장음표시 사용
21쪽
. di . Dantur in ecclesia bona spiritualia omnibus membris societatis eccla fiasticae commula. uti sunt sacramenta, Preces, sacrificia, &hujusmodi. Lei ma ex theol. dogmati γ . 28. Ecclesii e Ius tompetit inobedientes oe contumaces bonis spiritualibus pria Oundi. Si frater tuus peccaverit in te, ait Christus apud Matth. c. I 8. co ripe illum intra te & illum solum si te non audierit, adhibe testes si nec hos audierit, dic ecclesiae, si vero ecclesiam non audierit, sit tibi Meut ethnicus 3e publicanus. Competit proin ecclesiae potestas contumaces declarandi sicut ethnicos & publicanos . Declarare quempiam sicut ethnicum , est eum declarare sicut non embrum ecclesiae . Qui se habet sicut non-membruin ecclesiae , nil de bonis ejus communibus participat, ' ecclesia ergo jus habet contumaces bonis privandi spiritualibus.' Quemadmodum enim manus abcissa ἀ- li , qui tanquam non- membra eeclesiae ha-hil amplius de alimentis participat , quia bentur, nihil de bonis ejus communibus par. membrum corporis esse desiit ita etiam il- ticipant.
I. 2o. Ecclesar ius competit contumaces bonis communibus , quae habet,
et . privandi, et 8. seu connectendi cum actione injusta ablationem boni. Ablatio boni est malum, as. ) malum vero cum actione injusta connexum est poena, g. 2q. competit itaque ecclesiis jus puniendi.
coria. Cum iure puniendi jus cogendi est connexum, a 6. intelligis ergo , etiam jus cogendi in ecclesia adesse.
. 3o. Poena, qua ecclesia fideles bonis privat spiritualibus , excommunicatio audit. Quoniam Vero malum cum actione illiusta tanquam motivum ab ea abstinendi connectitur, di in ratione directa stare debent, ita , ut quo magis actio est injusta, seu quo magis est delictum, eo majus malum cum illo copuletur, siquidem tali modo crescente malitia actionis motivum ab ea abstinendi crescit. Iuxta hanc itaque proportionem fideles mox omnibus, m X aliquibus tantum privantur bonis spiritualibus . Privatio omnium bonorum spiritualium excommunicatio major , & aliquorum tantum recommunicatio minor ad pellatur L 3I. Excommunicatis major est maxima inter pinnaι Melabasieas . Poena est
malum cum actione injusta connexum di malum vero est ablatio boni. as Quo maius itaque irrogatur malum, seu quo plura & majora auferuntur bona, eo major est poena , ac proin illa maxima erit , qua socii omnibus societati communibus privantur bonis. Id ipsum autem fit in excommunicati ne mδψri, g. 3o. maxima aergo inter poenas ecclesiasticas est excommunicatio major. φηρι Majus itaque moti,um ab actione I . tinendos in officio populos valde salutaris . just- ὸb terrendi excommunieatione majori ee- sobria tamen, magnaque circum ροαιone exer-Hesa non habet. Quia vero motivum a deli cto abstinendi in ratione directa gravitatis de licti esse debet, s . 36.ὶ patet , Excommuni
e tionem majorem nisi ob erimina graviatinfligendam non esse. Schol. t. Recte Trid. Sess. 2S.C P. 3. de re serm. Quamvis excommunicationis gladius
crvus fit eeelesiasticae disciplinae, ἐν ad concen/us est, cum experientia ioceat , si temere levibus ex νebus incutiatur, magis contemni i quam formidari . ἐν pern ciem potius parere , quam salutem . Scbol. 2. Quas ob causas, Ae quo modo serenda sit exeommunicatio, in iure privato dicetur , dum de poenis ecelesi licis in specie
f. gr. Excommunicatio in sola priπatione sacrorum eons it , atque adeo ex essentia
22쪽
so CIETATIS ECCLESIA STIC E. tr
fretia sua nullas efectus e miles post se trabiι. Ex sententia Christi excommuni eatus est habendus sicut ethnicus. c g. 28. Ethnico vero, etiam is tanquam non membrum ecclesiae nihil de bonis ejus participat, officia jure naturali, gentium , & civili debita, denegari non possunt, neque statu libertatis , civitatatis & familiae caret; idem ergo etiam de excommunicatis dicendum.
Sc I. 1. Certe nemo adhuc existimabat, ab ecclesia ethnicos aliter fuisse separatos , nisi quoad ea, quae fidelibus ut membris ecclesiae sunt propria, id est, quoad communionem sacrorum , & quomodo ecelesta aliis bonis , quam spiritusibus, praeter quae a Christo nulla acceperat , fideles privare postet λ Potest quidem societas aliquem ex suo , at non ex alieno pellere conventu, adeoque nec ecclesia aliquem juribus , quibus ipsa natura homines instruxit , aut quae per civitatem adquisita sint, spoliar . Schol. x. Asserto, quod excommunicatio de se nullos post se trahat effectus civiles, opponi solet epist. Ioannis fida , ubi dicitur : Si quis venerit ad vos , & hane doctrinam non adfert, nolite eum reeipere in domum , nec Ave ei dixeritis, quod tantundem esse videtur , ae si apostolus commercium civile eum excommunicatis interdixisset. At eum ex Christi sententia intelligatur, excommunicatum ha bendum esse sicut ethnicum, . 18.ὶ ethnico vero illicitum esse coe dicere nuspiam legatur , insertur apostolum loco citato non tam modo praeceptivo quam sua o a fidelibus exegisse, ut ad evitandum periculum perversionis familiaritatem cum excommunicatis non habeant. Quod si quis tamen contenderet, apostolum dixisse modo praeceptivo, quia subjungit i Qui enim dicit ei cate , communicat operibias ejus malignis, dari id poterit, dummodo in eo accipiatur sensu, ne sine necessitate eum eis communitent , dc speciali mina benevolentiae signa exhibeant.
f. 33. Etsi Vem excommunicatio nullos effectus civiles post se trahat, g 1. tamen Principes , qua ecclesiae , fideique defensores , poenis ecclesiasticis poenas etiam addidere civiles, ut fideles magis a delictis abstineant, quia sunt nonnulli, quos amissio bonorum & jurium temporalium magis, quam spiritualium terret. Schol. Quia is , qu I poenam eum delicto eo- putat, jus adgratiandi habet , nihil impedie ,
quo minus Princeps in easu particulari , aut ob reipublicae utilitatem , aut ob singularia cujusdam in eam merita gratiam delicti sacere , re ab excummunicatione effectus civiles separatre queat. Et si Ipsum Principem exeommunicari eontingeret , uiaeus effectus foret , ut tanquam non is membrum ecclesiae se haberet , quod summae ejus majestati detrahere nihil potest . Ceterum vix , aut ne vix quidem t ait Paul. Ioc a Rierrer in Inst. Iurisp. eccles pari. 4. pag. QS. edit. nov. in maj
statem fulmina projieere licebit sine magno
schismatis periculo , paeis publieae perturbatione, eeelesiae vexatione . & ceteris calamitat; bus , quas inde sequi historia , optima in hujusmodi rebus magistra , doctit . vidit id
tuo Carnotensis , qui in epistola ar . scribere non dubitavit: DM Uaraones rerum tem
poraliam Reσibas adtributie sunt , is bamisi, id est fundamentum populi ἐν caput existunt . Et fi aliquando potestate Di eoneesia
abutamur. non sunt a nobis graviter exasmis randi, Ied tibisacerdotum admonitionibus non
adquieterint, divino judicio funt reservararisdi, ubi tanto durrictius sunt puniendi, quantomisus fuerist divinis admonitionibus obnoxii.
g. Essentia imperii in potestate legisIativa, iudiciaria , Ac jure cogendi consistit. In ecclesia datur potestas serendi leges, ao. & iudicandi, Lai. cum jure cogendi, as. in & imperium.
Natura potestatis a fine ejur desumitur , eosdemquo cum eo Iumites faber. Finis potestatis cujuslibet est ratio sufficiens , cur illa potius exinat, quam non existat. Fae autem potestatem aliquam sese ultra ejus finem smem, ris Ecel. Tom. I. C exmγ
23쪽
exporrigere , tum rationatum latius ratione sua sum ciente pateret, atque ita sine ratione sussiciente quid existeret .
. 36. In ecclesia existit imperium. quodlibet imperium eosdem eum ejus fine limites habet; 9. 33. ergo etiam imperium ecclesiasticum ultra ejus finem se haud extendit.
Co I. Totum a suis partibus simul sumptis gendi . 34. imperium ecclesiasticum eos- haud distinguitur . Cum itaque partes imperii dem habet limites cum potestate ecclesiae les it potestas legislativa, iudiciaria, dc j is co- gislativa, judiciaria, Ac cum jure cogendi.
. 3 . Felicitas est status Voluptatis durabilis, ortum ducens ex persectionibus. Persectiones sunt aut internae, aut externae, prout ad statum hominis aut internum, aut externum pertinent. Quare etiam se licitas, quae oritur ex pe sectionibus internis , interna , & quae oritur eX Persectionibus externis , externa
I. 38. Finis societatis ecclesiasticae est determinatus Deum colendi modus. . i. & a. Colimus Deum, dum Veritatibus revelatis assensum praestamus, Acmandata esus custodimus. . Io. Assensus dogmatibus praestitus est actus intellectus, & custodia mandatorum actus Voluntatis, quorum quilibet nos interne per os reddit. Finis itaque imperii ecclesiastici est se licitas interna. f. 37. g. 39. Civitas est societas hominum sui iuris securitatis causa admisso communi imperio inita - per des jur. pub. uni v. ) Tum vero securitas interna &externa habetur, quando nec civitas a civibus, nec hi ab Imperante, nec ute que ab extraneis quid timendum habent. In hoc statu cives persectiones adquiarunt externas, ac proin finis imperii civilis est se licitas externa. p .
f. s. Felicitas interna cum externa, ct vicissim externa cum interna non est connexa . Illa tantum sunt connexa , quorum unum continet determinationem
sine altero non possibilem, seu quorum unum sine altero esse nequit. per def. in Ontolog. At selicitas externa sine interna, 3e vicissim interna sine externa obtineri potest, reveraque unam sine altera stetisse historia docet ' , non itaque necessarius inter se licitatem internam & externam datur nexus.
Roma orbis domina suerat, Atheniensium santibus persecution bus, nil nisi carceres, Cru similiter I Spublica florentissima erat . utraque elatus. α ultima supplicia imminebant, statusquet men densissimis idololatriae tenebris ei reum, o. fidelium externus pess mus erat, & nihilominus luta extitit. E contra primis quatuor seculis grasi tot serme sancti, quot fideles numerabantur.
f. I. Imperium ejiisdem est naturae cum fine , ob quem est institutum , eosdemque cum eo limites habet. o. Finis imperii ecclesiastici est se licitas interna, I8. de civilis externa . 39. Horiun finiuiti quilibet sine altero obtineri potest, o. ergo & imperia ipsa sunt inter se disparata .
Quoniam Vero disparatorum unum ab altero haud dependet, infertur neque imperium sacrum a civili . nec hoc ab illo depcndere.
Sebol. Separando imperium e esiasti eum a civili non poni statum in statu , 8c rempublicam in republica., exemplo est respubliea Hebraeorum , in qua jus sacrorum penes Pontificem maximum , & potestas politica penes Reges suerat , id quod ipsemet agnovit celeb. molsus in Iur. Nat. Tom. g.
9 64. Sunt equidem, qui absurdum dicunt duplex summum imperium in eadem civiis rate , sed eur absurdum fit nulla rations δε- Ada evineunt . sane absurdum minime re utant , ut postvlus quaedam jura ad imperium spectantia sibi retineat, in quibus dependeri
non vult a Rectoris voluntate. Nonne vero
perinde est, sive Jus bi reservatum exerceat, prout Fbi videtur, per se, fime idem transferat in alium , ut idem exerceat eo,
quod eorpus humanum sit monstrosum, si ἀμο
24쪽
Fabeat eapita, misime sequitur , rempublicam fore monstrosam . in qua duo exsunt perii fumma . Absurditas demum mobata inrelsigitur . fi demonstratum suerit, imperio summo diviso finem civitatis obtineri
misima posse , sed ex bae divi ne sequi ,.
quae eidem e diametro repugnant. Noe enimis praesenti materia pro moralite ν impossisi si , consequenter pro absurdo babendum , si
metimus uti mediis, quae finem eivitatis everistunt , aut saltem ab eodem abducunr.
. q2. Hanc mutuam utriusque imperii independentiam g. 4r. Christus in scripturis saepius docet, ubi protestatur, regnum suum non esse de hoc mundo, insuper jubens reddendum esse sari, quae sunt Cassaris, & quae Dei, Deo. Quod si vero Christus ipse fatetur , se qua hominem nullam habuisse potestatem civilem, quomodo ecclesia illa instructa esse poterit p. Sciat Potestatem ei vilem ecclesiae denegantibus opponi selet locus apud Lucam M. cap. ubi Christus dicentibus apostolis : Ecce duo,
gladii bie , non dixit nimis , sed satis est,
quorum gladiorum unum materialem , spiritualem alterum esse ajunt, & utrumque ee etesiae fuisse datum , autoritate S. Bernardi confirmue conantur, qui ad Eugenium Pontificem de gladio miteri est ita scribit . Qui tuum , t nimirum gladium materialem in ne- at, non satis mibi videtur adtendere verisum Domini dicentis se : Converte fladium tuum in vatinam . tuus ergo ἐν ipso tuo forfitan nutu, etsi non tua manu evagin adus , alioquin f nullo mori ad te pertineret , iis dicentuus apostolis: ecce duo ita.
dii, non respondisset Dominus: Satis est . sed
nimis est. Verum adnotλrunt scripturarum interpretes , nullam in relato ex Luca textu fieri mentionem de gladio materiali, & spiritua. li , sed solum Christus discipulos. admonuit , . illos tempore passionIs suae In iisdem suturos
angustiis, in quibus esse sistent , qui tunicam vendunt, ut gladium emant. Quod autem Christus dixerit: Satis est, putant aliqui, eum dixisse ironice, ac si duobus gladiis turba omnis illum comprehensura depelli posset, vel ad in dicandum apostolis , eum de hae re loqui amplius non velle . Ex quo satis adparet, quantum allusio Bernardi ad eitatum Lucae textum ponderis habeat , qui nil aliud evincere contendit, quam ut spiritualis gladius ab ecelesia , temporalis a Principibus pro defendendaecelesa exerceatur, simul ut Pontifex eos de talis defensionis necessitate tertiores reddiderit , id quod comprobant subjuncta verba : inerque erro ecclesiae ir spiritualis gladius is, materialis, sed is quidem pro ecclesia, ille vero ab ecet a erercendus. IIle sacerdotis .is militis manu . sed Iano ad nutum sacerdotis , ire jussum Imperatoris. g. 43. Satis itaque adparet imperium civile ab eccIesiastico directe haud
dependere. g. 4 I. & 42. Qui saltern in directam ecclesiae potestatem in temporalia admittunt, casum dependentiae indirectae tum adesse arunt, quando imperium civile fini ecclesiae impedimento esset. His enim in circumstantiis existimant jus habere ecclesiam subditos a vinculo auramenti & fidelitatis absol-Vendi, ac Per consequens Imperantes regno spoliandi. f. qq. Potestas indirecta ecclesiae aut Pontificis in Prinesum te oraIta ex natura societatis ecclesiasticae deduci nequit. Potestas ecclesiae se ultra ejus finem non
exporrigit. f. 26. Finis societatis eeclesiasticae est selicitas interna, . V
proin mediis ad hunc finem obtinendum non necessariis instructa non est. Porro medium ad felicitatem internam consequendam necessarium potestas indirecta in temporalia Principum non est, quoniam quomodocunque Principes aut imperium civile ecclesiae impedimento esse conentur, religionem internam, quae in animo residet, . subditis eripere haud postlint, ad externam vero , quae in actibus externis consistit, quique sine occasone poni nequeunt, non obligantur e X desectu occasionis, si Imperantes eos impediant, atque adeo indoles societatis ecclesiasticae reparationem laesionis ab imperio civili illatae per exercitium potestatis indirectae in temporalia haud exigit. . Unicum remedium, quod ecclesiae in talibus circumstantiis superest, est rogare , docere . increpare , aeternas
25쪽
poenas & praemia tanquam motivum proponere, & si haec non sussiciant, tandem poenis uti spiritualibus, &istud etiam maxima cum cautela, quoniam Vix, aut ne vix quidem in Majestatem fulmina projicere licet. g. 3. Schol.
Corol. Falsa itaque est argumentatio Rellar mini, quam in Lib. s. de Rom. Pont. c. 7. q. 1. sequentibus proponit verbis : Respubliea
eceis stica debet esse perfecta, em sibi suffi
ciens in ordina ad suum finem ergo debet habere omnem potestatem ad suum finem consauendum, sed necessaria est ad finem Diritualem potestas utendia ae disponendi de temporalibus rebus , quia alioquin mali Principes possint impune favere haereticis , crevertere retitionem. MMI. a. Ceterae Bellarmini argumentationes ex ratione deductae pleraeque in eo pec-caeat , quod fiat transitus a per1ma patente
civili inI ructa , euae per aecidens simul est membrum ecclesiae , ad ipsam potellatem civilem, quas, cum passim notae lint, non adscribo. Gril. r. Neque etIam sequens paritas quem piam movere debet i etsi gens unx ab altera non dependet , per demonst. in jur. gent. tamen gens laesa laedentem suae sibjieere potest potestati, ergo pariter etsi imperium civile ab ecclesia haud dependeat, tamen . dum illa ab imperante laeditur, jus in temporalia ejus ad laesionem reparandam adquirit lata enim inter utrumque casum est disparitas , siquidem
gens laesa si laetio aliter est indeclinabilis jus
belli in laedentem adquirit, dc persectiones ex ternas, quas laedens abripuit itidem ex pers ctionibus ejusdem externis , atque adeo me diis ex natura dominii eompetentibus repetit. Econtra Imperans nobis religionem , atque adeo persectiones internas eripere nequit. β. 44. neque etiam si eripere posset , medium eas repetendi proportionatum esset illas ex persectionibus externis repetere. Vide I. U. Eybeladumbr. jurispr. pag. 36. Opust. 2.
. 4s. Potestas in directa in temporalia Principum nullum in scripturis habet frendamentum. Ex scripturis patet, ecclesiae Praeter Potestatem clavium , & pascendi datam Histe nullam, at sub hac potestas itidirecta in temporalia Principum haud continetur. Nam tempore Persecutionuin, quo casus indirectae de-Peodentiae adest, r. Christus non taxit apostolis r Absolvite subditos a vinculo juramenti & fidelitatis, aut spoliate Reges throno , sed illis commendat patientiam Lucae et r. docens, non esse timendos illos, qui occidunt cor Pus, animam autem occidere non possunt. Matth. 1 o. Ideo etiam Petrus in sua Epist. cap. a. subditos jubet obedire dominis non tantum probis, sed etiam discolis, atque adeo obediendum erit Regi improbo manente vinculo juramen ii & fidelitatis.
Corol. Falia est itaque Bellarmini doctrina direntis, sub potestate pascendi indirectam potestatem in temporalia comprehendi.
66, Ecclesiim vires deponendi Imp/rantes malos oe bHelicor nnnquam de-Dere. Docet id historia. Nam n uanis jam tempore Tertuli Iani chriuianis fuc-rrit Vires, patet ex ejus Apolost. eap. 38. , in qua nomine christianorum ad impcru romani moderatore, ita scribiti Si enim ct hostes exertos , non tantum vindices occultot σσere o II misi d esset nobis vis armorum oe copiarum e Plures η i Vm Mori, ct Mureumanni, ipsique Parthi, vel quantacunque unius tamen μέ i, suorum finium λὲhibi. quam totius orbis ' Hesterni sumuς, o vestra omnia.
Nἰς Uimus, urbes institui, castella, muNicipia, concutabula, castra ipsa, ti ibus , de-ςμriqi, palatium, senatum, forum, sola vobis reliquimlis templa. Cui bilis non id ηεix non prompti fuissemus, etiam impare, copias , qui tam libenter trucidam Ar , βηρη opud istam disciptiuum magis occid/ liceret , quam occidere Potvrinvs ct inem mes, nec riselle, sed tantummodo discordes , solius divortit in υidia adversus vos dimicasse .nim tanta vis hominum iri aliquem orbis remotι srnum abrupissemus a vobis si odisse ι utique dominationem Vestram tot questumcunque cisium amissio
26쪽
so CIETATIS ECCLESIASTICAE. ' at
immo etiam re ipsa destitutione punisset. Procni dubio expavisseri, ad solitudinem
vestram, ad silentium rerum, em stuporem quemdam quasi mortui orbis: quaesissetis, quibus imperassetis a plures hostes, quam cives vobis remansissent . nunc enim pauciores hostes habetis prae mulιitudine christianorum. Dein quam facile ecclesia I lianum apostatain regno privare potuinet, cum teste Ruffino exercitus ejus pene totus e christianis constabat λ Sicut enim electio Imperatoris tum a militibus pendebat , ita etiam facile ab illis ex aut ari potui flet, si vel nutiim episcopi illis dedissent , quibus obediendi pronam habuerunt voluntatem . Eadem ratione ecclesia Valentem. & Valentinianum iuniorem imperio mulctare potuisset, quorum prior praecipuos exercitus sui duces habuit christianos, scilicet Terentium, Traunum, Arintheum, Victorem & alios, alter vero Valentinianus junior ad nutum solius Ainbrosii a suis militibus deseri & imperatoria dignitate exui potuisset, ut ipse Ambrosius in Epist. ad sororem Marcellinam 1cri
bile Nam cum Imperatorem comites obsecrarunt , uti prodiret ad eccIesiam , idque
petitu militum facere se dicerent, respondit; Si vobis jusserit Ambrosius , vincium me tradetis. Vide reverendist . Abbat. Rautenstrauch Inst. Iuri eccles. f. ais. Se
7. Ecclesia nunquam putabat, sibi competere potestatem indirectam in tem poralia Principum. Ecclesia toleravit Neronem, Diocletianum, Iulianum apostatam, Valentem, Adrianum & similes , etsi vires ei non defuerint illos deponendi, s. ergo vel dicendum, quod putaverit, sibi ius hoc faciendi haud
competere, vel quod ecclesia & Pontifices ante Gregorium VII. qui primus potestatem indirectam exercuit aut officio suo desuerint, aut Gregorius ejusque succe res majorem prioribus Pontificibus habuerint potestatem . At nec Pontifices ante Gregorium officio suo defuisse, nec Gregorium ejusque succesi res prioribus majorem habuisse potestatem admitti potest nihil itaque relin-9uitur, nisi ut dicatur: Ecclesiam nunquam putasse, sibi potestatem indirectam in temporalia Principum competereia
Schol. I. Gesta Gregorii Henrieum IU. exau- tulerant. Pacta autem haec est translatio, Cum torizantis eeelesiam non probasse, ipse fatetur Carolum M. Romae degentem Imperatorem
in epist. 7. ad Germanos seribens : Quotquo renunciavit , ac imposita capiti' eius eorona Latini sunt , amnes causam Henrisi praeteν eum triunxit. Verum quod adtinet Gregorium
modum 'aveos laudant , ac defendunt , M., satis demonstrarunt docti, privilegium ad i., pernimiae duritiae ἐν impietatis eirea ductum esse suppol citium. Dato dein id reve- eum mae redarguunt. Αjunt quidem, jam an- ra existere , verba dictae clausulae fblummodo te Gregorium VII. aliquos Pontifices potesta- sunt imprecantis, non imperantis, alit iuditem indirectam exercuisse, inter quos impri- eantis . Solennes fuisse hujusmodi imprecatio-mis ponunt Gregorium M. , qui privilegio , nes in omnibus sum iandationibus . & dona quod concessit monasterio S Medardi Silessio- tionibus ostendunt Mareulfi formulae. Legimus
nensis hane addidit elausulam : Si quis Re- etiam in diplomatibus undecimi & duodecimigum, Antistitnm , Iudicum, vel quam seeuli ustirpari solitas suis a ejusmodi execrae unque Deviarium personarum hujus vostro- tionum formulas, ut observat docti ilimus Maricae autoritatis, tu nostrae Praecutionis δε- hillonius libr. a. de re diplomat. Pari ratione creta violaverit , - - eulluscunque dignia historiam Gregorii II. , qui Leoni imperatorirruis, vel subliminatis, honore suo privetur. vectigaIta solvi prohibuisse dicitur , confictam simili modo , arint, testatur Theophanes ad esse, duae ejus conficiunt epistolae ad Impera- nnum Leonis I 3., Gregorium t l. Leoni tm- torem datae. in quarum prima dicit. Impera-peratori Iconomacho excommunicato prohibuis. torἐν non ego ecclesiae dignitatibus serro sic vectigalia solvi ab Italis, ae proin eum imo judicium, bcat nee Pontificas da νe publicsperii parte mulctasse. Etiam obmovent factum negotiis satagero . In altera vero ag eundem Leonis lit , qui imperium transtulit a Grae- Imperatorem epistola fatetur e Pontificem incis ad Germanos propterea, quod Graeci nul- truspiciendi palatia potestatem non habere ,
lum auxilium laborantieeeletiae occidentali ad- aut dignitates regias cuiquam deserendi. Duin-d
27쪽
de asserit, se inermem ac nudum esse, se i vocare Deum, ut quod Paulus incestuoso Corinthio contingere voluit, & Imperatori contingat. Oui se loquitur, potestne cogitare de prohilienda tributorum pensione λ Adde tres alios historicos Paulum diaconum , Anastatam bibliothecarium, & Platinam, qui iacto Gregorii adducto plane adversantur. Tandem Carolus Magnus armis occupato Longobardorum
regno ae Italia ditioni suae subjecta re ipsa suit
Imperator annis 23 antequam nomen Imperλ-
toris, quod non ambierkt, ei Ponti sex & populus romanus detulisset . Quum itaque Leo Ponti sex nullam novam ditionem & jurisdici io nem Carolo M. concessit, nihilque ex imperio graeco detraxit , illum vere ac proprie
Schol. x. Etiam concilia quaedam, quae potestatem temporalem exercuisse videntur, produci solent . Nam can. 3. Conc. LateranenssIU. se sonat. Si dominus temporalis requisitus ἐν monitus ab ecclesia, terram suam
purgare neglexerit ab hac haeretica pravia rate , per Metropolitanum ceteros comprovinciale tepiscopos excommunicationis vinculo innodet ar . Et si satisfacere contem serit, intra annum 'nificetur bre Iummo. pontifici, ut ex tune i e vasalus ab Gus fidelitate denuntiet absolutos terram. exmnat catholicis. occupandam ire. Ex concilio dein Constantiensi obmoventur plura, & imprimis decretum Sessionis x 4., in quo omnem recedentem a concilio, vel statuta ejus impedientem omni dignitate etiam imperiali , aut regia ipso jure privatum est e statuitur . 2 ὶ Ses . is . sib poena incarceraetionis silentium servare lubet synodust ab . omnibus etiam imperialis aut regalis conditionis. 3 Sess. 17. statuitur omni honore privandos esse illos, qui Sigismundo imperatori in Aragoniam proficiscenti pro pace ecclesiae procurandae adversantur, etiamsi regalis existant dignitatis. In monitorio contra Fridericum, Ducem Austriae poena privationis bonorum decernitur , quod bona ecclesiae Tridentinae occupasset. 3 Sed 39. adversus omnes etiam imperiali dignitate fulgentes, si electoribus Papae vim intulerint, poena in constitutione Bonifacit VIII., quae
incipit Felicis, contenta decernitur at poena temporalis in dicta bulla continetur . Tandem alunt, Trid. sess. et s. cap. is. Principes iurisdictione & dominio civitatis, aut loci , in quo
duellum seri permittunt, privat. Discutiamus lam singula. Ouod canonem concilii Lateranen. sis adtinet , eum plurimi non genuinum esse
.utumant propterea, quod canonum hujus concilii mentionem non faciant sequent ia concilia , quamquam agant de Puniendis haereticis. Et
sine, si essent genaini quo modo taemdia latui Gsent ignoti siquidem neque Metropolitaeni illorum canonum exemplaria ad suas ecclesias detulerunt : neque Pontifex aliquod exemplar servavit, donec anno Is 37. Ioannes Cochlaeus eos orbi patefecit, unde latuerant per annos 3 oo. Sed dato etiam canonem objectum esse
concilii , is tamen non constringit Reges &supremos Principes: quia decretum illud vel spectat dominos temporales ecclesae seudatarios, vel non. si primum, potest ecclesia spoliare seudis suos vasillos, si fidei construandae adversantur , quia illis sub hac conditione seuda concedit, quam si non implent , seloniam
committunt. Si alterum , canon objectus no
instar legis, sed potius instar voti est consderandus, numerandusque inter eas leges , quas Principibus proponit ecclesia, ut eas sua autoritate conlarment, si confirmandas judicaverint: At decreta dein Concilii constantienss in genere dici potest, quod divisim intelligenda sint, ct in sensu, ut loquuntur scholae, accommodato, ita ut censurae quidem ecclesasticae ad ipsos Reges pertineant, si concilii decretis non paruerint , privationes vero. dignitatum ac bonorum temporalium Imperatore ac Regibus per oratores suos consentientibus Principes seudatarios, & quoscunque dominos subalternos imperii spectent, non autem ipsos Reges , nisi jure seudi ecclesae obnoxii sint. Atque ita se rem habere, hancque concilii fuisse mentem , ex eo satis intelligitur, quod Patres fateantur in Seiff. i f., illos nullam habere potestatem infligendi poenas ei viles. Cum enim Io: Husis iacerdotali dignitate privastent , subjungunt: Haec S. D nodus Constantiens sannem Hus , attento , quod ecclesia Dei non habeat ultra , quid agere valeat , Judicio seculari relinquere , ipsum curiae fecu ari relinquendum fore d/cernit. Deinde doctissimi theologi, qui in concilio intererant, & decretis condendis
operam dabant, a sententia potestatem indirectam adserentium maxime alieni suerant, qui tamen tradita a concilio dogmata mordicus tenuerunt. ita mentem suam aperiunt Petrus de Aliaco,& Gersonius , qui concilio intererant, & quorum ultimus sententiam de potestate indirecta vocat subdolam adulationem : In specie itaque verba decreti Sest. I . sunt verba comminatoria eum in finem ut omnia majori ordine peragantur,& quidem de consensu Imperatoris , qui tunc Praesens aderat, dc aliorum legatorum, adversus qu/m elausulam illi proculdubio reclamassent, si decretoriam & suae autoritati contrariam extili- massent In decreto silentii Sess. is. poenam incarcerationis summos Principes non spectare ,eX eo patet, quod executioni mandari non potuisset. In Seu I . synodus tantum excommu
28쪽
mirationis sententum pronuntiat, additur vero per modum comminationis & imprecationis sub finem. Et ulterius omni honore, o io, beneficio ecclesiastico , vel seeutari fit isto facto
privatus. Neque loquitur de supremis Principibus, sed de privatis quibusdam, & aliis Principibus, qui Sigismundi prosectioni obstarent,& qui essent ecclesiae seudatarii , ut patet ex his vel bis: Benemio eeele Viso ma I seculari , quod aliud nisi seudate ecclesiae esse nequit . Decretum Sessi xo. potestatis indirectae sententiae potius eontradicit, quam favet, quia Ducem Austriae poenas sanctione Carolim cou tentas adversus bonorum eeclesiastieorum inva res incurrisse declarkt, sitis innuens: sui non esse juris poenas seculares infligere . Decreto Sess. 3ο. si voluisset synodus summos Principes complecti, laudasset potius constitutionem Bo. nisacii UIII. quae incipit : Unam sanctam , quam quae ineipit: Felicis, cum illa tantum in dominos temporales eetlesiae seudatarios . qui eardinales suissent holhiliter insecuti, pcenas temporales , adversus alios autem Principes ab ecclesia ratione Audi non dependentes solum poenas spirituales decernat . Tandem concilium Trid. tantum ea spectabat dominia, quae sunt eeclesiasticae ditionis , ut expresse legitur in ipse decreto.
g. 48. Bono Ecclesie magis expedit potestatem indirectam in temporalia Pris eipum negare, quam adfirmare. Permium enim Potestas indirecta inter Ponti fi ces & Imperatores odium fovere est apta, qui sibi timendum semper existima rent ab ambitione vel odio alicujus Pontificis, cui serte non placerent. Dein peior es et conditio Principis fidelis, quam ethnici, qui solum Deum superio rem habet, quod ipsum reVocat Principes infideles ab amplectenda fide. Tantadem potestas indirecta ansam praebet Protestantibus principia religionis nostrae sugillandi, aversionemque illorum erga Sedem romanam augendi.
Schoc Mitandum quosdam adeo immoderato, & cum genuinis principiis adeo parum cohaerente Eelo abreptos fuisse, ut reipsa exilii-maverint, 1e utilitati ecclesiae contulere , si potestatem indirectam omnibus viribus propugnent . In horum numero etiam P. Schmier Benedictinus monachus fuerat , qui ia tom. Liuri canon. uniri pag. setr. ita scribit. Viam prorsus ratione , qua S Pontifici trimum antea neota suis iurisdictio a trecta , negandam QR rurisdicitonem iudirectam in ea sumporalisus, amoena quidem dicendi suaυitate , se LICENTIOsA CAL-NIANDI CONsUETUDINE annis abhine centum is septem strabare conatus est Guillelmus Barcia fus.
consimili su pontificiam Jurisdictionem Discesvit Μωmburgus, suamque in partem non paucos ex doctoribus er seriptoribus Iallicis
pertraxit, i ensius aulae, quam ecclesia , prolixius Sequanae , quam Trberὸ faventes. Mira differendi ratio i ae si favor, non argumentorum pondus rem tanti momenti dirimere deberet. Quid . quod potestatem indirectam ne
gantes revera ecclesiae faveant, quum id assit-
ment, quod assimare illi expedit. s. λρ. ης. Nec Pontifici, nec toti Ecclesie potestas indirecta in Principum tempora lia competiι. Potestas indirecta non tantum ex natura societatis ecclesiasticae
deduci nequit, M. sed etiam scripturis, s. ecclesiae praxi, M. 7. et jusque bono repugnat, G. est itaque Prorsus neganda.
s. so. Modus, quo in societate imperio praedesta media ad finem istalem obtinendum determinantur, se a imperii audit.
Schol. Publieistae per formam imperii intel- elefassici majestate rarent, ine definitio adpli- Iigunt determinationem illius subjecti, mima- rari ad ecclesiam nequit. jestas inhaeret , quoniam vero Imperantes ec
f. II. Ius determinandi media ad finem socialem obtinendum Vel omnia
29쪽
-ietatis membra habere possunt ita, ut pluralitas votorum decidat, vel taniatum aliqui, iique nobiliores, vel unicus. Primo in casu serina imperia erit de mocratica, in altero artocratica, in tertio monarchita. Et hae sunt formae in perii simplices. Quod si jam duae, seu omnes dictarum Ermarum inter se com misceantur, & componantur, orientur ismae imperii compositae. Conjunge itaque monarchiam cum aristocratia ita, ut una per alteram quasi limitetur, ac temperetur. & habebis sermam imperii monarchic artocraticam. z. Christus jus determinandi media ad finem socialem non omnibus membris societatis etclesiasticae dedit. Jus determinandi illis in ecclesia competit quibus potestas clavium, & potestas ligandi, solvendique concessa est. I. d. At potestatem clavium cum potestate selvendi & ligandi Christus non omnibus, aut singulis fidelibus, sed λlum apostolis eorumque Rccessoribus dedit, ' penes hos itaque selos jus determinandi residet, reliqui vero obedue te
Attendite vobis & universo gregi, in quo ipsis. quos de apostolos nominavit. Luc. 6. e. v. vos Spiritus S. posuit regere ecclesiam Dei . ra. Et quosdam quidem potuit Deus in ec-Α l. 2o. cap. v. 2s. Et cum dies iactus esset, clesia primum apostolos -- -- nunquid omnes
vocavit discipulos suos, & elegit duodecim ex apostoli
I. y Fσrma Imperii eccis siti non est demeratica. Forma imperii dem cratica in illa adest societate, in qua omnia membra jus determinandi med a ad finem secialem habent. si .b At hoc jus in secietate ecclesiamca solis apostolis, eorumque 'ccetaribus competit, sa. atque adeo ex institutione Christi imperium ecclesiae Hrmam democraticam haud accepit. 6 s . Etsi vero Christus apostolis jus determinandi dederit, tamen Petrum maiori prae carieris instruxit potestate; siquidem cum omnibus RP stolis & consequenter etiam Petro dixistet: Quaecunque lveritis, aut ligaVe ritis in terra, erit etiam mutum aut ligatum in coelis; rursus Petrum ung1llatim post trinam dilectionis consessionem pascere agnos jussit. Ioant Fru
stra vero & sepervacanee ad selum Petrum locutus iuisset, mu illi malorem Prae ceteris apostolis potestatem contulisset, quia inruanem cum Illis alimum Iam habuerat. Atque inde est, quod Petrus ab evangelistis, cum amitoloS numerant, non tantum primus ponatur, sed etiam pymus Vocetur. . 's. Potestas major, quam Petrus prae inerra Z stolis accePIt, in alio consistere non potest, quam in eo, quia jurisdictio eius in imos se etiam extendat apostolos. Haec Petri praerogat a In icholis primatus nomen accepit, quem illi tamen Christus ita dedit, ut In tuto esset reliquorum apostolorum ainctoritas, & eorum in regimine ecclesjatrico potestati nihil adimere tur, ne secus dicere debeamus, Christum per Primatum, quod antea concesserat, iterum destruxisse, id, quod sapientiae ejus repugnat.
Schol. Λd ea, quae eontra primatum Petri unoni soleant, theologi respondent.
I. So. Forma imperii ecelesiastici est monarchico ristoeraiica. Si Petrus sti exclusis reliquis apostolis ius determinandi accepisset, Brma imperii esset m narchica, g. 11. & s aequalem cum ceteris potestatem habuisset, foret ari stocratica. ibid. Quoniam vero nec soli Petro exclusive sacrum I Per um etidatum, set. nec reliqui Amst ii tantum gradum potestatis fac accepe rint, quantum Petrus, I relinquitur, regimen erelesiasticum nec esse Puromouarchicum, nec Puro aristocraticum, sid ex utraque hac Erma mΙXrum Atque inde est, quod non tam Petrus, sed omnes apostoli communI c uno quaestionem de legalium Observantia tanquam judices deciderint . . f
30쪽
sebol. t. Si quavis , utra ex du bus , ex quibus forma imperii facri componitur , sorinis praevaleat λ rcspondet tibi Tournelius: Ecclepae regimen plus monarchicum diei, si od- tendatur ad communem, ordinarium , creon erum regendi morem: quia non sempersunt eoacta concilia, femper autem et Iummus Pontifex . Plus vero diei potes aristocraticum, si adtendatur ad supremam, primariam , is insaltibilem regendi autoritarem , quia haec in una ecclesia universali
seu coacta , seu dispersa residet.
Schol. a. Regimen ecclesiae csse pure m narchicum , ea ex ratione Cardinalis Orsius ostendere con1batur, quod regimen m narchi cum sit persectist mum , atque adeo societati ab ipso Deo erectae maxime conveniens . At esto regimen pure monarchicum omnium prae stantissimum esse in civili societate, non ita in ecclesiallica , neque etiam ex illa potest ad istam argumentum duci: nam ecclesia per orbem universum est dispersa continens gentes natione, climate, moribus , & consuetudini. bus diversissimas , quarum salutem non aeque unus Monarcha promovere , sicut per unius
imperium civitas regi potest . Quid , quod non rationibus philosophicis, sed ex Christi voluntate forma imperii fieri sit determinanda λVoluntatem autem Chrilli ex scripturis intelligimus, quae monarchiam puram excludunt , ut fuit demonstratum. Schol. 3. Uidentes itaque monarchiae purae patroni in hac re unice ex scriptura voluntatem Chisisti nobis manifestante , decertandum esse, ad illa loca confugere, in quibus ecclesia comparatur domui, navi, & aciei heneordinatae, quas similitudines satis , puram monarchiam comprobare putant eo, quod domus, navis, & exercitus unus sit supremus rector;
as verum liceat mihi ad ista cum reverendissimo Abbate Rautenstrauch respondere , qui in Inll. juris eccles. f. 84. ait: Meminisse oportet, in id senus smilitudinibus auiparabolis adscopum finemque , cujus gratia alumuntur adiaiendi potissmum debere , non ad cetera earumdem ad iuncta omnia , ex quibus persae injerendum nobis esset , licere id , auod tamen illicitum certo novimus , ut velfola parabola vilitei in evangelio S. Lucae x6. cap. v. s. satis edocet. ComparaIur omnino ecclesia navi, at eo confisio, ut, quae est SS. Patrum interpretatio, indicetur , non togesalutem a quoquam , qui extra ecclesiam fit . consequi, . que ac undis perire , necesse est eum , qui extra navim es . Similiter eum acies ordinata dicitur , innuitur nobis, quam ierribilis sit potestatibus tenebrarum, portisque inferi, quae pra valere adversus eam nunia quam poterunt . Similitudo domus denique Juavis em illam oeconomiam exprimit , qua res in ea peraguntur , Iub auspiciis ne scaelestis nostri Patrisfamilias, qui nos omnιν babitare Deit in demo. Schol. 4. illud hic pro coronide notasse Iubet , monarchiae Pura: Propugnatores mirum quantum religionem nostram exosam reddidis. se , ac per id ecclesiae nocuisse. Constat enim religionis nothrae adversarios nihil iniquius ser-re , quam Pontiscis potestatem , qui itaque opus est salsis adsertionibus, qualis est propugnatio purae monarchiae , ceteras christianorum sectas a reditu ad ecclesiam nostram retrahere Τ Idem propugnatores potestatis indirectae in temporalia secisse , superius f. 48. adnotavi . Aliud foret, si regimen pure monaret,icum , dc potestas indirecta solidit ollen di pollet argumentis, tum enim justam habe
f. 17. Ecclesia non tantum est societas iniqualis ordine parentium & prae, cipientium constans, sed etiam ipsi Imperantes ecclesiastici partim ex Christi, partini ex ecclesiae institutione aequales haud sunt, quoniam aliqui majorem, minorem alii portionem & gradum potestatis sacrae habent. ordo, seriesque Variorum potestatis sacrae graduum, id est, quod hierarchiam sacram adpellamus. s. 38. Praeter potestatem legislatiis m, judiciariam , & ius cogendi 34. Imperantibus ecclesiasticis competit potestas distribuendi hona illa, quae Christus societati ecclesiasticae, ut in membra singula dimanent, et . concessit, siquidem eos ut dispensatores mysteriorum Dei, id est, sacramentorum elegit -