Io. Laezii Rupellani De poeticorum studiorum vtilitate. In Orationem M. Tullij Ciceronis pro A. Licinio Archia poeta. ..

발행: 1560년

분량: 144페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

121쪽

IN ORAT. CIC. PRO ARCHIA. si

ret. 7 Teque enim hoc eII dissimulanduin,

quod obscurari no potes, sed praenobis

ferendum.

Itaque credoJ Ironicaeshaec dicuntur. Etenim si lege Romanus non fuisse ciuis Archias, facillia me illud poterat vel a Sylla, qui etiam in malos Poetas liberalissimus fuit, vel a Qu. Metello Pio, qui fuit illi familiariss . vel ab alio aliquo imperatore vel per se, vel per Lucullos obtinere.. esternis ersibus longiustulisJ id est, elegiacis.

Venit odoratos Elegeia nexa capillis Et puto pes isti longior alter erat. Vel etiam genus aliud intelligit quale in Horatio siepe reperitur. Epos autem Vocatur Vt a notauit Acron interpres Horatij. . Cuipraefert siue eoJ Quum videret sibi Metellus diuinorum Poetarum. praeconium. deesse, laudisq; incredibili desiderio teneretur, peregrinos quosdam & incultos vates ad suas res celebrandas allexit, illisque aures summa cum voluptate praebuit: Sic A lexandru legimus quuin pictoribus & statuarijs excellentem requireret artis venustatem, non perinde tamentitisse sellicitum rerum a se gestarum masnitudinem, ridiculis impexitorum hominum scriptis contaminari.sic enim Horatius, Idem rex ille Poema Qui tam Haculum tam care prodigus emis

122쪽

Edicto ketuit ne quis se praeter Apellem

Cordubae nati J Ciuitas est ea Hispaniae, quae go-ctos viros permultos olim edidit, Annaeum Gallionem, Melam aliosque. Item Poetas seneca& Lucanum, de quibus tamen idem hodie via deo doctissimos viros iudicare,quod hic Cice- ro de sui temporis Poetis. Sonant enim Opimuquiddam,turgidum,iussam,inaequale,&a proprietate illa Romanae linguae longissimὶ deto

tum.

PingueJ opimum,quale genus orationis Cicero adipatu vocat in libris de Orat. Asciuere suis artibus opimum quoddam & tanquam adipatet dictionis genus.

Neret,aut alius Usippo duceret Ma nis . clexandri ullumstimulantia.

Trabimur omnes studio laudis, ta optimus quis; maxime gloria ducitur.

Ipsi illiphilsobi, etia illis libellis quos

de contemnenda gloria cribunt, nomen suum instribu Gr in eo ipse in quoprie dicationem,nobilitatems des iciti prae' dicari,des ac nominari diolunt. Decius quidem Brutus, summus Nir Er imperator, Accii amicissimi Di carminibus templorum

123쪽

IN ORAT. CIC. PRO ARCHIA. 13

plorum ac monumentorum aditus exo

naui uorumdam *ero illi qui cum Atato lis Eunis comite bellauit Fulvius,non dubitauin Martis manubio Musis consecrare . quare in qua Prbe imperatores

prope armati Poetarum nomen, mu-

yarum delubra coluerunt, in ea non debent togati Iudices a Musarum bon re, coe a Poetarum alute abhorrere.

Trabimur omnes laudisudisJ Recte sane & prodenter Poeta ille,si non potius historicus estvocandus, gloriam dixit esse facem mentis honoste.Haec & heroicas illas pristantesque naturas magis ac magis incendit & inflammat,abiectas. que istas de stupidas mentes quibusdam velut aculeis pungit & excitat. Ad hanc unam aspira

runt veteres tum Romanorum tum Graecorum

Duces,huius studio nihil asperum, nihil diffsile, eshil invium sibi putauerui, a rebus fortite

gerendis nec otio aut commodo abstrahi, nec voluptate avocari,nec somno retardari, potu runt Themistoclem narrant adolescentiam om

ni genere luxus mollissime transegisse post ver xbi in Milciadis trophaea incidisset, pente tOvam vitae rationem inamutasse, illamque moli item abiecisse ,acsem solidas integrasque nin

124쪽

ctes insomnes peregisse: cuius rei causam cu ab eo sciscitaretur aliquis, Milciadis, inquit, trophaea somnum me capere non patiuntur. Poetqquoque aeternitatis cura maxime tanguntur,

Hinc illud Ennij, Ficite ο erues sinis Ennii imaginis Pream

me I frum pinxit maxim acta patrum. Items Nemo me lacumis decoret,nec muneraseiuFaxis,cur 3 olito docta per ora Pirum.

sed & opifices quoque post mortem nobilitari

volunt. ut Cnidium arcnitectum narrat quum

maximam illam pulcherrimamque turrim Regi AEgyptiorum in Pharo construeret, clanculuin saxum nomen situm incidisse, Regis aute glapse inducto,ut cogebatur adiecisse .praeuidebat enim,quod postea euenit,quod solidiori materiae isculptum fuerat superfuturum, erat autehuiusinodi, Sostratus Dexiphanis Cnidius di salutaribus ob nauigantes. Sed quid istos pro*fero quibus fortasse minus iudicij veraeque ra

tionis inest8 Ipsi quoque philosephi, in ijs ipsis

libris quos de contemnenda gloria icributino- mina sua appingunt, eoque ipso quo fimam AceIebrationem spernere videntur, laudari so &nominari maxime ambiunt. Aristotelem refert AElianus, ut puto, libros de arte bene dicendi Theodectis nomine ardidissὸ,postea eius rei pod. nitentia ductum,quum aliud lcriptum prae manibus haberet, libros illos pro suis citasse eoqui ectorem remisisse. Sed videamus qualis sit illa gloria quam tantopere omnes expetunt, & cu

125쪽

IN ORAT. CI c. PRO ARCHIA. 3

ius studio optimus quisque maxime ducitur. Hanc sic definit Cicero lidro Tusculanarum diasputationum tertio,Est visim gloria solida quedam res & expressa non adumorata, ea est cosentiens laus bonorum,incorrupta vox bene iudicantium de excellere Virtute, ea virtuti resonat

tanquam imago gloriae. Quae quia recte factorum plaevmque comes est, nec popest sine virtute expeti, non est a bonis viris repudianda. Illa autem quaeie eius imitatricem esse vult, ambi-tionem intelligo, & famae popularis ridiculam cupiditate temeraria atque inconsiderat , Nplaerunque peccatorum vici umq; laudatrix, simulatione honestatis &l pulcritudinis verae gloriae formam corrumpit,quare vitiosa nςc bono viro expetenda.

Brutus dei, amici imisuiJ Idemquoque refert Valerius Maximus lib. 8. capite. i i . quod est de cupiditate gloriae.Bruto autem maxime fuit A. miliaris adeo ut alibi scribat Cicero, se de eloquentia Bruti ab A ccio didicisse: quibus verbis

rum accedenti non affarrexerit,quod se illo maiorem in hac facultate putaret,nec de gloria bellica ibi ageretur. diuersiamque ab eo qui Pacu- vij temporibus illo tamen multo minor vixit. Vide Lith Dialosos de Historia Poetarum. Ennio comiteJ M. Figulum Nobiliorem ad bellum contra AEtolos proficistentem insecutus est Ennius,ut iam diximu).honorifice autem il

126쪽

IO. LAETII COMMENT.

lud dictum est Ennio comite, quasi eum omnia um consiliorum cogitationumque participem habuisset. Quae sint Manubiae docet Phauorianus apud Gellium. Q re in ri rbeJ Locum hunc concludita maiore. Quum fortissimi illi Imperatores arm ti & multis magnisq; rei militatis negocijs districti,& ab his humanitatis Hidijs auocati,plurimum tamen in bello, in castris, & in ipsa acie

Poetas coluerint, & in eorum honorem omni studio & cogitatione incubuerint: non decet nos togatos iudices in flamma rerum omnium tranquillitate,qua ad haec studia excolenda inuitamm, a Musarum honore Poetarumque sal

te abotrere.

tque 'ut id libentius sciatis iam

me*obis Iudices indicabo, c de meo quodam amore gloriae nimis acrifortasse, aperum tamen honeno, 2 Obis confite.

bor. Nam quas res nos in Conjulatu nostra mobiseu ulprosaturie huius Is bis atque imperii, is pro laita ciuium, proque laniuersa Dublicagessimus, attigit hic astersibus, Wxe inchoauit. quia bus auditis, quodmibi magna res cir im

127쪽

IN ORAT. cI c. PRO ARCHIA. '

cunda arisa est rac ad perficiendum hora

talussum.

. e 1- t id bibentis aetatisJ Redit ad locu communem de expetenda gloria. Est autem diligenter obseruandum quanta arte & industria res diuersas connectat,& uno velut fasce complectatur . Humaniorum literarum laudem attexuit, poetica studia maxime celebrauit,de causis vi tutis illiusque mercede disputauit, Romanoruexempla adiunxit, laudationis pocticae genus apporruit, eaque omnia sic sibi mutuo agglut nat ut disiungi non videantur. Est autem ea maxima virtus in oratione, quaeque maximE taedia um auditori excutiat.

Nimis aeri fortasseeJ Immodico laudis studiosi

grauit Cicero. adeo ut dum sepra modu & i tempestiue se sitasque res celebrat & exornat, nil aiud quam inuidiam sibi conciliet, & taedium molestiamque auditoribus adserati Nulla fuit concio, nullus Senatus, nullum iudicium in quo non praeclara sui consillatus sicinora l5ga copiosaque oratione ostentaret. Quili & his Bosculis sua passim scriptaespergit. plenae sunt epistolae, plenae orationes, plenae disputationes harum laudum . de,inquit,Plutarchus,si iam orationem dulcissimam oqui,& omni resem tam suauitate grauem ac molesta reddidit,quasi

illud ipsum fato quodam inesset. Scripsit ipse de Consulatu suo Graecὸ commentarium , caru

128쪽

elegantem & venustu ut Graeci omnes, quemadmodum ipse ait, non datam sed praereptam esse sibi scribendi materiam dicerent. Extat & epistola bellissima profecto,&omnibus eloque tiae flosculis exornata ad Luceium,qua illum orat ut res ab ipso gestas celebret, & scriptis ili stret suiS.

Nullum enta ruirtus alia mercedem Iaborum ericulorumque desdemi, praeter hanc laudis Aria. qua quide de

trafti Iudices quid es quod in hoc tam

exiguo ruitae curriculo, tam breui, tantis nos in laboribus exerceamusker

te si nihil animus praesentiret in pose rum, in quibus regionibus ruit φ

tium circunscriptum est, eisdem omnes cogitationes terminaret sura: nec tantis

se laboris s strangeret , neque tot curis, digilijsque angeretur, nec toties de Nistia ipse dimicaret. Nunc insidet in otia

mo quoque Dirtus,quae noctes, dr dies Miuimumgloriae timulis concitat atq; a monet, non cum diω tempore esse dimittendam

129쪽

IN ORAT. CIC. PRO ARCHIA. 36tendam commemorationem nominis noastrised cum omni posteritate ad vandam. An Pero tam pa ni animi iide mur esse omnes , qui in Repub. atque inlis Pitae periculis laboribus *ersamur, Pt cum P q; ad extremum patium, nutolum tranquillum atque otiosum libitum

duxerimus,nobiscumsimul moritura omnia arbitremur'

meam enim PirtusJ Virtus gloriam expetit tanquam mercedem iustumque praemium laboruac discriminum suorum. Gloriam autem no p pularem illam & vanam,quq stolidet plebis sis, fragio constat. haecenim nuxa est & caduca, nas cta omnia celeriter tanquam flosculi decidui, nec simulatum quicquam potest esse diuturnu. sed veram & solidam, quae radices agit atque e tiam propagatur, quae aeterna est, & ex populi arbitrio non dependet. quod venuste expresi sit Latinorum Pindarus hoc modo, Virtus repulse neficia sordidia Intaminatis fulgeι honoribus

Ne esumit aut ponit secures Arbitris putaris aurae. Virtus recludens immeritis mori Caelum, negata tentat iter γώ:

130쪽

Qua quidem detractataJ Simile est illud in libro

de Senectute ad finem.Nemo unqua mihi Scipio persuadebit aut patrem tuum Paulum, aut duos auos, Paulum & Aphricanum,aut Aphri

cani fratrem aut patruum aut multos praesta tes viros,quos enumerare necesse non est,tanta esse conatos, quae ad posteritatis memoria pertinerent, nisi animo cernerent posteritatem ad

se pertinereposse.An censes vide me ipso alia quid more senu glorier me tantos labores diurnos nocturnosque domi militiaeque sustepturufuisse si ijsdem finibus gloriam meam quibus vitam essem terminaturus. Nonne melius multo

fuisset otiosam aetatem & quietam sine ullo labore de contentione traducere Sed nescio quomodo animus erigens se, posteritatem semperita prospiciebat, quasi cum excessisset e vita, tu denique victurus esset. Quod quidem ni ita se haberet. ut animi immortales eueni,haud optimi cuiusque animus maxime ad immortalem gloriam niteretur. Sunt autem praeclari & er cliti loci isti apud Ciceronem, quibus probare nititur animam esse immortale, quod maximest sollicita de rebus futuris, quas ad se pertinere post obitum iam cogitat.quarum rerum se se si corpore soluta nullo assiceretur, profecta non tot tantisque laboribus,curis,anxietatibus future foeticitatis fundamenta iaceret. Multum sane hoc argumento piae modestiaeque mentes

SEARCH

MENU NAVIGATION