장음표시 사용
101쪽
ν6 Libri Secundi de Persen is.
Lia potestas considerata in iure est tutela, ideo dicitur, quod
uisas liuerpretatur tibi a gloss. pro violcata potestate,sta non recipi ticu potius illa verb.i posita lint ad designandum di Erentiam tutesarum, di curae,quae datur volenti,&itcin limiti, In de curat.&LI.I.si pupillus. E cod. D;it ut tittet a jnuitis, & quasi violenter siticipitur, t ecumlum Sylvest adglo. ind.LI. Insi. cod. per t. i.Ede cxcusat.tur. l nullus, C.de dccur. lib. Io. Q in sit naunus publicu.
sic vis adeogeta kim. potestis ad imperandum, & addi fierentiam potestatis Dominorum; Tutor autem tonetur ad onera pupilli,sic ad dolum,& latam culpam, secundum Sylvest. lnd loco per t. a.C de arbit.& Inn.eod.S. i. vel potestas semitur pm auctoritate, Alciv.llo testatis, sede verb.signis & pupilli potius Guntur sub au ritate, quam sub potestate, ω ad maiorem auctoritatem demonstrandam, additur vis, Inst. de interdict. yrecuperanda vers quoruma Ioc munus tutelae rum est Reipub. sed ciuile, I Athlatae, S gentium,de excu
3 Verba, in evise hiero, duplicem habere possime intellectum, vel ad pupillum referuntur, vel ad tutorem, sed verior est sistentia de tutore, qui nisi tarit li r alterum Iiberii sub se retinetes potat glo. ibi in verbo libero, & ibi Sylvest& l. i .ffeod. Officium riuolis est tueri pupillum, qui propter aetatem sc tueri nequit, haec illa verba in descriptione apposita delignantad demonstrandam differentiam patriae potestatis,& tutoris; nam ille gubernat, iste tuetur, & illa sibi acquiritur principaliter, l.fin. s. ne rate. s C de bonisq. lib. indu tutela, ct defensio aequiparantur, I-Id. eod. Sc principaliter datur persone; Secundario ad defensionein bonorum, ad differentiam curae,qvied itur etiam hirtinis.Hegio.in Inaed.f. t. deo causa sunt diuersae, Sylves . adglo. indri. I. perl.inc Instit diff. putandis, dide nupti de his plura in tit. Inst.& ffide tutelis,dirutores quasi iratores appetio Inducta dicitur a lege de iure Civili non autem gentium, nam lex est, quae tutorem dat mediante persona Iudicis, inde verbum illud sua/H refertur ad perisnam principaliter,secundario ad bona, plo. ibi, ves secundum alios data a lege, ut de imitima tutela, vel pe missa a Iudice sic de dativa, & estatore, ut dicta tosta a via, ex glis in M.t.& virile
102쪽
Dilucidatio X. De Tutela. 77 '
en Oiscium, nec transit cum haereditario iure, i. tutela, isde tui. ex quibus plures tutelara colliguntur,veluti testamentaria, legitima, datiua ,&fiduciaria. I estamentaria tutela est illa, quam pater, vel alter habens filios, vel nepotes in potestate teli mento his verbis; oberra meu inpuberisus ιmorem uis; ut in tit. ff. oc C. de testari ita uaria tutesa, & ex l. t a.tabul. fuit prouisum, ut pater amore filiali induceretur prout deri filij in aetate debili exiitentibus,de viro idoneo, qui illos tueretur, S. permissum, Inst. I
eod &li. sfeod.& legitur in leg. I a. tab. his verbis; Turares oberas infloustate restamento ivia tui. 8 parenus dantor, unde non datur tutor non existetibus 1 ub eius potate, sic mater excluditur, μl. mater testamento, C.de test.tut.l. I.C.de confirm. tui. Sylvest. ad glo. in d s.fin. instit.de
tui. limitatur in quibusdam casibus, ut ex glo.in d.S.fin. in verbo sine inquilitione & glo. in d. I mater, in verbo non potest & l. pater, isde test. tui. & in his casibus datus a matre,
confirmatur a Praeside, ex inquisitione, Ex d. l. mater.
9 Quaeritur etiam, qui tutores testamento dari possint, cum quidam a lege excipiantur, ut Inst qui tui. testam. dari poss Pater familias potest omnimode, S. I . Inst.eod. nisi habeat lassii qui legitima impedimenta, veluti infirmus, vel suriosus; filius familias pariter datur tutor, &- u
. de mala adiuinistraticne tenetur patet depeculio fit ij, sed si pater agnouerit huiusmodi tu e '' telam, tunc tenetur de suo, & in hoc non consideratur ius patriae potestatis, Inst. eod. S. I. glo.& Sylvest. ibi; Seruus etiam datur tutor, si fiterit testatoris, quia videtur data libertas, Inst. cod.f. I.& ibi glo. minor a I. annis,& furiosus, recedente furore, dari possunt i tores testamento, S. iuriosus, Inst.cod. l.si hereditatis, g. si furiosus, 1feod. secus minor durante minore aetate, i. si quis sub conditione, ff. de test. tui. Foeminis non datur tuteIa, quia et o virile officium est, nisi hoc haberet ex rescripto Principis, i. t. C.eod. sed hodie ex Auth. matre, C. quando mulier tutelae officio fiang. posL. declaratur matrem, & auiam tutrices cella poste, non transeuntes ad secundas nuptias, & Senatusconsulto Velleiano renuncian. quido mates, i. I.l. 1.C.eod. Tales aut non cogutur iurare, sed secutis nuptijs tutela adimitur,l. Sacramenta,C eod.& de testam cto dicitur in 3. lib.& de codicillis ibi vide; Datur et codicillis xi confirmatis testamento, secundum glo. in d.S. perinlisu ira, oc ibi Sylvest. A ia species tutelae dicitur legitima, de qua in s. de legit. tui.inst. de legit. agnati tutela, et
i , quae desertur in defectum testamentariae, a lege l. I.sseod. instit. eod. SI.& cxl. la. tab. Legit. eo mures Lbens in arentes dante, sin autem sint dati agnati, qui successo
nem sperant tutores sunt ; inde asnati, cognati,&similes erantes successionem legi. ista. timi sunt tutores, i. i .l.legitimos, st.eod.hodie indistimae admittuntur, Ruth .de haered. ab intest.*.ex his, coll. 9.& datur in desectum testamctariae, iniueod.S quod autem, & s. I. l. I. l. sunt, Te . t tutor datus decesse vivo testatore, i. in testameto, ffeod.& ωquod autem
inst.eod. ideo dicitur legitima, quia lege permittere datur. 1 3 ista legitima tutela habet plurcs spccies, nam quaedam dicitur legitima agnatorti, quaedam legitima parentum, alia legitima patronoru. Agnatorum tutela legitima illa est, qtiae x defertur aenatis, scilicet proximioribus in gradu, cum unus sit proximior alte , t. si pi Ics, I.pen. g. eod. v t supradictum est. Tollebatur olim agnatio capitis diminutione, quia ambo a Iure ciuili dependent, sic ciuilis ratio ciuilia iura corrumpere poterat, inst. de legit. agnat. succ.S.fin.hodie autem de iure codicis tollitur, nisi ius succedendi, per maximam, tantum capitis diminutionem, institieod.S.fin.& Sylvest. ibi ad glo. sic attendit dr gradus proximior, quo succeditur ad haereditatem, & ita ad tutelam, s.fin. inst.de cap. dimin.& ibi etiam Ang. Is Parentum legitima tutela est, quae locum habet dum pater emancipauit filios impuberes, qui sui iuris inisti sunt,tamen cum sint minores, ideo a lege desertur patri tuscia, inst.
de legiti parent.tui. g. vnic.l. 3. g. fin.ff.de legit.tui.& pater sit maior a s. annis. .eu,rs Patronorum tutela declaratur, in titii tutide legit.patron.tut.ordinata cx I. I 2.tab.vt Iibertorum,& libertarum i mpuberum tutor sit patronus. Dicitur legitima, non ex eo, quod Iris . tu; .
expresia id cautum sit, ut a lege r a. tab. sed ad similitudinem agnatorum, & scuti patroni p xxsioceduat ia bonis suotiua libertoriun decedentium, sine testamento, ita illis desertur eo-
103쪽
rum tutela, S.vnico, inst. eod. inarta species dicirer fiduciaria, ut in titiinstitide fiduci tutas a. ', a &-fiduciarius habebatur ille, qui simulata emptione filium emancipatum emebat,ut tutela. supradictu filii, & ille emptor aeppellabatur pater, dc tutor fiduciarius, eo quod pupillus, II sub illius fiducia vivebat, & eo moriente fratres fiduciarij efficiebantur, ut tangit, Sylvest.
ad p.glo.S. I . in princ.inst. eodac haec erat una species fiduciae. Alia a Iustiniani iure introducta videtur, S. t.& a. insteod.dum Avus emancipat nepotem impuberem, tunc efficitur legitimus tutor nepotis, ut in d. S. unico, inst de legit.parcta tutela, & in de fiduc. tui. g. I. atsi Auus decederet,& eius nepos remaneret sub sui patris potestate iste diceretur fiduciarius tutor, & non legitimus, si maior sit a s. annis,secundum Ang. ibi in d. S. I. quia nulla lege hoc cauetur, sed virtute fiduciae, quam Avus habebat in filio suo dicitur fiduciarius. Hac pariter ratione frater est alterius fratris impuberis emamcipati fiduciarius tutor, ut ex d. S. I. inst. eod. ibi Ang.& ita tres species fiduciariae tutelae, ex textu colliguntur, & ratione emancipationis inductum est nomen fiduciae, Sylveae adglo.in S. atq; patrono, inst.eod.dc f. I . inst.de legit. par. tui. de inst. eod.9. I .at cum hodie s blatum sit ius emancipationis, sic de fiduciaria tutela desinit, do remansit locus legitimo im tori, ex glo. in d. S. I. inst.eod. Inst. 18 Vltima species tutelae dicitur dativa quae multum differt ab alijs,ut de ea habetur,in tit. tu . . tutoribus, dc Curatoribus datis ab his, 3c inst. de Attilian. tui.tunc succedit quado teis. Is stam etariae,& leaitimae deficerent. Datur a Iudice vel Magistratu, S. I . inst.de Attilian. tui. appellatur in Vria Attilia, ex I. Attilia, ubi Praetor, de maior pars Tribunorum picbis, quia principio erat tres, sed postea fuerunt decem tutore dabaot; In prouincijs, ex l. Iulia, Vel Titia dabatur a Praeside prouinciarum , si facultates non erant magnae iussu praesidis Magistratus dabat, sed usq; ad aestimationem solidoru so o. quilibet magistratus, sine iussita Praesidis poterat, ex d. l. Attilia non cauebatur satisdatione, sed hoc usu desijt obseruari, instit. eod.f. sed, dc ex his ubi etiam refert, Sylvest. vltimo vero tempore Romae Praesectus Vrbis,ao& Praetor possent dare tutores, Praefectus cognoscebat casus criminales, Praetor vero ciuiles. sic de Praefectus exercebat iurisdictionem extra Urbem, circa milliaria centum,PraetUsolum in Urbe, i. r. S. cum Vrbc .st.de offi.praesec. Vrb. Nec non Praetor in prouincijs similiter tutelas debeat ex inquisitione, de Psaesides Prouinciaru, vel Magistratus,& iussu Praesidis in paruis facultatibus, paruae facultates sunt circa valorem scutoru quinquaginta aureoru , ted hodie dicitur parua decem libraru aurcorum, aut triginta, secundum diuersa iura, respectu diuersiarum causarum, Sylvest. ad glo.in S. sed haec, Inst. cod. secundum alios est arbitrarium Iudicis,glo.in S. sed ex his, S. sed hoc iure, Inst. de Attil.tui. Bart. l. si constanti. ff. solui. matrim. .secundum iura Iustiniani, in S. nos autem, Inst. eod. Quilibet Praeses Prouinciarum potest date tutores defensores ciuitatum , cum Antistite religiosissim Episcopo, vescum alijs publicis personis, ut in d. g. sed,& hoc iure, , nos autem, ibi glo. Inst. d.6c talis facultas est mixti imperij, secundum glo. in d.g.nos autem; ideo illi istum possunt dae tutores, quibus hoc a lese fuerit commissum Senatuscons. vel a Principe, in d. glo. S. nos autem , & tutores siue sint iurisdictionis, vel ratione originis domicilij, aut possessionis, ex glo. in d.S. sed hoc iure, de sat erit iurisdictionem habere in persona tutoris, licet non in bonis, secundum communem relatam a Sylvest. ad d. glo. S. sed hoc iure. Bonis autem datur curator a Iudice, in cuius territorio sunt bona, pcr glo.& Sylvest.in di-
C. cto loco, & de ijs late in tit. C. qui dare tutores, vel curatores possint, quod indistincte in μα-i omnibus seruatur, exceptis tutelis filiorum Illustrium, quibus dabatur in Urbe a decem Cui, o Senatoribus, & a Praesecto Vrbis in principijs a Curialibus, ut in tit. C.ret. Si curat. Illu- p*C strium, de ibi in I. t .& hoc est priuilegium concessiim tantum Illustribus viris Romanis,ibi c. a i glo. viri illustres sunt habentes ordinariam iurisdictionem, sicuti Praefectus Praetorio tui. N ς - rientis, dc Illi rici, ac Vrbis Romae ; alij erant Spectabiles,ut Praesectus Augustialis, alij missi ta norus Clarissimi, ut Praesides Prouinciarum, ex glo. in Auth. vi ab Illustribus. S.quaecunq; in verbo post magnificentissimos,& C. ut dignitatum ordo seruetur,l.omnes, lib. I 2.& hoc
quia signo quodam honorifice, ut cingulo, vel simili fuerant illustrati, ubi glo. illustrare
104쪽
Dilucidatio VIII De Tutela. 79
a: in es inficare, seu illuminare, ideo dicimis factos illustrasse homines in Ecclesia, hoe est illi intinasse sanctis moribus,& doctiinis,cap. r.de reliq.& venerat.Sanct. lib.6. ii ad latus Principis assumitur. Illustris efficitur,l.r .Qde praepos lib. I a. in foro Ecclesiastico qui sint Illusues, vide Spectan tit.de M. vers Item Illustres. as Primo itaq; loco ponitur testamentaria tutela, eo quod testator rei suae est moderator, de arbiter, sic filiis sivis legitime prouidet, LI. fide testitui. deficientibus testabietarijs perpetuo, locus est legitimo tutori, i si quis sib conditione, g. in. isde test. tui. & l. eadem, S. quod si pater, Teod. eo deficiente, locu/est dativo a Iudice, l. 3. S.& si aliquis, is de legit.
a tui.vnde qui tutorem habet, quado alium tutorem petere possit habetur in tit.C.in quitacasib. tui. habenti tutor dari possiti, ut si esset datus ad certum tempus, aut sub aliqua comditione, aut aliquo temporali non perpetuo impedimento,deficientibus legitimis, i .licet, a s C.eod. Coccditur etiam tutor ex caula litis, sic ad illum auum litis tantum, sed hodie da. c. tur curator, ut in titiade in litem dando tui. lis sumitur pro instantia causae, C. de iudic. l.pmpetrandui in princ. S.I .& cap. I .de procur. lib. 6 & Bart. in l. postqua. liti. ade pact.de pro lite venit omnis actio, l.lite nomen, E eod. & insta latius his locis dicetur. Considerantur in iure plura de tutelis, S.qui petant tutores dari, sicuti mater, vel auia, a 6 quae statim vel in ira annu a die mortis mariti, vel patris, coram Praetore tenetur pro eam filiis, vel nepotibus petere tutorem, l.matris, I.amita,& l .matres, Qqui tui. petant, de ide φ ς habetur in titist cod. quo casu Iudices a defenseribus Ciuitatum, vel ab alijs, qui succede re sperant, informationes de idoneis tutoribus assument, necnon a cognatis, affinibus, a.
micis, & educatoribus, i. unica, C. ubi petantur tutores; animaduertendum tamen est ne c. talis tutela detur inuita matre, ut in l. unica,C. si contra matris voluntatem tutor datus sit, s e tra blavoluntas est animi motus ad aliquid adipiscendum, vel non imitandum, Iq. i. in princ. sic contra voluntatem dicitur, quod fit contra animi motus. tor datasa 7 Consideratur pariter curam quo Iudice tutores petantur, veluti coram Praetore loci mi ε 'noris, unde ipse duxit originem, vel ex persena sita, aut patris,uel matris, si vulgo sint co-cepti fili j, vel in loco, ubi sint facultates, vel si alibi morantur, & haberent idomicili uu, l. a 8 unica, C.vbi petant. tui. si ubi pro loco sumitur. Tales quibus tutela defertur, aliquando a tali munere excusantur, ideo rubricatur de excusationibus tutorum, ut in E & Instit. res. a s Est autem excusatio alicuius iustae causae allegatio, propter quam aristari uon debet ad subeunda munera, ut in rubr. C.de excusat.muneraeib. I o. per t. r. in pri. respon. is de vacat. muner. ideo dicit glo. in l. i.*.initium, is de postulat. in verbo aut.casu) illos se excusare, iqui inviti non cogantur ad aliquid laciendum, sed volentes, admittuntur, ut ex s. minores,
s o Improprie sumitur excusatio pro eo, .n cogi non potest ad illud faciendum, sicuti m ritus, qui etia volens, non admittitur ad curam uxoris, ex SHo. Dr Lmaritus, C. qui tutidare poss.st Excusationu autem differentiae sunt quaedam temporale quaedam pers ales,aliae perpetuae, ut in d. rubriC lib. I o. de excusatimuner. Temporales censentur de eo, qui muneri. bus vacat durante officio, vel adueniente conditione, ut dum nauis venerit ex Asia, l. his, qui naues, ff.de vacat.muner. Persenses, ut de eo, qui minor est aetate, ut in I. in honoridi in princi Teod. Perpetua, ut qui perpetuo impedimento detinentur, I. Praetores, sside v
s a Datur & alia disserentia, nam quaedam exeusatio dicitur plena, ut dum quis personaliabus tantum muneribus grauatur,plenior dum ab honoribus, non autem a patrimonialibus cxcusiatur, l. a.*.qui patrimonium, l. pcn. 6.qui duo, ff.de vacatimuner. Alia plenissima,duexcusatur etiam a patrimonialibus, i.his honoribus, g.agnatorum, is eod. & l.fin. S. penul. fide muner.& honor. at non datur talis excusatio, quae omnes excusationes cotineat,quoniam& Imperator quandoq; non excusatur,vide causas latissimE explicatas in tit.Edc Institide excusat.tuti &i passim in eorum rubricisdeclaratur, veluti,qui numero liberorii gra C.
ss uaretur, ut tres Romae,vel quatuor in Italia, aut Prouinc is sipersti res haberet, ut in Inst.
105쪽
eod. S. I .8e in tit. C.qui numero liberorum se excusant, Inst eod. quod Intelligitur tam de existentibus in potestate, quam de emancipatis eorum legitimis, & naturalibus,
non autem de adoptatis, vel arrogatis, gloein Δ, r.ex S adoptiui, idem dicitur de nepotibus exi stentibus sub Aui potestate, Inae eod. S.item nepotes, & ibi glo. licet vivi non sint, dummodo in bello pro patria decesserint, nam tune perpetuo vivere intelliguntur, ex d. filii,& di tur Perire in acie,licet alibi moriatur vulnus,ibi susceperint, ex glo. ibi num rus pro pluribus sumitur,vide Dyn.in reg. pluralis,de reg. ivr.in s. quod potest verificari cee 34 in uno.Excusantur etiam multi causa Rei p. m illius causa absunt, vel de proximo essenti; tur.reip. abfuturi, Iiast. eod. S. item qui, & ibi glo. & in tit.C.li tutor Reipub. causa abesse coeperi . u. solum, is eod.Respublica regulariter pro Vibe Roma sumitur, ut in rubr. C.de iure Reipub. sed hic pro caeteris Universitatibus,¬at Bar. in prore. C. lib. Io.innu. .quod Respubaccipi potest quatuor modis ; Primo, pro toto uniuersali Imperio ; Secundo, pro Repub. Romanorum s Tertio, pro Reputa cuiuslibet Ciuitatis ; Quarto, pro Repub. cuiuslibet municipij, & nomine Reipub. continentur omnia, quae ad iurisdissiones, & honores Imperii pertinent, ibi num. i . & in dubio an intelligatur de Romana, vide Bart. in i .cum Reinpub.C.qui potiores impugnare habeantur, mim. a Verum est, si proprie sumatur, intelligitur de Romana, improprie pro qualibet alia Cillitate, nisi ratione adiuncti, aliter declaretur, & Bald. in l. iampridem, C.communia de usucap. num. a.Alex.in l.cum qui,dcverta signi f. sic in proposito potest intelligi de qualibet Ciuitate, cum simus in fauorabilibris, Iasin l.cum quidam, sede acquir. haered. nu. . ad glo. ibi, Respub. eam distingvcndo soluit, dum proprie loquamur abesse causa Reipub. est cum quis mittitur a Principe, vel Repub. Romanorum, but mittitur ad eos improprie, quu mittitur ab una Ciuitate ad alii, causa intelligitur finasis, ut quia propositum fuerit principale abesse ex causia d. Republ. Bald. in l. non verEff. qui b. ex caus Maior abesse dicitur, qui est in alieno territorio, Bart. in l. in duobus. S. ibi duo, ff.de duobus reis, num. Iς. & in l.absentem, T. de verb.signis dicimus illum absentem, qui non est eo loci, in quo petitur, si Hrtὰ extra continentiam Vrbis sit, abest, caeterum usq; ad continentiam non abdine videbitur, dc glo. ibi declarat quot
modis quis dicatur absens, & Bald. in l.praesens, st . de procurati num. I. α Baria in Lmin res, isde in integri restit. num. a.& 3.3 3 Habens ultra tres tutelas, ves quatuor,potestse qxcusare ab alijs, Inst. d.S.item tria,Madmittitur huiusmodi excusatio, licet patrimonium estet unum,&filii duorum fratrum,&C. hoc ne patrimonium confundatur, quia difficultas cadit in administratione tutelae,& qu quid id durat iis dimentu. tandiu durat excusatio, ut in tit. C.qui numero tutelaru se excus A s.' I35 Excirsant tir ctiam infirmi, Inst.cod. S.item propter, sicuti surdus, mutus, & alia mala vacurata letijdine detenti, & requiritur ad excusationem,quod morbus sit perpetuus, I. post susceditain, ffcle excusat. tui. Bart.l. si cum dotem, S. si maritus, fLQlut.matr.& quando testamentarius, ves legitimus perpetuo morbo laboraret, tunc Iocus est dativo, & glo. in d.S.item, e di intit.C. qu i morbos excusant, morbus est habitus cuiuscunq; corporis contra natura, qui mo, bc qui usiam eius ad id facit deteriorem, id autem alias in toto corpore, alias in parte accideis ς ῆψs nam totius corporis morbus est febris,partis, ut coecitas, licet homo ita natus sit, eκl. 1 .F. sciendum, & Lob quae vitia,& seq. de re iud.& glo.in d.S. sciendum, in verb. dixisse morbum dicitur spectare ad debilitatem corporis, & eius temporalem, imbecillitatem, vitium est in animo perpetuum impedimentum, & ex l quaesitum, se de re iudic.& Hostita
declerico aegrotante. t Q.:3 7 Aetas pariter suam excusationem inducit, & duplex habet extremum, unum continet C. minorem excessum a s. aliud maturem to. anmrum, qui a munere tuteis immunes sunt, 'ux δ se Inaeeod. s. item minor, & in tit. C. qui aetate se excusant. Milites non tantum excusantur, sed nec volentes, admittantur. Inst. eod. S.item, etiam . mitrita, quod verum dum. militiam exercent, de sunt in expeditione, sed secus de vetera. . e. t - nis, qui semper eXcusantur, nisi pro tutela alterius conueteratu, l. sed, & milites, S. I .Qde - excusat. vetur . De vetermis uiua dicetur.
106쪽
3 9 i Jzaliae excusettonum causae, ut in titide excusat. tui. veluti administratores rerum diit ante uilici', inst. eod. Litem diu , l. administrantes, is eod. & qui publico ossicio fauguritur, inst.eod.S.& quin i .non t4turn, S. sane, iLeod. Habens litem, cum pupillo,prae- 'Titin omnium bonorum, inst. eod. S item propter litem.Pauper,qui suis laboribus vivit, S. sed & propter paupertatem.Rudes licterarum, qui poenitusdegere,& scribere ignorant, & inepti, circa peritiam regimidis, inst.eoaesuintiliter, l. Athletali f. fin. E. eod. 'ut si syperueniunt inimicitiae, aut antea aderant, inst.eod. Litem si propter inimicitias, inimicitiae, & l .spadonem, S. i.ffeod. at maritus a tutela siue sponsae excusatur, inst. eod.f.
item non recipiunt, i. I.S.fin.ff eod.
o Ne pupillorum patrocinium desereretur, sub huiusmodi excusationis causa, ideo tempus tutum ibit ad excusationes allegadas, primo dierum quinquaginta a die habitae decreti notitiae, i. quinquaginta, Ede ex cusat., Q de excusat. tui. qui si in d.tempore causas proposuerint, usq; ad complementum quatuor incnsium computatis diistis diebus f o. ρο- terunt excusationes propositas iustificare, ex d. l. quinquaginis in seci & Elo.& Sylvest ind.S. qui autem, inst. de excusat. tui. At si Lerint absentes saluis dictis s o.diebus pro quolibet vigenario miliario datur una dieta hoc est si minor fuerit distantia, etiam unius miliarij ead.dicta conceditur, l. itinere, T de verb. signis & istis dietis exceptis, datur etiam mensis spatium 3 o. dierum, unde si quis: per centu, & decem milliaria ab fuerit prius quinquaginta dies habebit, deinde decem, postmodum dies sex, ad rationem et O. millia riorii
pro qualibet dicta,& si longius commorabitur, idem tempus retinebit alua tantum dieta, pro ratione milliarioru, ex eod.S.qui aut, inst. eod. 8c sic vi deterior coditio illius, qui longius distat,3lo. ibi in verb. copulari,& legitur tu tit. C. de excus tui. & eorum temporum. Qui falsis excusiationibus niteretur, non erit audiendus, inst. eod. S. si quis autem, & l. I. C. si tutor, vel Curat. falsis allegationibus excusatus sit, falsa allegatio dicitur ubi veritas fuit dolo mutata, cum falsitas sit mutatio veritatis, Auth de fide, instaeoll.6. in prin. glo. in
Ai d.S.si quis autem, de l.quid sit falsum, Ead i. Cornel .de falc ibi Bata& latius de falso, insta
lib. s.dicetur improposito, pro mutatione veritatis simitur. Si tutor excusatione non repellitur, confirmatur a Iudice, hoc est approbatur,ut seruet, quae tenetur, Host. in cap. a. de ofLlcg.& habetur in tit .st de confirmat. tuti vel Curati & sic Aa confirmare sumitur pro approbare,& in quibus casibiis fiat ibi legitur; In tutela testame taria non requiritur Iudicis confirmatio, l. a. l. qui a patre, Teod.inst.de se speia tui.S.I.nisi ex testamento nullo, vel inualido, vel si plures testamento dati essent tutores,& nemini d terminata administratio, tunc I udex decernere debet administrationem, uni, vel pluribus ipsorum, inst.de satisdati tui. S. sed, de si testamento, l. testamento, cum l. sequsde t stamen. tui. l. 3. Ude ad min. tui. I.legitimis, S. in lesitimis vers. an igitur, T de Ieg. tui. Bart. in l. tutor, tenet quod testamentarius debeat confirmari, per t. ff.de aur. tu nisi testator remis rit, at Iudex testamentariam tutelam non confirmat, sed administrationem decernit. Legitimi vero confirmantur, sicut dativi, l. tutores, Q de administr. tui. i. tutor, qui repertorium, is de admin.& perie. tui. & Bart. Lfin. C. eod.declarat ea,quae tutor tenetur ante administrationem; de his plura alibi. Tutor confirmatus satisdat rem pupilli saluam fore, & hoc potius legitimo, quam alio
tutori conuenit t. legitimus, I. T de legit. tuto. licet hoc omnibus videatur conuenire,
rem pupilli, saluam ire, l .sed si ad praesens in fine, Trem pupilli, saltiam sere, & d. l.legi
timus, at magis legitimo, quia testamentarius probatur a testatorridativus a Iudice, i. non dubium, L non omnium, C.de tui.& Curat. sed tunc dativus,sicut legitimus, satisdat in con- 3 firmatione, rem pupilli saluam fore, & illum indefensum non relinquere, i. fin. S.defensionem, C.de administri tui.& ex glo. in d.l. tutores,& l. qui repertorium, ff.& Qde administritat.& de his latius,in tit. inaede satisdatione tutorii, S. I .latissime legitur,confirmatos tui res satisdare debere. Est autem satisdatio aduersario pro eo,quod petit ita cauere, ut is hoc
nomine securus fiat, datis fideiussoribus, i. s .fs qui satisd .cogant. licet loquatur, ibi de iudicio sisti. per Procuratorem satisdandum esse, ut ex glo. ibi tamen idem colligitur ad Dii
107쪽
renisurifluvia tutor tenerin satisdat e rem pupilli saluam sere eu fideiutarilare, glo. in s.
r. iiilheod per t.non quas iii rem pupilli saluam re, & in eo, isde fideiussi tui. vel Curat. sicuti diuersimode praestatur a Iure, dc etiam municipalis, ita non semper uno sumitur se su, aliquado in pignorum praestatio, l. promissor stichi in finh dec6ini. pecvn. & ibi Bari & iri l. praetoriae, de praetonis stipulat.l.4.& Li . iis sati Q. cogat. ita intelligitur aliquado, cum fideiussoribus, aliquandorum,nex glo.in ah i .sBqui satis coganti& glo. in l.diuus, Kde haered. petit in verbo istisdatio. 8c Bart. in auth. de execut. num.3.& in L quoties,nu. r. 44 C. de dignin lib. I a. ponit regulam nullum suo nomine conuentum ad satisdationem, tem neri, sed lic si alieno nomine vocaretur,continetur satisdatio rem pupilli saluam sere prae-
.id,' . edicticita cautum Bit, ut in titiis rem pupilli saluam fore saluam dictio est riur-re. uatiua praecedentium, glo. sing. l.item labeo, st. Ei mil. herciscun.; sic tutor fideiusseribus sa-que tisdat hona pupilli reseruare integra pro pupi lio, fideiussoribus, de est ille, qui alien1 obli e 45 gationem in suam recuit, vel suscepit fidem , & dicitur quasi iussit alterius ponens fidelissem, inst. in princ.de Metuis& l. i. & 2.1feod.& de eo latius suo loco, nam hic sat est pro intelligentia praepositi tituli Qui teneantur ad huiusmodi satisdationem, in loco materia c. rum dicerunQvi satisdare recusauerit,ad tutela, vel curi non admittitur a iudice, nee con-'firmatur,nec illi administratio decernitur, l. i.C.de tui. vel Curat. qui satisdatione non de- dedetix. 67 dcrit intellige, de his, qui tenentur, secundum gloabi, & gesta, abiq;ea sunt ipso iure nulla, l. in dubium, Qeod.qua de re tutor tuc solum modo, quo tempore sunt peritura exerincet, vel praeiudierum mineta pupillo inferrent, i. fin. C. eod.at si inopia satisdare non po
terit, a tu a remouetur, I. cum tutorem, C. eod. ii p. in qua satisdatione promittuntur, secundum Ang. ing. I.num . . insta Dd. tit. pupillum indefeιasu in non relinquere. Ma
o Inuentarium facere, di recipere administrationem de Iudicis mandato, & ex S. sciedii in, ... inst. eod.& Sylvem ad glo. in verbo stubsidiam a) li testator alicui ex pluribus tutoribus administrationem commiserit ille satisdat, S. sed, & si ex testamento, Inst. eod. l. legitimos, g. .' y in legitimis Ede legit. tui. l.si plures, ff.de ad n in ist. 8e potest tui.si se Stion deputauerit,
tunc unus non cogit alterum, sm osten, si nullus offert, coguntur a Iudice eligere admini stratOrcm,& sorte non erit extrahendus, quia a iure hoc non est expressum, glo. muniter
probata, in S.sed, &s, Inst. d. unde Iudex debet date modum cui administratio sit concedenda, ut in *.sed, & si, instit eod. l. testamento, cum ii.sequente, Ede test.tui. & l. r. Ede administ tui. & habetur in fit. C.de diuidita tui. & donec administratio non erit diuisa diuidua rii omnes tutores, aeque principaliter tenentur, l. si diuitio, C.cod. Est autem diuisio innume- - 3 ohilis materiae breuis compositio, glo. in g. i. Inst.de obligat. Sic de pluribus tutoribus eligere unum,& potius dicitur diuisio, quam partitio, quia illud est, ut genus in suas species, partitio totius in partes, licet aliquado unu pro altero sumatur, l. stipulationes non diui-diintur, si de verb. obligat. Quapropter ante decretam administrationem insolidum om-ε 'idur1- nes tincntur, l. I. C.si ex pluritantin. vel curata sed fisa diuisione unus non conuenit pro
VM ' ad nilnistratore, his. eod. Arre ingistratus negligens fuerit in dandissideiussoribus veIminus idoneis, ipse actione subsidiaria tenem , Instri satis curat. S. stiendum; Plures dictio tres ad minus cxigit, glo.sing.ing.& ispe, Autla.de trient.de semis . aliquando signi si cat plura, secundum iubi inam matcriam, I.sed ea isde leg. & duo non continentur solii. sed tres, cap. prudentia, de off. deleg. Sic ad plures quam duos, cap. a.de filiis presbyt. ibi Archid.& extenditur usq; ad centum, l. unica, S. v bi. C. de cad. toll. De hac dictione vide Bart.in l. seruo, de optione Ieg. s. die. Tunc his peractis, decernitur a Iudice administratio,&tutoris periculo, bona pupilli remanent. ut in tit. E.& C de administratione, , periculo tutorum ; sumitur autem admittit. 1 anistrario diuersimode in iure, aliquado csi dignitate, vi l. i. ff. de ossi. praesid. cap.cum illis, de praeben. Aliquando pro iuri idictione, sic pro Iudice, Auth. ad hoc, C. de Iudiciat hic sumitur pro officio tanthm,l. alienam, C. de procurat. & in d. tit. sic plures species adiuinistratorum, veluti Rei puta ut in C.eod. tit. Principis Tutorsi, & similitum, ille dicitur Admaistrator, qui alterius negotia gerit, glo. in rubr.Cde adminissiReipubl. lib. 1 a, Inde
108쪽
In te cui pupilli bona sunt commissis, dicitur tutor, de administrator pupilli.
Periculo pariter eius manet, si ci iid culpa, vulcausa, eiusdem damni patitur pupillus.vileg. damni, is de damno insecto, tu princ. Periculum est nomen generale, & continet 1 3 etiam casium fortuitum,uti speciem, Dec. in cons. I s a. nu. a. sic stare periculo alterius idem est quod sub fide custodia illius se committere, qui de administratione sua obligat bona si quid damni pateretur, ur ex Stit.colligitur, & ibi l. I .in princ. Propterea tenetur mcere inuentarium bonorum pupilli, & si ammisitat, repelletur tutor ab agendo, & remouetur tanquam suspeetias, s.fin.Qde arb. tui. l. 3. f. qui repertorium, Teod. & contra ipsum iuratriur mal em , l.tutor qui, ise . I. n. C.de arb. tui. nisi inuentarium esset remissum
Si quis autem tutelas assumeret, hoc ordine praetermissio dicebatur falsus tutor, ut in tit. f. quod falso tutore , aut gestum est, ita legitur in edicto his verbis; sin mura .
s 1 media contra dololum tutorem, aliud contra eum, qui uolo fecit, ut non tutor auctorit tem tutoris interponit; Tertio, datur restitutio in integru, contrahente cum pupillo, ideo falsum dicitur, quod caret veritate, cap. tua nobis, de pis vic. aliquando sumitur pro iniusto, S. ead. Instit.ex quibus caus man. Falsus tutor dicitur, qui tutor non est, I.Paulus, Rde verti. signis. Sic fallitas est mutatio veritatis, & tria requiruntur,mutatio veritatis, d lus, 3c alteri noceat, i. quid sit falsum, C.ad i. Cornel. de falso. Legitime accepta tulcia, tutor sua utitur auctoritate, & praestare auctoritatem est probare id, quod agitur, ut suum effectum sortiatur, l. etiam, E de aut. tuti unde pupillus nil isss agere potest in suum praeiudici si sine auctoritate tutoris, Inst. eod.S.I.& I.obligari, ff. eod. auctorii l.pupillus, st. de acquir. rer. dom. bic consenses tutoris requiritur ad authorandum actum 37 In alienationibus bonorum pupilli, tria sunt necessaria, scilicet Iudicis decretum, causa sit ii ista, praesentia tutoris, & eius consenses auctorantis, i. fin. C. si propter puta pers& intit.fide rebus eorum, qui sub cii tela fiant. V V V rebu--- Si tutores inutilia gesserint contra pupillum,&utilia praetermiserint, suspecti tunc ri putantur in tali administratione, ut in tit. Inst. ε& C. de suspectitutoribus; nam suspectus
1 8 dicitur. qui non ex fide administrat, Instde suspect. tiu S. sus istus; & talis suspicio nasci-ltur ex moribus tutoris, non ex lacultatibus parilis, sic traiidolanta, & callida conuersatio in in rebus pupillaribus tutelam non commendar, l. r. C. d.& l .suspectus, Teod.& induciis tur hoc ex l. I aaabularum, Inst eod.S. I. & d., suspectus. percipitur culpa ex actu adminia strationis, Sylve ad glo an d.S. suspectus, Doct. in d. l. a. C.eod.tit.& talis fides tutoris periscipi potest, tam ante administrationem, quam postquam fuerit decreta, & satisdatio non mutat animum malevolum, Inst. Cod.9.nouissime, l.suspectus fieri, l.Qq l. suspectum Teod. &plures describuntur causae,quibus suspicio mala inducitur, in corpore dic ru titulorum Finitur tandem tutela, ut in tit. inst.quibus modis tutela finiatur finis est terminus, & ILmes negociorum, S.deinde, & S.eo quoq; inst quibus modis ius pat. poti BL sicuti diuersi mode negocia terminantur, ita datur diuei sitas finium, inde dicimus terminare fine Cano '. tard
9 nico ut in cap. I .in nrie de cosang.& allin.Sic mors dicitur finis, ut S. dcinceps auth.de nu Rr pt ijs, dicimus etiam finem celin rimum, ut l. I .F.fin.C.de vel .iur. enuclean.ita tutela multis modis finitur, ut in d.tita quos collige, ut m traelatu materiarum. Finita itaq; tutela finitur eius e stus s. tutoris auctoritas, & administratio, Sylvest. ad sto. in d. g. fin.Inst eodpostmodum tutor cum suum complenerit ossicium, rationem sui muneris puberi tenetur σεο reddere, & si quid dolo culpa lata, vel leui gesserit, ad id obligatur pro indemnitate pu
pilli, ut intit.Ede tutela, & rationibus distrahendis,&ibi l. i. Sic non datur ante ipsam e finitam, l. sed non datur , Teod. & non solum, qui finita aetate pupilli, sed& qui ad tedius V. determinatum datus est rationem reddit. .si tutor, st. d. Ratio pro administratione sumi potest,uel pro scriptura, causa mutuae negociationis, edita de datis,& receptis, Azo in sd-ma de edend. Distrahere est resoluere. l. a. Ede diuort. & f. pen. Inst. de obligati ex quasi contractus;distractus; dicitur cotractus,quando erit resolutus, sic agitur de diiselutione tu . ar,x mutuae negociationis,ea de causa cotracta ut in toticorpore d.tituli legitur. δε--
109쪽
INiva Tutela, subinta at Cura, l.quod habet in princ. Ede tui. l.curator, fisside tui.& curat.& durat usq; ad 13. annum completum, S. I. insinde Curar. oliai non minoribus, sed dementibus,& furiosis ex lege lectoria concedcbatur , at Marcus Antonius philosophus primus, aduliis Curaυ rivit. Sylvest. in add. ad glo. in d. f. r. Inst. e .lic Curator datur ad bona, Bart. l. de Curatore, C.de curat. bonorum dand.& eo nomine sumitur cu-3 x-,pro tuccia bonorum, l. etiam, s. ex causa. Ede minoribus,& quia labor est praedicta age- , ideo cura nuncupatur, & dicitur, quia corurit, Auth.de haeres. & falcid.in princ.Cap.siquis Episcopus, a I .q. I .ponitur aliqua do Curator,pro ratione Curae,i.minor, Ude mino
aliqmim pro Procuratore, in d.l.de Curatore, vers.& si qua, & in Autlese trienti& semisese, , si vero his. 4 Datur Curator minoribus a s .annis, tam masculis, quam taminis, qui propter aetatem sta tueri, seu curare nequeunt, ut Instit. eod. s. t. & hoc duplici modo, vel generaliter ad omnia negocia, vel ad certas causas, Δ tunc minor Curatorem gerit, Inst. eod.S.item inuiti, di ex glossi ibi, & sumitur tunc tamquam Procurator, & curare est bene negocia ali na administrare. Datur etiam,& prodigo, atq; furioso, Inst.eod.s.furiosi, solet dubitari an dicatur legimus Curator datus minori iurio , dicitur in d6. furiosi, Inst id quod, ex l. r a. tabularum, ita disponitur, & ibi glo. notat, quia in his dii us casibus, tantum datur Curator legiti- . - attamen veritas est,qod impuberibus non datur legitimus Curator, glo. in S. I. inst. deiid iussituti in vurbo puberes, sed fit ri ossi tantum ,& prodigis legitimus Curator dece ni r d ' communi tenet, Sylvestibi,& cum eo, Ang.in d. glo.quia in alijs casibus fit dispositi testatore, vel pr. xtore minoribus f 1 s. annorum, sed in his duobus prouidet tantum lax. ut in rit.T& C. de Curat. fitrios necnon prodigo etiam datur curator, postquam fuerit ei interdicta administratio bonorum, l. i . si eod.eκ l. i 1.tabularum, & talis prohibitio fit a 8 Iudice auctoritate legis lo.in d. l. i .in verbo lege) Prodigus ille est, qui sine tempore, &modo ac fine, bona siua diss1csat. l. i. f. i.ff. de Curat. furios.& l .is, cui bonis,ff.de vertaoblises furiosis durante furore conceditur, l. i.ffeod.& causa tutoris Iudex cognoscat, i. obseruare. T. eod. & masculis & taminis iuriosis datur. l. iuriose, E cod. & istis Curator datur non solum ad bona. sed etiam ad salutem, .consilio, ε eod. x o Fui initis est, qui continua mentis alienatione omni intellectu caret,i.diuus,Ede ossi Praesd quandoq: habet lucida interualla, i fin. eod.& l. furiosum, C. qui test. facit 'si.differt furiosis a mente capto, quia ille agit quodam animi furore, mcte captus est magis inquictus, sine sigius exterioribus, Doct. S. I .Ita.de Curat.
110쪽
xx Datur etiam surdis, & mutis, vel aliquo perpetuo morbo laborantibus,ri in d.s.serri' perpetuus dicitur morbus, ubi nulla spes subest sanitatis, i. si cum S. si maritus, is de soluti
matr. unde eo impedimento durante, durat Curat. .
I a Datur etiam in defectum turmis, institi eod. S. interdum, quod multipliciter contingo, a s re potest, veluti M itimus tutor mafiactit idoneus, aut testamentarius, aut quia ad tempus datus fuerit, ut in g. intestam, & s. item si testamentarius, S. item loco tutoris, est fisu 2epta tutela,tutor aliquo impedimento superueniente impediatur ab illius administratione, l. I.*.fin.ff. de tuta& Bis inius, Inaequi test. tui. dar.pot.si tutor habet bona indidersis prouincijs poterit habere euratorem in illis bonis, i .licet, S.fin ffide excusat.tut.LfiixC. in quibus causis habent, tui.item fi tutor erit relegatus, vel remotus, si causa erit tem o 'ralis, datur Curator, Sylvestis gitain d. S. interdum, hoc idem durante excusatione tui ris, Inst. d.S.item loco tutorum, sic collige, quod Curator datur in desectum tutotis Uu rante impedimento, ut legitiis in C.in ilibus casibus tutorem, vel Curatqrem habenti l . e tor, vel Curator dare non potest, & S. interdum, Inst.eod.& ibi, d.l. 1 .& et Datur etiam ad 'unam causam tantum, & non tenetur secere in auarium, ut in l. fin. & l. ad protegendum, C.de in litem dan.tutide sic potest dari ad litem, & negocia, lis pro instatia cauis num stur, IAC.de Iud.properan.in princ.S.I.& cap. I. de procurat. lib. 8c dicitur Ilsa contentionis It i Altiniati 1 3 mite, cap.foras, de verb signifin medio, de lignificat etiam actionem, siue in rem, siue in personam, i litis nomen, is d.& quando res dicatur litigiosa, vide Bart.in l. quamquam, si de acqua pluuiali arcen. l. I.C.de litig.' 'Datur etiam Curator bovis vacantibus, & indesensis ad instatiam creditorum, ut in tit. Ede Curat. borudat.vt dviri latet haereditas, 4. I .ffeod. etiam in bonis viventis, l.de curatore, I seq. s. eod. at iste habet diminutam auctoritatem ab alijs Curatoribus, ut ex glo. inu. c. ii x6 riab.& I. r.C.eod.l. tutor bonorum, C. ad mimic.& nullum miliatrinserre damnum Domi- bon. 4m. no, sine decreto Iudicis, i magis puto, S.ne passim, Eeod.necnon si lis esset, inter tutorem,& pupillum 'im datur Curator, Inst.de aut. tui. Sari.& plure= n Fantur casus.
11 Diisetentia sntct tui stem, & Curatorem tollisi ut ex his, qb, hi prauicta sunt, praesic
tim, quia tutor principaliter datur perseia,curator principaliter bonis, Inst. qui testameto tutidari 'o ad certa, secundo, tutor datur minori I . Cura. minoribus a s. vltra I annis, ut in j i. Instde Curat. tertiὁ: Curator datur ad tempus,&durante impedimento, μ& non solum minoribus, sed prodigis, seriosis, & perpetuo morbo laborantibus datur Cura, tutela vero solummodo minoribus,ccetera cla Curatoribus, a quo Iudice detur. & qua forma latius in suo tractatu dicetur. iMulta sunt ad morem minoriam Q. annorum inducta;cum aetas firma non sit, sic contano indiget, de quia sicilis est illi aetati deceptio: propterea non 'lum subuenitur tutore,&Curatore, sed ad male gesta restituitur etiam, ut de hi allibus se , intit.ε. de C.de mino- r. e. 18 ribus a s. annis ; sic minor est, qu: nondum impleuiri s. suae aetatis an um, cap.raee restiti in inten& ind.tit.de minoribus.Minor annis duplicher intelligitur,vel quia est minor i minor et s. ex cap. in praesentia, de prosat. circa medium, at cautum fuit in iure, contrais Ellacias multorsi,ne quis auderet,se maiorem assemari,cum sit minor,turi tunc repellitur a cis huiusm i beneficio,vt hi tit. C.s minor, si maiorem dixeriti si nor fixo Princeps aliquando indulget minori aetati, & priuilegium concessit, ac si Bisset maior: ita in aetate a o. annorum, vir & mulier I s. eisciatur maior, de tunc dicimus concessam esse 'illi veniam aetatis, ut in tit.C. his, qui veniam aetatis impetrarunt, & ibi, Lomnes, Metrajsumitur pro minori,& pro Indulgernia veniae, vel remissione temporis, ut cap.peccati, de reg. iur. lib. 6. pro impunitate.