C. Velleii Paterculi Quae exstant opera ex recensione Davidis Ruhnkenii tomus primus alter

31쪽

in gentem Iuliam transisset, gratiosus fieret. Sed hoc est fingere, non demonstrare. Nos, unde Vel l ius historiam orsus sit, nescimus, initio Primi libri intercepto. .Atqui, si I roianoruin errores memoravit ; id fecit eo consilio, quo Graecorum errores attigit, ut civitatum ab illis conditarum primordia demonstraret. Levior est Barthii ratio, nee digna, quae refellatur, cui Advers. LX, 6, Voltcius lanitian Praeconem romani nominis agere vi detur, ut eo solo sne scr*sisse et ideri possis. Si igitur haec adulatio a nullo gratiae prosecta est aucupio, relinquitur, ut saevi et suspicacis domini metu sit expressa. A qua necessitate adulandi caussas Ta- Citus etiam repetit Ann. I, I, sorte Velleium respiciens: Tiberii, Caiique, et Claudii, ac Neronis res, sonentibus ψsis, ob metum falsae. Dicat aliquis cum Lipsio Epist. Quaest. V, II: Vera scribere si non

lictiis, falsa non debuit. Nemo silentii caussam reddit. At sic Velleio in otio inertissimo consenescendum suissci; qualis vita magnis et gloriae cupiditate dicensis ingeniis mors est; neque hist ria roinana attingenda. Et quis tam hospes est in Caesarum historia, quin sciat, ipsum silentium probis doctisque viris crimini suisse Θ Haec tam misera scriptorum sub tyrannis conditio facit, ut

si minus excusandum, certe leuius accusandum V lleium arbitrer, praesertim cum eiusdem Culpae

socios habeat, ne de poetis dicam, Valerium Maximum , Senecam, Curtium , utrumque Plinium.

32쪽

PRAEFATIO XXV

QuInctilianum, et alios. Atque hane sententiam, praeter R. Benneium ad Lucan. I, 33 , maturiora aetate idem, qui iuvenis alia omnia senserat, Perigonius in Curtio vind. p. 5, probavit. Alii alia in Velleio reprehendunt, maiore cum iniquitate.

Mitto Aldum Nepotem, hominem nullo in his literis sensu praeditum, qui ad II, 5a, Velleium

non optimum latinitatis auctorem vocat. Barthio

occurrendum est, qui Advers. XVI, 7 , et ad Stal. II, Achiil. I 46, orationis elegantiam Velleio sa-

Cile concedens, tamen sibi in eo castrense dicendi genus Visus est reperisse. Quam Barthii reprehensionem suam secit Dauinius de amiss. radic. L. L. P. 475. Quis non atrum verborum et locutionum castrensium indicem , quo talis accusatio confirmaretur, expectasset 8 At illi ridicule defunguntur du hus exemplis verborum Praescribere et Praeacere, Pro Supra dicere, quorum prius a mala manu inwr-lum Velleio docuimus ad II, at, posterius Trogi Pompeii, Columellae, et aliorum auctoritate defendimus. Non minus salsum est, quod Burmannus dimcit, Velleii dictionem multum a munditia Augusteiacvi descixisse. Id non melius refelli a nobis potuit, quam locutione quaque, de qua talis dubitatio nasci

POSSet, Optimorum scriμtorum exemplis confirmanda.

Alia igitur Velleii vituperatores reprehendant, Si

volunt, aut POSSunt: venustum et exquisitum loquendi genus .carpere superscidiant, nisi vetoris elegantiae inscitiam prodere velint. Rectissime idoneu

33쪽

XXVID. RVH NKΕΝΗ

si quis alius, huius rei arbitor, M. A. Muretus ad Cicer. Catil. III, io, ait, historiam a Velleio

terae ivrimis atque eleganter Mylicatam ESSe. de tamen Velleium gimpliciter et sine exceptiono laudemus, ultro satemur, perinde nobis ac Burinmanno, aliisque multis, nimis frequentatum videri istud acutarum sesti varumque sententiarum aucupium , quod in prosam orationem primus invexit Trogus Pompeius, in ligatam Ovidius. Certo plus laudis ab intelligento posteritate tulisset, si

hac quoque parte imitatus esset Sallustium suum. Hunc enim unum sibi imitatione effingendum sumsit, ab hoc illud artificium indolis humanae describendae didicit, huius aemulatione essicax est . t tir vitato nervosus, ab hoc denique totus ita pendet cum in verbis, tum in orationis structura, ut magnopere mirandum sit, rem tam manifestam viros

eruditos sesellisse. Hac imitatione senici animad-Versa , quo Studio nos ad Velleium, eodem ad Sallustium cognoscendum dedimus. Ac profecto, si sorte aliis felicius tu Velleio corrigendo versati videmur: quamquam nobis non tantum sumimus, ut Lipsit felicitatem nos assecutos putemus: Veruntamen Si Velleius cura nostra castigatior prodit, illud non tam qualicumquo ingenio nostro tribuendum ost, quam summae familiaritati cum Sallustio contractae, et Perpetuae utriusque scriptoris comparationi. Ilic aliquis quaerat, quid fit, quare et Volteius et ceteri hiStoriarum scriptores, deserto eloquentissimo Li-

34쪽

v o, se se certatim ad Sallustium imitandum conia tulerint 8 Sallustianus suit, teste Seneca Ep. Ir 4 ,

Arruntius, belli Punici scriptor, qui dudum periit; Sallustiani, qui supersunt, Tacitus, Septimius, Sulpicius Severus, Pseud Hegesippus. Nempe ab his omnibus, sicut a Martiale XIV, Ep. I93,

habitus est Primus romana Crivus in historia. Sed sinem praefandi faciam, si id, quamvis leve , monuero, Velleii historiam , quae adhuc ab uno inter veteres Prisciano VI, p. 7o6, laudata existimatur, etiam a Scholiaste Lucani ad IX, 178, laudari. Vale.

36쪽

Nihil minus, quam de Velleio paterculo edendo

nuper cogitabam, aliis et gravioribus curis districtus, cum sorte fortuna excutiens hona cum venia fratris optimi, Caroli Crucii, IIcinsiana scrinia, axemplar editionis Heinsianae inveniebam, in quo vir nobilissimus notas priores, ad examen revin Natas , Partim correxerat, partim auxerat. Quare cum in eo esse huius urbis Bipliopolam diligentissimum Luch annum intelligerem, ut, descientibus editionis Thysianae exemplaribus, de iteranda illa deliberationem haberet, et ille a me opem

consiliumque expeteret, manum huic auctori re censendo adhibere, non detrectavi. Quamvis vero numquam Velleium in princἱpum romanae civitatis scriptorum censum retulerim, aliosque et me liores esse, qui ad eloquentiae nitorem et reconditae eruditionis opes augendas plus conferre pos- int , non tamen omnino abiiciendum et neglige dum esse, semper credidi. Nam quamvis, quod miraculo simile videtur tantillo post Augustes illa aevi

37쪽

decora et Ornamenta tempore, eius dictio multum abhorreat et desciscat a naturali illa simplicitate et munditie, et acumina et sententiarum frigus adsectans antiquum illud et nativum Historias scribendi genus degeneret, brevitate lamen et Peripicuitate, nisi ubi librariorum supina negligentia verborum sensum Obscuraverit, commendari meretur; et quum ordine temporis satis commodo obServato,

quaedam Historiae Romanae capita, ab aliis vel praeterita, vel negligentius tractata, prodiderit, indigerenda temporum illorum doetrina egregia viris doctis subsidia subministravit. uas tamen doleg corrupisse et foedasse turpissima adusatione, qua praeter legem et decus Historici, Tiberio, Seiano et potentibus ea tempestate viris blanditur, satendum est. Sed quum ipse servilis huius assentationis meritas, ut viri doeti non sine veri specie suspidantur, involutus ruina Seiani, poenas dederit, nos monumentum ingcnii, et rarac etiam in uillite eludi tionis, non sine aliqua laudis praedicatione celebre mus. Sed de eius meritis et doctrina ne longam pertexamus disputationem, incit labor et industria omnium sere, qui illi recensendo et emendando

manum adhibuerunt, commentatorum, quorum pria conia neque infirmare, neque sinistra etiam nimis quorumdam de co iudicia nunc refellere vacat. Brevem potius Editionum, quae satis multae per duo

secula prodierunt, catalogum subnectere visum fuit, ei, quum maxima hodie eruditionis pars teuseatur,

38쪽

PRAEFATIO i XXXIllistoriae Literariae notitiam habere, satisfacere illis, qui huius studii delectatione capiuntur, conabimur. Nitam, vel potius ex tenebris, quibus per tot secula tectus latuerat, in lucem reditum debet Velloius Beato Rhenano Selestadiensi, viro in primis illis renaseenuum literarum per Germaniam initiis,

diligentia, eruditione, et quod primarium in hoc studio est, fide praecipuo , ct principibus bonarum

nrtium instauratoribus adnumerando: qui, ut Plurimis industriae et doctrinas monumentis immortalem sibi apud postcros laudem pareret, id unicengebat, ut ex monasteriorum recessibus, ubi putivere et situ obsiti veteris aevi codices putrescebant, Protraheret eruditi quondam temporis reliquias, ct Cum orbe erudito communicaret. Is in coenobii

Morbacensis pluteis quum antiquissimum Velleii, cuius vix uomen eruditis, nodum inertibus et ignavis Monachis, auditum erat, exemplar reperisset, illud describi typis Fro nianis anno cra Dxx iussit. Cui oditioni paullo post Iohannes Albertus Burci ius, qui quis, qualisve fuerit parum mihi constat, adiccit mendationes Velleianas, ex ipso illo unico, ut iactat, codico, accuratissime collato, petitas. Sed qui sidem et integritatem sequentibus Velleii tutor. Pretibu' vix probare potuit. Avide hoc Beati Rhenani munus a viris doctis acceptum, et quum Prinia haec oditio universo orbi literato vix sui licerct, Avenione iteratam Oam ah Λntonio Bonhoyameo A. C. LII DXXXII, uarraut cruditi: sed de qsta oditione,

39쪽

XXxII P. BVRUANNI quum oculis nostris numquam fuerit inspecta, existimare non licet. Sensit deinde Velleius noster Curam magni Patriae nostrae et elegantioris doctrinae decoris, Desiderii Erasini, cuius industria et laboro tot emendatas, et quae Semper in pretiori honore apud verae eruditionis arbitros mane bunt, diversorum scriptorum editiones produxerunt

Basileenses librarii, qui de palma artis T pographicae cum Italis ci Gallis certabant. Hi Anno cisDxLii sub nomine Erasmi aliis Historicis Romani. Velleium quoquc adiunxerunt. Quamvis Vossius in notis ad Volteii lib. II, cap. 3, suspicetur alium huic editioni praefuisse, quum sexto demum Post magni viri mortem anno prodierit. Hanc mihi co sequendi selicitas destiit, quod maxime optaveram,

quia saepe eius auxilium advocasse Vossium vid Tam , et Sequentes sere omnes oditores, deserta

Rhenani oditione , illam expressisse didiceram ex adnotatis eiusdem Vossit ad lib. II, cap. 7S: qua raeoacti mimus recurrere ad alteram, eiusdem Erasini nomen praeserentem, Basiluae A. cio DLLVIII Editam, quae aliis Historino Romanae scriptoribus subiectum

Velleium evhibet. Sed mirari subit, si prius editus fuerit Velleius sub Erasmi nomioe, qui in fronte

editionis huius secundae post catalogum Augustactu istorine Scriptorum, subiecta' legantur haec verba: accesserunt in hac editione Velleii Paterctili lib. II ab inclumeris cientio oemi mi erroribus. Quoi

vix praedicare putuisse videtur Frobent , si iam

40쪽

PnAEFATIO XXXIII primae editioni accesserit Velleius. Praeterea mirum accidit sub Erasini demum nomine Anno Cio DxLuVelleium prodiisse; nam quum ille primum Hist

riae Augustae Scriptores ediderit Anno Clo DXVu, et editio illa Coloniae A. CII DxxviI fuerit repetita, Velleius, iam ante septem annos a Rhenano editus, potuisset certe a vivente Erasmo addi: sed hi aestus sorte omnes subsiderent, si quo auspic, Frobentus editionem suam emiserit, et quae ratio eum impulerit, ut Erasmi iam mortui nomen prae,.sgeret, nobis constaret. Basileenses excepit Gryphi us, qui Lugduni Anno cis DLu Velleium dedit .

sed cuius copia nobis quoque iacta non fuit; sed parum vel nihil a Basileensibus eam discrepare coniicimus, qui experientia edocti sumus, sollemue fuisse Gryphio Aldina aut Fro niana exemplaria ad verbum vere exprimere. Parisienses quoque Anno C: DLx in minori forma, simul cum Floro et aliis prodidisse Velleium narrat Cl. Fabricius in Suppi mento Bibliothecae Latinae. Hos excepit muguum illud artis simul Typographicae et eruditionis o namentum II. Stephanus, qui Anno cIA D viII

cum Fastis Sigonianis Velleium in lucem produxit ; sed quem, sere in omnibus, Erasmianis vestigiis insistere deprehendimus. Aldus deinde Manutius Pauli F. Aldi N. uotis suis illustratum d mesticis typis descripsit A. cio DLxxi, qui plurima, satis etiam temere, ex ingenio immutavit, sed minimam partem cruditisi appmbare potuit , ut sa-