장음표시 사용
21쪽
υariorum ρvulorum ProgresSi, Academic num studiorum curriculum decurretis. Ex hac Smera, et iam inde a Maligeranis et Gratianis temporibus ducta disciplina immortales illi viri, quos Belgium Foederatum iure o ponit aliis nationibus, Prodierunt. Quousi perturbata aut eorem fuerit Per noseato- Γω , quorum interest disc*ulos a literarum cultu rudes habere, quo facilius eos in almiratione sui teneant, magno ere Uerendum est, ne in hominum Nere doctorum locum succedant barbari et subtiliter loquaces cim culatores. Sed meliora Ominari licet, cum VOS, MMenes Praestantissimi, tam PanatOS videam ad antiquam illam viam, quae Sola ad excellentem eruditionem ducit, alacriter ingrediendam, et ad optimam illam disciplianam, quae Vobis in aseim ρaternoque exem-Plo rat, constanter Persequendiam. In Vos igitur, tanquam eximiam spem Patriae Su
CV centem , omnium Ora cons ema sunt, in
NOS Publica exvectatio erectar in Vestra denique indole excolenda Leidentis Academia verat se omnibus, quid recta institutione essici Possit, planissime Ostensuram. Valete. Dabam Leidae a. D. xx Iulii MDCCLXXVIII.
22쪽
Quod a veterum scriptorum editoribus, qui criticam rationem Sequantur, iure postulatur, ut in praefatione accuratam Codicum et Editionum, quarum in lectionum iudicio sit auctoritas, historiam contexant, id nobis in summa faciendi voluntate sacere non licet. Est enim unus tantum huius scri-Ptoris Codex, una, quae auctoritatem habeat, Mitio. nicus ille, et ne integer quidem MStus, qui Velleium conservavit, sub renascentium literarum tempus, in coenobio Murbacensi repertus est; ex quo summa diligentia et pari fide per Beatum M nanum, felicem bonis libris proserendis virum, expressa Mitio prodiit Basileae apud Io. Frobentum Sao, sol. De Codice ita scribit Rhenanus: Noli
satis erat, aeetustatem utilissimum opus milio suo truncasse, nisi s ne etiam suo mutilaretur: ut
nihil dicam de τiliis, quibus in medio foedissime
deformatum est. Meus codo et unicuβ erat, et mendosissimus. Ausim iurare, eum, qui illum Mycrψserat, nae Nerbum quidem intellexisse: adeo Omnia erant confusa, absque ullis punctis aut
23쪽
distinctionibus, etc. In tanta igitur mendorum multitudine cum facile aliquid Rhenani, quamvis in membranis legendis exercitatos, oculos sesellisset, Io. Albertus Burerius recentem a prelo Velleium iterum ad eundem Codicem, qui adhuc penes Fro-bonium esset, exegit, et discrepanim lectiones , quas enotasset, Rhenani editioni subiecit, tanta religione hac in re versatus, ut singulas syllabas minuta et anxia diligentia ad calculog vocaret. Quo magis miror, quid in mentem venerit Grutero ad Vellei.
I, 49 et 68, si audis nescio cuius suspicionem iacere; quamquam reperti sunt, qui huius iudicii
levitatem temero sequerentur , Burinannus ad Veli.
II, aa, et in praef., et Fabricius in Bibl. Lat. T. II, P. I 8. Equidem saepe optavi, ut mihi Codicis iterum inspiciendi facultas contingeret, non quod me multa, quae Rhenani et Burerii diligentiam fugissent, inventurum sperabam , sed quo certius hominum de litoris bene meritorum fides confirmaretur. Quin etiam amicis quibusdam Λl- satis negotium dedi, ut, si Codex Murbacensis
adhuc superesset, studiose inquirerent. Sed nullum inventum esse nuntiarunt, sive iam oli in mala manu ablatus sit, quoniam nec Montiauconius, C dices Murbacenses recensens, Bibl. Bibliothec. T. II, P. II S, ullam eius mentionem fecit, sive nuper admodum perierit in monachorum ex sede Mur-hacensi in Ghenwilarensem migratione, de qua videndus Gerbertus Iun. Alamann. p. 366. Nec alius
24쪽
dum praeter hunc MStus repertus est, nisi quod Labheus Bibl. Nov. MSS. P. I 67, ex neScio qua hibliotheca memorat L elleii Paterculi Librum Pri
linquebatur, ut Rhenani et Burerii non dubia fide staremus. Quorum etiam Nolas, singulis paginis
cleris scripturae testimonium exhibulatos, sub teX- tuin revocavimus, aliorum inlini Pretum annotali
nibus ad libri calcom reiectis. Hactenus de Mitione Rhenani, non solum Principe reliquarum Omnium, sed una ctiam propter fidem et integritatem digna, cui nomen oditionis tribuatur. Cum autem in hac editionc innumerabiles loci, qui cor-r ctione indigeroni, supercSSciat, ut quisque mox ad elicium edendum accessit, ita eius textum Procaptu suo vel muliovem fecit, vel corrupit. Quorum editiones, Etsi nullum sui tragii ius habentes, tamen idcirco inspiciendae sunt, ut, quid quisque correctorum Iclicio vel profuerit, vel obfuerit, co-gDOScatur. Primus, quantum indagaro potuimus, in Velleio aliquid mutare instituit lunta, a nemine supcriorum interpretum adhibitus, cuius cura Vel-lpius accessit Iustino et Nepoti, Ilorentiae i525, 8. Huic successit Michaut Vascosanus, Voltcium addens Appiani Alexandrini versioni latinae, Paris.1538, sol , cuius item nulla ratio habita ost ab ii herpretibus clivit. ΗOrum coniecturas diligenter Commemora imus , sicut alii ante nos socera ut in
25쪽
Bonhommaeo et Gryphio, qui et ipsi nonnihil in
Velleio novarunt. Sed hi omnes priscam lectictem parce et modeste tentarunt. MOX exortus est, qui tot ac tantis primae editionis salebris offensus, i signi temeritate, prope novum et a Rhenaniano diversum Velleium protruderet, ac nihil moratus
corruptae lectionis vestigia, id, quod ab omnibus intelligi posset, dandum existimaret. Quae Velleii
editio subiecta est Scriptoribus Historiae Augustac, ante Erasini cura editis, et mox repetitis Basileaeo pud Frobentum, a. I 546, sol. , non a. I 542, ut his per errorem scribit G. Vossius ad Veli. II, 3 et 75, Burmanno Caussam praebens editionis, quae nulla esset, quaerendae. I itulus hic est: Visae Caesarum , quarum scri tores hie C. Suetonius Traim quillus , Aelius Dartianus, etc. Annotationes D. Erasini Rot. et But. Egnalia in Nilas Caes. Accesserunt in hac editione Velleia Pateretili liabri II ab innumeris denuo ae sicali erroribus. Basileae apud Froben. I 546. Quem titulum per sestinationem legentes Vossius et Burinannus, quod de Scriptoribus u. A. ab Erasino castigatis dicitur, etiam ad Velleium, qui post acceSSit, traxerunt. Enimvero Erasmum ignoret oportet, qui talem ei recensionem tribuat. Quis enim minus coniectandi libidini indulsit, aut quis antiqua monimenta tractavit religiosius 8 Puteanus ad II, 25, inter Velleii corruptores nominat Heleanum quendam , mihi incognitum : quod deprauarit Heleanus , Sive quis-
26쪽
quis alius ρosterioribus editionibus manum adismo. t. Sed quicunque Basileensi illi editioni praefuit , latearis necesse est, acutum et perdoctum limminem fuisse, in quo nihil, nisi estrenatam , dc qua diximus, audaciam reprehendas. Cum igitur haec editio, si minus Velleii manum , at certe quod intelligi posset, exhiberet, quis miretur, eam a doctis indocti sque cupide arreptam esse, Rhenanianam autem, tot ulceribuS SCatentem, prorsus
neglectam Z Immo, quod magis mirere , sequentes
elleii Editores, etiam qui Critici dici haberique
vcllent, hanc adulterinam prae sincera , Rhenani expresserent. Iactat quidem Burmannus, se Velleium ad primam Rhenani oditionem exegisse. Sed res non apparet. Ipse quoque Basileensem tulerpolationem plerisque locis secutus est, satis habens, primae editionis lectiones, quae in textu poni d hebant, in uotis commemorasse. Quo magiS necessarium duxi, verum et germanum Velleium, qualis in Rhenani editione prodiit, tandcui aliquando
reducere. Quanquam vereor, ne mihi interdum irascantur artis criticae expertes, qui Velleii textum multis locis mendosiorem, quam erat in Bur- manniana et aliis Editionibus, dederim. Sed sic sacero Editorem conveniebat, qui non hominum cruditorum somnia dare vellet, scd prima editione, quac ad unius Codicis exemplum formata GSet, Per omnia sequenda , summam lectionis veritatem quaerere Statuisset. Ne orthographiam quidem, quaru-
27쪽
opinor, iudicaus, in scriptore, qui eX uno tantum Codice prodiisset, nullam religionem Posse nimiam videri. 'ec tamen ita me primae editioni quasi in servitutem addixi, ut emendationibus sive aliorum, sive meis, tam liquidis et certis, ut qui dubitet, stuporis notam subeat, locum in textu denegarem. 1 una autem diligenter vetus lectio indicata est, ut, qui novam minus probet, ingenio suo fruatur. Quoniam vero de Iunia , Vascosano, et Editore Basileensi dicere incepimus, non alienum videtur, de reliquis etiam , qui in Velleio
recensendo claborarim, iudicium nostrum interponere. In his alii nullum sere operae pretium s cerunt, ut Scheolus, Popina, Gruterus, BoccleruS. Quorum postremum, Si mei rus arbitrii suisset,
hac editione prorsus exclusissem, quod dudum explosa est a viris doctis, inprimis a Cl. Ernesto in pulcherrima praesutione ad I acitum P. 49, eorum stultitia , qui Historicos politica ratione interpretentur. Alii de Velleio praeclare meriti sunt, ut Acidalius, Puteanus, Lipsius, Vossius, Heinsius. Acidalianum nomen gravi invidia laborat, praesertim apud eos, qui nihil in Veterum libris emcndandis ingenio , omnia MStorum auctoritati tribui velint. Neque ego negaverim, Acidalium, iu-
cntutis aestu ablatum, multa in notis ad Velle-iuin, quorum ipsum postea poenituerit, effudisse. Sed idem tot tam desperata Velleii vulnera tanta
28쪽
selieitate sanavit, ut facile apparcat, eum, Si ad maturitatem pervenire Ρotuisset, maiorem reprehensoribus suis Criticum suturum suisse. Puteano ,
cultissimi ingenii viro, quidquid bonae frugis Aldus depos attulit, subiectum esse, Aldi ignavia eredibile facit. Sed ut iste ab avita paternaque vi tute descivit, ita Gerardus Vossius se dignissimum tanto patre silium in Velleio edendo praestitit. Omnium tamen Velleii interpretum longe longeque primcipem pone Iustum Lipsium, cuius miram saga citatem in vitiis odorandis, et parem solleritam in iisdem tollendis, non dubitem critices studiosis,
tanquam praeclarum huius artis exemplum, Commendare. Nec Heinsit in praes. iudiciu in discrepata meo: L0siiιs tot coniecturis Pulcherrimis Paterculum emaculauit, ut, cum ubique sit in scriptis felix ac Praestabilis, hic lamen semel via cleri Possit Post se reliquisse. At Burmannus hunc principatum IIeinsio detulit. In quo iudicio plus , quam deberet, Heinsiani nominis savor, et Lipsiani
odium, valuit. Nos aequi simus, et suam cuique laudem tribuamus. Fuit Reinsius omnium, qui suerunt, et erunt posthac, in poetis latinis tractandis felicissimus. Sed haec tantopere celebrata selicitas illum destituit in prosae orationis scriptoribus, Velleio, Petronio, Curtio, Tacito, aliis. Ac
si dicendum quod res est , discrimen inter sermonem prosaicum et poeticum non satis videtur tenuisse. Qui enim in accurata eius rei scientia fieri
29쪽
potuisset, ut tot formas poeticas Velleio, ct aliis, quos nominavi, scriptoribus ohtruderet 8 Longius a Lipsit laude abest ultimus omnium Velleii Mitor, Petrus Burmannus, praesertim in eo scriptore recensendo, in quo, propter crebras corruptelas, res omnis ad acumen criticum , quo illum minus
Valuisse scimus, rediret. Sed quid quisque boni ad Velleium contulerit, perspicue apparebit ex notis
nostris , ubi Veras singulorum emendationes commemoravimus, salsas quas resutare longum et molestum erat, silentio nostro condemnavimus. Haci
nus de Velleii Editoribus, et nostrae editionis ratione. Sequitur, ut de ipso Velleio aliquid dicamus. Praenomeo Velleii incertum fecit Rhenanus, in titulo libri P. in ipso libro C. edens. Sed C. a Rhenano in Codice inventum arbitror, propterea quini, Si P. reperisset Burci ius, id pro dili- gentia Sua non videtur praetermissurus suisse. Rhenanus autem in titulo P. edidit, non Codicem, sed Tacitum Ann. III, 39, secutus. Ego C. Pra
seram , commune Cum aVO Praenomen, quia non
minus iacile apud Tacitum in P. abire potuit, quam in M. apud Priscian. VI, p. 7ob. Nec duhitem assentiri Rhenano in Vita Veli. et Lipsio, P. Velleium, legatum exercitus in Thracia, cuius Ἀ- citus l. c. mentionem facit, clandem statuentibus C. Velleio , historiae scriptori. Profecto qui familiae suae dignitatem ostentaturus, in tali Compendii brevitate locum invcnit tri lavi, ataVi, avi, Pam
30쪽
tris, patrui, fratris, laudandi, quomodo cognatum alium, praeSertim exercitns ducem, si ullus tum praeter se et fratrem suisset, Silentio praeteriisset y Quod autem Rychius, eumque secutus Cl. Ernestus obiiciunt, nihil de expeditione, quant Tacitus Velleio tribuit, in eius historia reperiri , facilis ac promta responsio est, eius rei narrati nem iusto historiae operi, quod toties promittit, servatam esse. Maioris momenti mi quaerere, quid tandem Velleium impulerit, ut cum in priore historiae parte tot liberi spiritus documenta dedis-Set, in posteriore se ad humilem et servilem Τi- herii adulationem demitteret 8 Vtrum id gratiae Captandae caussa secerit, an metu diri Wranni subactus 3 Reingius in epistola ad Casp. Fagelium, et Perigonius Anim. Hist. cap. VI, p. a II, sibi Persuaserunt, Velleium hoc opusculum non alia de Caussa scripsisse, nisi ut Tiberii, Seiani , et ali rum hominum primariorum gratiam aucuparetur. Verum quis credat, Velleium tam stultum suisse, ut, cum ad Tiberii amicitiam arrepere constitui set, id nou compendiaria via saceret, libello, ut hoc utar, de rebus gestis Tiberii scribendo, sed antequam ad Tiberii laudes perveniret, per milicambages insinita seculorum spatia pervagaretur ZAddit Heinsius, eundem non alio consilio res rinnianas a Troiano excidio et erroribus Lenae, qui Iuliae nobilitatis auctor fuisset, ad temPOra sua