장음표시 사용
141쪽
isIdem eap. VI. Modus hie probatur, ut neque fundin vita Iam,nequa villa fundum quierat. Et Liv. lib. VI. ab ur con. latam legem de modo agrorum. Ignoratione etiam
vetusti verbi erat corruptus ille locus apud Catullu, in Aty. ειν- lis. pro,iso. Nam etiam Theocritus λὶς pro Dona Irotulit. Quod est a Victorio adnotatum. Quodsi emendationes certae non sint in antiquis libris,& ex conjectura fiant; octo modis fieri necesse est i Additione, Ablatione,Transpositione,Extensione , Contractione , Distinctione , Copulatione,
Si mutatione squi ultimus est modus) fit; accentu fiat necesse est:& accentu quidem vel puncti,vel literarum,vel dictionum. Si literarum s vel unius , vel plurium. Si dictionum; vel unius,vel plurium.Nunc lingulis modis sua apponemus exempla, ut res ipsa intellegi possit. Additisna puncti corriguntur loca depravata; ut nos lib. 2. Annotationum emendavimus,vel illustravimus potius,Horatii versus illos, qui confusam an-th, nec certam habebant sententiam. Quis desideriost pudor, aut modus,tam cari capitis p ADDITIONE dictionis unius corrigi debet locus ille qui corruptus est apud Plutarchum in Ciceronis vitLUbi de Ver
tione etiam unius di ctionis F correctus olim a me fuit locus apud eunde,in vita Pauli Aemylii. Ubi ait
sub initium, τον μεν et εσζυτερον ἁ π. Mαξίμου ibi est legendum, interposito articulo T, sic,ἀπο Mαξίμουν ίου περιπτάκις υπαὶευσαντ*'. De quo loco, quia
eleganter & docte disseruit vir eruditus & optimus, Antonius Bendinellus, Lucensis,in suo libello de vita Scipionis , mihique pro sua humanitate correctionem hujus loci acceptam tulit, plura non dicam. Satis enim patet . illum adoptatum fuisse a Fabio Maximi illius Fabii filio. Abla-
142쪽
De Arte Critisa. Io9 Ablationa qui secundus modus est in dictionis
corrigitur locus ille depravatus apud Cic. in or tore, non longe ab initio: in igitur informis, aefiguris , est aliquid perfectum , cujua ad cogitatam spe
ciem referuntur ea , qua sub ocuIos ipsa non eadunt.
Debet enim tolli vocula non. Alioque sententia in nis & falsa fuerit , ut quiVis cognoscere potest. Animadverti , locum hunc a Perionio ante multos annos fuisse emendatum. Quare illi sua laus tribuenda. Itidem ablatione dietionis corrigitur locus apud Plin. lib. x cap. xxxvri. Ubi loquitur de cognominibus Romanorum ductis 1 naribus. Et
ait: Bine cognomina Simorum, Simonum , Silorum. Nimirum Silorum est legendum. Simonum , & Silanum, ac Simorum vocabula, deleri debent, ac tolli. In ducta enim fuerunt ex glossemate , . ut nunc u
cant, in & addita 1 librariis imperitis, qui,suum esset scriptum Silorum , non intelligentes,Silos dici solitos eos , qui repandis essent naribus : ibi, Si MORUM
emenclarunt, locum corrumpentes. Mox alii, quum satis eam emendationem non probarent, scri pserunt Simonum , α Silonum. Quae dictiones postea omnes in contextum irrepserunt. Quare reprehendendus
est Sigonius , qui in lib. de nominibus RO. cap. 26, quod inscribitur a corporis partibus , statuit, Silos, re Simos naso dici. Atque de Simis quum afferre vult testimonium, citat Ulin. lib. II cap. 37. Ubi leguntur verba illa,quae ego superius adscripsi. Cese te imos nullus veterum, qui Latine locuti sunt.
protulit, ut cognomentum. Nec enim unquam apud
Ro. fuit in usu. Quid igitur nugatur Sigonius p vel quis illius non perspiciat inscitiam ρ Nunc redeo ad rem. Ablatione itidem corrigi debet locus ille apud Aristotelem lib. 3 Rhetoricorum, ubi de carinmine Hexametro , sive Heroo , loquitur, & ait et
143쪽
1ic, οὐ λε Majoragius Mediolanensis , in Comm. suis in oratorem Ciceronis, tollit οὐ, &ι ον, electum , sive selectum, interpretatur ; quasi Herous pes ab Aristotele selectus dicatur. Ego tolli debere οὐ snec enim est in antiquis libris , ut etiam Petrus Vietorius vir doctissimus testatur) censeo. Nec tamen Majoragii interpretationem probo. Sicut etiam ad illum scripsi, quum adhuc viveret an te biennium. Nam quis eo modo protulit dicti nem illam p solet vocare Aristoteles ea, quae in communi & quotidiano sermone proferuntur.
Ut etiam in Poetice , loco satis noto. Ubi de iambo loquitur. Debet igitur tolli .u, & ita intelligi locus Aristotelis , quomodo Cicero intellexisse videtur libro deor. m. ubi ait: auare primum nos ad Heroum , Da bli , Anapast, ct Spondei pedes invitant.
In quo impune progredi licet duos duntaxat pedes , aut paullo pluου , ne plane in versum , aut similitudinem versuum, incidamus. Sed quando jam hac de re institui sermonem , non alienum a re proposita erit, si locum himc totum, de quo saepe pollicitus vobis fui me dicturum , quid sentiam , uberius eXposuero. Adversari sibi M. Cicero videtur, & aliter Aristotelis locum hunc intelligere in eo libro, qui inscribitur Orator. Nam ait ; Aristoteli videtur secus. Aqui
udicat, Heroum numerum esse grandiorem, quam des Eeret soluta oratio. Ego tamen existimo, Ciceronem
non loqui inter se pugnantia. Nam ita sunt illius verba haec accipienda, ut dicat, lib. de Or. m, Heroum pedem convenire solutae orationi, & acleum nos invitare Aristotelem ; quod grandem faciat Orationem, modo ne ultra duos progrediamur. In libro autem , qui inscribitur Orator, non de pede, ut illic, sed de numero loquitur Heroo 3 & ait, grandiorem illum esse,quam soluta desideret oratio.
144쪽
De Arte Critica. II tDiffert autem pes a numero. Nam pedem vocamus metrum unum , partem scilicet numeri, seu ρυθμοῖ , ut Graeci vocant. Sicut etiam declaravit
Aristoteles in libro de arte poetica. Numerum vero accipimus pro rhythmo, seu quodam composito ex multis pedibus . qui quales fuerint, talis etiam existet numerus , sive rhyllimus. Haec autem ita sese habere,exemplis ex Cicerone prolatis compr habimus. Eodem lib. 3. de Oratore, ubi de Heroo loquitur Cicero , sic ait. Sedsunt insignes percussiones eorum numerorum , is minuti pedes. Idem ibidem : Ada pasti is spondei pedem. Et paullo post : Hi tres heroi perii. Et paullo post : Pos anapastus , procerior quidam
numerus , ef ruit.' Inde ille licentior o divitioνfluxit dit0-mbus: eujus membra , ct pedes, & quae sequuntur. Et paullo post : Numerus autem in continuatione
nullus inest. Vide reliqua. Plura annotari possent exempla; sed haec satis rem demonstrant. Nunc explico Aistotelis locum. Verba Aristotelis libro 3Rnet. haec sunt: -- -υμ λεκἶκος, - ἄρμονιας AQuis non videt; per librariorum inscitiam esse corruptam dictionem illam , - αμο- ,-ς ' Non enim s. sed , est legendum Et facilis fuit propter similitudinem scriptionis lapsus,& s. Sic enim scribi solet, ut omnes norunt. Ut sit sententia Aristotelis haec: Herous quidem numerus nam de numero hoc loco loquitur) grandis est , & cadit in sermonem nostrum. Solet enim, ac potest facilli , proferri in sermone quotidiano , si modo paullo grandior sit. Verum harmonia , sive concentu, eget. Id est; grandior est, & accommodatur ad res grandes , in quibus proferendissono opus est magno. Et ideo poesis Epica ipsum arripuit, quia grandis est. Ar soluta oratio sonum hunc, & harmoniam , non requirit: ideo ipsi non Competit. Libro autem ii. de Or. id ipsum sentit. Nam
145쪽
Hx FR. ROBORTELLI, Nam quatenus Aristoteles ipsum vocavit λεαῖκὲν, ait Cicero , illum nos invitasse ad Heroum. Qua tenus vero AristoteleS idem ait, MAE' m,Hας, dixit Cicero, ut id exprimeret, non opo tere nos ultra duos progredi pedes, ne incidamus in similitudinem versuum. Atque sic, opinor, patet, Ciceronem inter se pugnantia non loqui. Non se astringit in vertendo verbis totidem Cicero, sed sententiam exprimere studet, ut multis aliis in locis.
Demetrius Phalereus si modo illius liber est, qui
circumsertur Aristotelis locum hunc , sicut alia multa, totidem paene Verbis protulit. Ait enim;
perturbare ullum debet, quod ait, εἰ λογικος, quum Aristoteles dixerit, mi λεκῖκάς. Nec enim sibi ad- . versantur. Nam Demetrius inquit, οὐ λογιμ, squia in humili non apparet sermone quotidiano. Fere enim semper humilis est is sermo, quo inter nos utimur.) αλ' , quia in grandem sermonem tantum cadit. Quod idem est an Aristotele dictum,
his verbis; - λεκἰκὸς, ἁρμονίας διιομενος. Utemque igitur illum excludit 1 sermone humili, & qu
tidiano. Non απλως tamen sui aiuntὶ a sermone excludunt 3 quia cadit in grandem & sonorum sermonem , quem Arist. ἁρμονώς λε ενον vocat, Demetrius vero ηκώn. Quamvis autem si negationem apponat Demetrius ad dictionem λογικ ος, non tamen apponi debet apud Aristotelem ad dictionem kῖκος. Nam sententia utriusque aperta est. Verba vero illa, quae sequuntur, sir ἰ'νρυθμος, ἀνα-eMμος, ita in manuscripto, & quidem perantiquo, qui est apud me, leguntur. Quemadmodum nobiliae docto juveni Francisco Massovio, Polono, auditori meo, qui nuper Demetrii Phalerei librum in Latinum tam apte & eleganter vertit, ut nihiI
addi possit, lapilis ostendi. Nec aliter debere legi
146쪽
Dnto. Nam saepe veteres Grammatici, & Musici, has dictiones protulerunt, is υεμ dc ἔ- μαίν. Sic
vero ait Demetrius r Nerous , non est ινρυυε P a
id est, non est intra rhythmum. sed est id est , supra rhythmum. quoniam excedit omnem rhythmum , sive numerum , quiqui sit in hominum sermone. Quod etiam ipse Demetrius, paullo post, allato exemelo hujusmodi confirmat: μῶ, ῶς τὸν κωραν. Ubi quatuor sunt heroi pedes. Ac subdit
μετρου. id est a Frequentia is crebritas longarum Duabarum squae ex Heroo proveniunt) excedit
superat matra, sive numerum ejus sermonis, quo uti mur. Α'να Verci, pro ανώ, interdum in compositione
habere vim νου bπε e, satis est notum ; & alii ante me adnotarunt. Haec ego dixisse volui, ut ne vobis efflagitantibus satisfacere noluisse viderer. Ita tamen dicta accipiatis velim, ut, si quis probabiliora ac veriora attulerit, huic me statim assensurum sciatis. Nec enim, si quando obscura incurrunt loca,& per- Plexa , pugnax ullus esse debet in sua sententia, nec aegre ferre, si quis meliora in medium proserre studeat. Habetis lententiam meam.Nunc eam perpendite,& conserte cum aliorum sententia,ut diaudicare Possitis utra verior.Ego me victum non aegre seram: Ied laetabor,vix tandem aliquando locum tam obscurum illustratum fuisse.Nunc redeo unde sum digres.sus. ABLATioNE, de qua loquebamur, in corrigendo . Caute est utendum.Ne nobis accidat,quod correctori Livii novo. Qui corrumpit verba Livii,ubi de anno, Rege Numa instituto,ioquitur, lib. I.& putat, legendum f. Vicesimo quoque amno,non vicesimo quoque quarto
anno. Nam sinquit) -- fuit insiluim lunaris, non d. CCCLv , sed CCCLIii I. Hoc adversatur Macro bio , & Censorino i qui imparis numeri habitam
147쪽
II 4. F R. ROBORTELLI, Tu igitur audes hoc tollere, o Sigoni p Ad Ablasionem, & Additionem, spectat etiam illa locus apud Livium, ubi sic legendum est, & interpungendum.
Dexara Hercules data , aeripere se omen ait , -- laturumque fata , ανἀ eondita , atque diras a. N vus hic Corrector Livii, ne corruptorem dicam, ita legite Dextνα Herculi data , aeripere se omen , --pleturumque fata, ara condita , atque Διata. O hom
nem imperitum, qui non videt, quam multa hinc maxime absurda sequantur, si ita legatur & inter pungatur locus ille. Sed nos alibi de hac re copi
fisis. ADDITIONE etiam particulae Non, eme
datur locus libro 3. apud Liv. pag. 36, ab eodem
imperito correctore corruptus. Eue Hernici nunciant, Volscos, O, Aequor, etsi accisares sint, reficere exerciatus. Antii summam rei positam. Ecetra , Antiates palam concilia facere. Id eaput, eas vires , belli osse. Nam est legendum et Antii summam rei positam, non Ecetra. --tiates palam eoncilia facere. Id eaput, eas vires , bel.
p. Ex qua lectione pulcherrimus existit sensus. Nam indignissimum videbatur, si Antii, quae C
Ionia erat Romanorum anth deducta, s ma belli esset posita, non Ecetrae, sicut anth, ubi hostes tantum habitarant. Heic fit additio particulae Non, di mutatur punctum. Transpositione corriguntur loca interdum , sed raro. In Poetarum vero libris id perspicue magis, ac facilE fit, propter pedes & numeros. Extensiona. Ut apud Asconium in I. Ver. pag. 3. Ibi enim peccatum est 1 librario extensione ; quod non intelugeret antiquam scribendi rationem. Nec miror, Manutium hunc locum, sicut alia multa, non potuisse emendare. Non est enim instructus iis rebus , quibus instructum esse oportet veterum il-brorum correctorem : etfi aliter jactant ab eo .perae conductae quaedam, re empti laudarores.
148쪽
De Arte Crities. I Is verba Asconii, ubi loquitur de Syllaba, haec sunt.
Spoliatus est Po. Romanus ab eo , judicandi jura, quod habuit per equites Romanos militaris. Hic me locus diurorsit. Tandem emendavi: per equites Romanos IIII Lannos. Et verum id est. Sed de hac re postea copiose in Annotationibus. Contractione. Ut apud Asconium eundem, sub finem Divinationis. Sic enim legendum : P. L ENTI L U S avus hic est Lentuli Sura prὼ librarius , non intelligens , P R. pratorem significare , scripserat, pater. Sic enim solet vulgo scribi, pr. Osustulerat avsos. Manutius tanta sibi videtur esse auctoritate Praeditus. ut audeat Asconium reprehendere s quasi in re tantilla, quae omnibus est nota, errare potuerit vir
doctissimus. Quod quum ego legi, risum tenere non potui. Est enim habenda ratio summorum virorum , & antiquorum : nec temere reprehendi
debent. Quod video, etiam ab illo fuisse saepe factum , in libro , quem nuper, compilatis Zalii; Gruchii, de Balduini de eaaem re commentariis. edidit, De legibus Romanis. Nam Velleium, Pluintarchum, Asconium , & alios, temere carpit. Quod ego postea copiose demonstrabo. Heic locum apis Ionam unum in praesentia ; ut ejus temeritas & ii
citia in scribendo cognosci possit. De Iegibus illis, quae ad judicia spectant, ubi loquitur, ait, Plutarchum negligentem sibi videri, quod de lege a C. Graccho lata nihil dixerit, quum tamen Hias
omnes exposuerit, quas idem tulit. Certe Manu-rius antiquos auctores non legit, nec evolvit diligenter : sed , opinor, saepe ad indices recurrit: in quibus si quid non invarnit, statim ait, non esse. Nam , si ordine legeret libros, nihil illum subteris fugeret. Insignis est locus ille apud Plutarchum , si quis alius , ubi legem latam a Caio Graccho narrat,
149쪽
iis FR. ROBORTELLI, damnarete atque adeti illustris, ut ne dormitantem quidem lectorem subterfligere possit. Verba sunt
Sed redeo ad rem. Locum hunc Asconii,ubi ae Sura pr. fit mentio, ita , me correctum, quum esset pro termissus ab aliis, tali reprehensus, re notatus, omnes sciunt; nec est, quod clam quidam sibi vendicare studeat: verum quis hic sit, & quomodo res tota sese habeat, postea declarabo. Contractiona de hac enim postulat ordo ut dicamusὶ corruptus olima librariis, ut multis video placere doctis Viris, gravissimos auctores in errorum impulit locus apud Homerum ; ubi ait, ειν - , vel vi μοις. Quum enim ita scribi debuissete .uisus μὴ conjunctim lcripsit Iibrarius. Ita factum est ut usque ad Virgilium perstiterit error inveteratus.Nam non quidem Arimen,sed I rimen,omnes insulam hanc vocarunt. Quod velim observent ii, qui tam temere antiquos carpuntira sertim graves,& illustres auctores. Vergilium secuti Ovidius, & alii omnes , I-is en eodem modo pro tulerunt 3 malueruntque cum eo , & aliis , qui ante illum ita scripserant, errare, quam emendatam T
tionem sequi. Virgil. lib. P. ait: Inarima Iovis imperiis imposta Typhao. Plura qui vult scire , legat Erythraei annotationes in Verg. Ubi copiose de dictione hac disserit, veterumque loca perpendit omnia. Plane enim satis constat , duas esse dictiones apud Home
Distinctione. Ut lib. de legibus, apud Cic. ubi de sepulchris loquitur. Assim cum auro sepelito. Nam
distinctione facta Asim, est legendum. Pro,
150쪽
eum. - enim , pro eum, antiquos dixisse, scribit etiam Sex. Pome. Sed Manutius, in suis illis pra viris muriationibus, emendat, In Miso. Et Asticum ait locum fuisse Athenis. Verba ipsius sunt
haec e Misin autem Deus erat Athenis , ubi liberἐAomines sepeliebantur , quum alibi mercedem pro
sepulchra penderent. Verum dicat, si potest, ubi est istud Asticum , aut quale, aut quis meminit e Sed im legi debere non Apicum, eo loco, adnotarunt etiam alii ante me. Distinctione item. Ut in illa nostra animadversione in Aeschylum a
μου ἔρις Lέκν i. pro, ἐν ἰμam. Coaluerant enim dictiones duae; & fuerunt distinguendae. Item apud Asconium , pag. II. m. 7Ο. Unis, quia major summa est peruria publiea , quam privata , ut pro eo censu privato a Marium dicitur pro loeulis . arca , thesauri; pro sedese , eus. Locus ita debet distingui. Unda , quia major summa es peeunia Dibliea, quam privata, ct Populi Ramani census pria Uatos Marium dicitur pro locviis pro area, thesauri pro sauia, Deus. Copulatimo. Ut apud Aeschylum z- σέλας quum legeretur , σελασφόρ- ego copulando scripsi. Eodem modo corrigi debet apud Asc nium locus in Verrem, pag. x6. nu. 69. in Aldinis. Quem Paullus Manutius sua inscitia, sicut alia multa, corrupit. Necessa fuerat , eos primum da euria senatoνia d seribi. Debet autem legi : exdMuria senatoria. Legebantur enim , sive sorte ducebantur , judices ex decuriis. Et una harum erat Senatoria. ut nos alibi copiose ostendimus, ubi de judiciis Rom. locuti sumus, di numero dec
Mutatione. nempe literae unius , vel plurium. Apud Aeschylum , nu. Ia, in Agamemnone, scriptio Vetusta est. τιτυσι μυρον. Pro , μετυμ μυρον. Iridem