장음표시 사용
2쪽
AD PRINCIPIA IURIS NATURAE ET CIVITATIs METHODO GEOMETRICA ADORNATAE.
3쪽
ecclesia sectetas inaequalis , Tuius statum publicum Christur ipse ordinaruit , sormamque saeri regiminis praescripsit , ut vel ex hoe selo adpareat , quam inepti sint illi, qui in quaestionibus juris ecclesassici publici ad solas suas decretales confugiunt , sed & illud jam intellititur , quam summe necessarium fit Jus bω publicum rota, ut aliunt, opera addiscere , Uta is fundamenti loco prae o lis semper' Fabero . Paul. Ioc a Riegger in Inst. iuri eccles pari. r. q. 3 6 dedit. nov.
4쪽
Πia ameram biennium ante evernacula nostra compendium Iuris
ecclesiastici tum publici, tum primari, sub titulos Germ.) jus E desiasticum , juxta Proposita de jure naturae & gentium , de
Logica & Politica, recto ordine mathematico , Tyronibus limius scientiae accommodatum. Cum autem euita em, etiam exterosmernaculae nostra ignaros academias Germania mi Pare, ut in il lorum commodo prospicerem, proposui Primitus illud latinitate dona re; at mox ac operi manum admo issem, mutati mentem, utilius
studioso legum jumentuti futurum ratus, si his loci materias quasdam scitu partim necessarias, partim non injucundas, quas' in opusculo germanico penitus silentio praeteriit, asin erem. Habes itaque , Lector bene let opusculum a germanico distinctum, illoque multis locis , in materiis auctius, adjectis etiam hine inde iis, qua ad jus ecclesiasticum particulare Germania pertinent. Methodum geom tricam qua ut tandem omnibus adplicaretur Asciplinis, peroptandum foret) quantum potui, seriami, probe gnarus, illam unicam esse sibi ideas claras, distinctasque osormandι iam. Objectiones , quas solum in t ronum tratiam hinc inde adscripsi, omnes res, ad
fetilia, ut ita positionum eontinuus habeatur nexa I ea mero, qGa
ad jus ecclesiasticum Germania particulare pertinent, non ipsis inserui eapitibus, sed speciatim iisdem adplicati, ne jus ecclesiast cum publicum universale, eum jure ecclesiastico puolico particulari Ge maniae , quorum quodlibet tanquam separata disciplina spectari ρο- test, eo undatuae . Atque his est scopus, O vrri hujus operis, de
5쪽
Reviser D. Natae diale Laste net Libro intitolato Xaverit Gmeineri Institutiones Iuris FGIesiastici m. Stam , non V' effer cosa alcuna contro laSanta Fede Cattolica, e pari mente per Attestato dei Segretario Nostro,niente contro Principi, e buoni costumi. concediamo Liceneta a Francesco di Meeolo P rana Stampator di Veneria, cire possi essere stampato, osse vando gli ordini in materia di Stam , e presentando te solite Copla aule Pubbliche Librarie di Veneria, e di Padora. Dat. Ii 8. Ottotae r 782. Niceolis Barbarigo Ris λυφε Contarini 2M n Proe. Ris Registrato in Libro a Carte σI. aI Num. 81. Davidde Martheni Serri
6쪽
CAPUT PRIMUM. De Definitisne ct divisone juris eccIesiastici.
s Cientia legum reclesiasticarum, conjuncta cum habitu easdem speciebus obavenientibus , leu factis adplicandi, jurisprudentia ecclesiastica adpellatur.
Sehon Ex definitione data adparet, juris- erie areepit nomen altera leges cognitas si, prudentiam ecclesiasticam duabus absolvi , de ctis, & eircumstantiis particularibus adplieat. constitui partibus , quarum una tiae elisa , unde iurisprudentia, seu Jurisperitia est di. practica altera diei potest. Prima in sola eo- cta. Dariea Institui. jurispr. uniri I. 3. e-gnitione legum consistit, atque ideo Iurisscien- dit. 6.f. a. Iurisprudentia ecclesiastica est scientia regum ecfessasticarum h. M vel ab ipso Christo, ecclesiae fundatore, vel ab ecclesiae potestate legislativa descendunt, atque adeo ratione originis ius ecclesiassicum partim divianum, Partim humarnum esse intelligitur.' Ecclesiam potestate pollere legislatira , in rostio tamquam lemma ex theologis Eum parte prima demonstrabitur. Interim haee pro- tio desumptum spectari potest.
I. 3. Leges a potestate legislativa eretesiastica descendentes a. vel pretotam ecclenam vel solummodo intra limites cujusdam regni, aut provincias obtinent, quare jus ecclesiasticum humanum ratisne extensi is aut universale , aut particulare esse potest. f. 4. Complexus legum ecclesiasticarum ex legibus tum divinis , tum humanis constat F. 2.) At nec primae, nec alterae omnes litteris consignatae sunt, siqnidem Christus aIiqua fidei, doctrinaeque suae capita viva voce ad nos usque pervenire voluit per clam. in theol. dogm. ; lagum vero ecclesiasticarum multae usui le consuetudini originem debent suam . Hinc rursus consequitur , ius ecclesiasticum ratione modi, quo nobis innotescit ; in Ieriptum . & non ser piam abire, . Leges ecclesiasti m humanae non una die, sed suceinise ad hodier nam excreVere molem. Nam tribus prioribus seculis ecclesia vix alias habuit leges, Vivam seripturam veteris & novi testamenti, partim quia charitas, quλducebantur inristiani, legibus decisioni litium inservientibus vix locum secit ,
7쪽
Σ - IURIS ECCLESIASTICI PUBLICI
partim quia persecutiones Pastoribus impedimento suere , quo minus in unum locum congregati communi consilio de ordinanda ecclesiae disciplina deliberare possent. At cessantibus seculo quarto persecutionibus sub ipso iam Constanti no M., qui Primus inter Imperatores ad christiana sacra transit, ac per se quentia dein secula concilia sunt celebrata, aliaeque editae constitutiones , ut Ar pullulantes haereses reprimi, & disciplina constitui possit. Atque ita pluresidentidem exortae sunt leges; donec ad hodiernam excrevere molem. g. 6. Quare cum leges ecclesiasticae successive creverint , . s. ctiam ratione temporis jus ecclesiasticum dividi coepit. Tres vero hujus divisionis statuatae sunt epoche, quarum prima ab ecclenae incunabulis ad Gratianum usque Benedictinum monachum, qui anno II si . noVam canonum collectionem edidit; sese extendit, atque ius ecclesiasticum vetus complectitur. ' Altera jus ecclesiasticum novum constituit, continens tum illas leges , ac constitutiones , ex quibus corpus juris canonici constat, tum reliquas, quae intermediae prodierunt, eique insertae non sunt. Omnes vero a compilatione dicti corporis juris editae, jus ecclesiasticum novisimum absolvunt.' Non quidem ignoro , quosdam ius ecclesiasticum vetus ultra tempus collectionis pseudoisi dorianae non extendere, eo quod per spurias Isidori deere tales jus plane novum inductiim sit; sed quia istud ante Gratiani decretum nec satis commune, nee ubique notum fuerat, recte prima epocha ad Gratianum usque extenditur , qui, merces Isidori suo inserendo decreto, iis non modicam coa-eiliavit authoritatem.
I. I. In omni societate, quae ordine parentium, & praecipientium constat,
tum nexus membrorum societatis cum Imperante, tum nexus membrorum inter se datur, quoniam varia sunt iura, & obligationes Imperantis erua subditoS, horumque rarius erga illum, aeque ac ad cetera societatis membra perdem. in ruri civit. . Quum itaque interim instar lemmatis assiimpsimus, in ecclesia quosdam praecipere, Obedire alios . a. Schol. , nexus quidam ImPeranteS ecclesiasticos , 'ceteraque ecclesiae membra intercedere debet. Leges illae , quae determinant nexum membrorum cum Imperantibus ecclesiasticis, jus e clesiasticum publicum , & quae determinant nexum membrorum eccleta inter se, jus privatum : constituunt.
De principiis juris eccIesiastiei. . 8. Principium in genere est omne id, quod rationem alterius in se continet. Illud itaque, quoa sussiciens est ratio propositionem aliquam adserendi, priscipiam demonstrandi erit. f ' Quaelibet scientia priκcipia demonstrandi domestiea habere debet. Scientia est habitus adserta sua demonstrandi per des in Irite. , tum Vero adserta nostra demonstrare dicimur, quando illa ex principiis certis nexu legitimo deducuntur, cum ratione ea adserendi sussicientem in se contineant , principia sunt demonstrandi. 3. 8. Me itaque quaevis scientia sibi propria habet. Io. Iurisiprudentia ecclesiastica ςst scientia. I. . Quaevis scientia Principia demonstrandi domestica habere debet. 9. , quare neque IurisPr dentia ecclesiastica iis destituta esse potest. II. Quaecumque in jurisprudentia ecclesiastica demonstranda sunt , eo ultimatim reducuntur, ut ostendatur, nutu haec, aut illa lex in ecclesia adsit
8쪽
eum ea sit seientia legum ecclesiasticarum. I. Illud itaque, quod eontinet
eationem existentiae legum ecclesiasticarum lassicientein , principium erit de monstrandi domesticum. Quum vero ratio lassiciens legum ecclesiasticarum in voluntate legislatorum ecclesiastico m subditis mani lastata consistat , etiam hae erenita, illarum existentia cosnoscitur. Quare pro criterio cognoscendi principia demonstrandi, haec assumi debet propositio : omne illud, ex quo voluntas Iegislatorum cognosci potest , inter principia jurisprudentiae ecclesiassicae es
g. ra. Primus & maximus in ecclesia legislator est ipse fundator ejusdem Christus, proin id, ex quo voluntas Christi cognoscitur, primum & sundamentale in iurisprudentia ecclesiastica est demonstrandi principium. g. rr. Voluntas Christi inaxima quidem ex parte,. attamen noni perfecte ex scripturis Q eris intelligitur, quoniam qu eda in Vi Va Voce ad nos usque pervenire voluit . g. Itaque fura seriptura de traditio divina fundamentale sunt demonstrandi principium 4.
Corol. I Hinc adparet , quod mlaus re- sesenter demonstrari posse existimauerint. cte Decretalistae totam juris prudentiam ec- Corol. 2. Ius itaque ecclesiallieum divinum etesiastieam in. eorpore juris canonici contine- . x. in scripturis & traditionibus coati. ri, omniaque textibus ex illo desumptis sus- netur.
I. I 3. . in Voluntas Christi ex scriptura Se traditione & rite intellisi, &absque periculo errandi ad demonstrandum ad piseari possit, sensus scripturarum verus ut indagetur, traditionesque divina a non divinis secernantur, ' est necesse. Tradunt Tneologi scripturam ad sensum Patrum esse interpretandam , iique ipsi custodes & depositarii sunt traditionis divinae. Patet itaque, Qua ratione ἰcripta Sanctorum Patrum principiis jurisprudentiae ecclesiasticae adnumerari queant. . .' Communiter hi genuInae tradit Ionis eharacteis ni , aut textui scripturae, & ut ubique , abom- res dicuntur: ut ea non sit contraria rectae ratio- nibus, omni tempore fuerit recepta di cognita.
Iq. Leges, quas ex scriptura & traditione cognoscimiis , sunt divinae .
que adeo ius ecclesiasticum divinum constituunt, g. I a. Corol. 2. Postquam autem Christus ad patrem suxuri redite, Poeaena in serendi leges, quam in terris degens privative exercuit, in apostolos , eorumque succctares episcopqs tran
tulit a. ad Schol.) Quare cum & hi in ecclesia sunt legislatores. illa. ex quibus eorum voluntas intelIigitur, principia erunt demonstrandi f. I 1. jus ecclesiasticum humanum comprehendentia. . I. Is . Apostoli, eorumque successores episcopi potestatem ferendi leges aut exercuerunt congregati in loco uno, aut non. Primo in casu dicuntur celebrare concilium, unde decreta conciliorum demonstrandi principitc adnumeranda sunt.
Corol. Cum concilia aut generaIia, aut par- jus universale, posteriorum vero particulareticularia. esse poli ni, patet, decreta priorum. . 3. constituere.
I. I 6. Cum Vero par sit ratio, sive episcopi in unum conveniant Ioeum aldeterminanda varia, sive dispersi in idem consentiant, . totius ecclesiae per Orbem dispersae consensus eandem cum conciliorum generalium decretis vim ha- t, atque adeo non minus, quam concilia I. I s. . inter demonstrandi principia referri debet.
9쪽
I. II Episcopi oon tantum in loeo uno congregati. sed etiam quilibet smorsim potestatem exercere potest legislativam F. rs. γ Id si fiat, episeopus romanus primus, bc maximus est legislator . ' Quare Pontificum praeriinis . dein & ceterorum episcoporum decreta pro principiis demonstrandi habenda
sunt.' Pontificem habere primatum, ideoque pria suo loco ostendetur. Habe id inicita prolem-mum inter ceteros episcopos esse legislatorem, male ex theologia dogmatica.
. I 8. Principia hucusque exposita immediate a legislatoribus destendunt ecclesiasticis, quapropter & prinesia proxima adpellantur . Sunt praeter haec de alia, quR, quoniam a sacra potestate haud destendunt, remota Vocamus, cui modi praeprimis sunt Imperantium civilium leges. Cum enim disciplina ecclesiae exterior saepe aliquid admixtum habet, quod ad statum societatis civitis. Pertinet, hujuique determinatio ius sit majestaticum, Imperantium civilium leges nos voluntatem illorum quoad res mixti seri docentes, non nisi immermio a remotis demonstrandi principiis excluseris
. Sebol. De eiusmodi. visciplinae exterioris par. xus earumdem natiorum tis ecclesiasticum raditibus , historia teste, interdum integrae natio- ticulare constituit. nes pacta fingularia iniere, quorum comple-
I9. Leges naturales aetemae sunt, & immutabiles pri dem. in iurinat. altaque non tantum non poterant a Iege revelata abrogari, sed potius confirmari debuerant. Inde autem sequens fluit propositio. Quidquid lege naturali es praceptum, cRm voluntate Christi conspirat, quidquid est vetitum. eidem repugnat . ' Quoniam porro issa, ex quibus voluntas Cnristi intelligitur, fundamen
talia demonstrandi principia esse diximus, Ia. satis liquet, iisdem & ius.
naturae accenseri debere.' quantus hujus propositionis in jure eteIesiissico sit usus, in sectione tertia adparebit.
Sane ab eo tempore , ex quo jus naturae ex
coli coepit , etiam jus e lesiasticum indie
amoeniorem induere saeiam vidimus . t m strinctus enim inter jus utrumque nimirum de ae turale est nexus 1 mperantium circa sacra determinanda sunt , ea non aliunde, quam ex iure naturae civitatibus adplicato deduci queant: atque inde Sinctum suille existimo , quod quas m , cum in iure publIco Iversui , seu eluitatis sint hospites , modernum juris eeclesiastici systema adeo offenderit . Illud interim moneo . neminem genuini juris ectiesiastici intima penetrare posse . nisi logicet Ac metaphysices , logiae dogmaticae , historiae e Iesusticae, &pro jure ecclesiastico Germaniae phrticulari Ustetiae imperialis notitia rite instructum.
ADB L I C A T I O CAPITIS SECUNDI
AD GERMANIAM. s. χα Ius ecclesiasticum aut universale , aut particulare cuidam tantum regno vel provinciae conveniens est. g. 3. Leges a Christo ipso datae universam obligant ecclesiam, atque adeo ad universale jus pertinent; at de disciplinae exterioris partibus integrae quandoque nationes pacta iniere sin Iaria . quorum complexus eariandem juS ecclesiassicum. particulare constituit IN. SchoL) Quod si itaque etiam Germania eiusmodi habet pacta, dubium rema net nullum, existere ius quoddam ecclesiasticum Germaniae particulare, ' cujus demonstrandi principia ea ipse suat pacta . . Porro rem ita se habere , jam demonstratum ibo in Disiligod by Corale
10쪽
. xst enim ius ecclesiasticum publicum uni- tia legum ecclesiasticarum soli Germanἱae proversale seientia legum ecclesiasticarum β. i. priarum ; proin si existunt leges eeelesiasticae totam reclesiam concernentium , ergo juq ec- soli Germaniae propriae, exiliit etiam jus ecis eleutilicum particulare Germaniae erit scien- clesasticum particulare Germaniae.
ar. Qui vult demonstrare existentiain legum & pactorum ius ecclesiasticum Germaniae particulare constituentium, vult demonstrare rem facti. Facta demonstrari nequeunt nisi ex testibus, aut circumstantiis per dem. in i gic. Notitia itaque historica dictorum legum, & pactoruris est praemittenda. g. 22. Cum modum eligendi episcopos nec Christus, nec apostoli dete minassent, ab antiquissimis jam temporibus tum Pontificis, tum ceterorum episcoporum electio communibus populi, & cleri suffrasio peragebatur. At eum populus turbas saepius excitaverit ..Paulatim ab electione removeri coepit, retentis solis primatibus, de nobilioribus, quod non efficere non potuit, ut ®um autoritati plurimum in electi ne ePiscoporum tribueret . Quia vero episcopi Germaniae regalia multa Possidebant, peracta modo nunc exposito electione sub stirpis Carolime, & Saxoniae regibus addita est iis investitura per annulum, re baculum, atque iuramento, quod hominium, vel homagium dicebatur, regi sese obstrinxere. a 3. Peragebatur semper investitura dicto modo ad Pontificem Coeg rium VII. usque, qui primus hunc investiendi morem reprobavit eo ex capite, quod per annulum & baculum non tam seudi ecclesiaestici, quam ipsius epist palis: dignitatis jura tradi viderentur. Quapropter in duobus conciliis romanis, quorum primum anno Io78, alterum anno rogo. est celebratum, irritavit, immo & anathemate perculit. Praeterea idem conquestus est Pontifex, ab Henrico Imp. hominibus minime dignis turpi quadam nundinatione munia ecclesiastica conferri. g. 24. Inhaeserimi exemplo Gregorii ejus succetares Victor III., Urbanus II & Pascalis II , eundemque iuvestiendi morem reprobarunt, quamVis Pascalis II. Cabilloni ad Maronam a legato tarsaris conventus est, & Bruamis. Archiepiscopi Trevirensis oratione permotus de reddenda concordia inter imperium & sacerdotium cogitaret. Hac ex ratione primo Sutri anno IIIo., dexterum Romae anno sequenti daturum Pontifex promisit, ut epist
pi regalia reddant. si contra etiam Imperator iure investiendi se abdicaretia Αe nihil per id est actum, partim quia abdicationem regalium episcopi Germaniae non aequo tulere animo, partim quia Viennense concilium omnem in vestituram de manu laica factam haeresim judicabat. . 23. Ita per annos prope quinquaginta dissidium istut imperium & ec cIesam lacerabat, donec tandem anno II 2M VVormatiae ad exitum est perducta transactio inter Calixtum II. Pontificem, & Henricum V. Imperatoremita, ut quidem Imperator investituram conservet, at non annulo & baculo
quae spiritualem dicebantur significare potestatem, sed sceptro peragendam.
Sebia Tanta laetitia haec concord R per om- ta, In qui x ab ea, tanquam a salutari ep ne imperium est suscepta, ut extent diploma- cha annorum notae ordinantur.
. 26. τra actio calixtina Habet Naturam veri pacti. Pactun, est consensus liber duorum, aut plurium in idem. Quum itaque Imperator & Pontifex consenserint in investituram non annulo & baculo, sed sceptro peragendam, =as. sequitur eosdem celebrasse Pactum ..Schol. Pontisex eisdem transactionem in domitio generali anno sequenti in I. Romae b hito confirmavit. I. a