장음표시 사용
91쪽
Socratis nos edocet. Alterum genus nostrae foeticitatis in Dei cognitione cum admirabilibus voluptatibus coniuncta ab Aristotele quidem in x. de Moribus, a Platone vero in Philebo, &. in Timaeo, & in Phaedone reponitur. Tertio se-, eiscundum doctrinam diuinitus reuelatam videre Deum dema. facie ad faciem,& ita esse vere Delices , & beatos, dc credimus , & scimus, non in hac, sed in alia vita. Verum apud Philosophos id nobis tum in hac, tum in alia uita contingere potest. Plato etenim ut in pluribus negat homines in hac iuita foeticitatem consequi posse ob multa incommoda , di sitis. impedimenta, quae perpetuo nobis accidere videmus Comcedit nihilominus admodum paucos hic Delices posse euadere, cuius verbain Dialogo illo qui dicitur Epi nomis, vel philo phus in initio fere sic habent. Α TH EN. Scite loqueris,o amice Clania. Sermonem vero quemdam nunc mirum, α rursus quodammodo non mirum auditurum te reputo.
Multi enim fluctibus huius vitae iactati illud praedicant. humanum genus Delix, ac beatum esse non poste. Attende igitur, & considera virum, & ipse recte hac de re dicere videar. Impossibile arbitror hominem in hac vita prster a 'modupaucos Delicitatem, & beatitudinem assequi . Mercuriuster maximus in principio sui Pimandri de se ipso inquit, quod cum de rerum natura cogitaret consopitis sensibus in-ritis. tellectu diuinam mentem vidit, & ab ea tum Mundi constitutionem admirabilem didicit , tum quo pacto homines recte pieq; instituerunt, & ita confiteri videtur, se in hac vita Deum per essentiam vidisse, & ut dicunt nostri Theol gi) visione intuitiua sic ut inter Deum, qui intellectu via detur &intellectum videntem nulla species intercesserit. Hoc idem de Platone refert Aristoteles in sua mystica philosophia secundum Aegyptios libro primo cap. 4. & in xij. H Metaphysices, huiuscemodi philosophorum vitam beata
comparans, inquit: quemadmodum nos aliquando &imperfecte intelligimus, ita Deus semper, & per-L fectissime
92쪽
r. Ratis sectissime. Ratio Platonica , qua idem persuaderi potesti '' ' huiuscemodi est. quia si Deum ipsum ita perfecte cognoscere, nobis ad eum pie, & ardenter colendum, & expetendum confert,& ad rectius vivendum, profecto in hac vita aliquis Deum ita perfecte cognoscere valet: alioquin Deus , aut id ignorasset, aut optimam nostri prouidentiam non haberet. At si Deus perfectissime ab aliquo intelligatur, summopere eum diliget, & ut illo placeat, optime vivet consormiter eius sapientiae vij. de Republica. concedendum igitur esse videtur aliquos in hac vita Delices Delicitate speculativa esse,.sta, is posse . Ratio Peripatetica idem etiam conuincere videtur, Poripate nam, aut intellectus noster sub ea ratione, qua intellectus est,consideratur, aut, ut simul cum sensu in intelligendo procedit. Si ut intellectus est, cum diuinus , & immortalis existat, ei diuina secundum naturam intelligere semper conuenit. si vero quatenus cum sensu speculatur. etiam sic diuina contemplari perfectissime ualet: tum quia si minus intelligibilia, ut materialia,ope intellectus agentis intelligit, inde sequitur, quod ope eiusdem tanto magis ea, quae sua natura intelligibilia sunt: tum etiam quia cognitio, quae phantasmatum obitur opera, uel disponit nos ad cognitionem Dei, uel pro hac praesenti; Non pro altera uita, quia intellectus separatus non amplius a corpore,vel a sensu dependet.
ergo pro hac uita, alioquin frustra esset huiuscemodi per spe
ciem contemplatio . . Philosophia ab utraque calumnia doctissme defenditur. Cap. XLIX.
Rophilosephia in his etiam defendenda , respondeo &a rima in primiS quantum ad Duplicem beatitudinem, dico callim. apud illos, summum bonum simpliciter, quod propter se tantum expetibile est, unum tantum esse, & istud in Dei cognitione, ut dictum est, consistere . quod si etiam uitam secundum uirtutes morales foetice dicunt,id ea ratione praecipua
93쪽
cipua adfirmant, quia ad speculativam nos disponit,&possumus, merito activae uitae concurrente diuina tamen
gratia) spe. & potestate foetices dici. De altera calumnia di- Dbse ncepdum est, aut quod Plato, Plotinus, Aristoteles, & alij sicis multi decepti sunt silui litudinc accidentium communium ςβ intellectioni diuinorum per ea, quae per specie na intelliguntur,& eidem intellectioni diuinorum sine ope specierum.
Vtraq; etenim intellectio, cum circa maximum , ac optimum intelligibile sit, admirabilibus voluptatibus coniuncta est. Sensibilium consideratio, si non omnino, magna saltem ex parte deficit. Aut dicatur, quod cum interdum Deum, atque Intelligentias quo.ad attributa transcendentia,& miro ordine, contemplarentur, & ita proximius ad intellectionem Dei per essentiam accederent, placuit Philosophantibus asserere proprio indicio,quod ipsi ad intellectionem omnino separatam deuenerint, non quod id vere crederent, utpote scientes naturalem esse intellectus, & sensus squamdiu degit in corpore mens nostra) colligantiam , & ita solum per species intelligere nos posse; sed ut conformarentur illi
1ententiae vulgatae,qua consuevimus efferre, de proxime accingendus, habetur pro acci ncto. Quod namq. parum abest, id perinde, ac si vere existeret, existimari videtur: quod illud exiguum,quod deficiet, no animaduertatur. Qui enim proxime accessit, ut aliquod magnum bonum praeter inten. tionem obtineat,etiam si illud minime obtinuerit, nihilominus fortunatus dicitur , quemadmodum dictum est a Philosopho in secundo Physicorum Contextu s6. ubi de speciebus fortunae verba facit. Propterea vero communi usui loquendi se ipsos accommodarunt, ut alios ad philosophiam addiscendam,atque aestimandam magis inflammarent. Interea venit hic perpendendum apud summos philosophantes praestantissimam diuinorum intellectionem, quae illis ali-iquando contingebat, proxime accessisse ad intellectionem, per essentia comparatione facta ad praecedentes intellectio.
94쪽
nes, & ad intellectiones vulgarium animarum. non autem si comparetur cum ipsa intellectione beatifica, qua cum imtelligentiae, tum beati Deum intelligunt. Quemadmodum enim philosophus, uni rationi semper inhaerens, circa diuinorum entitatem non facile cognosci potest: quia vulgariuanimarum oculi diuinitatis radios sustinere non possunt, ut praeclare dictum est a Platone in Sophista; ita nimirum philosophus,quamquam longe superat intellisentia imperitos& addiscentes, circa Diuina tamen clarissime intelligenda se habet ad lumen solis, ut Noctua. quemadmodum summo iudicio ab Aristotese secundo Methaphysices determinatum fuit. Ad rationes in contrarium adductas respondendum est, & in primis ad eam, quae Platonicorum est, ac dicendum, fatis esse homini in hac uita, ut Deum colat,&conformiter secundum leges naturae uiuat; si ex cognitione
uisibilium ad inuisibilium intelligentiam per species, ut hic
sibi naturaliter congruit, ascendere ualeat. Quamobrem inexcusabiles omnino sunt Gentiles, si Deum ut par erat) minime coluerunt, quemadmodum ex superius dictis liquido patet. Et quemadmodum ita uere sicut,& pie nos docet Paulus Apostolus in Epistola ad Romanos cap. primo: si homo in praesenti statu uitae Deu de facie ad faciem uidere posset, talis intellectio supra naturae ordinem illi competeret. Deinde quo ad primam Peripateticorum argumentationem dico, intellectum iunctum 1ensui facilius intelligere intellectione phantasmataria,& per species intelligibiles ex phantasmatibus ab intellectu agente deductas. & negatur ipsum sub hac ratione facilius intelligere posse diuina sine ope spe, cierum. Quo ad secundam dici potest,intellectionem uisibilium aliquo modo conferre ad intellectionem eorumdem futuram ,& aliquo modo non, conferre quidem, quatenus ex
illa sequitur, nos posse, Deo illo modo cognito,eum pie cintire ;& imitari, & ita mereri deinceps pro futura gloria consequenda,scilicet in qua post mortem iugiter Deo frue-
95쪽
mur, ac eum intuebimur. Illa itaq; intellectio minime Q. Peruacanea putetur. Caeterum modo non est necessaria, quandoquidem in alio statu, tali nequaquam indigeamus intellectione. supradicta coltiguntur ct detractores ad Philosephiam be
D Rincipem igitur offendi causam, a qua Philosophia orbi tum ducit; quid item ipsa sit , praeterea, quae, & quot
eius partes existant , necnon cuiuslibet partis utilitates; αtandem a grauioribus calumnijs defensiones; hucusq; eademet Philosophia i js , quibus tum vere, tum pie philoisphari consilium est, demonstraui. Haec eadem , quae Omnium humanarum facultatum pr clarissima est, suauissimo oris sui osculo in praesentiarum hos eosdem tum veroS,tum pios philosophantes deosculabitur: si alios, qui ab ea longe recesserunt,&, qui seipsos infoeliciter perdunt, ad eamdem suscipisndam, verae limul, ac pis defensionis causa, reuocent. Postmodum vero si id efficient, aut saltem ut id efficiant pro dignitate curauerint, Deus ipse ilIorum aeterna erit beatitudo. Cum itaq; vos, qui vere sapitis in eos, qui in sinistrum iter ob ignorantiam, aut arrogantiam una depulsi sunt,incideritis, eos ab animi turpitudine simul, ac impietate, pro virile vestra reuocetis, Exclamate, si fortassis alia uia non proficitis hunc in modum. O uiri admirabiles, qui inter Irimos Philosophos studiose adnumerari contenditis, queocum uobis in Republica Christiq; corpore mystico, quod est Ecclesia Catholica, cuius caput uisibile uertexq. successor est Apostoli Petri Romanus pontifex: quem inquam lincum uobis in Republica Christiana statuitis 3 Nonne Deus huc uos misit, ut uosmetipsos , atque alios omni uirtutum genere, ac diuina pietate formaretis 3 Nonne uos philosophice tamen excellenti clamido decorauit, ut aliquando Doctrinae diuinitus reuelatae ministri sitis: Revertimini Fra
96쪽
tres, reuertimini ad uiam, quae ad talutem ducit, eam relinquentes, cuius finis aeterna est miseria. Vos animarum Medicos quatum humana hac uestra facultate fieri potest constituit Deus. Curate igitur, curate vosmetipsos, atque alios; deinceps a morbis animi longe grauioribus ac morbi corporis existant:alioqui tamquam incurabiles,ac depi rati solis praedictionibus derelinquemini. Quamobrem L clesiae Catholicae summus ac optimus Pastor, ubi uos quod optimus Deus auertat)in reprobum sensum coniectos repererit, ne alias oves uestristum contagiosis, tum exitialibus mor- p bis inficiatis, uel inuitus ex hoc Mundo, Deus uero, quod II multo formidabilius li est,de libro uitae delebit.