장음표시 사용
61쪽
4s CORNELII AURELII bellium terrorem; & post plurima annorum curricula, illud vetustate conlapsiam ad per petuam mutui amoris memoriam instaura uerint. Quid de praesidiis dicam, quae in littore maris,ad tuendam sibi Batauiam ab imcursiu Barbarorum, olim posuerunt Z Quid referam de aggeribus & collibus, quos tum in nostrae regionis fiotite,cotra maris aestum; tum in tergo aduersius Rheni excursum plurimis laboribus & impensis construxerunt ρQuid denique loquar de Latinarum Schola literarum, quam ibidem ad Rhenum haud procul a castro quod arcem dicimus Romanorum aperuerunt Z Videntes enim Batauinam iuuentutem procera pueritia, acrique ingenio, si studium non deesset: hnguam eorum sitapte natura exsertam, Voca lem, expeditam, & ad omnia habilem idimmata, & cui extremae non excidunt tenuiter syllabar; nec vox faucibus auditur, sed plano senat pectore; sermoque prosertur expresssior: non potuere committere quin Romano cos instruerent eloquio, quorum indu striam & linguam, sua tum eruditam, sibi adhuc ustii sere siperabant. Nam quoniam Batauia portuosa est, & mare ei apertum, quo ad omnes facillima nauigatione peruenias nationes: credebant Romani; in nullo sibi
62쪽
LIBER PRIMUS. In sibi utilius constultum iri, quam ut Batauo- rum pueros bonas artes omnemque ciuilit, a tem edocerent; ut utriusque linguae siustrali. gio facilius ad stubiugandas ignotae sibi linit; guae nationes perrum perent;& Batavos eo- li rundem iuuenum parentes,ca sipecie in ossi-za cio acrius retinerent, quorum filiis tantama impendere curam videbantur. Iota nanis
ii que Romanorum spes & fiducia totius Ger-n f maniae in fide conseruandae, a solis tum visa ibi cst Batavis propendere; qui iam diu Gemiti manorum bellis erant exerciti. ne si illi Q lj sitan ab Imperio desciscerent; reliquae Te tonum, imo & Galliarum nationes mox s th querentur. Nec multum abfuit, si non fie- a. quenter cum illis Romani principes dissio, mulassent. Propterea enim, & quidem s. quam maxime Iulius Ciuilis praepotens inta ter Batavos periculo exemptus est; ut nons cum Pompeio Belgicae procuratore, & Iulio js Burduno Germanicae classis praefecto, mori. tC abriperetur. Causam rogas Z Ne eius siti' u. plicio, sinquit Tacitus gens ferox Batauorum a Romanis alienaretur. Tam so id j in Romanis Batauorum virtus, tamque ac , cepta fuit eorum fides & constantia. . Hactenus ex reconditissmis Veterum, archivis, vere de vera Batauorum region i potentia,
63쪽
48 COR N. AVRE L. LIB. L. potentia, societate &' gratia cum Imperio, lsatis dixerimus. Reliquum est, ut nunc de nostrae insularis Batauiae felicitate, quae inter duo Rheni brachia sita est, perpauca dicamus. Haec gemina Rheni ostia Plinius HGlinum vocat & Flevum. Illud prope Val, lchriam, extremam Rheni & Salandiae insulam, Oceanum petit. Istud vero circa He lingum celebrem Frisiorum portum, Scproxime Scellingiam in mare praecipitatur
De insitaris Batauilfelicitate, cultu, delitiis ct commerciis, videsnem libri secundi. in quem locum Moysi, Marciani elegantis ima ea de re Epistola consultis re-
64쪽
PTATISSIMA nobis est, mi Reineri , ,irorum .Οmnium candidissime, tuae si grantissimae voluntatis institutio; qua pridem animo d stinasti, mutua Epistolarum vicissitudine, quod corpore separamur, in literario me cum stadio velitari. Conditionem fateor pro mea virili, & quidem amice fideliterque admitto. At cave tu interea, amic rum sincerissime, ne contra te Carneadem
Provocasse doleas; dum quod forsitanquam fieri poterit breuissime tuarum qua monum nodos cupis dissolui: multo illo Ocyter longiore quam aequum est oratione, ex ea quain et facile tribuis dicendi copia tuas aures defatiget. Nec te Daretis qui-- d-
65쪽
dem ac Entelli oblitum esse velim, barbatique Hieronymi dicentis: Bos lassus rtia ter figit pedem. Caue itaque tibi ne dum pressius aliquando humi vestigia fixerim,
tuas dolenter obtrivero plantas. Verum haec interim more nostro familiariter iocati sumus. Tuae enim charitati morem gerere,
quoad eius per me fieri potest, gratissimum habeo. Veruntamen in his quae flagitas non me agogum & ducem; sed Qcium & comitem lubens offero, polliceor & spondeo. Cum igitur intelligam te magis ex aliorum ingenio, quam proprio sui qui in tuis ci horatissimis Batauorum Comitum & Pontificum historiis ne in minimo quidem a me dissentias) haec ipsa dubitando proponere : haud molestum nobis fuerit, quantumlibet dabitur oth snam diurni cogimur ex religione laboris pensum reddere) se cisiva tempora tibi & amicis impartiri. Igitur, quoniam, teste Philosepho, dubitare in singulis non crit inutile; ω nunquam sine disceptatione res dubias credimus chice C-re; ad indagandae veritatis praelia tecum a cingimur. quam nimirum, si quid Aristoteli deserimus, sine disputatione quaerentes , haud immerito comparabimus viris viam qua eant ignorantibus. Accedit & his
66쪽
verus fidelisque testis Hieronymus, ita coimtra Pelagianos scribens; Socraticorum sicliola, inquit, consueuerat omnia adducere quae dici possent ex utraque parte; Vt magis perspicua fieret veritas. Sed & Sacri nobis Cmnones in his non minime suffiagantur, ubilagimus : Veritas tapius exagitata magis splendescit in lucem. Sicut enim in aquae cyatho si guttam olei coniectam multum exagites, plurimos generat oculos: ita etiam variis quaelibet res discussa altercationibus: . Oculatiorem ipsam efficit veritatem. Quapropter Scholasticis permittitur quandoque ad ardentissimam usque bilem disputando contendere; Vt vel ita rei Veritas clarius elucescat. Sed iam in campum expedienda est acies. En acinace accingimur, septi armis, galeaque obtecti, hastam in agrum coniecimus. Contortis vibranda cst oratio iaculis. ut quacunque nudus fuerit hostis, feriatur. Igitur ut iam tandem stadium ingrediari nihil ambiguitatis de Batauia nostra tibi relictum esse,sed omnifariam te nostris astipulari sententiis stribis. Porro de Betua seu Batua, quam tu auctore T cito Bethasiam credis, nonnihil a me dissentire videris. Amo in te, ut verum fatear, hanc incredibilem atque adeu accuratam
67쪽
D CORNELII AVRELII historicae veritatis indaginem, Sc cumulatissimis usquequaque eam extollere contendo praeconiis ; qua profecto non tuos
modo labores, veru metiam mea studia ab omnibus doctis & quidem benevoliscommendatum iri procuras. Haec est nimirum veritas quam tota Philosophorum academia quaerit; quam praeclara Theologorum schola inuenit, quam denique sancta religio plenarie, atque adeo Vna possidet. Mo rem itaque geram tuo, mi Reyneri, desiderio; modo tu vicissim memineris duplicato me foenore remunerandum. Sed quo id
facilius postis, imo ut voluptuosius, & qui dem sine labore atque disipendio velis; nulla re alia opus erit, quam Vt immortale historiarum tuarum opus in lucem edas, Mnostrae paruitatis opuscula, quae tenui Coim
secta sunt M inerua, sed tuo amori ingenue dicata, sine fastidio lectites; & in mutuae charitatis argumentum sine fine lecturias. Itaque ut ad rem nobis propositam demum pertingamus; breuiter dicimus: Neminem Latinorum qui Germaniae describunt historias,de Betua,aut si qui malint Batua cisse mentionem. Quapropter quae olim de hac regione legimus, fideliter in medium proseremus. Cum igitur ante duo lustra
68쪽
LIBER SECUNDVS. y3 geminasque messes Parrisios reformationis gratia peteremus, Partamen ea acciti auctoritate, & patrum praecepto emisti . intrauimus tandem obiter haud ignobile in Hannonia coenobium monachorum. ubi mox ceteris comitum meorum sese reficientibus, solus bibliothecam loci ab arm rio admissus conscendens; inveni librum quendam pulveribus obsitum, & antiquin simo perscriptum charactere , qui omnes Germaniae Belgarumque historias continebat. In hoc quae nunc de Betua, deque Besthasia, & nostra denique Batauia scripturus sum legi & collegi. Nam ibidem fere biduo propter aeris inclementiam hospitatisiimus. At de Betua primum quid hic legerim tibi literis mandare curabo. Igitur Agrippinensium Vbiorumque ecclesia, siuo ineuitabili fato priuata pastore , cum iam circumquaque Arriana pestis immineret, prouisum est Synodali Episcoporum Galliae Germaniae concilio cui tum maximὰ Martinus Turonensis praesidebat in ut Seuerinum, seuerum haereticorum in Aquitania oppugnatorem eidem praeficerent. Qui patrum decreta humiliter siuscipiens, relicta protinus Burdegala Coloniam petit, Vt mu'nus sibi ab Episcopis iniunctum sagaciter D 3 ex qua'
69쪽
I CORNELII AVR ELII exequatur. Hunc non ita longo post tempore, siuorum quidam ex Aquitanica regi ne proceres sunt consequuti. Quibus ut apud se commanendi locum prouideret; orat Seuerinus Brabonem Caroli septimi fialium , Pepitaque primi Brabantiae Ducis auum, qui tum Getriae&Hasbaniae praesudebat, ut suis cognatis sedem alicubi ordianet. Qui, praesulis charitate deuictus, de gratia; insulam Rheni in Gettia eis conceD sit, & ipse in Landeno sibi mansionem si
tuit. Hi itaque proceres cum terram sibi a Brabone concestam viderent esse campestrem & planam, facileque meabilem, B tuam ex situ loci vocitarunt. Betere enim ρφομορ μ' veteres bene & sine molestia ire interpre
tantur. quemadmodum etiam Vbi In regionibus intra Alpes & monticulos, terra occurrit plana & campestris, eam continuo Campania. Campaniam appellamus. Ita in diuinis reperitur scripturis, cum Martyrum memoriar recensentur, Campania Galliae, ubi Rh morum ciuitas est, quae Francorum reges sacro initiat clarismate, & Campania Italiae quae nunc Terinlaboris dicitur: quod haec quondam loca, circumiacentium comparatione, non montosa, sed aequalia & gressis facilia, pascendisque pecoribus apta esse
70쪽
Cognoscuntur. Quocirca multo omnium facillime possumus colligere, nihil de Betua Romanos olim scriptores meminisse, quae id sibi nominis tum primum accepit, cum Theodosius minor rerum potiretur. D inde ab ea tempestate, Sc Newnfridi temporibus, qui Catholicae fidei radiis eam priamus illustrauit, in hunc usque diem apud nos idem perseuerat nomen. N ihil tamen haec Sicambrorum portio quantula est, cum Bethasia, neque nostra cum Batauia commune habet. Et quoniam horum procerum quos Sancti Seuerint cognatos mem rauimus) alij stiperne, alij inferne moraba tur: uno stib nomine Betuam stiperiorem& inferiorem distinguebant, Hanc in pocsessionem longo post tempore tanquam haereditaria successione Walgerus princeps,& ipse paterno genere Aquitanicus, cum
Tersterbadiae comitatu, prope Tilam commorans acceperat; priusquam frater situs iunior Theodericus, a Carolo Caluo Francorum rege, post Danorum incursionem, B tauia , nunc Hollandia, donaretur. Haecide Betua interim mi Reyneri tibi sufficere
PORRO de Bethasia , quae priore libro Batauiae gloriam tuentes scripsimus, D rura'