장음표시 사용
91쪽
x6 Ne per.incognita transeami dum hominum aetates,& differenιiasquetriiniis a partu , dito exordiemur; nam cum primum naseitur, dicitur misi , cui pias durae '', ad scptennium, l. si infanti, ibi Bartin Bald.C.de iurς delib glo. in Clemn. de homicidio,&anc. ii co tempore, de restri pr. lib. 6. Bart. in i inter illam, E de veru, signis usi inm es di-
92쪽
l.non aliter, , fin. Ede legat. r. ibi Bart. improprie sumitus etiam usq; ad centum armos,
9.i Colligen m Di Dum, V 7, 9s, computari int-tiam; deinde venit pueritia vis . ad I . annum in masculta in foenuna ad I a. postmodum sevitiit adolas tiavsit - es assas usq; ad amum quinqua, geninum senectus ad annos septuaginta; cecrepitas ψ ψ, ns quia senectiis est aliarii aetatum terminus,ll. ut ioterdum, C de sic sanae EccleL-ex gta in proce..ε.Decreti in cap.sac sanctae, hi ver . persecti , at si vadum causarum diuersitates, ita & diuersimo
Tu aurim insentes, pubere iuusem, ti similes, qui filii nuncupantur, pluribus nomimbra uncantur, veluti liberi, filis, nepotes, posthiniit th& cmeri. Io ,αiberi sint, qui ex parentibus ingenuis rudicumux,,.sib hoc nomine veniunt filii, nepotes, & descendentes ab eis usq; ad trἱnipotes, & cceteri, qui posteri appellantur, ii Iuristonsultus,S.parentcs, isde grad cognati, taberorum, st de ver&signiLibi Bart. nu. ao. Abb in Cle praesenti, de baptisnu.side ibi gla.& IMLqui tui test.dari possi fin.improprie continentur trinepotra, ut in d.xparentes, & proprie nepotes,s. ita demum. Instit.de haered.qui ab intesta. deserunt, Isi quis filiabus, sede testamen.tutialiquano stricte pro Gliis tetntum, ut in se .ex Senatusconcorficiano, S. I. inst. L& glo in verbo liberi. s r Filiorum appellasione largo modo veniun*omi Mos amore prosequimur,secundum nominis interpretati et nam Philos graece, latine ,Αmor dicitur, Hiberorum,cum glo-ε de verb.signispropriu autem non veniunt nepotes nati ex filio, l .iusta, se de verb. fgnis
93쪽
odiosam restringitur, vel ampliatur, Bart. In d. l. liberorum, &'quando v antprima imi, vide gles ind. fin. Inst. qui tundari poss.Bart.in I.qui filiabus; ati θicumur etiam viij,tam nati, Mam nascedi de proximo, sicut posthumi, quoad eorum commodum l.qui in utem
si Posthumi, qui post humationem patris Hascuntur tunscii pblliint, gIo in s sui autem.l
stit.de haered. qui ab intest.deserutitur; improprie, qui natus est, post te tametsi . 26. I. isde iii iustorripi.test. Sumitur et aliquando pro eo,qm est in utero, i cum patre, '.dς neg't .gest. l. si nemo, g. - fide test.tui. iunii potcst postfiuinus, octo inodsi, quinq; recitat, glutinrub C. de post haerea intest. cceteros declarat ius, in riib. ff. de lib. di de postli: primo, qui Post testati ictu est arrogatus, vel legitiinatus, seculo, si testator post testametu ingrediatur monasterium, Doet in Auth. si qua mulier, C. defcr. sanct.eccl.tertio qui nascitur secto utero matris, i. quod dicitur, aede lib.& post haec ex Iaseu glo. primo, nati pin mortem patrisssecundo, nati post testamentum, ante tamen mortem, l. s.S diffde iniust. test.terti arroga, tus filius post testamentia; quarto, arrogatus post Hortem Aut qui a tunc essicitur siub Ampotestates quinto, nepos Aut inbriete filio. I.filius a patre, S. i st.de lib.&yosth.& ibi Sal ci. Ius, & alii Doctores, licet quidam tertium inodum negenr, & veniunt omnes fili j , αε nepote', indri fin.lin.qui ibi. dari. Disserentia posthumoria haec est, quidam dicuntur sui, quidam alieni, s. post humum, Instit. de legat. alienus est, qui iner suos haeredes nascitur,tamsi testatoris heres factus no est, Ied ius est,qui fictus est heres, ex glo .in d.s posthumi. t Posthumi appellatione cotinetiir filii l. alieno,s.1 .fide fideicom liber.& s pcn inst. quitelf tu dar post l. si quis filialdius fi de testiui.de his vide etiam Bart. in l.Gallus, s de lib.& posth. Alex inrubr.Ede posth. haered. inst. Bald in I posth. Ede inius . rvpt. testas .cet in numero singulari proferatur posthumus, tamen, si plures nascantur ibid.cotinentur, l. qui filiabus, S. I. Ede leg. i. nisi memus in materia odiosa exhaeredationis, i. .f. sed,& si ibi Bart.ε de vent.in post .mitten. dc veniunt legitimi, & naturalistantum, l. placer, E d lib. 8c posth. at sub filiorum appellatione non coiitinetur posthumus insolestate, nisex quadam extensione, ut in dispotitione stricti iuris. J.fin.fide assig.lib. dtinpiantur in sit.S
33 Poster tum autem nomine continentur Rijζεt descendentes, ut in d liqui filiabus, & l. IuriscpnsS. parentes, Bart. in l. item Praetor, Ede sui; & legis haered. sed continemur liberi non liberti, l. quod his verbis. g.idem testator, E dbleg. 3. nee veniunt nati ex sceminis
3 - Istorum filiorum datur alia differentia, nam quidam sunt legitimi alii naturales, alij lo
gitimi, & naturales, quidam nec legitimi, nec naturales, ut spurij adulterini,& nati ex ita. 3 3 cestuose coim,dc sic septem numerantur inretis, Inst. de adopt.f. i . ibi glo. in verbo natu in tales & luem ibi ita diuidit. prima speeici est legitimorum, & naturalium. Secunda est
naturalium tantum. Tertia est spuriorum. Quarta, qui ex damnato coitu nascuntur, S. fim Auth. quibus mod. nat. esciant sui. Quirita est legitimorum tantum, de quibus in rit. de - adopt. Sexta legitimatorum. vi Issim Instit. de nupt. Septima est spiritualium, unde filiorum appellatione aliquando continentiar silum naturales,& legitimi non adoptiui, l.sius tutor, ff.de ritu nuptiara s largo autem modo sab eo nomine continetur, tam iustus, quam vulgo quaesitus, i. et .in princ. ad Tertul I. proprih de Iusto tantum intelligitur, l.filium.εω his, qui sui sunt,uel alieni inris,l. Lucius, S.fan.Edeleg. I. I.vxoris, fi testan cnto, fide Iese 3. & iuris praesumptione praesumitur quis natus ex viro uxorato, in d. l. filium, l. si vicinis, C.de nupt. Continentur etiam naturales, Ze in seruitute concepti, I.si quid, ff. de leg. r. l. Lucius, s Damae, Edeleg. 2.in fine, quod verum in fauorabilibus, secus in odiosis. Insi quidar. tur.poss.s.fin.& l.fin. f. de haere. de lib. unde secundum diuersitatem causarum, ita diuersimode sum utur, nam aliquando venit etiam adoptiuus. l.adoptiuus, E de ritu nupt.l. I. isde lcg. praestan. Imm6 venit & extraneus haeres, l. liberorum 6.fin.ffde ritu nupt. largo
modo continetur etiam Distipulus sub nomine filiorum,ut exponit glo.in I. I.circa princi
94쪽
Dilucidatio VlII. De Liberis. 6
C.de excusati artae. lib. t o.& dum fauorabiliter agitur continetur etiam filia, S. r. Ruth.de non elig.secun I nuben. appellatione, se de verb. signifLsiquis ita, in princ. ff.de test. ius: & ita veniunt omnes iliari descenderes, & posteri, ex d. l. qui filiabus, isde legirimo, licet vulgari sermone cotineatur tantu filij primi gradus, S.pen. Inst.qui dar. tui.possitandene plura,extra instit. dicamus, cocluditur habito respectu ad diuersa sic diuersim E sumi. 3 6 Naturales liberi sunt, qui ex concubina nascuntur, & ambo sint soluti, l.humanitatis, C.
de nat.liber.Auth.licet, C.eod.& Auth.de incest. pl.f.dubitandum, ces i. a.& Auth. viii. ceat matr.& aulae, S.ad hoc, & l. I .ffide concub.& in tit. C.de naturalibus liberis. libetis. 37 Nuncupantur naturales, quia illos natura tantum genuit non honestas, cap. liberi, 3 a. q. Iure naturae coitus ad procreationem induetus non erat prohibitus, sed diuino, & humano iure fuit damnatus, ideo naturales ad differentiam legitimorum, qui oullo coi tu naturae, sed virtute tantum legis appellantur, vel naturales dicti quasi filij naturae copula,sci. 38 licet tantum interueniente,ut in s. 1.Inst , iure nat.l timi filii sunt, qui priuilegio legis fiunt, & duplici sint in disseretia quidam sola legis institutione cesentur sicuti adoptiui, vel 3 9 arrogati, quidam legitimi, & spirituales, ut leuati ex secta Baptismo, vel Confirmatione,& filiore legitimorum prima ψecies continet legitimos, & legitimatos , ita prius de adoptione, sta arrogatione dicetur. 4o Adoptio est legalis actio ad solatium eorum, qui liberos non habent naturam imitans, ex glo. in S. t .last. de adoptain verbo adoptio, & Sylvest. ibi duplici modo asserit adoptio- ει nem describi posse generaliter, & specilliter, generaliter est actus, per quem auctoritate tutis ciuilis, qui filius non est instar naturae filius efficitur,specialiter,en actus, per quem qui
in alterius potestat est,Imperio magistratu initar naturae,alterius filius eiscitur, c5currem te naturali vinculo in potestate non concurrente habilis adsuccedendum, ista generalis d scriptio duo dem5strat, Armate,& finale causam, sorma est ipse actus autheticatus a iure ciuili,ut seu consequatur effectu ; finalis est ad cuius effectus inductus est actu ut qui filius no .
est esciatur filius, & in hoc ius natura voluit imitari, specialis vero demonstrat plura conis currentia in adoptione; primo, persena, quae adoptari potest dum dicitur qui in alterius potestate est secundo, quae serma siti seruanda, ibi Imperio magistratus; tertio, quae persena potest sibi adoptari ι quarto, essectus adoptionis. a De primo datur regula, ille potest adoptari, qui in alterius potestate existit, Inst.eod.S.
Imperio, & hoc ad di rentiam arrogationis, ut in S. Imperatoris, Inst. eod. 3 De secundo datur forma, dum dicitur Imperio magistiatus ad disserentiam arrogationis, quae a populo concedebatur, secundum GellLlib. s. cap. is.& Pontifices olim adoptionis causas iudicabam, illis probatis lex curiata edebatur, & forma promulgandae legis in ea seruabatur, adhibito oratore, qui pro adoptato verba ficeret, & ita Cicero pro domo sua orauit, ex Sylvest. ad glo. in s. r. Instit.de adoptare Paulo manui de legibus Romanorum. Concedebatur, & rescripto Principis, vel coram eo, aut Magistratu ab eo delegato,glo. in d. s. Imperio, Iastita eod. unde deficiente Imperatore, deficeret & adoptio de iure ciuili,secus de iure Canon. per cap. licet,de foro comet.Nunc vero apud omnes Magistratus potest adoptari cuiuscunq; ordinis etiam defensoris Ciuitatum, gloss. in d. S.Imperio, per Auth. de defensCiuit.*. nulla.coll. et eo quod est de voluntaria iurisdictione,& Iudex potest praestare suum decretum, quando causae sunt verae, & adoptandus praestiterit suum consensum, & infantilem aetatem excesserit, & sit praesens coram Iudice, de adoptantea. sed,& si pater, Inst. quidi mod. ius pat. pota sesu. l. neq; absens, E eod. Tertio, ponitur enectus adoptioni μ & in hoc antiqua iura differunt a novo, Inst. eod. S. 1.& 9.sed hodie, de iure veteri, ait ibi Imperator; N-μ- arauu es liberimpotestare mma sunt, verum eriaram ct y, quos ex Senat. cons P. Marii, & L. Asirii tempore Neronis, cauetur differre ad inuicem legitimos ex adoptione, ει nuptijs, ut refert Cornelius Tacit.lib. I S. De iure nouo extraneus non transit in potestatem adoptatis,sta tantu descedentes ex linea marernassi adoptarentur a suis simuletibus; idem de ascedentibus ex linea pater misi adoptaret sirus ciscendentes emancipatos; in d. ,sed hodie,ibi glo.& l .cum
95쪽
dio Libri secundi de Personis.
in adoptiuis, C. de adopti quia cum sint sui, amplius siti esse non possunt, necnon quia in
una persona,& naturalia iura, & adoptionis concurrunt& ideo istae praeferiandus est illi, in quem unum latum vinculum concurrit, eo quod duae rationes sunt potiores; extraneus autem non quia adhuc remanet iura naturalia sui patris,quae adoptio non dissoluit, ex glo.& Sylvest. lnd.S.I.Inst. Od.
3 Quarto, unusquisq; qui ad generandum sit aptus adoptare potest, sit aetate adoptato, Nplenam pubertatem excedat annorum I 8. l. arrogato, S. non tantum, l. adoptio, st. d. In stit. adopt.S. minorem, ut naturam immitetur. Foeminae non adoptant nisi ex indulgentia
Principis iii solatium filiorum ammisorum, S. Deminae, & g. in pluribus, Inst. eod. l.muli rem, C. eod. illi, quibus interdicta est copula, nec adoptare possunt, Abb. in cap. vesco, de Cognat. leg. Talis adoptio non fit in fratrem, l. nec etiam, C. de haered. Instit. nec fieri potest in patrem, quia hoc esset contra naturam. Receptio alicuius in domo sua, ut in filium, qui di-Xcrit, Accipio te ιn sitium ti non inducit adoptioaem, omissa larma tradita, I. non nudis, C. de probat. Abb. in c.vnico, de cognat. leg. 6 Arrogatio est alia species adoptionis,& est actu per quem qui sui iuris est,principis amctoritate instar nξ filius efficitur,dc in potestate,Sylvest.adgl. in d.S.I.Inst. eod. ex quibus 67 notatur, quod ille arrogatur,qui sui iuris est.ad disseretia adoptionis, ut ing. i. 24 3. Inst. edd. & fieri potest etiam a patre familias cum filijs suis, Inaeeod.S. illud,& l. a.*. hoc vero, I.arrogato,st eod &siiij arrogati habentur loco nepotum, apud arrogantem, ita Augustus non prius adoptauit Tyberium, quam is Germanicum adoptasset,& statim facta adoptione, seu arrogatione, Germanicus fictus est nepos Augusti, ex d. g. illud, Inst.eod.& l. a. f. hoc vero, ffeod. unde ille arrogatur, qui liber est a patria potestate, aut morte, vel emancipatione. 8, Olim fiebat arrogatio non principis auctoritate, sed populi, g. Imperatoris, s.cum sit, 49 Inst. eod.si impubes rescripto Principis arrogaretur I praemissa cognitione cauis, an expediat pupi lio, ut in l.si pater, S.in arrogationibus. Nec ei, s.fi.eum 1 seq. E. eod. veluti con- o iunctio sanguinis,aut necessitas prolis suscipienda , in d.f. fin. & tunc verbis debitis fiebat.
go, ista verba populus proferebat, & dicebatur arrogatio, quia roganti populo his verbis Inst. T C, fiebat, & erat praesens arrogandus, ut ex tit. E. C. dc Instit de adopt.arrogans natus esse de-- 'v' s i annos, in l. si pater, S. fin. E. eod. Effectus arrogationis est traducere in potestatem arroganti S, tam persona arrogatam, quam filios si habet & sua bona, Inst.eod. S. illud,&
Differunt ad inuicem adoptici, & arrogatio in multis, ut colligitur, in s. in multis Instita eod. primo, quoad modu,in adoptione rcquiritur auctoritas, cuiuslibet magistratus competentis, apud quem sit merum, & mistum Imperium, l. r. C. de adopti in arrogatione, ut est Principis auctoritas, Inst. eod.S. I. secundo, in arrogatione requiritur consensius expres sus arrogantis,& arrogati; in adoptione susticit consensus unius tantum adoptantis, i. a. l. 1 1 in adoptionibus, is e se. tertio, quoad personam arrogatam, nam qui sui iuris est arrogatur, adoptatur, qui sub Patria potestate est, necnon arrogatus transit una cum bonis, & liaberis suis in potestatem arrogantis, ex d. l. a. S. fin. sfeoci.& g. illud, Inst. eod.secus in adoptione, nisi in casu, de quo supra, ex d.S. si vero, Instit. cod. quarto, arrogator tenetur satis dare, de restituendo bona arrogati quibus, de iure, i. nec ei, S.fin.ff. de adopt. quinto, arr is ratus habet in bonis arrogantis Iegitimam, & in cassi emancipationis, vel ex haereditationis sine causa, acquirit quartam partem, glo. in l. si arrogator, is eod. coetera cum sint de materia suis in locis dei larabuntur. 14 Alla species est filiorum legitimatorum; est autem legitimatio, secundu Bal.in l. I. C.de iure aureorum, annui . num. I .& a .natalium restitutio, ac Principis donum, & nullius inserioris, per Autruquibus modis, natietatan.sui ,-vero is, quia legitimatio deducit de n6 esse ad
96쪽
Dilucidatio V III. De Liberis. 71
esse ad eta naniraliter loquendo, & est veritas sermaliter, sed ciuiliter est fictio. de veluti in integrum restitutio, comparaturq; filio postliminio reuerso, secundum Bal. in l. eain li
3 ue Requisita ad legitimationem tangunt, in glo.& Sylvest an g. intestatorum, Instit.de hae red. quae ab intest.deiseriin verbo iustus veluti sit procreatus, ex muliere libera, cum qua
non ne prohibitu contrahere matrimonium, ex unica concubina conficiantur instrumenta dotalia, nec sit inter ipses tam dispar cond.quod honeste contrahi no possint, ut in Auti
quibus modis nat. Cisciant. leg. . quia, mo
ue 6 Duplici modo legitimatio celebratur,veluti si per Principem, aut subsequens matrimomum , & fit, tam de iure ciuili, quam Canonico, de iure ciuili pluribus modis filii te timantur. Primo, dum pater naturalis nullum habens filium legitimum tradit filium suum naturale curiae Ciuitatis suae, Inst. de nupt. s.fimidem . si ollari seruitio Principis,vel P s sidio Prouinciae, tunc ex ista oblatione eruitur legitimus loco meriti filij, secundum glo.
in d.S: D. in ver curiae & pro curia intelligitur ordo incurionu, nam Decuriones erat, ut Senatus municipalis, qui fungebantur in municipijs eo munere, quos Imperator pluru bus honoribus, & priuilegijs decorauit, praesertim, ut naturales filis, per oblationem eis cerentur Iegitimi, egitur in nouella Mariani, & l. communis, quae hodie impressa est in C. Theodosiano, & tales dicebantur Curiales, at pater ea agere non poterat in praeiudicium aliorum filiorum, l. seu liber.& l. si quis,.C.de nat. lib. Secundus modus, dum pater Oiser bat filium naturalem Imperatori, & efficiebatur pariter curialis, I.si quis igitur, Aut. quibus modis nati edici. sui. Tertio quando pater naturalis filiam suam naturalem dederit in matrimonium officiali Ciuitatis, unde est oriundus, i s. l. si quis, C. de nat.lib. Quarto, si filius naturalis patre defuncto, nullo alio contradicente viserret se ipsum curiae, ex d. S. si quis igitur. Quinto ex rescripto Principis instantibus precibus parentum, ut filij naturales legitimandi fiant succcstares, S. illud tamen Auth. eod. Sexto, cum pater ita declar uit in test. quod sibi succedat, quo casu si deinde filius iste supplicauerit Principi post mortem patris naturalis, α ostenderit ei testamentum patris, & tunc Princeps connrmauerit huiusmodi testamentu, tunc ex beneficio Principis efficitur legitimus haeres, g. si vero, Aut eod. tit. Septimo dum pater in suo ultimo testamento filium illum nominat haeredem, & instituit, Auth. item si quis, C.de nat. lib. Octauo, quando in publico instrumeto nominacset eum filium suum, nec diceret naturalem, Bal. in caninmotuit, de elect& glO. in cap.per
tuas, qui filij sint legitimi. Secunda Dcies legitimationis fit ab homine. Prima fit, ab Episcopo ad ordines sustupiendos. Secunda fit, per Papam ad ordines, beneficia, & dignitates. Tertia fit ab Imperatore, una alio principe, non recognoscente superiorem in temporali ' per Doct. ind. c. per tuas; & sic potest legitimari ad successiones, & honores in terris sui Imperi j, glo.
s 8 :i Requisita ad legitimationem ad hominem, ponit Abb. in cap. per venerabilem, exi. qui fit. sint legit. sicuti exprimere qualitatem filii legitimandi, pater, & filius cosentiant, Bar. l. in vitae, fide his, qui sui sunt, vel alien. tur.& an pater possit legitimare filios spurios, ipsis inuitis, vide Doct. in I. iubemus, C. de emanci p. lib. glo. sing. in I. adoptionibus, E de adopt. c arto, si pater mortuus fiterit, & vocentur agnati ad legitimationem, & conse
sum praestent, nisi Princeps in rescripto hoc laceret, ex certa sciuntia ipsis non vocatis, notatur in I. r . C. de sent. pas. l.in causa, T de minor. quibus utatur verbis Princeps, vide
apud Bald. in I.si quis, C.de bonisquae liber.
Fit etiam legitimatio per subsequens matrimonium,ut in I. Diui Constantini,C.de nat. liberri in tit. Auth. filij nati ante dotalia instrumenta excipiuntur in his, si matrimonium inter contrahentes esset contractus sine aliquo impedimento, Balda in Leam quam, C. de re dotali, 9 fideico m. num. 24. necnon filij vulgo quaruti excipiuntur, qui nec parcium cofessione sint effecti certi, nat. ex incestuoso coitu, ne matrimonium videatur fouere crimen in alijs, etiain ultimo vitae spiritu celebrari potest, Bald. in Li. eam quam, num. 2 7. Sed non vitet i sitima Duiliam by Coc e
97쪽
illimatio, nisi matrimonium essetvalidum, etiam de iure Ciuit it requisita, ab eo Berint adhibita, secundum aliquos, licet uata in repet. par. 2.cap 8. num. Io. de communi t neat contrarium, quod instrumenta dotalia requisita, de iure Cipili non impediunt, nee conualidant matrimonium, sed requiruntur plur*, secundum f. hoc quoq; ,& f. quia vero. Auth.ut licet mat.& auiae;& ista instrumenta datalia, sunt scripturae matrimonii.&dotiu. 66 Alia species legitimationis fit de iure Canonis ut pete Resi,oms ingressum emitten . do professionem cum enisu, nam tune legitimantun ad omnes ordines, cap. I .de fit. precbyteror. sed ex hoc non dicitur Iegitimatus ad successionem, l. Deo nobis, ta desacta sanet. Ecelec ii 1 si Alia species filiorum est spuriorum, qui ex incestuos, eoitu, non probata alagri bascatur, vulgo, is de stit. hom. sic fili j spurij sunt, non habentes certum patrem, Insi. mipi. g. pen.6ο glo.in L l. vulgo, & capaaqta, exi. qui fit. sint legit. capcad abolendi de sit. precbyt, qui nascitur ex concubina in domo retenta, non dicitur spurius; sed nothus, secunduveriorem sententiam,glo. i M.fita. Aut h. quomodo nat. essiciant sui; Spurius dicitur quasis a sine patre natu de a quodam Burio nomen sumpsisse asserunt pud antiquos. illi duobus literis notabantur. S. P. quali sine patre, ex glo. & Sylvestcin S. I .Instit. de ad LAbb. in cap.tanta, qui fit. simi legit. Plures species filio tum ipuriorum notatur, quida sunt adulterint, lacrilegi, incestuosi, manseres, nati ex scortis, & meretricibus, glos in cap. cum pridem, g. personae, de renunciat. ex s.fin.Auth. quib. d.nat.essician. sui. Auth. ex complexu, C. deincest nupti 164 Spirituales filii sunt ratione Sacramentorum, & reuerentiae ita Papa, uniuersalis pater nuncupatur, Epi opus in sua Dioecesi, Curatus insita Parochia, baptirantes, vel leuantes
de sacro fonte baptismi,&confirmationis, ut in Io. q. I. cap.Omnes,&3.cap. I,&a. 'iεs Sunt & alij, qui legitimi,& naturales dicunturi sicuti ex legitimis nuptiis nati, & in potestate patris sunt, S. I. Inst.de pati pol. l. item, is de his, qui sunt sui, vel altem iur. natura-66 les appcllantur, quia copula, natura tantum operante, concepti runt, absq; alia legis concessione legitim, quia iure Civili,& naturali permittunturi lassit. de nupta ad eorum statum requiritur matrimonium legitime contractum, & filii isti remaneant iub potestate patria, & haec locum habent etiam in matrimonio putativo, cap. cum intet Ioannem, exta qui filij sint legit. nati, ex Clandestino matrimonio legitimi erunt si post matrimonii approbationem nullum appareat impcdimentum, glo.in cap. quod nolis, eod.tit.& cap. a.de Clandest mat.immo si longo tempore simul cohabitarEt, tamquam vir, & uxor de iure ci-67 nili filij eonin, dicerentur legitimi,l. in liber.fide ritu nupt. Inno. in cap.ex parte, de restita spolia Homen. hoc e .utiper cap. illud, de praesumptrat modo, secundum Armam Conincilii Tridenimi sublata est omnis Clandestinitas, sessa . cap. 4 3 3. Hae de liberis. & eorum statu collecta, pto Tironibus si ciant, sequitur de Patria potestate, materia, sub qua fili j, vivente patre, existunt, & eo mortuo de tutela', Curatori- . bus, ac de Privilegijs , vi immunitatibus concessis minoribus, & completa erit tertia huius libri diuisiod: .
98쪽
Mτa et v A M ad Patriam potestatem declarandam descendamus, prius videndum qualiter hoc nomen potesta luetiimode sumitur in iure, velati pro facultate i. quoties, S. in potestate, ff. de noxal. Aliquando pro Dominica potestate, de qira supra diximus in Dilucidatione de Seruis, Se habetur in g. pen. Instit. de his, qui siti sunt, vel alien. tur. AliqKarido pro iurisdictione, qua Princeps circa labditos utitur,l. i. E. eod In Leod S.I. Aliquando pro ea, qua patres utuntur iuri dictione circa filios, ut in tit. lns it.& 'C. de Patria potestate, de qua hic tractandum; Aliquando pro ea, quam Iudices exrecer ''. 2a I. fili. C de ossic. Iud. milit. In ista potestate considerantur pater, & filius; pater est ille que p. .a iuste mi pilae designant, AZo. in siim. eod. tit. sic potestas ista oritur ex iustis nuptijs, Institie .g. t .& l. I aleod dicuntur esse de liberis suis, qui ex iustis nuptijs sunt procreati, ut in
; Est autem ista potestasius quodda patri concessum a iure in filiis suis, ex legitimis nup-lijs natis, ut ex S. i.& a. Inst.depat.pot. Litem, isde his, qui sui sunt, ubi legitur Romanis, tunc tantum huiusmodi potestatem filisse concessam, & extensam usque ad necem filio- ' rum, La. C de pat. qui filios distrhax. Lin suis, isde lib.& positi. I fi.C.de paci pota At modo, se cxtendit ad naturalem aequitatem,& honesta emendatiooem, & ex iusta causa exhγ- redationem, I. qui filios, is quae res pig. l. Diuus Adrianus, is ad i. Pomp. de paricid.& hoc tam sua, quam Iudicis implorata auctoritate, i. fin.C.de emend. & plures notantur casus in tit C de pat.qui filios detraxerunt, veluti vendere, aut obligare tempore famis in .. 2.Mnecessitate, i a .Qeod.& reddito pretio,redimitur filiv,, l. fin.C.eod. Filius patrem sine venia in iudicium vocare non potest, i. fin.Qde his, qui in ius vocan. non licet, nec pater po- test habere cum eis iudicium, l. his, Ede Iud. fallit. ut ibi glosL Item pater, quod acquirit, est filij, Inst.per quas perfnobis acq. g. i. nec filius facit patrem iudicij sine patris licentia, l .si.S.I.ade Donisq; lib.pater sua bona aduentitia adminiitrat, S. I. Inst. per quas pers nota acquir. necnon ciuilis obligatio inter ipsos non cadit, Inst.de inut.stipui.*.item,inutilis eo quod caret effectu suo, I liber homo, Ede verbMblig. sed remanet naturalis tantum, Instide fideiuss. I. item trahitur filius ad patris potestatem, etiam inuito eo filio, l.9.S. hoc autem, Ede lib. exhiben. & si inuito patre retineretur, daretur ei actio rei vendicationis i re Romanorum, I. I.S.r .ssiderei ve . di in tit. E & C de lib. hom. exhib. olim filius non poterat uti alijs sacris, quam quibus pater utebatur, Alciat. in lib. parerg versSacer. nec filius obligatur ad vota Iane patris cosensu, La.S. voto.ε de pollic nec obligatur mutuo, ut ad SenaticonsMaced. item non potest testari, nec codicillari, nisi de castrensibus,ves quasi sine consensu patris, i. pen. C. qui testi fata possi patres ex causa possunt exheredare filios, Auth. xt cum, de appellaran. s. aliud, & Initide exi re&lib.f. i. I tem nec donare potest sine patris consensu, itam is, isde donatamus mori. nec contrahere matrimonium de iure Civili,ex glo.in d.S. I .Instide pat. potisorus de iure Canonico: Fil his emancipatus ob ingratitudine , redijt ad potestatem patris, i. vni .Qde ingratis liberis ; ingratus dicitur,qui . c. 6 parentes conuicij, vel cuiuscunq; atrocis iniuriae dolor pulsasset, ut ibi inglo.&plures numeramur causae ingratitudinis, in d. Auth. o cum, de appelli cog. S.causas, S. si quis, de parentibus, coll. 8.& ingratitudo est virium proueniens ex interiori contemptu, se est redde ere mala pro bonis, a s.q.3. Lex discrentiae: Item pater obligatur pro filio gerente Magistra stilam.
tum ratione patriae potisatis, ut in tit.Qde filio fun. & quemomodum pro hi patet te
r Mater excluditur a dicta potestite, Instde adopt. S. seminae,& l.nulla. Kde suis,& legit. Ux.
I. illud, s. ad testamentum, Ede cotta tis. S.caeteri, Inst. de haered. qualit. & d:fferentia, nisi Princeps hoc concessisset in solatium de mortuorum liberorum,l.mulierem, C. de adopt.
t Fili j intelliguntur sub potestate patrα ut dierum est, & habetur, in S. I aest.depata pota
99쪽
sed nepotes existunt sub Aui no patris potestate, i. ite sane.isde his,q ii sit sint, instit. quibus modis, ius par.pot.solua. S. I. eo, quia qui sub potestate cst, alios sub potestate iubera
ν iurecti illi dicitur inducta, &sic moribus, secundum qylues . adglo. ind Lius: 'Item,t stit.de patapoi. per t. patre, Ede his, qui sei sunt, vel alien iur.& in textu d. S ius autem dicitur proprium ec Ciuium Romanorum habere.filios in sua potestate, hoc intelligitur,secundum glo. ibi de his, qui Romano imperio subiacent, & Galli etiam dicuntur habere filios in potestate, licet diuerit mode, ut in addit .ad d.glo. at hodie sub iure Romanoru continentur omnes Christiani, quia communicatur omnibus, ex l.qui in orbe, fide stat. homis o de legitur, in l.nam Civium Romanorum, Ede his,qui sui sunt,uel alien. ivr.horum autem differentiae sunt istae, quidam patres familias nuncupantur, & isti suae potestatis sunt, siue impuberes, simile modo matres familias, filii familias & filiae sunt illae, quae sub aliena potestate sunt, nam qui ex me, & uxore mea nascitur, in mea potestate est, item qui ex filio meo, & uxore eius nascitur, idest nepos meus, ct neptis, acci; sunt in mea potestate,& pronepos, & pronepotis, & caeteri. Liberantur aut ista potestate fit ij, & similes pluribus de causis, ut in tit. inst.quibus m
quib moae dis ius pat. pol. soluatur soluere in praesente sumitur; pro resbluto,& liberato, sicu cxpedi-ν. Gi., iuxta l. decem, isde verb.oblig. inst. pro socio, S. manet, & ita in praesenti tit. causas au- tui. tem recensere in praesenti nostrum non est, quia materiam tangunt, attamen ne sicco peda II ut dicitur traseamus, explicata, in inst.breui compilavimux sermone:soluitur autem morte patris, nisi superuiueret Auus, ut dictam est, ex d.S. I .inst.eod.item deportatione, instic. I a eod., a. deportatio erat poena irrogata alicui ob aliquod delictum, nam tales delinquentes deportabantur in insulam, qui vulgariter confinati appellantur, & circumscribitur locus, ne discedant, l. I.f. deportatus,ffdeleg. 3. quae, ut patriam potestatem tollat, plura Psystulat, vide apud glo. in d. S.cum autem is, inst.eod.tit.& in d.Lcum autem, at si filius fuerit deportatus, liberatur, quia efficitur, ut peregrinus existens in insula, sib Domini potesta te, idem dicebatur de patre deportato, ex d.f.cum autem, qui se benignitate Principis restituerentur, recuperarent potestatem,ut in fine, d. , .cum autem, quod verum, si ad Omnia restituerentur; secus si indulgeret tantum, glo. ibi in verbo statum. Relegatione non soluitur, sicuti deportatione,quia ista ammittitur familia, illa vero non, ut in d.8.cunt autem,& S. relegati, inst. quibus modis ius pat. luatur, necnon relegatus bona,&Ciuitatem re tinet,deportatus vero non,& comparantur Bannitis, quando non excedunt huiusmodi planam, quia bannitorum plures sunt species, nam quidam comparantur deportatis, quidam damnatis, ex glo. in d S. relegati, & ibi in add. etiam Sylvest. I tem si pater seruus poenae efficeretur, Inst. eod. S. enae, licet de iure nouo nullus ingenuus efficeretur seruus poenae, glo. in d S. poenae, quod verum, si delinquens remaneret vivus, ita ut poena de delicto ess)t semitus, at non seruatur hodie: olim delinquentes damnabantur perpetuo ad effodienda metalla, di ferro ligabantur, & inter istos erat pariter dis ferentia; nam quidam crant damnati ad opus metalli, ut effodere, alij in opere metalli, qui leuiori pondere tenebantur, alij erant positi ad ministerium metallorum, & tales vel erant deputati perpetuo, vel ad tempus, ex glo. in d. f. poenae, quae poenae hodie inde suet dine in abierunt, sed earum vice Princeps triremibus contra illos utuntur,Sylvest.ad glosin d. S. poenae, Gell. in lib. s. cap. . soluitur etiam dignitate, sicuti de iure Civili patriciatu dum militatur, vel Senatoria dignitate, nam tales, quasi Patriae Princeps nuncupantur, &sci ibebantur ennim nomina, vel in corona capitis, vel alio modo, glo in Diiiij fam. Institi quib. ms d. ius par. pol. l. by litest. ibi duas esse species, Patritiorum asserit una, erat antiqui iri m struantium ritum, glos, alia nouissimorum, de qua in d. S. fili j familias. Patricii traiit nobiles Vrb:ς ut dictu in fuit, Sc eo priuilegio Meorabantur, Inst.eod 8.ex constitutio ie. hodie duodecim designantur dignitates, quae propriam potestatem soluunt, gl0. iad s.fiiij familias, vel fin.C.m: de r.lib. I O.
boluitur di dignitate Ecclesiastica, sicuti Episcopatu. Auth. palam, coll. 6. Sacerdotio,
100쪽
etiam liberantur, quando agituri de eorum commodo de iure Canonico, Ialon I. filiae, C de coli. glo. in g. filij, per Lfin. Autb cohst quae dignitate, i. nam quod, ff. ad Moati coacTrebell. necnon per Mon chationem, cap. Indecorum, de ati.& qualit. oo i l. ex causi,
uspenditur seruitute patris, Instit. eod S. si ab hostibus, quia iure postliminii redi je ad
pristinuiti statum, glo.ibi,ςst autem postliminium ius ammulae libertatis recuperandae ab extraneo moribus, & legibu constitutum, glo. ind.,si ab hostibus, per L pol liminium,si eod.& dicitur quasi a limine, & post limine sumitur pro fine, & termino domus, ut supra
i 3 Solvitur etiam emancipati inae, Inaee .s praeterea; est autem emancipatio patriae poettestatis reIariatio, secundum' AZ in sim.C.eod. tit. & dicitur quasi extra manum , hoc est potestatem emisso, ut intit. Moin cip. liberorum; emancipatur filius, quando est sub M mri potestate, manumittitur seruus, dum liberiqtem consequitur , ex eod. AM. in d.loco. . I Modus emancipandi duplex, antiquus,& nouissimus, olim pater fingebat vendere filiv.&efiiciebatur,ut seruus, deinde emptore manu sua mittebat filium. l. liberorii, fede adopta& appellabatur imaginaria venditio, & emptor fiduciarius, udis actus coram Iudice iri curia, & quinq; testibus Romani&Ciuibus celabrabatur, duo alij stabant,& umis manu stateram tenebat, qui Antestatus dicebatur, & ista seruabatur formai Emptor tenens manu filium emancipandum,& altera arsi ita aiebat figo hominem-1.re miratam meum esse aist, Lis mihi esti emptus hoc are obra; deinde percutiebat aere libram, & aes; pater naturalis appella ur ; qui mancipium,scilicet filium accipiebat, ex Boet. lib. i.Topic. h die de iure nouissinio traditur alia forma, ut in d.S. Praeterca:pater conducit filium, vel ne i potem emancipandum coram iudice, qui dicat unicuiq; teri Ueluemancipa ς de cum fire 'rint concordes, iubet patri, ut filium, e manu sua relaxet, secundum An in s. praetere Inst.eod. Potest pater emancipare filios,& nepotes retinere in potestate in bonis filii em scipati, sicuti iura patroni in bonis liberorum d.f. praeterea, & 6.admonendi,& remanet nepos in Aui potestate, g. illud autem, inst. eod. S nemo inuituxcogitur emancipare, quidem, institi eod. 11 3 Soluebatur etiam adoptione, ut in d .f. illud, inst. de adopt. quado adoptatur aliquis de familia, ut emancipatus nepos , vcl alter descendens de linea materna ab Alio paterno, in S. sed hodie, Insiit. de adopt. unde si Auus adoptaret nepotem, iste a potestate sui patris liberaretur, & transiret in Aui potestatem, v sed, & si pater, ins .eod. Is Matrimoni uin non liberat filiam nuptam a patre potestate, i. uxor. C. de cond. inserta Bast.l. I .S.item, si de iniur. sed quo ad onera matrimoni j transit uxor in potestato mariti. SUMMARIVM.t mela quid . I