장음표시 사용
301쪽
Herbae menthae succus expressus adiecto sulphaxe di aceto, de penna inunetus, sine mora dolorem sedati, Ulceribus in capite manantibus. Herba menthacontrita ct imposita,ulcera siccat. Lege eam mense Augusto , mane primo priusquam Sol exeat,mudus, ad omnia sic dicens, Te precor herha hedyosmos per eum qui nasci te iussit, uenias ad me hilaris cum tuis uirtutibus 8c effectu tuo,ec eamihi praestes quae fide a te posco.
COMMENTARII. E N T H A nota herba est, sic dicta a Minthe puella Plutonispellice in hanc transformata, uti sabulantur poetae.Germani hanc mitiqen aliquando uero mut uocat icet posterior appellatio alteri etiam herbae quae est origanum communis sit. Caeterum quae post noniectaturas ante curationes ponuntur,ex altero exemplariorum nostrorum adscripsimus. Hedyosmos.) Sic dicta est ab odoris suauitate. ρυ enim suaue Sc oin1κ odor est.Plinius lib. is cap.s.Μenthe,inquit,nomen suauitas odoris apud Graecos mutauit, v alioquin minthes uocaretur.Vnde ue teres nostri nomen declinauerui. Grato mentha mensas
odore percurrit in rusticis dapibus.Haec ille. Thermanticam. id est calfactoriam.
. Ad veretri dolorem. Herbam anethum combure, di in cinerem eius
302쪽
6 g AMETHO Ap. c XYL 293 eommisce cum melle, deinde uulnus foue ex aquae, dein myrtino oleo calido laua, ec sic medicamen imis pone.
Herbae anethi medicamine supra scripto pessum factum iniiciatur ab obstetrice. ι Ad capitis dolorem. Herbae anethi flores cum oleo decoque, εc temp*rseus illinito et alligato, mirifice dolore capitis aufert. COMMENTARII
NE THUM nota etiam herba est, dc Teutonicedulen uocatur, est nunc in communi contra colicam 8c uentris doIores, usu. Loci.) Lo C. α- ci dicuntur mulieris uterus & matrix ipsa. Pessum. Quid sit pessus aut diminutiva forma pessuius, docet nos Celsus medicinae lib.s .cap.11.dicens, Ut ea quae taminis subiiciuntur pessos Graeci uocant eorum haec proprietas est,medicameta composita molli lana ex cipiuntur, ea* lana naturalibus conditur. Et Paulus Aegineta pectitam lanam esse dicit auialiud quodcunm te res digiti humani sorma quo medicamenta substinlauri.
R isi A N Q N a Graecis heracleoticon, initis,
asclepion,panaces,conita appellatur, Latiani cunilam gallicam et origanum nominat. Species eius sunt tres. Prima appellata est heracleotice,habens folia in similitudine hys pi, ueisi ut scissili umbraculo cum semine in summitate uir
303쪽
M APULEI PLATONI ctriim non frequenti xiel denso. Alia estonitis appellata simillima thyrso byssispi,sed albidior, soliis cum semi. ne iugi ac denso sc in corymborum uicem pendenti. Tertia agrestis appellata est panaces, uel asclepio,aut conile,ut Nicader posuit,cum uirgis bipalmis tenui. hus,cu umbraculo simili anethi,.floribus albis, ra. dice tenui,soliis tanquam comunis Origam. Sed sunt
omnes acerrimae uirtutis ac seruentis.
Herbam origanum commaducet, miraberis esse. 'um. Item origanum in puluerem mollissimum triis tum,& mel us* ad tertias decoctum, misce, 6c exinis de figurabis trochiscos, ct dabis bibere in aqua caliada tussim potenter aufert. COMMENTARII. RIG A N V Μ etiam nota herba est,quam Germani nunc rotdosten, nunc communi cum mentha nomine πο mutnuncupant. Caeterv historiam ipsius 8c genera ex nostris exeplaribus huic capiti addidimus: quae autem ab initio ponuntur nomina, specierum sunt disserentiae. Heracleoticon.) Sic dicta est a ciuitate Ponti Heraclia,ubi optima nascitur, & hoc
ideo quo ab aliis hoc cognomine distincta probaret prima. Panaces. Sic dicta est quod omnibus morbis
HERBAE sEMPER VIVAE.c APUT c XXIII. R AE cI alaoon,alij aitheses,alii erithales,Latini semperflorium, ec semperuiuu, siue uia talem nominat. Semperuiuum nomen sum
304쪽
psit quod sit semper uiridis at uigens. Nominatur
ab aliquibus stergethron, eo quod amorifica iudice tur,unde Θc pro foribus a plurimis ponitur,caussa expellendi odia. Est etiam ambrosia dicta propter usiim Iacrum.Item buphthalmos & Σoophthalmos appellata est propter schema.Cubitales evomit thyrsos,robore digitali,facile uigentes atm pingues, cum soliis pinguibus maioris digiti crassituὼne linguatos, hoc est,
linguam simulantes in summitate, inferiora uero suis pinata,sed in capite praestricta, rotunditatem oculi simulatia.Nascitur locis montuosis, in domibus etiam plurimi nutriendam serunt. Nascitur quo parua in parietibus atm petris & rupibus ac sepuIturis ec umishrosis locis: Et uocatur ab aliquibus erimates uel miis cron aizoon,quod a praescripta parua sit in forma,exima radice plurimos emittens thyrsos supernatantes uel circumdatos soliis pinguibus in summitate acuistis,ex medio tamen inyrsum bipalmem cum floribus tenuibushuiridibus. Sed est communis uirtus semis peruiui herbae constrictiua siue redarguens, a Grae
cis stiplica appellata.Deni* ad eosdem usus re taliter haec adhibetur, ad quos perdicion ec arno osson herhae.Quidam etiam tertiam speciem addunt,qua Graeci agrian andr/chnen uocant,uel telephion, tini ilis lecebram, latioribus folijs 8c hirtis ut portulacae. Nais scitur in petris, Θc habet uirtutem acriorem ulceran tem, cum ueteri denil adipe scrofis adhibetur, sed
duritias ditatuitii Adapostemata.
Herbam semperuiuu cum axungia 5c panemcoriandro simul tritam uice malagmatis impone, mirifice aut spargit aut rumpit.
305쪽
o M M E M T. G. Η v. M E L B ε R G I res Adhemitritaeum. Herbae sempexuiuae solia quin trita in aqua calida potui dentur.
e M P e R Vi V A herba est,quam alii sedum, Ger
mani bus ris, nominant, Graece aizoon, id est dicitur. enim semper, ωοὶ uiuum tagnificat. Althales uero, id est Esθαλης semper florium &uires dicitur,a uerbo quod est uiresco 3cfloreo.Erithales autem ualde virescens est,ab ρι dictione intensionem Raugmentum in compositione adferente.At stergethron dictu est a uerbo ςέργω, quod est amo. Et demuhuphthalmos S Σoophthalmos idem est quod hovis S animalis oculus. Venim Graecis bos est, χωομanimal, οέ θαλμος oculus. Quorum nominum omnium. ςausam S rationem reddit autor in textu. Schema. id est hoc est, figuram 8c formam qua oculorum rotunditatem & similitudinem indicant. Μicron aizo .n.) id est paruum 8c minus semperuiuum. Agrianandrachnen. id estagrestem portulacam,eo quod solia C.α. habeat ad portulacae figura accedetia. Hemitritaeum. Hemitritaeos sebris est semitertiana: sic dicta quod totius duarum ex quibus componitur febrium naturaemedie ratem altera habet. Cuius duplex genus est. Unum eius quae ex tertiana intermittente 3c cottidiana cotinua componitur : quae uel habet flauam bilem exuperatiorem uel pauciorem uel aequalem pituitae. Alterum genus est eius quae ex tertiana continua dc cottidiana intermittete com :
306쪽
DE FOENI cVLo. c Ap. c XXIIII. dismarathron,Latini foenicultim. Omis nibus notum. Urinam mouet cibo datum, lac prouocat. Ex eius thyrsis siue solijs suciscus Sole praesiccatus acuit uisum. Praeterea semen eius in uirore constitutum cum suis uirgultis, item* radix. Apud Hiberiam etiam succum dimittit tempore quo florescit,admoto igne ex aestu eius thyrsus succum dimittit,qui prae caeteris melior probatur ad acuendum uisum. i Ad tussim. Herbae foeniculi radicem tusam in mero ieiunus hibat per diem nouem, nabitur.
, Ad uesicae dolorem. Herbae foeniculi uiridis fascem, re apii uiridis rata
dicem, & asparagi agrestis radicem in pultarium notauum mittes, θί aquae sextarium ut simul serueant ad quartas, θc ieiunus bibat per dies septem uel plures,sc balneo utatur, ita ut in frigida non descendat,nemfiigidam bibat,uesicae dolorem sedat sine mora.
co MMENTARII. V XIV V S hoc caput etia m antiquis exempla ribus nostris in historia ab ea parte quae est, A. pud Hiberiam,usq; ad curationes. Hiberia au tem proprie ea pars est Hispaniae quae intra Iberum fluuium continetur : licet generaliter pro Hispania accipiatur.
307쪽
Rεβ ς I eriphion dicini, Ital1 ruta agrestem
indigitat.Nascitur in Gallia in monte Soraὰl cti. Figuram habet apii, florem purpureum similem nasturcio, septem radicibus totidem ramu liis asperis minimisi irriguis, ipsa aute patula humo, omni florens tempore,semen habet tanquam faba.i Phthisicis curandis. Herba eriphion pisata 5c malagmatis instar imposita,sanat. Succum eius in potu dato, miraberis uirtu l
VALis herba sit eriphion, Apuleius satis de rutae species. Nec plura de hac dicere habemus. Quod autem in prius impressis codice sequis de symphyto caput ,nos tanquam superfluens omisimus:totum enim prius posi tum est supra cap. . de consolida. Indigitant. hoc est,digito quasi monstrantes,nominant.
R AE ct petroselinon, alij smyrnion, Latini apium sylliaticu. Nascitur in petris, sed est summum ac probabile Macedonicum, odoris boni,hoc est aromatici, sapore dulce, urinam mouens, medetur uentositati stomachi atq; colita hiis similibus. i Ad serpentium morsUS. Herbae petroselini pulverem mollissimum pondere drachmae unius ex uino potui dabis, ec ipsam herisbam
308쪽
DE PETRos ELINO. CAR c XXVI. 3orham contritam plagae impones, miraberis bonum eL sectum.
α Ad neruorum dolorem. Herba petroselinon trita ec imposita neruoru do
lorem sedatico MMENTARII. ET ROSELI NON idem est quod apium saxatile δc petrapium : sic dictum quod in petris nascitur, aliud ab eo quod nostro tempore petroselinon dicit apium est, ut diximus. Smyrnion. Smyrnion dictum est a similitudine quada her hae quae proprie smyrnion dicitur.
chen,alij cynocramben nuncupant, Latini brassicam rusticam, di brassicam aliqui catininam,Punici butetutetim.
Herbae brassicae syluaticae solia cum axungia uetere pisata, re commixta quasi malagma induces linteolo grosta aut in aluta, impones,sanabitur. , Ad lateris dolorem. Herbam brassicam s uaticam impones ut supra.
Herbam brassicam conficies ut supra. od si uetustissimus dolor fuerit,eo magis essicacior erit salus.co MMENTARII.
309쪽
L. A P VLEI PLATONI crR A s SI c A est quam caulem uocat ob thyrsi Rcaulis sui magnitudinem. Cuius genus quocudam Dioscorides etia agreste dc rusticum facit, sativo simile, candidius tantum hirsutius a amarum, quod Graece Apuleius cramben 8c cynocr ahen, id est caninam brassicam uocari dicit. Aluta. Aluta corium dicitur, quod ad calceos Sc alios usus prata
pant.Haec herba basilisca illis locis nascitur ubi fuerit serpens basiliscus. Non unum genus est eorum, sed genera sunt tria. Vnusem est holochrysos capite aureo. Alius stellatus. Teristius sanguineus, ut miniu, oc ipse capite aureo. Hos omnes haec herba basilisca facile obtinet, si quis eam ticu portauerit: sed nec uisa mala ei nocere possunt. Holochrysos autem,qui dicitur Zc chryseos, quod uiderit insufflat 8c incedit. Stellatus autem, qui Zc chrysocephalos asteritis, hic quod uiderit, arescito occudit. Tertius autem, qui oc haematites & chrysocepha, tos,quod uiderit uel percusserit, defluet, ut ossa per se remaneant. Omnes uiolentias eorum haec herba reugula obtinet. Si quis homo eam secum habuerit, ab oomnibus serpentium generibus erit tutus. Est autem Hi s sa herba talis similis et rutae, foliis oblongioribushangustis et asperis, nigrioribus, radix eius pedi ursi similis, lactem habens aurosum similem chelidoniae, florem
310쪽
DE BASILISCA. c AP. CYXVIII. 3oyautem l chrysococcum. in eam leget, sit mundus 5c ahcb circumscribat eam auro θc argento, cornu ceruino, μςrρςς ebore, dente aprino, cornu taurino, oc fruges melli tas in uestigio ponat. Hac utebatur Imperator Augustus. Stomachi dolorem compescit: ne F iecoris aut splenis,nec renum, nec cordis doloribus obnoxium
esse sinit,nem ischia,nel spasmus, aut tussis, aut colldolor, nem hydrops eum tentabiti suspirium N peei oris dolores & lateris sedat, ct serpentium morsus extenuat, spistas humores intra corpus 8c fel russum per uentrem 6c per urinam deducit,renes purgat, re qui uenena accipitat, eos a periculo mortis liberat: Θc breuiter omni corpori quod ea usum fuerit, dat fortitudinem ec sanitatem restituit, in quo aliud firmius nio hiles
co MMENTARII ASILIS c A cuius interpretatio est reguIa, no
men habet a basilisco serpente, de quo Erasistratus, ut refert Dioscorides, lisc inquit, Cum momorderit basiliscus sufflauo dc quasi aureo colore ictus fulget. Herba nobis ignota est, nec in usuali quo.Caeterum quae in fine capitis leguntur, scilicet, Hac
utebatur Imperator &c.ea in altero exemplariorum no
strorum gentianae,quae basilica,id est regia herba dicitur. adscribuntur. Holochrysos.) id .est totus aureuS. Obtinet.) id est , uincit 3c ipsorum nocumentis ad uersatur resistitu. Chryseos.) id est aureus. Chrysocephalus. id est aureum caput habens. Asteriles. id est stellatus. Haematites.) id est sanguineus. Ruin tae. Hic alterum exemplar habet salici. Lactem. id estsuccum δc humorem. FINIS.