장음표시 사용
531쪽
et pestilentes sudoriseras, de qui biis nunc loquimur, nullam similitudinem liabent cum illis sudoriseris, de quibus Hipp0 crates Sermonem facit, Verum erant ita peracutae, malignae et contagi0Sae, ut uno par0Xysmo terminarentur ad Salutem Vel ad mortem, quili US-dam in quinque horis, aliis in decem, n0nnullis in du0decim, nemo tamen ad XXIIII. horas pervenit, nisi aliqui, qu0s novi, ut inquit idem Ioannes ΤFengius) qui tegebantur cum errore, ut majori parti accidit, ut hi quinque diebus sudarent.
Incipiebat autem haec febris ut plurimum cum horrore, et omnibus cum sud0re terminabatur et uno die decessit, imo raro XXIIII. horas tran Sibat, et propterea quidam dubitabant ephemeram eSSe, sed ab omnibus praestantissimis quilius dam medi eis determinatum est pestilentem putridam fuisse. Caussa hujus primitiva deus erat, ut scelera hominum e0rrigeret, secunda c0nstellatio ali illa praecedens fortasse, quam ipSe tamen non explicat, et quod ea VSSu Universalis fuerit aeris corruptio et particularis anui constitutio praecedens humida, hinc febrem sudor sui eliat, post se relinquela S in extremitatibus c0rp0ri S pu Stulas ) parvas, admodum eXa SperanteS, diversas et malignas Secundum humorum in ignitatem, c0rp0ra ad putredinem parata et disposita magis alliciebantur. Qu0d ad curationem attinet, et VenaeSectionem, et purgationem ') ali initio eX-hibebat, Sed, pr0 rumpente Sudore, ab iis abstinebat, ne motum morbi impediret, et magna cum laude ut scripsit) utebatur tali p0tione. R. Η0rdei mundati, florum nenia pharis, violarum ana Mil. cardui benedicti, pini pinellae, horaginis, bu glossae, passularum enucleatarum an a P j. ficuum numero decem, lentium ex corticalarum 5Vij. laccae ablutae et mundae 5 v. tragacanthi I id. Zedoariae, dictamni, radicis tormentillae aua 5J. liiit decoctio in aqua nenti pharis et bugl0S-sae, quantum Sullicit, et post frigidationem exprimatur. Nos commode adderemus in sine syrupiuia de limonibus, ut melioris eSSet Sap0ris, dabat autem guttatim lambendo vel per cannulam sugendo tepesticiani: Nam sua frigiditate oberat. Dabat autem frequenter et parum, praeSertim quando corpus adurente ea lore exstandesceret, ac
73 Hae ab aliis dic. morbilli, iique sere ab medicina sudatoria expressi. - G. 83 Soletiant medici, qui tunc erant, curale scribere methodum pr0pha laesicaniel curativam. In illa permittebant vena secti0neni et purgationem pro c0rp0rum triumque ratione, in liac 0mnino rejiciebant, varia usi explicali 0lie. - G. -
532쪽
aeger siti intolelerabili afficeretur. Haec sin quam) potio alterat liu-
mores, membra inllammata humectat, Venen0Sitatem a c0rde propellit per sud 0rem, ut puStulae per cutem etiam melius eXeant, prohibet syncopen, cordis tremorem, stomachum et cerebrum roborat, spiritus recreat, et alienationi resistit. Ρlura de hac sebre habentur in ejus libello, sed quoniam hanc febrem n0Π Vidi, cum puer adhuc essem, ne in molem accrescant, alia Π0n Iddam, cum haec dicta sum ciant qu0que ad ejus curatiunem, cum et alii auctores de hac scripSerint. 10.
Febris finglicae, quae ann0 d0mini 1486. primo in Anglia visa est,
Naula quidam, navis gubernat0r Λnglus, aetatis annorum XXX. boni habitus, mense Septembri circa horam diei decimam iusebrem incidit validam cum sud0re magn0, Veloci et vehementi, qui suetidum spirabat od0rem, st0machi et capitis dolor aestu0sus, cordis palpitati0, anXietas, aestus, sitis, pulsus celer, frequenS, languidus, et per intervalla animo deliciebat. Quaeritur natura morbi et ipsius curatio ').Ρr0 febre Anglica C0nsultatio I. Λd0lescens 25. annorum δ), habitu carn0sus, hepatis calidi, in
Λnglia multos c0mmisit errores in victu, post caeli c0nstitutionem humidam repente febre corripitur, dum vestitus sederet ad vesperasin autumno. Statim sud0r per t0 tum corpus apparuit multus, pulsus languidus, inaequaliS, frequens, celer, animi desectus et inquie-
1) Rod. a Fonseca, opusculum, quo ad0lescent. ad medicinam facito capessendam instruuntur, caSus omnium febrium meth0dice discutiuntur et curantur. Florent. 1596. 4. Part. II. c. 14. p. 57. 23 Sequuntur scitolia de natura et curatione, a nobis ommittenda. - Η. -J3) Roderici a Fonseca, C0nsultat. Medicinal. Τ0m. Secundus. Francos. 1625. 8. p. 1. Seq.
533쪽
Maximo progressu magnisque itineribus tollun sere 0rbem, qui Septemtri0lies spectat, pestilens ilic Sudor perambula it. I. Angliam a. 1485. sub autumni initiis, cum mensis declinaret Septembris, die circiter ipsius vicesimo primo ingreSsus, prima et antehac inaudita ibidem edidit saevitiae suae eXperimenta, et, eXeunte demum Octobri mense, ab inserenda hac clade destitit, teste Franc. Bacone de Verulamio. Sed Veremur, ne quis n0s in err0re VerSatos eXistimet, cum plerosque alios natale tempus a n0stro di VcI Sum liuic destinare sud0ri viderit, at sciat ille, duces n0Str0S, annaleSlios Baconian0s, lam Ob accuratam in computandi S annis Ordinem, quam ob insignem eorumdem apud vir0s doctos existimati0nem a nubis quoque prae reliquis fide dignos esse habitos. Hinc egregius alli arbitramur eos 1. qui anno 1486. atque ad haec, ineunte jam mense Augusto, m0rbum hunc sudoriserum narrant eX0rtum, e quibus IV illis ius, ipse. Anglus, partim in priori Pharmac. Rati0n. ed. OX0n. 1674. in eundem errorem vulgari raptus est opini0ne, partim vero in novissima Opp. ipsius editione Belgica, errore pri0ri emendato, nova atque aliena typ0thetae incuria annum toto seculo recentiorem, nimirum 1585. hujus febris natalitiis adjudicasse videtur, P. qui annum 1528. sive potiori rati inu 1529. natalem statuunt liac insecti persuasione, qu0d eodem anno malum lioc in Anglia recrudescens hinc demum prim0 ausu ali 0rsum migravit, 3. qui Angl0s quadraginta integris annis malignissimo hoc sudore indesinenter VeXat0s dicunt. Namque a) supra jam e Bacone primiliujus sudatorii insultus cessationem desinite scripsimus, b) eX plurilius scriptoribus medicis atque historicis, iisdein ilue Anglis et eodem, tuo saeViit m0rbus, tempore viventibus c0nstat, diversis admodum intervallis febrem hunc sudori suram in Λnglos impetum fecisse, quunomine anni 150 J. 1517. et 1528. citantur, Semper Vero, Sallimintra semestre spatium, plerumque autem intra duos menses ipsius
13 Petr. Imman. Harimania, De sud0re unius lateris. De quibusdam febribus sudatoriis malignis. Hal. 1751. 8. Praesali 0 g. i et ii. p. 7. seq. Hujus 3 iri doctrinam operosam medici posteriores aetate lare compilarunt. - G. - Addidi hunc Harim anni locum, quoniam ex eo patet, quanta sollerti δ iΝ, incognitus adhuc Gmineri praecess0r, sudoris anglici historiam ex s0ntibus eruerit. II. - l
534쪽
vim deserbuisse, c) facta in exteras regi0nes migratione, semel tantum, anno nimirum 155 1. in Angliam rediisse memoratur. Unde recte Willis ius i. c. ea discussit, quae aliqui, V. c. Querceta nus et Fra castorius, de seminiis hujus morbi In Anglia interdum repullulascentibus somniarunt. II. Anglis sat abunde divexatis, tandem, cum inter illos a. 1528. denuo luctu0sam edidisset stragem, insequenti proxime anno haec febris, relicta Britannia, Deu taleonium oceanum transiecit, et in NorWegiam se appulit, extemplo incredibili celeritate, tanquam pestilenti quodam sidere evomerentur, universo Septemtrioni eodem anno incubuerunt hi sud0res. Sudarunt 10r egi, Sueci Bani lite, sudarunt Borussi Polonique, sudavit denique h0na German0rum parS, et ubivis videris quassatis undique vasis Di Issuere humorem, et laticem discedere a sumis qu0niam discedit in auras.
Singulariter vero atque furenter copiosas quasdam urbes haec lues invasit, quarum n0biliores Sunt Hamburgum, Brema, Lubeca, nos ioclitum Gedanumque, hinc ad tractum magis occidentalem Versa Germaniam permi gravit transversam, et inprimis Ersordiae, dehinc C0l0niae Agrippinae, Aquisgrano Leodi0que minitata est depopulationem. I andem
III. P0stquam ipsa quoque Galliae confinia attigisset, in Belgio substitit, declinante anni 1529. aestate, ibique uno quasi adflatu exitioso Flandros, Brabant is, Geldros, Transisala nos, I rajectin0sHollandosque insecit, ut tum temporis domestica sedes et altera seresudoris hujus pestilentis patria Belgium fuerit existimatum. Hinc demum, lect0 oceani littore, Zeelandiam pervenit, et ibi a cladibus
in humanum genus porro inserendis conquievit. Atque hae fuerunt insanatum horum sudorum origines, hi eXitus, quorum enarrati0ni eo accuratius Vacavi, quo minus ingratum fore lectoribus meis censui ea legere relata, quae ab aliis scriptoribus aut penitus praetermissa sunt, aut saltim perturbato temp0ris annorumque 0rdine com
535쪽
1) duae sequuntur scriptorum isagmenta, nec Grunero nec Heckero fuerunt cognita, itaque hoc loco ea adjicienda putavi. G i it et ii ei in i u in quidem maluissem monograpitis adjungere, tamen id non licuit, cum sero demum librum in quo continetur ejus regimen, apud bibliopolas n0n proflantem, mei juris sacere
2) Detectum est hoc Giligheimii regimen, scriptum ad ducem Henricum, a doctiss. Lisch, Megalopolitan0, bibliothecae publicae quondam praesecto, et ab eo publice editum in seJahrbucher des Vere ins sur Mecklenburgische Geschieliteund Αlleritiumst unde. Dritier Iahi gang. Schwerin, 1838. 8. p. Ti. seqq. Est ero ea commentatio ex gravissimis de sudore anglico documentis. Continet enim plura de sudore anglico fragmenta hucusque incognita et a me infra adjecta. De Gilletheimii vero vita et scriptis Lis chius haec habet. Rhemberius Gilighelm, Oartium et medicinae doct0r, Brunsvicensis, hBrunopolitanus 3 jam ante a. 1515 professor medicinae Rostochiensis eoque ipso anno Rector ejus academiae factus est. Circa annum 1512 archialer ducis Megalopolitani, anno 1515 sacrorum ad ecclessiam Sit Petri Rostochiae a ducibus Henrico et Alberto electus sciero enim permulti ejus temporis medici adhuc addicti J : tamen anno 1521 eo munere matrimonii ineundi causa se abdicavit. - Anno 1524 cum aliis professoribus Lutheri adversariis Rostochiam reliquit Luneburgumque se contulit. Anno 1529, ut ex ipso de sudore anglico libello apparet, Lubecae degit. tortuus est, ut videtur, Lubecae, ante annum. 1535. Exsias eius: -Liber colle li0Mum aphorismorum Hippocratis de unaquaque egritudine etc. Rost. 1519. Bibi Rostochiensis.
536쪽
33 i. e. d. 29. Iulii. Η0c enim die morbus primum Lubecae apparuit.