장음표시 사용
91쪽
des, quarum lia eo ab interpretibus redditur: palustris, illa vero: succensa. itaque disserentia aliqua iis non interesso non poluit. Sed si subres typhodos hinnidas ab iis diffsrunt, quas in comment Brii S ad HIPPossit A TEM commemorantur, id quod magis mihi v0Dosimiis est; possit forsan cum lielo de subre iuxta habori, si qui dem a vulgari usu scribonili aliquantum 1 QCedamus. Scilicst hoc dico: Nonne suspicandum foret, PΓΟ TDψω δεις tillic primitus Scriptum sui SSO τ ι φ ω δ ε ις Z Tila oponim id sena dono lat, quod iὶ0ς Palus, Stagnum), undQτίφη, planta aquatili S et rMi codης i q. ελωθνὶς. Forsan ita quo per similitudinem Vocis fieri poterat, ut, Cey te
pote quo u dicendi ratio alioquin magis usitata fuerit. Cuiusmodi conversiones praeterea Complures sactae sunt a GΛΕΕxo , vel emendandi studio Vel negligentiae culpa, quas enumerandi locus hio non datur. Si vero nomi nis primitivam Vim intueri animus est, febris ἐλωδνης s. τις ωδης, Vel a similitudine aquae stagnantis dicta, notam prasbobat tarditatis et impia Pitatis, quars sio etiam saci 1 is erat Verbi τι iώδνὶς in τυφώ Brς transmutatio; vel ab Origine e mi asinate paludum, quo ex sonte vel et ibi morbi maligni saepius enasci videbantur, et ipsi humo rum, PraeSertim ad caput tendentium, multitudino con
spicui, itaque a pituitoso fomite non adso alio ni ).
Non inspis febris haso typhodes comparabitur cum pathemate supra dicto typhod s. Causa quidem ossiciens utrique Vitio, certe sincero, adscribobatur frigida et Ii mida, pituita, cui in febro quidem nonnihil caloris a pu-
92쪽
putredine accederet, eaque causa liuio in venis ropo sita , illi Vero, pathemati, cersebrum Oblinsens. Ead minatoria morbi in spuriis etiam hisce malis agnoscebatur',
hoc autem posito discrimine, ut in sobrs illa pituitas,
siquidem coniecturae locus est, bilis nonnihil essot ad mixtum, in Pathemate Vero refrigoratio corobri Ox biles lava derivaretur, Vel Sanguine copi OSo, Propter nestum 1obris in melancholicum succum, indois sua frigidum, inspissato , Vel eri Calore innato et facultato vitali porlentorem Copiamve Sanguinis bilisvs et austum sobris
praeternaturalem Consumto Vel oxstincto. Inde Communis utrique malo erat nota segnitiei, tum in anima
libus, tum in Vitalibus, tum etiam in naturalibus functionibus, quam propter assinitatem lubentissimo in ae gris sibi associabantur, ut affectio partis febri, univer sali morbo, Symplomatis Vice adiungeretur, adeoque privaossot eidom. Et uti typhodes haec ardonti sebri opponobatur , ratione materiae essCientis, decursus, caloris, Oxcretionum et reliquorum Symplomatum, anni temporis , corporiS naturae, Vitae generiS, aetatiS etc., quibus amica osset, sic assectio typhodes, lethargus, carus etc. circa ea lom fore momenta contraria dicebatur phreni iidi; inter hanc vero et ardentem febrem plane eadem ratio intercossit, quae intoP'assectum et febrem typho dem s. pituitosam. Nec tamen huic in rebus Consensui, quo utrumque hoe malum Coniunctum erat, nominis de hebatur concentus. Hoc senim divorsa ex ratione indi
tum, diversam habet virtvtsm, et in assectu typlaode, uti vidimus, notion m roddit fumi vest vaporis cserebri facultat0m exstingustitis; in febro autem calorem innuit VRPOTOSum, ex Superficie corporis accedQntem et Cum largo fumo materiam morbi tardius depaScentem.
93쪽
Ex roconliovibus medicis, qui τυφωδη πυρετον inter-protantur, plurimi AETIUM uia torem Sunt SeCuli; non nulli huius sontentiam cum iis Commis Cuerunt, quae GALENUS Circa hanc rem tradiderat, pauci plans ab illo Pocesserunt. Nihilominus vix lucrit sentius apud Agae iuvinusnimus sobrem illam describi, quam a GILExo usi Eso11Λxo. Ait enim Tetrab. II, 1, 89.), ubi hepar orysipolate afficiatur, febrem inde ortam typhodem appellari, ubi ventriculus, λειπυρίαν, et ubi Pulmones, κρυφερωδη '. Addit deinceps, talom sebromtyphod si res rigorantibus eduliis ac polibus impugnandam et externis modicaminibus eiusdem Virtutis opus ESse , t ad quem usum commendantur lactucae humidas et dulces, portulaca, plantago, atripleta, et extrinSeCus
Assoctionibus pavitum, etiamsi febre Stipatae QSSent, Veteres Pro rationΘ ao varietat se laesi instrumsenti nomina tribuere ConSueverunt, e. g. Phrenitides, pleuritides, he patitides , et febrem ipsam, quamvis ad naturam illorum Pnthematum necesSaria accederet, adeoque indoism ipso rum dirigeret, pro Symplomate, non pro morbo ipso
modo febres ex laborante quadam parte aCCensas ab hac cognominabant, Iienariam , pleuriticam, hepaticam etc., Vocantes. Id. in seius i. Epid. L. VI., S. 1. t. 29.). Hisce partibus lassis suam cuiqu0 divsersam et singularem se brem oboriri, GALExus auctor est, sius inflammationo Sive erysippi a te laborent; et aliam osse sormam febris Phreniticae et peripneumonicas et plo uriticae et hepati
94쪽
cae, nec non aliarum sebrium, quae eri partibus quibus cun ius inflammatis concitentur ; et iterum diversas esse Species earum , quae ex erySipelatibus accidant, si se bres quidem ardentes maligna S κακοηθεις καυσους)Supervenire, si pulmonem, Vel hepar. Vset ventriculum
erysipelata petierint q). In quibus omnibus externus quidem calor mitis est GAL. d. crisib. 3, 4.), minor interdum naturali, ut in lipyria, s0d ab interna assections graVia prodeunt symptomata: febris nunquam intermi
tens , Sed omnes trilaeophyae, tertianae naturam typo reserentes. Luniter Hippocli ΑΥΕs eas ObServabat incipere,
in totum perpetuo increscore, diebus iudicatoriis atro Cius exacsrhari, in deterius magis magisque procedere,
Parum remittere et quam primum rursus ex remissione
vehemontius invadfre Hipp. Epid. 1, 2, 25, - ibid. 3, 3, 25 et 33. o. comm. Galen. . Erysipelas in hisce malignis sobribus ardontibus modo in sexternis partibus hae rebat Η. Epid, 3, 3, t. 11.22. 30. c. comm. Gal.), modo in profundum secodebat ad principos partes GAL. ibid. t. 25. et 33.). Fieri autem erysipelata dicubantur multu flavabile ad partom aliquam decumbente; Vel pura, Vel SIn guine permixtat, vel sanguino simplici quidem, Sed ser
rido Qt substantia tonuissimo G41. de crisib. 2, 12. -- id. ad Glaucon. l. 2. o. 1. - de Comp. med. SEC. 1ΟC. 2, 1. . Hac ratione febros cum erysipstatibus iri terna rum partium ad ardes rites omni iure relatae sunt, tam
quam eiusdsm humoris movbifici participes, .ipsae lustiae ardent s tunc maxime g gni dicebantur, quum inieci novis et v nificuli vonis bilis abunderat GAL. in II. Epid. 1, 2, 20. l. 3, 3, 11.). Et ii auctores ex recentio xibus, qui typhodem febrem spoclem esse aiunt Brdentis, ut Gonnhgus desinit. med. V. τυφωθης), MERCURIALIS
Prael. Pisanas in hist. Epid. p. 273.) et al. Procul du-
' GAL. do crisiti. I. 2. e. z. - Id. d. Ioc. Iahor. I. 5. c. 7. Id. in Hipp. Prom. I. 55. -
95쪽
hio Axi11 solum hoc indicium intustatur. Cui opinionido bilioso mali somitse respondet etiam Cura, qUBE Con tua humorem siccum si Calidum humectantia et refrige Pantia in usum VOCnt; Contraria enim Contrariis impii
gnari iuhsnt HiPPocii Τεs et GALEN Us multis in locis e. g. Comin. in Hipp. Epid. 6, 2, 9.); Ceteroquin olso rosaceo repellendus et discutiendus humor est, qui adhu pochondrium decubuit, ut deincepS, primario malo sublato, sebris, quae Symplomatica Vel Secundaria est, sponte discedat. Haec ipsa vero num a mediocri calore typhod sdicta sit, quemadmodum GALExus videtur Verbum tD-φιώθης recepisso, an ob Cerebri .RsseCtionem, quae Secundaria via ex hepatis malo nasceretur, posset sorSan dubitari. Oua in causa equidem posteriorem explicandi rationem praetulerim; namque Si τυφωθη pariter hie ac CipiamuS , AC Πουρειυς βλ/Zρος, χλιαρος, qualis in malignis bribus animadvertitur GAL. de crisib. 3, 4. , non intelligamus, cur ceteroe febris ardentis malignae species quotquot ex erysipelatibus Viscesium oriuntuΓ, I on eodem nomine insigniantur, nam eandem caloris prae se ferunt mediocritatem. Praeterea necessario aCuta est et cito decurrens febris nostra, qualis non bene Convenit Cum illa Virtuto ver hi τυψε δ ης, quippe quae tardam Subindicat materiae consumtionem. Sed potiSSimum me movent testimonia auctorum de consensu hepatis lassi cum
cerebro, ut febrem, de qua disputatur, stupidam ha bendam esse Censeam, i. e. hebetudine et oppressione facultatis animalis conspicuam. Inter illos Ait ETAEUS Dein ita enuntiat, ut AE aeius eum quasi presso pede Videatur SeCutus esse. Scilicet ubi dὰ acutis iocinoris a Toctibus ills roserens signa hepatitidis eXponit d. CauS. et Sign. acui. L. 11., C, T. ed. Boerh. 1 35. , haec Verba in
96쪽
Quo sex fragmento similitudo mali olueet cum lethargo, usi assectu typhode , secundario, qui ad modum Para phrenitidis per consensum cum Viscere aliquo remotiore subnasci perhibobatur. Scilicst si in hoc si in omnibus similibus cersebri vitiis, quas per consensum fiunt, non ab initio mali symptomata urgent animalis VirtutiS. lase sae, sed in fastigio vel summo incremento morbi oriuntur, et vaporem aliquQm mordentem et calidum ad cerebrum ascendentem ἀναθυιιιώμενον b Causam ha
bent. GAL. de. Caus. sympl. 1. 2. c. T.) Haud aliter idem An ETAEUS caus. morb. diuturn. 1, 13. de iis scribit, qui instammationse ot abscossit hepatis laborant: υπνοο
θέως. Intelligitur autem ex his, non solum in erysipe Iate, sed in aliis etiam assoctibus iocinoris illum con neXUm Cum Cerebro veteres modicos non latuissse. Morbi hepatis ab ARΕΥΛgo in universum periculosissimi habe bantur et Iothales; quo maior enim dignitas huius par tis erat in nutriondo corporo et tuenda Valetudine, nam facultas altoratrix auctore GΛLENO LOC, AsseCt. 5. 8.), et sedes animae appetitricis του ἐπιθυι γητικου τλῆς ψυχῆς ex doctrina PLATON1s in sa ponebantur GAL. d. IOC. a seCt. 3, 5. - ARET. Caus. aCut. 2, 7.) , tanto maiuS Pe riculum inducors vid obatur morbus illam infestans, in Primis violentus, ut inflammatio si orysipelas. Sed non acquiescamus in ARΕΥΛEi auctoritate, quamvis eum Obdiligentiam obsorvationis magni facimus et alterum HIPPOCRATEM merito praedicamus, sed ipse HIPPOCRATES, Vel quicunqu0 auctor esti libri do int. assecl. 11. , he
patiti dein doscribit paulo ants typhi historiam), quae
nascatur ex bile cum pituita et sanguine permixta, et cui, febrem adducenti acutam, symptomata cito accedant cerebri in consensum tracti. Etiam morbi crassi altera Species, quae in eodem libro descripta est, et ean
97쪽
dem fere, quam hepatilis illa, causam habet, cerebri in societatem Dathematis adiuncti praebet exemplum. Noc tamen credidorim, febrem typhodem, qualem AETIUS agnoscit,ὶOmni in erysipelate vel simili vitio
lippalis Vseteribus esse Visam; namque GALENUS, qui magno Verborum apparatu loc. assecl. 5, c. 7 et 8 G ery sipelas et cetera hepatis vitia d0pingit, non m0minit cerebri Secundaria vios laesi, neque alius cuiusdam si
gni, quod cum febre typhods congrueret; sic alii etiam
RuctoreS Veterum, quos hac des re comparars mihi li cuit, illum Consensum sitsentio praetereunt. Forsnn ita que, nam in tanta rei obscuritate pro certo quidquam assirmare non ausim ), non qualemcunque sebrem erysipolati hepatis adiunctain Agae ius Vocabat τυς αδλὶ, SiConim lineo cum logitima febre ardente plane ConveniSSet, Sed eam tantum, quae cpresbri facultatis excelleret se Cundaria laesione, et calor in inde externum quidem minutum, Sed, intus eo gravius turbando, malignitatis no tRm Proderet, et quae propterea GALExo hae tonditione κακον λὶς καυσος Cum similibus morbis vocata sit. Quod
si ratum hab re licet, similitudo elucebit inter typho dom hanc sobrem si paraphronitidem; utraque enim
nascebatur tamquam symptoma visceris alicuius prima rio loco laborantis, Ascundaria aut in vice cerebri sa
cultatem laedentis, illa quidsm obtundontis, vel debilitantis, haec Vero cum alis natione Oxcitantis; Singulactsingulis respondebant protopathicis c0robri vitiis, quorum ipsae imaginem res ursent, haseo phrenitidi, illa anssctioni syphodi vel veras et sincerae, Vel spuriaΘ, Obsanguinis biliosi spissitudinsem usi popiam genitae. Quin otiam ipsa febris hasc typhodes cum secundaria asse ctione typhode, de qua supra diximus, convenerit. Iis dem porro paraphrenitis et febris typhodes humoribus
peccautibus nasci dicebantur, in hoc autem sic certe di
98쪽
versae, ut in illa primaria Visceris lassio gravioris mali inflammationis) sormam, in febre typhode minus conspicuom speciem serysipelatis induere videretur, unde putandum est, inflammationis signa in paraphrenitido magis suissse manifesta. Etenim quod erysipelaS, non inflammation in hepotis, causam febris typhodis refert
AEaei Us, innuere Videtur, specificam indolem huius amfectionis eam esse , in qua non emineant signa instam mali visosvis , sed cerebri potius male habentis ac ner Vosa, quae noS dicimus, symptomata. Deniqua utraque si clio comparata convenit inlesu se tamquam speCies se hvis ardentis perni Ciosae, et curam propterea POStula bat humori peccanti et primario malo a CommodRt m.
Atquo ita Ag 110s maximo a GALExo discedit, quod hic causum scribit contrarium sulari typhodi, ille autem, uteri Ceteris praeceptis Veterum persuasum nobis QSt, hanc
illi tamquam sp0ciem Vel varietatem Subiungit. Exempla siusmodi pallismatis in libris HiΡΡocii ΛΥtsde popular ibus morbis haud rara inveniuntur. Isonina diligentius hypochondrii praecipue dexivi) con
ditionem, ea inque quotidie explorabat et notabat scri Plis, unde sactum est, ut in multis pserniciosae s bris ardentis et phrenitidis historiis t0nsa, vel racta, dolentia elo. legamus fuisse hypochondria, in quibus omnibus erysipelas, Vel phlogosin hepatis adfuisse, crΘdendum noni est, sed obstructionsem politis humorum Crudorum eo
Congestorum; e. g. in Sileno, IIerophonte, EraSino, mu i liere, quae iri littoro descumbebat; quorum morbi ini Epid. l. 1. s. 3. describuntur. In his corebri allectiol sere proe sessit hopatis tumo Dem. Verumtamen Apollo nil historium, quae Epid. 3, 3. 3. t. 13. narratur, febri Styphodis exemplum reserves existimavorim, quod iis, quRΘl do natura huius mali modo disputavimus, illustrandis possit ins01 viro. Haud scio iis ni ius an eandem febrem' in illis agnoscors liceat, qui in Coac. Praenot. 2, 2, 6.
99쪽
hac observatione etiam Duneius' ad h. l. dicit per con-iaegionem Viscerum Cum Cerebro nasci, et crudo humors vel V pors ad caput translato. cf. ibid. 2, 2, 2.). Ouod vero rationem altinet mutuam , qUAΘ interce dorsi intor s bro in typhodem Iaan CCe et Ceteras causi perniciosi species, lipyriam, febrem a Sodem etc., hae Omnses convenire videbantur in causa, quae in inflam matis Vst orysipelate prehensis Visceribus ponebatur, dis
ferro autem specie Symptomatum eminentiorum. Etenim haud alit0r at lus animalis facultatis laesio in ty phodo sobro super celeris morbi indiciis excellersi, sic in lipyria avdorem internum corpore ad Cutem friges cenis , in sobre aso de inquietudinem et iactation om otcuiusvis oblatas rei fastidium velut in CHARTADE, Epid. I. : VII.) prae ceteris atrociter institisse probabilo est. Omnes quum malignae haborentur, aphronitide, hos aliti doetc. simplicibus distinguebantur; poterant vero, quia disse rentia sp cision nonnisi in Symplomate Prae Valente rationem habohat, intor sesse commisceri IIIPP. Vi Ct. 9Cut. l. IV. , si quando plura eiusmodi Symplomata ConSOCiata appa robant. Unde factum est, ut in Coacis Prasenotionibus e. g. I, 36, - II, 2, 6. , in libris Prorrheticorum otaliis complures species in unAm ObSEPUAtionem Compre hensae communem Saepe h3berct di Cantur Circa praesa gium dignitatem et significationem. Prapterea ha0c dis crimina, solummodo ad Specierum diagnosin pertinen ita non videntur in curandis hisce morbis multum Va luisse, Omnibus enim eadem cura, qualis maligna es sobriai denti in universum, gerebati P.
In Asae 11 modo illustrata sobris typhodis doli nitio noacquieverunt igitur plurimi, qui inde ab ipso. ad fune
100쪽
rius usque seculum e literunt rei medicae scriptores et veterum interpretes. Inter quos ii recensendi sunt omnes, qui candem febrem ardentiS Speciem SCribunt, Q. g. MER
cuΗ1ΛLis Prael. Pisan, in Hipp. hist. epid. p. 273.; Foeissius coeconomia Hipp.), GORRAEUS desinit. med. V. τυ φωδος etc.; deinde, qui erysipelas liepatis causam et se mitem , sebrem autem ipsam SJ mPtomaticam dicunt, utSExugnaeus de febrib. L. ΙΙ. C. 16. p. 208. ed. Frcst ;similitor FORE saeus, qui Obs. med. L. II. o. 37 histo riam hepalitidis Vulgaris in abscessum dosinentis sub ti tuto febris typhodis euarrat, quamvis alias ibid. L. VII, obf. 2 T.) GALENUM Secutus, eodem nomine Ictbrem appellat, in qua ex humorum copia sudor Continuus PTO doat. A quibus alii nonnihil rocodunt; in illis Autinius dominentur ιu d. 1 u. 3. 25. o. Mupp. inrid. , a. d. dranι.
p. 375. sebrem ita Vocat continuam, malignam, quae in hepate non solum, sed in liene etiam et renibus se-dom si somitem habeat et Suppurationem Vel gangrae nam adducere amet; BAGL1vUs, qui in Prax. medio. L. I. P. 5T. ed. Lugd. 1714. typhum vocat ardentis febris SpeCiem, quae totum occupet VentriCulum, eamque de scribit velut gasti itidem. Praeterea Vero idem morbumuli lusin typhodem in cach exiis habet, ducem professus II 1 ProcnΛΥΕΜ de init. assecl.) qui ad scorbutnm Vest in Veterascentem hypochondriaCain proxime accedat, ubi sanguis nimia Sal Sedine Omnino corruptus Sit, ac Serotando in est dissiculter in pi istinum resstituatur b. Alii
Sti nem Pr0POneris: nurn eae causa Calida hydrops oriri possit: itaxem eXponit, , , Si parum quidem hepatis temPeratura a praeternaturali Caloro Corrumdatur, voluit quia fiens est, pravos quidem signot et bili 05os humorses, hi enim cum Per uIteriorem coctionem gignantur, Et coucoquens calor iuncto extraneo intensior reddatur, 1it, ut hiliosa QVadat sanguificatio. Si vero plurimum iecur vitietu humidum iu 1latam verisi, - atquo pro sanguine et humore satum CrΘUbit, et ex eo tympaniam, - uam tympanici ci et a scilicisael e febricuIain Patiuntur, quam Iatica in Arahes, Graeci ty Ρho dein OCaut, EtC.