alioquam attestationu frustra quaererentur causae. Nec ad rem pertinet quod inquit, testis esset Iudex ii reserret ea quae cognouit luditio intellectus, quia tale Iuditium resertur ab eo, in eo et testis non ut ludeκ est . quod non inconuenit . ut supra diximus, in casu mortalis vulneris S similium. Et sententia ludicis non est decisio
immediata status causae. super quo eκaminatur plerunq. testes. sed consequentis 2Et non est diuimilis ratio probationis dominij & sanae mctis de qua vult Bar. Bene cocludere teste.qui dicit se vicinu esse, quia sana mens & demetia sola ratione percipitur. Et ad rem nostra dicimus et est par ratio attestationis eius, qui dicit se vidisse alique dominii fundi, & assignationis causae illius,
qui asserit se vicinum esse, quia deficit in utroq: demostratio illius emis scie- Quaerit deinde Bart. num .i S. ex illis verbis contextus nostri OMNES ENIM CONTRATUS COMPLECTITUR An sub hoc titulo complectatur fideiunor. Lt inquiς
quod non . quia titnius de fideiussor, non est sub hoc titulo , sed alibi. In contrarium tamen appa re re praesentem literam, quae dicit omnes contractus. Solutio inquit, dico et verbum credendi conlectitur obli ationem fideiussoris . sed sub hoc titulo Praetor non posuit. licet omnes com Praehendat sic etiam non posuit materiam de verbo. obli . licet sub hoc vocabulo credendi compraehendatur, ut i prox in fin. Quaestio vana est & solutio salsa intoniam propositum I'raetoris tuerat tractare de determinato uno tantum genere contra tinim . illo videlicet quo rei praestatione principaliter obligantur nobis homines. quorum fidem sequimur, At hoc remotum en a naziulsione, quae sui natura accessio quaedam est inde terminata & uniuersalis minime, accomodabilis
ad omnia genera obligationum, quibus adhaeret pra seponens illas, dc sine quibus non lubulti l .l. fideiuisor obligari T de fideius Nec ad rem pertinet reperiri alibi titulum de fideiussoribus, quia dispositio Pandectarum est opus Iustiniani non ordo aedicti Praetoris Et et inquit verbo credendi eontineri obligationem fideiussioris, nihil est . quia non coinplectebatur I'raetor, omnia Iura ouae sub hoc titulo inseruerat, virtute significationis vel bi credendi tantum. led potestate virorumn verborum horum De rebus creditis. Et hinc apparet vanitas ouaesti quia fideiussio verboru est oblistatio alieno nomine contracta. l. i .s.verbis stl de actio dc oblig Et distingunt Iureconsulti inter contractus re constitutos, bc verbis celebratos. quia verbum non est res. ta rubrica non
inseribitur de verbis creditis. Unde ridicula est di fierctia qua innuit inter fideiussioneta verbo raobligationem, quam non potuit facere Iurecons in da. i fi de actio propterea quia substantiatur fideiussio per puram stipulatione. N nulla aliam obligat: one potest parere .l. Lladitus C. de fidei Leum ostendimus s.fi si de fidei tutor. Et decipitur affero verbo credc di contineri oes cotractus, implicans ide esse credere et cotrahere, qaod multi scribetes post ipsum secuti sunt, quia coringit
cotrahere neq; credentes, neq. non credentes, ut in permutatione rerum,& in momentaneis vcclitionibus, quae statim perficiuntur praestito pretio dc aeceptare. moκ nihil inde sperates. Imodimpliciter no ere entes cotrahunt emptores male fidei. vi in casta. si Icics de corrah. emp. cudimi.
Deinde eκ illis uerbis. NAM ET CELUS AIT, Notat hic esse locu ab authoritate.
Et opponit m authoritas Doct. no est necessaria per Glos in. l. t C de legi.l l . C de prose.vrb Costan Et solues Celsus inquit erat Iurecosultus, cuius interpraetatio tanqua necessaria potuit allegari iura cotraria lozutur de Doc re simplici. Iura cotraria nihil dicunt de Doct. authoritate quicquid dicat ibi Gri. sed Barioli oppositio nihil est & solutio coplectitur multos errores, Nam quoanititur demonstrare& soluendo concedit imperfectum esse argumeutum ab authoritate lion necessiria decipitur. quoniam locus ab authoritate est locus Dialecticus, δέ non sunt loci Dialecticine Tarii . sed probabiles. quia Dialecticus ad utramq: partem contradictionis ratiocinaturali uim non esset Dialecticus, sed demonstrator. Imo argumentum ipsum ab aut horitate lumitur ad sacilitandam tantum credulitatem rerum ambiguarum, propterea quia lacile naz prae-
34쪽
amnoritatem suisse neeerariam. Aduersatur Ulpiano qui dicit Ind. t Irde flumi. Eiusdem Celsi NCalsii aut horitate esse probabilem Et non respodet hoc innumerabilibus penh locis Iuris ciuilis. ubi modo Iuliani. modo Poponii. modo Trebatii. sententias reprobari videre licet, & Ulpianus
Putat,recte Iulianil a Martiano repraehesum. in. l. Inrisgentiu ff. de pact. Et Paul. in I. pe is inqui. Cau piari.vel Hippo lac contr. Et aerisus inquit est Nertia Jureconsultus qui per fenestra mostra aerat seruos detentos ob pensionem liberari posse. Et idem Celsus ini labeo de stipe. legat.sed δέ si magnopere inquit 3c ratio & authoritas Tuberonis me moueat non tamen a Seruio disentio. Deinde et attinet ad subsequentem theorica. locorum ab authoritate. Ridieula est diuisio, cuius mebra addunt supra rem diuisam, Propterea quia dubitauerat, Utrum authoritate ius copro hetur, dc dum stndet demonstrare quae sint quae comprobant ius 3c quae nou cOprobant, intermi et authoritates qliae coprobant factu. Nam rei inquit esse scripturas aliquas no approbatas nec re Irobatas quibus si appareat antiquiores credidisse debemus credere ut cap .cu causa de probatio...t census Ueo. Facit transitu ad aut horitates quae coprobant factum de quo probado nodnbita- Nerat, M andamus in cap. cu eausa inquit Honorius, quatenus secundu diuisiones quae per libros antiquos vel alio modo melius probabuntur. necno per testes &sam adc quaecunq: alia adminicula in negotio procedatis. Et Marcellus inquit in. l. census, monimenta publica potiora sunt test, bus. huiusmodi sunt authoritates Aristot. Ec Hyppoe . de quibus in l. septimo de statu homi & in. l. spater n. de tu Nam et Aristot scripsit quinq; nasci posse,&septimo mense Hyppocr. pers istum partum sunt hae facii demolirationes non coprobationes iuris. Sedet attinet ad adnotatum ipsiam quod comuniter obseruat seribetes Iason praesertim eoprobari hoc nostro conteκtu argumentu ab authoritate esse in iure validii fortasse i inpertines est obseruatio. quia nulla scientiaco Probat principia propria Et hoc est unum ex principi j x in eiulli peritia per se notis δc datis ab omnibus, in quo consentiunt unanimiter dicetes erubescendum esse sine lege loqui Nam addueere lege ad confirmandum dictu nihil est aliud quam fatere fid5 per totum ab authoritate . Et hoc norespondet praesenti studio quo eurant ut probent fieri posse & valere huiusmodi genus argumeti, quia coprobare est demonstrare rem ignotam per magis notam. Sc prae suponit coprobatio quae nionem aliqua Zc ambiguitate in re, sed non contingit dubitare, utrum valeat liceat ve sacere id quod nisi fiat omnes fitentur erubescendum esse. Accedit et inepte idem per idem demostratur, quia nihil agit in semetipsum Ecce tu qui mihi demostras per legem valere argumentum ab auth ritat et qua nam ratione coprobas, None per locu ab authoritate. sed ista est dispositio, qua praeparatur intellectus inuestigas ita.ut abire possit in infinitu, no dissimili ratione qua, si dubitati cur homo sit homo . Respodeatur qnonia est homo. quia eo ingit iterum quaerere cur sit homo. & fit processiis sine fine, nee deuenitur ad unu primu. cuius causa mens quiescat assentie do. An i per-Itera faciunt. ne dum qui coprobant esse validu argumentia ab authoritate .sed qui demostrant hoe psum, de quo vis alio genere topicae argumentationis , Tum propterea quia non est hoc munus Iurisperiti, sed alterius comunioris artificis. qui subministrat omnibus facultatibus modu perquibredae coprobandae ve veritatis . cum etia quia Iurisprudentia siue sumatur pro peritia legum inter Praetandaru . siue pro scientia statuedi inuentedi ve bonu δc aequum in ciuili hus rebus. Ars quaedaconiecturalis est. quae materia contingente habet 8c Buxile. & omnibus generibus topicarum demostrationum indiget . quibus id quod est probabile. vel verisimile demostretur, in qua simplici ver praesuponEdu hoe unum est. ratiocinandu esse tum ad coprobandum factu cum et ius, siue hoc vel illo modo veritas quaesiti i nue stigetur. dummodo rationabiliter hoc est secundu regulas artis Dialecticae perquiratiar, quod suis libris topicorta visus est testari Cicero. Et eo magis alienu videtur esse munuς hoc a Iurisperito inuestigandae rationis Syllogizandi, quia nullu habet mediu. vi Iuri rudens est. ad coprobanda virtutem illativa quomcunq: generum Dialecticarum argumentationum . de quibus contingit dubitare, nisi simplieem authoritatem, sed habitudo, Eκempli gratia. quae est inter diffinitione & diffinita, cognitis terminis, non eget authoritate qua coprobetur. Quaeritiuκta praedicta Birt. num et . Utrum testis possit probare dicta sua per locum ab auctoritate. Ridicula est quaestio quae reuocare videtur indubium, utrum testis ita possit coprobore dictum situm ut appareat ipsum non esse testem. Probare per totum ab authoritate est alle M re sententia sapientioris hominis. experti ve in illa re cuius est sermo. ut eius testimonio fides fiat dictis, unde locum ab authoritate sumptum appellauere Latini Dialectici testimonium, Sed testis qui examinatur, interrogatur ut propriam sententiam exprimat non alienam , factia
tunc restis non esset testis. Nel testari diceretur, quod est manifestate propriam sententiam.
35쪽
Sed virum sibi ipsi eonstet Bariolus t Paulo ante didierat testem qui deponit se vidisse aliquem dominum landi, non probare, propterea quia dominium iudicio intellectus tantum cognoscitur. Hic dubitat virum probet per locum ab authoritate, qui est locus topicus. led probare per locaropicum est demonstrare per operationem solius intellectus, quando proposita uniuersali propositione, ex illius gremio ellicitur medium ad eomprobandum particulare iactum, quod iacit sola ratio bc virtus intellectualis, quae sola potest percipere uniuersales dignitates, quae ve sola com ponit & diuidit & colligit extremitates in unum. Reuoeat igitur in dusium Barto. quod antea det terminauerat. Solutio tamen quaesiti. δc subsequens theorica maxime omnium ridicula est qua Pluribus casibus enumeratis, quibus non potest aliena authoritate testis comprobare propria de positionem, tandem dicit hunc ipsum testem propria authoritate comprobare Instrumentu , v luti si affirmauerit Sempronium fecisse talem scripturam. Ec interrogetur quomodo sciat. Respia deat quia vidi, Non distinguens inter orationem dc sensum . quasi nostri sensitiva cognitio, sit enuntiatum dc propositio quaedam extranei hominis. Quod est fatuum, quia locus ab authorita re , sententia quadam est, dc propositio hominis eκperti in arte sua, cui creditur Propter authori tatem, Et propria aut horitas, quam fingit, nihil potest habere commune cum loco ab authoritate, Et inepte loquitur Ripa Eie protrahens in longum disputationem hanc.
Deinde Oppo. num. 29.de l. i .C.si aduersus credi. ubi verbum creditor pro eo qui mutuauit accipitur, hic autem dicitur credendi appellationem esse generalem , soluit non esse absonu . quandoq genus poni pro spetie. Ego dico quod non inconuenit sumere genus ad significandam speriem . Sed oppositio illa nihil ad rem facit, quia credere dc creditor non denominative dicuntur. N ad aliud, dc aliud signifieadum sumuntur, nee sunt aequalis latitudinis appellationis, ut paulo infra dicemus. Et vulgatum est ex diuersis non fieri illationem . Ultimo loco tertiae partis opponit . et sub hoc titulo non compraebendatur titulus de pignoribus . Soluit inquit Glos. in verbo de pignore, quae dicit contineri titulum de pignora actio. stulta est solutio. Quia digestio materierum ordinatarum a Iustiniano alia dc alia est ab ordine aedicti Praetoris, Et Vlpianus non de praescripto nobis ordine e Iustiniano iuxta i 2.C.de vete .iur. enu. allegata per Barto sed de proposito Praetoris . vel ba facit qui de pignore & commodato edis
rat sub titulo horum vel borum De rebus creditis. Dubitat deinde num. 3 o. ex illis verbis. Nain cuicuq. rei assentimur credere dicimur. Utrum creditoris appellatione veniat is, cui ex legato debetur, quonia textus videtur implicare et non. Pro loturione qni equid ipse dicat, di reliqui scribentes omnes . pendet dissicultas ex eo lsupra tertio loco salis adnotauerat, ex hoe contextu. Qu5d eredere creditor dc similia dicuntur a credendo seu fidem habendo, & hoe supposito et istae voces ab eodem vel bo denominatiuae deduca tur . vel coniugate sint, ta quo credere non dicimur ei qui nobis ex delusto de bet, sunt post Baetolum qui scribunt non esse proprie creditorςm euin cui eκ hac causa debetur, quia T remouetur ab uno coniugatorum non conuenit alteri . construentes sibi ipsis inextricabilem difficultatem . quia leges non respondent. Nos quantum attinet ad adnotatum Barioli supra diximus d confituramus, toto codio aberrasse, quia dissinitio non est alluitio, ut hic asserit diffinitionem verbi credere allulionem esse, Et nominis creditoris non meminit Uulpianus hie, Praeterea dicimus et verbum credere.&nomen creditor nihil penitus habent commune, nisi simplicem .vocis aliqualem conuenientiam, quia credere verbum significat eontrahere, insequendo fidem illius a quo mox simns aliquid recepturi eκ causa contractus ipsius . Vt hie manifeste declarat Ulpianus, itaq; novmen est facti demonstrans negotium aliquod, quia eontractus negotium est. l. rogamus. de prae script. verb Nomen vero creditor non demonstrat factum, neq: facti est. sed est nomen iuris
quia significat tui alicuius rei persequendae conno tando subiectum in quo sit illud ius . neq: dici tur creditor aliquis in eo qIod contrahit, nec ut sequitur alienam fidem, sed simpliciter ut est persona quaedam cui debetur. dc ut competit illi ius petendi, cuius assignata dissitatio est. Is qui nora potest eXceptione perpetua remoueri lcreditor. de verb. signi. Et sumitiir hoc ipsum nomen ad significandum purum relatiuum ciuilis debitoris. in tantum et si nainra debeatur illi δέ non possit
ciuiliter agere. licet alienam iidem sit insecutus creditoris loco non habetur. l. creditorum .ssi eo
Et confirmat assignatam disserctiam , hoc ipsum et diximus, verbum creditor esse relatiuum debit toris, . comianiter est receptum, & verum est. Quia verbum debitor a verbo debere denomi natur, lecundum vim significandi. δέ secundum vocem. R in se inuicem diffiniuntur, nam omnia
qui deset est debitor, di omnis debitor debet, Sed si verbum creditor e et coniugatum cumust
36쪽
bo credere, stetit debitoreum verbo debere. & ita se haberet credere ad ereditorem esse. sicut debere ad debitorem esse. tune eκ quo creditor relatiuum est debitoris . credere verbum esset re Iatiuum verbi debere, sed debere & credere non sunt relativa, quia repugnat credere ei qui nobis eκ furto debet, non sunt igitur coniugata credere & ereditor, sicut desere dc debitor & consequenter eadem rem non possunt significare. Itaq: dicimus nos. verbis istis . praeter puram nominis quandam similitudinem, nihil esse viris q. comune. Et manifestum ei p .implex vocis conuenientia, non habet virtutem coniugandorum nominum ita, ut possi intis concludere conueni ve utriql quod alteri eonvenit. vel esse remouendum ab utroq; quod ab altero remouetur qtiomahoc commune iudicium N equalis mensura servatur in nominibus, quae conueniunt. Non in voce
tantum, sed in re signi ilaata, neq: fit respectu similitudinis vocis . se a ratione eiusdem rei demonstrate, quia verbi gratia dum dicimus. iuste facere bonum est, ergo iustus bonus est . vel iuste facere non est surari ergo iustus non est fur. tenent huiusmodi consequentiae quoniam his terminis eadem res, iustitia scilicet licet secundum diuersum modum significatur. quia tulic facere significat operationem ab habitu iustitiae proficiscentem. Iustum vero ipsius iustitiae habitum in existentem homini δέ cum eadem rem demonstrent, nimirum si conuenit aliquo modo alterutrius atributum alteri. Sed ubi verba quae conueniunt per similitudinem vocis differunt in re significata, cessat tunc omnis ratio argumentandi Ecce studiosus a studio denominative videtur dici, tamen si diκerimas studium non est virtus. ergo studiosus non est virtuosus, errabimus . quia res his nominibus significatae . non sunt e edem. quia studium significat vehementem applicationem animi ad rem, stadiosum esse significat esse virtuosum. Et dicitur 1 virtute secundum rem significatam, secundum vero vocem deducitur θ studio, simili modo credere ic creditor, licet habeant similitudinem vocis, quia differunt in re significata. bc illud indicat purum factum. hoc vero ius personae inhaerens. impertinenter dubitatur. virum vis significativa verbi creditor complectatur id quod non attingit verbum credere. Utrum scilicet Legatarius creditor dici possit cum non dicatur
credere haeredi debenti sibi aliquid iure legati. quia praeseponit ista quaestio, et haec verba ut habent similitudinem vocis conueniant in re sit ruficata, quod est fallum ut demonstrauimus. Nec ad rem pertinet, Ulpianum hoc nostro conteXtu compto baturum verba. rerum credita rum, esse generalia, Arguere. tanquam a coniugatis, a verbo credere. quasi videatur innuere crediti, ic credere idem esse sigii ficatum . quia dicimus et verbum creditum habet multiplicem significationem. qii aquandoq. lignificat illam rem . quae praestatiir a nobis credentibus. siue committentibat alienae fidei, vel concedentibus. ut aliquid inde recipiamus, ut hoe ipso contextu nostro. ubi verbo rei copulatur. Et hoc casu habet coniugatam significationcm cum ut ibo eredere, quia semper ita praestantes credimus, quoniam insequimur fidem alterius. Nonunquam verbum hoc ipsum ereditum, ius tantum significat & generis obligationem , ut in contractu mutui , dc momnibus contractibus in quibus translatione dominii rei nostrae acquirimus personalem obligationem amissa re, quam credentes eoncedimus. quibus casibus dicimur in creditum ire, ut i pro- dici. 8ζ l procuratoris .s plane. de tribui actio. N i in nauem .ss locat. Et tune verbum creditum nosignificat rem illam datam a nobis eredentibus. quae translata est ad alium N eonsumpta vel distrata. sed est verbum iuris. Et indieat personalem obligationem, qua nobis est obstrustus illae . cui rem . credentes, concesseramus. Et tune recedit i significatione verbi credere. 3c cessat esse e5
iugatum illi dc perdit illativam virtutem'. Simpliciter vero enuntiatum, significat id quod peti
potest, rem debitam. cui scilicet inheret ius obligationis. Et magis dc minus uniuersaliter acci Pitur , quia quandoq. eonvertibiliter dicitur eum verbo credere. quod est fidem habere ut. l a. s. creditum. in fi eo. aliquando latiorem habet significationem. N accipitur pro omni eo quod, eae quae unq: causa debeatur, peti potest, & hoe casu quo advocem tantum habet coniugationem cum verbo credere t si is.s Fauius fide solui. Eκ his apparet nihil ad rem pertinere solutiones distinctiones ve . tum Barioli cum etiam reliquorum omnium scribentium, aberrantium e veritate . qui partim fuso supponunt, hor nostro contextu agi de allusione horum verborum. partim asserunt impropriae legatarium Icil- miles creditores dici. Longe magis peceantes quia non potest illud esse nomen improprium quo solo res demonstratur. Et Legatarius vel is eui debetur eκ delicto nullum habet aliud nomen. in eo sibi res debetur, quo proprie possit ut talis est signifieari nisi dicatur creditor . Caeterum Tattinet ad vocis tantum similitudinem nominis ereditoris. cum verbo credere fortasse potuit bacipsum nomen e se translatam a mutui datione tanquam a causa immediata, quia cum actus ipsae
37쪽
mutui dationis dieatur eredere Ec ab hoc ipso immediate nascatur ius petendi: quod personae In
haeret. ut solent quandoq; effectus vendicare sibi nomen a causa proκima. ab hoc eogem actu credendi sumpsit sortasse nomen ic sibi denominauit subiectum in quo est. Deinde ut semel est applicitum persone habenti ius petendi per similitudinem deductum est . ad demonstrandas omnes illas personas quibus ex quacunq; causa debetur quae ve possunt quocunq: iure siue ciuili vel honorario petere .l.creditorum de verb. sig. Et consequenter apparet nihil ad verba contextus nostri pertinere quaesitum subsequens r facit Barto. rium. 32. Utrum sit creditoris cui debetur in diem vel sub condictione. quasi videatur. et non, quia litera dicit. credere dici eum qui moκ recepturus est Quia diuersitas rerum significatarum tollit omnem ambiguitatem. Et dictio moX. habet manifestam significationem. quae conuenit eum verbo postea, siue sit paulo post siue naultiun, pro diuersitate rei de qua agitur. Et hoc in loco potissimum futurum tempus aliquod medium intercedens inter actum contrahendi bc debiti solutionem significat. quod apparet eX illis verbis, alienam fidem sequuti. quia fides assensusest rerum no apparentium & suturarum. Quantum tamen ad quaesitii. an isti dicatur propriae vel impropriae creditores . nos dicimus 'et diei adieetio dc condictio sunt determinationes diminuentes de lubstantia creditoris . modo magis. modo minus . itaq; sunt proprie creditores secudum quid. simpliciter vero nequaqua . praesertim quonia his utrisq: repugnat ius accommodatum diffinitioni
verbi debitoris in l. debitor de verb tigni. Et ei qui in diem debetur incipit deberi quia eedit sibi dies non dum venit, incipere vero deberi non est deberi, quia nihil est dum fit. Item eo ditionali creditori neq; venit. ne l. cessit dies quo possit ab initito exigere. Si initamen in diem debitor siue dies eerta sit vel incerta & debitor lub eodictione, quae omnino sit intitura. adeo debitores. ut ante diem lc condictionem per errorem soluti im. quamuis peti non potuisset rcipetere non possint i in diem debitor. l. sub conductione. l quod si ea fide eotid indebDeinde quod quaerit num. a 4. An fideiussor si debitor . vana est dubitatio quia reuocat in dubium, utrum aliqua obligatione teneatur, utrum ab hoc ipso invito exigi possit. Fideiussor dicitur inquit Paulus in l. 1 .s verbis de actio. δέ obigati. qui alieno nomine obligatur, δc qui obligatus est, debitor est. quia debere teneri est aliquo vinculo obligationis i pecuniae s. hoc verbum si eo. N Ulpianus inquit in l. potest accipi de fideiusso. Fideiulsor dc ipse obligatur Sc suum haeredem relinquit obligatum , Et lex dicit debitor intelligitur is cui ab inuicto exigi porcunia potest huiusmodi vero esse fideiussorem, nemo est qui neget, alioquim frustra contenderent fideiussione cautius prospicere rebus proprijs. Neq; poterat facere dubium T lege nostra verbo credendi fideiussoria obligatio non comprixhenderetur , quia s diκimus) credere δέ debere non se respiscere eorrelativae, Et repugnat credere ei a quo inuicto exigimus. Ad ultimam particulam, Rei quoq; verbum ut generale praetor elegit, opponit eum Glos .l si in remss. de rei vendie. ubi Paulus inquit si in rem agat debet designare rem. 8c utrum tota aut partem di quotam petat, appellatio enim rei non genus sed spetiem iisnisieat. Breuibus solutiones Glos Barioli dc Iasonis uihil sunt veritas est,et rei appellatio significat speciem quia significat unum Sc id individuum. quia repraesentat aliquid Fbd est, δc omne quod est, ideo est, quia unum numero est. Habet tamen appellationem generalem, quoniam indeterminate significat illud unum numero, quod est nata eoκ ista repraesentare , quia non magis demonstrat, hoc quam illud aut illud. Et indeterminatio ista retinet rationem generalitatis. Unde dicimus et verbum res si- nifieat speciem, sub appellatione generali. hoc est inde terminate, Et et inquit Paulus non significare genus, non repugnat. quia differunt significare genus, dc habere generalem appellationem. Et idem in quantum idem , potest significare aliquod unum numero generaliter. Genus vero
ci illa: itin citare intia o ii res ret
38쪽
Paulus lib. 23. ad Aedictum Lex. 2.
ωrobat dupliciter consistere mutuum in bis tantum , qu pondere numero mensura ueconstant
ΜVTUI Datio consistit in his rebus quae pondere, numero i mensura ve consistunt. Quoniam earum datione possumus in creditum ire, quia in genere suo functionem recipiunt per solutionem magis quam per speciem. Nam in caeteris rebus ideo in creditum ire non possumus, quia aliud
pro alio inuito creditore solui non potest.
POSSUM US inquit , in creditum ire, datione rerum illarum quae podere, numero, mensura ve consistunt. Sed mutuum consistit in liis rebus, quarum datione possumus in creditum ire. Igitur mutuum consistit in his rebus quae pondere. numero . mensura ve consistunt,
quod earum datione possimus in creditum ire probatur, quia recipiunt lanctionem in genere suo per solutionem magis quam per speciem. NAM IN CAETERIS REBUS &e. Confirmat hoc ipsum per negationem dc inquit diXimus Mutuum consistere in his rebus quarum datione possumus in creditum ire sed non possumus in creditum ire datione caeteraru rerum, quae non constant pondere numero, vel mensura, Mutuum igitur in caeteris non consistit. Quod cae terarurerum datione non possimus in creditum ire probatur, quia non potest in his aliud pro alio inui to creditore solui. Consistit igitur in illis tantum . Uerbis ergo, MUTUI DATIO, m tuum significat, dc ponit viam qua peruenimus ad perfectum contractum, pro contractu. Non enim mutui datio, mutuum est. sed est actus. quo mutuum ipsum perficitur, & respicit mutuum sicut motus rei quae motietur ad terminum, respicit terminum, quod appellant stuXum sermae, quia dealbatio, Exempli gratia, parietis, non est albedo ipsa parietis. sed actus perueniendi ad persecta albedinem. Confunduntur tamen haec ipsa nomina propter summam vicinitatem ipsorum , di quia alterum est causa alterius. Et di eunt simili modo Iureconsulti. haereditatem esse successionem. Siaccessio quidem Instrumentum δέ medium est. quo acquiritur haereditas , quae est res ac qui sita per successionem. aggregatum videlicet. Iurium defuncti & status eius. CONSISTIT
IN HIS REBUS QUAE PONDERE. NUMERO MENSURA UE CON
S I ST V NT . Habet inquit determinatam materiam eκ qua si, cuius limites non excedit, Res quae pondere numero mensura ve constant. Et verbis istis intelligit ea, quorum usus est consumptio, vel distractio. essentiae rei. OGibus scilicet impossibile est principaliter & natui aliter uti, nisi consumatur vel distrahatur substantia, vi vinum, poecunia. dc similia, quorum cum usum solum concedimus, cogimur concedere quoq: dominium rei, propter inseparabilitatem rei abvsu. Et quia usus ipsius concessio in rebus istis, habet aneκam translationem dominia. & hoc est illi peculiare & praecipuum, determinat natura rerum istarum, specia Iem se am contractus, distinctarn a commodato, quo rem damus recepturi non idem numero, sed tantundem eiusdem generis, δc debitor soluens aliud , pro alio liberatur, & appellamus hoc genus contractus mutuum,eκ eo quia necesse sit usum concedendo, facere rem. translatione dominis, de mea tuam. & dis fert i commodato eadem ratione qua res praefatae differunt ab illis. quibus uti possumus salua substantia. ut vestes annuli, & similia. quarum usum qui vult concedere. potest conseruare sibi dominium. 8c eandem numero rem repetere. Itaq. quod inquit, consistit mutuum in his, non intelligas et forma contrahendi appropriet sibi certam materiam, ei rea quam solam versari velit, sed hcontra. et serma dc modus contrahendi determinatur a natura rei, quia distinguntur aliquando, in civilibus negotijs formae contractiis ad distinctionem materiae, & secundum diuersitatem naturae rei, de qua contrahitur, sicut plerunq; in rebus artificialibus, pro differentia subiecti diuiduntur artes ab artibus. Is enim qui commodat rem, & qui mutuo dat quantum ad propositum contrahendi non differunt. quia quilibet intendit eoncedere usum rei tantum . sed cogit natura rei consumptibilis simplici usu. distinguere modum usus ipsius eoi cedendi. dc dat necellariam regulam transserendi domini j, simul cum re, distinctam a commodato. Unde consistit mutuum in his
39쪽
sus e st. quae necessitas saeti liis, et cogamur inuiti aliud pro alio recipere, ubi semel voluimus eo.
cedere usum rei illius cuius essentia non poterat. utendo, non corrumpi. Non enim eius qui mutuo dat propositum est velle corrumpere rem . dc desinere dominum eise, quia si posset libentius concederet usum salua substantia. sed cogitur inuitus. propter naturam rei consumptibilis usu. N eonsequenter inuitus cogitur aliud pro alio recipere. In caeteris vero rebus quae usu non con sum utur. & salua nihilominus remanet substantia, quia non cogit nos natura rei desinere dominos esse. neq: necessitamur consumptione aut distractione concedere. ut alterum fungatur alterius vice.& debitorem se liberare solutione alij pro alio non cogimur inuiti aliud pro alio recipere. 3c consequenter non possumus in istis acquirere obligationem mutui, quia talis obligario prat, seponit rerum functionem in genere qua tantundem non idem debitores soluentes liberantur. Non igitur in istis consistit mutuum. An adhuet dicendum sit verbo in creditum ire intellexisse Paulum proprie generis oblitationem contrahere Ut sit sensus. QUONIAM EARUM DATIONE POSSUM Us
IN CREDITUM IRE. Quoniam datione ipsa actu ipso, re ipse . nulla eonventione
subsequente .possumus obligare nobis debitorem ad reddendum tantundem generis eiusdem. quia magis conuenit rebus istisqnae pondere numero, mensura ve constant. quod aliud sungatur
aliena vice qu1m quod eadem re restituta soluatur obligatio. NAM IN CAETER l S.
IDEO IN CREDITUM IRE NON POSSUMUS. In reliquis autem pura datio
ne non possumus contrahere generis obligationem, quia non necessario sequitur. eκ natiira reruistariim i ad dationem rei, nos inuitos teneri pro solutione recipere tantundem eiusde generis vliberare debitore aliud pro alio soluentem, quia non recipiunt functionem in genere suo Possumns quide pacto & couentione in rebus illis in creditum ire. Possumtis ite eκ causa dationis istarum in erealtum ire. in alio genere rerum, in his vero Zc virtute simplicis dationis ipsarum nequaquam . Mia possum verbi gratia vendere vestem pro certa pecunia dc ex causa venditionis abire in creditum tibi. acquirere obligatione scilicet determinate qualitatis pecuniae Cuius generis ta- tunde soluens liberaberis. Nerit obligatio generi, pecuniae non vestis. ut i 4 ad maced & l. procuratoris a plane de tribu actio Mia datione vestis nisi coueniat inter me ξc te de alia veste eiusdem generis reddenda non potest inter me & te.nasci generis obligatio. qua dando aliam vestem inuito me libereris quoniam in his aliud pro alio solui non potest, quia non recipiunt sanctionem in genere suo. Praesertim quia videntur esse haec omnia conuerribilia, nam nihil eli aliud recipere iunctionem in genere. quam solui posse aliud pro alio. Ec alteriam fungi posse officio alterius. Et ad hoe ut alterum sungatur alterius officio. necesse est. T obligatio non sit alicuius determinate speciei. sed inde terminate comprehenia sub uno genere. Ec ita sit obligatio generis Itaq quarumcunq; rerum ea est condictio, ut alia pro alia ei ut dem qualitatis inuito creditore solui possit. Has necessie est et in suo genere functionem recipiant.& in his simplici ipsarum datione pol sum is generis obligationem eontrahere. Et haec ipsa consistunt pondere. numero. vel me sura. 8c in lux mutuum consistit. Exaduerso inquibus aliud pro alio inuito creditore solui non potest . ea non recipiunt functionem in genere . 8c non contrahitur earundem simplici datione generis obligatio . Et haec ipsa non consistunt pondere, numero , vel mensura. Et in his non potest eonsistere
An magis accipienda sit haee interpretatio t aleamus Q UONIAM EARUM D. RTIONE POSSUMUS IN CREDITUM IRE. Moniam earum usus concessione
possumus obligare debitorem ad dandum tantundem, Zc generis obligationem contrahere, ut verbo datione significare voluerit eoeessionem usus ipsius. propter coniunctam 9 necessariam trans
Iationem domini j sine q ia imposiibile est usum eoneedere. 8c tune et inquit. NAM IN CAE
TERIS REBUS IDEO IN CREDITUM IRE NON POSSUMUS. Maia
nifestum esset. quia certum est solius usus concessione, in his quorum proprietas eisentialiter ab usu distinguitur, non posse nos generis obligationem acquirere, quia non transfertur rei domi nium in conseq ientiam. cuius signum est, quoniam in his inuitis nobis aliud pro alio solui non potest. quod eueniret necessario quandocumq: usus concessione aequireremus generis obligatione, vel in ereditum abiremus. ut accidit in his quae pondere. numero . mensura ve constant. Quatuor reqtii sita ad contractum mutui secundum Barto. N Glo hie Ec insti eo. Natura eonsuetudo. aptitudo. N altus. Sunt quatuor argumenta quae demonstrant euidenter Bariolum N Acurgum non percepisse rationem Matui, cuius essentia non aliunde pendet, dc eui nullum aliud requi
40쪽
situm est necessarinm, praeter hoe unum et fiat eo ne essio principalis usus ic naturalis, rerum ill rum quae solo usu consum uturi vel distrahuntur, quia quicquid est talis concessio est mutui datio Re contra. ad quam necessario sequitur obligari personam, transferri dominium N agi ut liberari possit debitor soluendo ta mundena, hoc est aliud pro alio eiusdem generis & bonitatis, quae sunt
eondictiones concomitantes naturam rei, cuius usus conceditur, & qnae necessitant propositu cotrahentium non eligibiles pro arbitrio eius qui vult facere mutuum . prae tertim quia mutuo darites, ut in pluribus non speculantur naturam contractus, Sed dum intendunt harum rerum usum concedere . contingit illis respectu materiae magis mutuum qitim commodatum contrahere, dc sequitur cvt diκimus j sorma contractns naturam rerum praestitarum. dc non e cotra, quia si velem. mutuo dare vestem vel annulum . no contrahere obligationem mutui, propterea quia proposita usus solius concedendi. non potest transferre dominium, dc non iacit rem de mea tuam in rebus habentibus essentiam non consumptibilem per purum actum utendi. δέ non recipiunt haec ipse res functionem in suo genere. qua possit aliud pro alio solui,& ubi contrahentes vellent i ei datae tras ferre dominium, facerent transitum ad aliud genus contractus. Et hoc ipsum verbis claris docet Paulus hic, dicens non posse nos in caeteris rebus increditum ire idemonstrans contractum mn tui. non pendere a puro arbitrio contrahentium. sed insequi necessitatem unius determinatae mate-rhe dantem distinctam si am conmercio. 8c ex qua sola fieri potest mutuum . Et quod inquit,
supra in principio mutuum damus recepturi non eandem speciem sed idem genus . non e X electione. dc appetitu contrahentium intelligit, sed propter naturam rerum consumptibili tim actu viei di, quia mutuum ut contramis est, Concessio usus est, sicut S commodatum. sed natura rertam quarum substantiam ne ee Te est simul cum usu condere. distinguit modum cui satis dictum est y coe edendi usus,fc facit diuersam speciem contractus a commodato. Ideo subiungens hoc nostro coteκtu demoli strat quae sint ea quirum causa distinguitur istae eontractus a commodato. Et his demonstratis. perfecte & plene docet requisita ic circunstantias omnes mutui quae sunt generis obligatio. dc cetera quae diximus sequi dationem rerum illarum . Itaq: ad rem nostram dicimus nihil penitus aliud requiri ad et sentia ui mntui, praeterquam et concedatur usus istarum rerum, in cori-Iequentiam cuius veniunt conditiones omnes quas di κ:mus. quas item facile cognoscet is qui nouerit originem mutui. Et doctores post Bariolum Ic Acursium scribentes omnes qui tentant inuenire requisita ad essentiam mutui . ut designent determinatam naturam eius. . dc aliqualem diffinitionem praestent. 5c hane ipsam aliunde petunt quam ab hoc nostro conteXtu, ut accumulant impertinentia 5c incassum laborant, Toto coelo aberrant a veritate. Q iod vero inquit Paulus. Aliud pro alio inuito creditore solui.non posse. In rebus quibus uti-rruar salua nihilominus remanente substatia Regula, eri quacunqi causa debeatur perpetua est necessaria 5c insallibilis. Si determinata res debeatur, δέ quod debetur eXtet. si tradi possit, Jc nos non cogat deseetiis vel impossibilitas. Cuius ratio est. quia solutio est obligationis eotractae dissolutio, bc ab ea liberatio, quaelibet vero obligatio non potest non ei se una numero. quoniam ideest obligatione esse dc una obligationem esse, quia quod est, virum est. Et hoc ipsum e se unam numero determinatam. non aliunde consequitur, qui in a re obligata super qua sundatur, quia relatio est, rei scilicet obligatae obligatio. dc quandociamqi soluitur res quae non est in obligatione non soluitur obligatio. quia non tollitur illa obligatio. dc non facit debitor quod facere promiserit. sed facit aliud, dum dat aliud. quia promiserat dare aliud. 8c dat rem quae non est in obligatione , cuius praestatio ad ipsam obligationem non pertinet. δέ propterea it Iam ipsam soluere nori potest. Itaq; talis solutio quantum eκ se est, non est solutio dc aequi uoce dicitur, nisi consensu cottahentium recedatur ab obligatione, quo casu non virtute rei date soluitur, sed pura voluntate creditoris, qui poterat etiam donare debitum. Et quod dirimus. Regulam esse perpetuam dc in fallibilem neeelsarium est. Alioquis sequeretur T contradictoria verificarentur de eodem, quia res non debita esset res debita dc non solutio esset solutio, et est impossibile. Sed ut est perpetua in rebus quarum usus eoncedi potest salua substantia, se est impossibilis it his quae pondere. numero, mensura ve continetitur cvt falso communiter sentiunt quia iubil est xliud recipere functionem in suo genere, quam posse solui eiusdem generis aliud pro alio. Limitationes quas mendicarui Iason rc Ripa hic nihil habet cum praemissa propositione comu ne quemadmodu Barioli, celebrata Theoriea falsa est ic ridicula. Ecee et inquit exclusis casibus
necessitatis. secundo non habere locum iri legato. exemplo l. non amplius .. ..cum bonoru de leg. pri. Pomponius inquit, cum bonorum parte legata dubium sit, ut ruin Icrum partes, an ae stimati i debeatur