장음표시 사용
41쪽
quimus, sed quoad terrea cruda aequari possint, quare etiam ubi ad pristinum frigus redacta est etiam n5nihil interdum iu bsidere videmus
quin acutius consideranti, atque periculum facienti manifestum erit opus ipsius coctionis, continuato namque igne,diminuetur eo usque, quod tota abeat, coctione igitur aerescit , quod etiam videtur indicare Uallai in Comm. ad lib. Hipp. de ratione victus in acutis dicendo, & re. potitione expurgatur aqua, & insuper elixatio ne extenuatur: hinc omnino concludendum videtur aquam coctam longe praestantiorem esis cruda, quia magis fugit aquae noxas, nam tenuior est, rarior, minus frigida, magis coctilis ;& coctione docuit Ludovicus Septatius in suis Animad. cruditas aquae reprimitur, α facilius meat ab hypocondrijs; Nec argumenta inoppositum quicquam valent; ad Galeni auctor, talem 6. epid. respondetur,quod dissicillimum . est reperire optimam aquam, quae non sit,admixta alteri substanticii ded securior derit,si semes per addatur leuis coctura ; & quod pertinet ad Hipp. dico, eis loci ipsum loqui de aqua simpli ci, quae cruda exhibetur in acutis, sed si comparetur cum cocta, multo inferior est ; ad alteram asua D auctor
42쪽
is DP ν ALUR Rr Fore auctoritatem, dicitur,quod magia mulsam crudam laudat non simpliciter, sed quoad sapore svel in aliqua conditione, quatenus magis aluumouet cruda, quam cocta, Aristor. 4. Meteor.
respondetur, quod ipsemet expresse ait ibidem
omnia crassescere , praeter aquam , & haec non
ita proprie nominatur coctio , sed potius quaedae lixatio metaphorica dici potest, ut docet Ari.
stoteles, quia vera concoctio est mixtorum. vi reducantur ad mediocritatem, aqua vero potius tota evaporabit,quam corpus contrahat,& de
latur per coctionem. Ad rationem vero, qua dicitur, quod aqua cruda est tenuior cocta,quia evaporat pars subtilior, praeter dicta superius, respondeo ulterius hoc esse falsum ex doctrina Hipp. loco cit. ubi scribit,quod mulsa cocta est tenuior cruda, nam aqua dum coquitur deponit partes crassiores, di multas sices, quibus priuata longe tenuior est, quam prius, quod patet ex sententia Galen. c. epid. 4. tea. t o.ubi ponit pulcherrimum praeceptum de corrigenda, & distinguenda bo. aqua, a praua,quod semper in memoria Medicum habere velim pro cognoscenda aquae na
tura cuiuscumque regionis potest autem esse , aqua
43쪽
CAPUT SEC V N DUM. Μaqua mala, vel aperta, vel occulta malitia, nam
mala parte cςnosam deponit per ignem, sed prius feruere debet, deinde reti agerari, quia dum calida est, non separantur partes crasiae, nam motus caloris confundit partes, sed postquam fuerit refrigerata, quod in ea mixtum vehemen 'tet erat, tunc visu deprehenditur, unde videmus tales aquas relinquere in vasis in quibus feruent, terream , seu lapidosam substantia tria, Paracelsus ille Chimicus celebris, tartarum V Oocat, quod dicit e sse caussam congelationis, & velapidescant aquae, quod non solum fit in aquis, calidis, sed in frigidis, unde calculos in renibus, & vesica, non a calore, sed a tartaro concrescere& congelari contendit. & hoc experimentum. aquς dignoscendae fecit Patauij excellentissimus Rodericus a Fonseca,qui volens periculum facere naturae aquae ipsius Brenta ,& puteorum, post concoct lonem in aqua Brentae refrigerata inuenit fabulum, seu arenam quam deposuerat inis fundo, in aqua puteali cςnum, & lutum, undo post quam aqua est decocta. & refrigerata, percolanda est, & in aliud vas transfundendata,
derelicta aquae parte crassiori, quae in flando
44쪽
as DE SALUBRT POTU. Hinc ex praedictis patere potest , non esse audiendum doctissimum Augenium, dicententa, quod interdit cruda penetret magis, ex eo quod
omne crudum tenue est, cococtum autem crassius, crassum vero minus penetret, quam tenuC,
sicut quando inquit, si vero coquitur aqua te nuis, vel pluuialis,& fontana, quςdam aeIeis par tibus dissolutis fit crassiI r. Non videtur tamen reticendum quod inquit Septatius lib. 1. Anima d. 48. in potu quotidiano in febribus, pro potu tamen, non pro me di
camento obseruandum esse; si in aegrum,ait,inaciderimus, qui ita sanitate assuetus sit, aquae potui, etiam citra noxam posse, nos viique cruda optimam, aut fontanam, aut pluuialem, cisterninam concedere, aut certe decoctam simplicem, sin minus fuerit assuetus aeger potui aquae ne in ineommoda incidat, de quibus Hipp. 4. de victu acutorum, aliquid addere Iicebit, ut facilius possit permeare , atque etiam morbo, &morbificae caussae adversemur, ut si mel, laccarum, cinnamomum, atulum, semen coriandrorum ineoxerimus . la i θ Concludam cum Auic. 2. I. cap. 6. aqua de
45쪽
CAPUT T ERTIUM. astionis, & facilioris descensias, a ventriculo, & ut
alibi dicebat, sublimatio, aut destillatio aquas malas reddit bonas ,& si istud non fuerit commodum, decoctio emendabit illas.
De optimi Vini delectu , ct usu
GAE P. III. a vf' Allam nonnulli tuentur opinionem, quam
nec auctoritate, nec ratione fulcire possunt, frigidam aquam usili hominis in alimentum, &vitae conseruationem vino esse aptiorem,& utiliorem , cum enim verissi in m sit quod asse runt Philosophi in frigore mortem, in calore vi tam repositam esse, de cum dicente Platone itia Timaeo, quod animam simul cum corpore calefacit vinum dicitur , & cum vinum sit calidae essentiς,& spiritibus vitalibus abundet,& a Deo ope. Max. st datum nobis ad cordis recreationem, sicut paciis in hominis alimentum, id Re .gio Propheta disserente, quis ibit inficias apprime nostrae naturae esti amicum', & consentaneum p Et cum facillime transeat in sanguinem inter pr2cipua alimenta, secudum panem commendandum est. Primum q. nostiorum spiri-
46쪽
ao DE SALUBD POTV. tuum instaurativum; quod cum Gai: videtur docere Oribasius his verbis. Vinum igitur recreat, & calorem suscitat nostrum, atque adeo meliores coctiones fiunt,& saguis probus gignitur,alimentumque in omnem corporis partem a vino, quia habet vim penetrandi, deducitur.& lib. 8. cap. 27. addebat Cellus, vinum esse Omnibus venenis contrarium 3 tutissimum omnium venenorum alexipharmacum Dioscori. des lib. s. cap. c. summa senectutis medicina ,
dicitur ab Aetio, mgroris medicamentum, ab Oribasio lib. 3. Collin. cap. I. auxiliare pharmacum aduersus senectutis austeritatem a Pla
Sed perbelle Quercetan . in trast de Medico
dogmaticorum praeparatione, & de signaturis rerum, ostendit quanta ,δε qualis sit vini cum sanguine nostroanalogia, di consensus. Intra Etatu de signaturis rerum internis pag. x La .sic ait 1 Ex vino arte, vel liuissim i caloris interuentu per vasa circulatoria, ut vocant, extrahitullignis naturae, . quςm comitatur humidum radi cale, nempe aqua vitet,igaea prorsus,& qtherea, α vere essintia quinta, tota spiritualis, & naturet
sere incorruptibilis , si ii prorsus ratione bre
47쪽
cap Vr TER8fUM. arneficio ignis naturae, & per eirculationem,quae a calore, cordis, atque hepatis fit, elicitur, & generatur in nobis igni s ille vivificus, stipatus, M totus proprio suo humore unctuose, & radicali, qui est aqua vitae, & verum, & vivificu, illud nectar, quinta essentia, & spiritus aethaereus, se re incorruptibilis fautor,& conseruator nostraevum Cum ergo tanta, & talis sit vini praestantia ; de vini natura, differentijs, facultatibus ,&vsu paubs per disseremus. Et quia ex doctrina Platonis, ab eo qui ordine caret preti at non discere primo quid sit vinu, secundo quae eius primae facultates, tertio de vini delectu , necnon etiam usu determinabimus Selectiora tantum pereurrendo cum eeleberimi, di clari salini viri, in hoc argumento insu
.n ad primum breuiter me expediam,cum
Ruellio lib. I. naturalis hist. cap. I 43. nec non
Vallariola Itb . locor.c-mun. p.7.dicendo svinum esse Iuecum, ca is ei stactus, qui 1 vitae est, arte ab hominibu on m
ficultasa nam do vini temperie, as si calidum, di siccum, an calidum, & humidum variae se
48쪽
CAPUT TERTIUM. 33Occasionem secundo dedit Galen. qui varie de hac re loquutus videtur, nam I. aphor. comment. i. vino potentiam siccandi tribuere videtur, quod etiam docet 8. simplic. cap. r 3. & vinum esse siccu constare videtur ex Hipp. in lib. de ulceribus , ubi vult, ulcera solum vino madefacienda,eadem sententia habetur 2. apho. risis.1 I .unde Haliabas 3. theoricς dicit vinum esse sicci temperamenti, & inter siccas medicinas ponebat ipsum Serapio. Ex altera parte ideGal.lib. 1. de sanit.tuen. cap. I I.& quidem cum Platone lib. a. de legibus, vinum pueris aufert ;non quia cogat etiam pueros ad mores iniquos,& corrumpat mentem , ut docuit Conciliator diff. o. sed quod immodice calefaciat, & humectet, unde videtur affirmare vinum humiduesse,& colligitur quoque ex eodem Gal. 1. de tuend. sanit. cap. 7. ubi senibus consuluit vinu,
eo quod habitus eorum sit frigidus, & siccus,
idem videtur docere lib. 3. de causs. pulsuum cap. I 6. dc 2. aphoris I r. quod confirmat Auic se n. r. 3. de melancholia ,& idem sentit Arist. 3. problein. I 6.& sequuntur Paulus, & Aetius, Fernelius, Actuarius, Valles lib. 9. controuer.
49쪽
3 DE S ALUBRI Fore ut alimentum, & ut medicamentum, hine existimabat Gentilis in sua quaest. vinum semper reddere corpus humidius ti & primo Practicae
11. dixit Haliabas, vinum calefacere, & humectare, & a tota specie melancholiae contrarium Messe, & sexto Collectaneorum r3. recensetur vi num, inter ea, quς corpus humectant; & Coo ciliator disserentia o. tenet manifeste vinum humidum e sse , ex harum opinionum multiplicitate, & rationum varietate,alij aliam arripue runt sententiam, atque adeo fortasse Isaac meriis to vinuassimilauit Theriacae magnae, eo quod contrariarum naturarum esse videatur ; sed vero magis consentanea videtur opinio Cardani lib. I. contrad. tradi. 2. contrad. 7. ubi cumi Hipp. s. aptior. I. dc 2. de ratione victus ponit v. num calidum, & siccum, & subtilitatem vocat distinctionem illam Manardi, qua nititur diuersitatem opinionum conciliare dicendo, vinum esse humidum alimentum, siccum me dicamentum,&quod vinum habeat potentiam
calefaciendi, & siccandi, ostendit hoc in primis
spiritus ex vino elicitus arte chimica, qui cito flammam concipit , unde colligitur vinum esse
igneae naturae; deinde vinum, ut habet Galen.
50쪽
C APUT TERTIUM. 333 . Meth. cap. . est omnis viceris optimum meo dicamentum,& vinum habet miram vim in detergendis,& a putredine vindicandis sordidis ulceribus, ut pluries in suis obseruationibus an . notauit Valeriola, nec nisi vino ulcera, ex Hipp. debent madefieri, neque siccat, ut vult Manardus, ut medicamentum, humectat vero ut alimentum, nam ut loco citato docet Vallesius, vinum non habet substantiam unam , qua operetur,ut alimentum,& aliam, qua ut medicamen-
tu, sed quemadmodu etia docuit Sennertus, eamdem habet naturam, easdem vires, siue ut medicamentum adhibeatur,seu ut alimentum
Cum vero Galenus, & alij dixerunt vinum esse humidum, id eo modo intelligendum est, quod omne quod alit, humidum esse dicitur, & quatenus est liquidum fluvidum, sic aqua marina, licet humida esse dicatur, uim obtinet siccandi ;Ad Arabum auctoritatem respondet Cardanus,
di inquit apud eos vinum humidum censeri, vel ab operatione, vel intelligunt, dicebat, de vino aqua mixto, & addit Cardanus, quia vinum ulcera, etiam sordida illico mordicat, hoc e sopus medicamenti siccioris, non humidi, qui vero cupiunt cognoscere quid vere sentiendum