장음표시 사용
281쪽
surrexit, &statilia concidit, ut ego coniecto, cra 1iore caligine spiritu obstructo , clatilbque stomacho, qui illi natura inualidus & angustus Ec frequenter interaestuans erat. Vbi dies redditus sis ab eo, quem nouissime viderat, tertius) corpus inuentum est integriuia, illaesum opertumque, ut suerat indutus: habitus corporis quiescenti, quam desu1a I eto, similior. Interim Miseni ego ct mater. Sed nihil ad iiistoriam, nec tu aliud, quam de eXitu ea a ius, scire voluisti. Finem ergo saciam. Unum adiiciam, omnia me, quibus interfueram, quaeque statim, quum maxime Vera memorantur , audIUera IV,
vere persequutum. Tu potillima excerpes. Aliud
est enim epistolam, alii id historiam; aliud amico, aliud omnibus scribere. Vale.
Indignatiunculam, quam in cuiusdam amici audia
torio cepi, non pollum milli temperare, quo minus apud te, quia non contiSit coram, per epistolam δ' clausoque stomacho
Loqui auctorem de orificio ventriculi negari non potust. quorsum enim illud interaesumis referas, nisi ad Migultum ' ructus, quae utraque sedem in illo, nec usquain Praeterea, habent. Sed quomodo hie stomaehus claudi a sulfureo va-Pore potuerit, quomodo clam sum stomachum cita mors cou- sequi 3 non apparet. Nempe Parum naturae nostrae consultus erat Secundus, qui uesciret, quod clarissime hodie ostendunt Medici, constrictis ab acidiilimo sulfuris ardentis vapore tunicis nerueis vasorum Pulminnalium, quae aera alias admi tunt, ct inflata laxant sanguinis canaliculos, circuluui illum& commeatum sanguinis, quo vita nostra continetur,intercludi.
282쪽
iani effutidam. Recitabatur liber absolutissimus: a
hunc duo aut tres, ut sibi & paucis videntur, diserti, surdis mutisque similes audiebant. Non labra diduxerunt; non mouerunt manum, non denique adiurrexerunt, saltem lassitudine sedendi. Quae 3 tanta grauitas 3 quae tanta sapientia Z quae tutino pigritia, arrogantia, sinisteritas ac potius amentia, in hoc totum diem impendere, ut offendas, ut inimicum relinquas, ad quem tanquam amicissimus veneris 3 Disertior iple es 3 tanto inagis ne inuideris: naIN, Q VI inuidet,minor eis. Denique, siue plus, siue mi- 4nus, siue idem praestas, lauda vel inferiorem, vel superiorem, vel parem. Superiorem, quia nisi laudandus ille est, non potes ipse laudari ; inseriorem aut parem, quia pertinet ad tuam gloriam quam maximum videri , is quem praecedis vel exaequas.
Equidem omnes, qui aliquid in studiis sa- sciuΠt, . yeiamri etiam mirarique soleo. Est enim res dissicilis . ardua , fastidiosa, ct quae
mediis, ad finem, quem ipse sibi proposuit, consequendum ut qui sinistrae manus ministerio utitur non a puero adsuefactus ubi dextra opus erat. Sie illud mens non laeva apud poetam non voluntatem, sed vim intelligendi respicit. Ita apud Gellium 6, a scaevitas, Uvoluntarius impetus, iunguntur ut duae caussae actionum; non explicandi caussa sibi adiicium turr nimirum eadem ratione, qua in prologo operis, ut nunc putatur solim erat epilogus saeuitatem V inaidentiam tu sis non rit, alterum intellectus vitium,
283쪽
236 C. PL IN I I LI B. VI.eOS, a quibus contemnitur, dedignatur. Nis sorte aliud iudicas tu: quanquam quis uno te reuerentior 6 huius operis, quis benignior aestimatorὶ Qua ratione duistus, tibi potissimum indignationem meain prodidi, quem habere sociusu maxime poteram. Utile.
XVIII. C. PLINIVS SABINO SUO S.
Promittit, Firmauorum se caussam acturum esse. Rogas, ut agam Firmanorum publicam causain; quod ego, quasiquam plurimis occupationibus distentus, adnitar. Cupio enim & ornatissimam coloniam aduocationis ossicio, & te gratissimo tibi a munere obstringere. Nam quum familiaritatem Iaostram, ut soles praedicare, ad praesidium Ornamen
tumque tibi siuideris . nihil est quod negare debeam,
praesertim pro patria petenti. Quid enim precibus 3 aut liquesiliis piis, aut cssicacius amantis 3 Proinde Firmanis tuis, ac iam potius nostris, obliga fidem meam; quos labore oc iluuio meo dignos cum splendor ipsorum, tum hoc maxime pollicetur, quod credibile est optimos esse, inter quos tu talis exstiteris. Vale.
Pretium agrorum cxevise scribit: quia candidati tertiam patrimonii partem in praedia Italica in si ut im
Scis tu accellisse pretium agris, praecipue suburbanis 3 Caussa subitae caritatis, res multis agitata sermonibus, proximis comitiis honestissimas vo-rlces senatui exprestit: CANDIDATI NE c ΟΝ -
284쪽
PECVNIAS DEPONANT. Ex quibus duo pri- a ora tam apiarie,.quam immodice fiebant: hoc tertium , quamquam occultaretur, pro comperto habebatur. Homullus deinde noster, usus vigilantur a hoc consensu senatus, sententiae loco postulauit, ut consides desiderium uniuersorum nothun principi sacerent , peterentque, sicut aliis vitiis , huic quoque prouidentia sua occurreret: occurrit. Nam suintus 4 candidatorum, foedos illos & infames, ambitus lege restrinxit: eosdem patrimonii tertiam partem conferre iussit in ea, quae solo continerentur, deforme arbitratus sui erat) honorem petituros, urbem Italiamque non pro patria, sed pro hospitio aut stabulo quasi peregrinantes habere. Concursant ergo can- sdidati certatim: quidquid venale audiunt, emittant; ut sint quoque plura venalia essiciunt. Proinde, si si poenitet te Italicorum praediorum, hoc vendendi tempus tam liercule, quam inprouinciis comparandi : dum iidem candidati illic vendunt, ut hic emant.
' XX. C. PLINIUS CORNELIO TACITO SUO S.
Narrat, quae ex Vesuuii incendis, eum matre MMeui relictus, pertuleris.
Aia, te addiustum literis, ouas exigenti tibi de morte auunculi mei scripsi, cupere cognoscere, quos
ιρ, δ ne me. deponam mines suam tamen in suffragan- Apud segne ea nempe, tum do per tabellas praesertim li- demum nummandas, eum suf- bertatem seruarent. Uid. Viristagia tulissent eandidati ; ne docti ad Cic. divin. in Caee. c. 7. accidat, quod factum esse ap- 2O. I Breris, quas Quae Earet, ut accepta pecunia ho- nunc sunt O,I6.
285쪽
2 8 C. PLINII LIB. VI. quos ego Miseni relictus sid enim ingressus abrup
ram) non settim metus, Verum etiam casus perintulerim.
tamquam animus meminisse horret, 'Incipiam. a prosecto auunculo, ipse reliquum tempus studiis sideo enim remanseram impendi: mox balineum, Coe-3 na, somnus inquietus & breuis. Praecesserat permultos dies tremor terrae minus serinidolosus, quia Campaniae solitus: illa vero nocte ita innatuit, ut A non inoueri omnia , sed euerti crederentur. Irrumpit cubiculum meum mater: sugebam inuicem, si quiesceret, excitaturus..Residimus in area domus, s quae mare a tectis modico spatio diuidebat. Dubito constantiam vocare an imprudentiam debeam: agebam enim duodevicesimum annum. Posco librum Titi Livii, & quasi per otium lego, atque etiam,
ut coeperam, eXcerpo. Ecce, amicus auunculi,
qui nuper ad eum ex Hispania venerat, ut me& m trem sedentes, me vero etiam legentem videt, illius patientiam, securitatem meam corripit: nihilo segni.
id enim in vessus Intelli- euerti erederentur. Cortius h
ge, ad narrandum; respicit modo, Illa vero nocte non Diam enim verba s. at Interim Miseni eastella, verum etiam sppida m ero U mater. Sed nihil&c. Ver- ueri omnia V verti credebantur. ba quamquam animas sunt Virg. Invasit in cubie. ita enim legi- Aen. 2,I2. tur in Mediceo ct aliis pro ises illa vero nocte Au- rumpit. ctiores sunt hic libri quidam, sed F an imprudentiam 'Sie
286쪽
i E p i s T. X X. a 9 segnius ego intentus in libIun. Iam hora diei pri- 6ma, ct adhuc dubius & quasi languidus dies, iam
q uassatis circumiacentibus tectis , quamquam in aperto loco, angusto tamen, magnus & certus ruinae metus. Tum demum excedere oppido visum. Se- Tquitur Vulgus attonitum, quodque in pavore simile prudentiae, alienum cosilium suo praefert, ingentique agmine abeuntes premit & impellit. Egressi 8 . tecta consistimus. Multa ibi miranda, inultas formidines patimur. Nam vehicula quae produci ius seramus, quamquam in planisilino campo, in con- i , trarias partes agebantur, ac ne lapidibus quidem fulta , in eodem vestigio quiescebant. Praeterea ma- 9re in se resorberi, & tremore terrae quasi repelli videbatur. Certe processerat litus, multaque animalia maris in siccis arenis detinebat. Ab altero latere nubes atra & horrenda ignei spiritus tortis vibratisque discursibus rupta, in longas flammarum figuras dehiscebat: fulgoribus illae oc similes & maiores erant. Tum vero ille idem ex Hispania amicus, Ioacrius & instantius, Sorater,inquit, tuus, si tuus aulin
culus vivit, vult esse vos saluos: A periit, supersisei voluit: proinde quid cessatis euadere Τ Respondimus,
non commissuros, ut de salute eius incerti, nostraeco Heremus. Non moratus vltra proripit se, effu- Iisoque Cursu periculo aufertur: nec multo post, illa nubes descendere in terras, operire maria. CinXe
rat Capreas ct absconderat: Miseni quod procurrit, R et abstu
s rortis vi arisque etiam ad motus oppositos re-
Prius verbum ad celeritatem, eurrentium quasi per Vices an qualis est telonim tormentis ex- gulorum, quus Galli μμ ap sussorum. Pertinat: posterius Pellant.
287쪽
ia abstulerat. Tum inater orare, hortari ,iubere, quoquo modo fugerem: posse enim iuuenem: se annis scorpore grauem bene morituram, si mihi caussa mortis non fuisset. Ego contra, saluum me, nisi una, non futurum: deinde manum eius amplexus, addere gradum cogo: paret aegre, incusatque se, quod
I 3 memoretur. Iain cinis, adhuc tamen rarus: respicio; densa caligo tergis imminebat, quae ΠOS torrentis modo insus a terrae sequebatur. Desectamiι inquam, dum videmus, ne invia strati, comita=ι- 4 tD1n turba in tenebris obteramur. ViX consederamus, ct nox, non quasi illunis aut nubila, sed qualis in locis clausis lumine exstincto: audires vlidatus feminarum, infantium quiritatus, clamores virorum et alii parentes, alii liberos, alii coniuges vocibus requirebant, vocibus noscitabant: hi suum casum, illiuiorum miserebantur: erant qui metu mortis mor-Is tem precarentur. Multi ad deos manus tollere: plures, nusquam lain deos Vllos, aeternamque illam oc
Non dissimulo, auintatus a clamoribus fidem Euiritium lin-lorantibus ductos, in infantius mihi non vehementer Pr hari. Interim queritatus, quod
habent libri quidam, suspeetium facit forma insolita, & quod
apud Val. Maκ. etiam 9, 2, I queviratus habent, Cortio hic obseruante, libri quidam, ubi de militibus ciuium fidem implorantibus sermo est. Quid igitur 3 Verbum quod certam adstrictamque significationem olim haesierat . . quiori aetate translatum ad aliar quod con .serenti loca in thesauro linguae
Latinae allata, quem cum maxime recensemus, apparebit.
Dii gentiles enim rerum naturae fere illisati, cum ea simul pereunt & in chaos recidunt. Laudauit hic Buchnerus Sen. Thyest. 828 Trepidant, trepidamtipem
magno Perivssa metu, ne fatali cincta ruina ruassata labent: Derumque Deos hominesque premat Deforme chaos. Addidit Comtius e Lucano s,636 Noctein via-
288쪽
novilliinam noctem inundo interpretabantur. Nec desuerunt, qui fictis inentitisque terroribus vera pe- '
ricii la augerent .vieraui, qui Misenifuisse, EDd ruisse, illud ardere , false, sed credentibus nuntiabant. Paul- I6lum reluxit; quod non dies nobis, sed aduentantis istiis indicium videbatur: & ignis quidem longius
substitit: tenebrae rursus,cinis rursus multus & grauis :hunc identidem adsurgentes excutiebamus: operti alioqui, atque etiam oblisi pondere essenius. Postem II gloriari, non gemitum mihi, non vocem parum fortem in tantis periculis excidisse, nisi me cum omnibus, omnia mecum perire, misero, magno tamen mortalitatis solatio credidissem. Tandem illa 18 caligo tenuata quas in sumum nebulamve decessit: mox dies vere sol etiam essul sit, luridus tamen: qualis esse, quum deficit, solet. Occursabant trepidantibus adhuc Oculis mutata omnia, altoque cinere, tanquatia nive, obducta. Regressi Misenum, cura- I9tis utrimque corporibus, suspensam dubiainque noctem spe ac metu exegimus: metus praeualebat. Nam ct tremor terrae perseuerabat, & plerique
lymphati terrificis vaticinationibus dc sua I aliena
mes Deis mixturam. & e Virg. Ge. I, 468 aeternam, quam memauerunt saecula , noctem.
viderem in quibusdam libris ita legi, Aderami, gni Miseni illud
fuime , in aliis ita, M. - - qui Miseni iuud rrisse r utramque le- 'ionem coniungendam putauit ita certe idoneam sententiam oriri, nemo temere negauerit.
17 misera, magno tamen solutio Saepe admodum illo
utitur Cicero, eum negat Vel periculum amico instare, quod non sit commune omnibus, vel separatam a reliquis fortunam alicui expetendam. Vide ver-hi caussa primas aliquot libri sexti. Igitur Plinius hae se communi desperatione quasi obriguisse, non spe aliqua an mum sustentasse, fatetur. ao Haec
289쪽
262C. PLINII LIB. VI.eto mala ludificabantur. Nobis tamen ne tunc quidem, quamquam & expertis periculum, & exspectantibus, abeundi consilium, donec de amniculo nuntius. Haec, nequaquam historia digna, non scri
pturus leges, & tibi, scilicet qui requisisti, imputabis, si digna ne epistola quidem videbuntur. Vale.
XXI. C. PLINIUS CANINIO SUO S.
Verginita Romani probitatem. dominam, praesertim in comoedia scribenda, laudat. Sum ex iis, qui mirer antiquos: non tamen, ut quidam, temporum nostrorum ingenia despicio. Neque enim quasi lassa&ei eta natura, ut nihil iam a laudabile pariat. Atque adeo nuper audii Verginium Romanum paucis legentem comoediam, ad evemplar veteris comoediae scriptam, tam bene, ut 3 esse quandoque possit exemplar. Nescio, an noris hominem, quanquam nosse debes. Est enim probitate morum, ingenii elegantia, operum varietate 4 monstrabilis. Scripsit minaiiambos tenuiter, argute, Vegitale, atque in hoc genere eloquen
tissime. Nullum est enim genus, quod , abso lutum non possit eloquentissimum dici. Scripsi
nus versuum humile, senari tos, quibus inimi in theatro Vluntar ad actiones hominum& vitas, praesertim qua ridiculae sunt, exprimendas, eloqAemtissime scriptos diκerar. scilicet eloquentissimum diei posth, quidquid in suo genere ablolutum
A persectum est. sto mee nequaquam
Gruteriis haec interpolata putat, legendumque breuius, Haec nequaqnam historia digna r tibi imputabis, s digna neque epissο-la videbuutur.
290쪽
psit comoedias, Menandrum aliosque aetatis eiusdem aemulatus. Licet has inter Plautinas, Terentianasque numeres. Nunc primum se in vetere co- smoedia, sed non tanquam inciperet, ostendit. Non illi vis, non granditas, non subtilitas, non amaritudo , non dulcedo, non lepos defuit. Ornauit vis. tutes, insectatus est vitia, fictis nominibus decenter, veris usus est apte. Circa me tantum benigni- siente nimia modum excessit, nisi quod tamen poetis mentiri licet. In summa, extorquebo ei librum, et legenduinque, immo ediscendum, mittam tibi. Neque enim dubito futurum, ut non deponas, si semel si eris. Vale.
XXII. C. ΡLINIVS TIRONI SUO S.
Tisonem, mouinciam sortitum, exemplo Bruttiam, a miliari suo accusati, monet, ne cusuam n missura
Magna res acta est omnium, qui sunt proii inclis praefuturi, magna omnium, qui se simpliciter credunt amicis. Lustricus Bruttianus quum Mon- a tanturi Atticinum comitem sium in multis flagitiis deprehendisset, Caesari scripsit. Atticinus stigitiis addidit, ut quem deceperat, accusaret. Recepta cognitio est: fui in consilio: egit uterque pro se; egit autem carptim, & καὶοι κεφαλαια, quo genere veritas statim ostenditur. Protulit Bruttiatius testa- 3R 4 men-
F nou sanquam meiperet ante quod in hce genere
Haec adiicit, ne quis primam non elaborarit. Perverse Interpretetur recentem, decenteΥ-apte I Vide, quae F dem , atque tironem ἰ cum i- notamus de his adverbiis ad s, se tempus modo indicare ve- 19, 3.