Stirpium Austriacarum pars 1.2 continens fasciculos tres cum figuris aeneis

발행: 1769년

분량: 604페이지

출처: archive.org

분류: 식물학

361쪽

GPιl radicis praecedentiuin annorum soliosis citrarcidisque & nigris vaginis vellitur. Rudicalia solia aliqua longis nudisque petiolis coepta, pinnata, pia niti seinipinitatis confluentibus, longe plus, quam in sequente di ilantibus, etiam maioribus S longioribus, aliquando dentatis & obscurius in utramque solii partem versis, s eti oblique solum retroveriis. Latina numero ia si int, totam caulis longitudinem vestientia saepe quinque sic, ubi plurima numeravi, etiam octo ; caeterum omnia semper alterna sitit dc radicalibus similia, nisi quod sensim adicendentia decrescant, quod moneri non debuisset. Causis plerumque unicus, rarissimc duo, is angulosus rectus pede

minor, aliquando tamen et ham hoc maior, strigosus, ex purpura coloratus, in longa florali spica evidentius purpureus & coii stan aer alba lanugine incanescens visitur, hacque nota iam a longa distinguitur, ut inbrum alpinos id praetervidisse viros, neminem plantam vere examinasse aut distinxisse, quasi suffecisset, rostratam esse, ut rostrata LIMNAEI d,

Ceretur.

Bracter florales a soliis vere degenerant, eae enim firmo cavoque petiolo S colorato ortae pedicellum cauli apprimunt plerumque trifidae, lacinia media longissima, petiolo laciniisque hinc inde pilosis. At

quando etiam brachiatiiu multifidae simi. PYdrisii ad caulem erecti non longi in sequenti longe maiores. Spica florum longa primo rara, dein, ut fieri solet, consertior, alia quando etiam quasi in parvum capitulum ultimo collecta, ubi parva fuit decem, ubi loηgior I9. numeravi idque plus quam in viginti, quae nunc coram habeo, exemplaribus omnibus recentibus S ex alpibus tum ante, tum ab aliis delatis, ct cum descripta iam planta collatis. Calyx ex viridi purpurascens, subhirsutus aut potius villosius, a gulosus, striatus, ventricosius, in quinque lacinias ibi vitur non cristatas. Sinus laciniartim sere toti pubescunt. FDies alteriae spicam scandunt aut ex albido purpurei, aut integra purpura laeti. Tubur pro portione floris exiguus, incurvus; albidus aut roseus plerumque.

I bux sere elisa, ct compressa, complicata. Golia

362쪽

a Galis cismpressa, in initio angi ista, medio ventricola, fine longe rostrata est, rolvo barbἰae incumbente hancque in unum alterumve latus obliquante. Romi apex modo in duas, modo in tres partes finditur, modo in labra solum duo bi- tridentata, per quae tuba purpurea apice viridi instructa emineat, latuitur. Galea diversi in diversis partibus coloris est, modo enim viridior est, modo ex viridi albens aut herbacea, quae dein obscuriori purpura persundatur, dum rostrum roseum est, aut

amoenius purpureum.

Barba ampla est, plerisque floribus oblique depressa, Cordata, tribfida, segmentis lateralibus maioribus, medio a prioribus abscondito, minore, vomerisorini, Ora antrorsum elevata. Medius ex fauce canalis, duobus aggeribus elevatis fuctus, in medium segmentum ducit. Stamina abscondita villosa non inveni. Anthera gentis. Observatio. Non aliae in tota ringentium gente stirpes mihi maius facessebant negotium, quam haec spicato- rosmis, & sequens captato-r strata. Quo ad hanc quidem quod inter numerosa exemplaria ad examinandum coepta, inter alia cum radice, ut in hortulo meo crescat, eradicata, ct inter omnia alpina visa, non occurreret unum, quod caule

esset ramosis, hinc sub pediculari

caule subramoso, corollis galea rostrato- acuminatis, calycibus sub- hirsutis,

militare non posset. Neque sene maius lumen astundebat aut icon, aut definitio MALLE Rr Helo. p. 62I. Spec. 2. T. I6. F. I. Cum nec calyx cristatus sit in nostra, ut pingit, minus adhuc flores sparsi sint & pedunculi ex soliorum alis longi, ipsae etiam breviter essent retroversia ct imbricatae soliorum pinnae, quod, ut nec alia plura, de hac planta nemo perhibuis set. Dolui semper in pedicularibus S cytisis describendis dormivisse

LusiuM, & poterat L INNAE Us herbariu BUR SERI utens plantas austriacas multas melius cognoscere S definire. . Nunc vero his omnibus iam ita per annum constitutis, pervenit ad manus CARO Let ALLION D Pedem. Stirp. specimen primum, in quo T. XII. F. 2. meam hanc plantam ex habitu cognosco, hac insuper inscriptione superaddita. Ti

363쪽

sTI PIUM A Us TRIA CARUM

Pedi eularia soliis alternis pinnis semipinnatis floribus rostratis laxe & longissime spicatis.

In descriptione vero inter syn ima.

Eritne pedicularis alpina purpurea, strigosior spiea oblonga incana; floribus alternatis & per intervalla positis BURSERI. Om uno.

Caeterum icon ALI IONII commoda est, sed voluissem caulem striatum angulosum, caulis norigera in portionem villo incanescente obdi ctam, calyces villosiss, S solia non ita compressa, quasi ex herbario si co essent picta, bene vero expressit calcographus soliorum formam bracteas ramosas trifidas omnino bene, ut S sormam calycis ct florum, sed quod calcographo defuit, uberrime supplevit Egregius ALLIONIus; mer

tur conferri descriptio ALGONII Cum mea. Hanc vero Cl. ALLIONII stirpem MNNAEUs sere suam incarnatam faeit hac adiecta simplici nota, quod ea*cer acutiores re visios essent, ct sic sunt, &, si unquam, ut non dubito, incarnata LINNAEI debeat migrare ad nostram hanc stirpem, tum clarum erit simplex EURsERI nomen spica oblonga incana, hanc plantam exactius indigitare, quam vel totam LiNNAEI definitionem, vel quinque linearum adiectam descriptionem.

o rostrato- eapitat s. 'Pedicularis soliis in utranique paginam versis eri spatis; spica capitata soliosa; soribus rostrato- acuminatis. Pedicularis soliis pinnatis, pinnulis oblitiis dentatis, galea rostrata. HALMHelv Spec. 3. T. VIII. ut certo cognoscatur , licet sicca picta sit.

In alpibus Breyninis cum praecedente copiosa. Planta diversa facie observabilis, modo vix duos digitos supra te ram eminet tribus tantum soribus collectis conspicua, modo altior est aliquantulo plures haberes, modo pedem medium & ultra assurgit &possidet plures inter solia positos. Radix thre semper praemoria est, aliquando exiguum format ca dicem, cui radicula aurescat, in omni casu longis teretibusque constat aut ochroleucis aut magis albidis 3. 5. nunquam tuberosa est, vidi etiam in uno specimine crassam carnosam, dein bifurcam. Caput radicis squammis obovatis 3. q. 6. pluribus obsidetur quae solia radicalia caulesque enatos coerceant. MIL

364쪽

32IRaditata selia omnino numerosa, hac longis, canaliculatis, ct saepe purpurascentibus petiolis instructa, pinnata, pinnis confluentibus, utrimque obtuse dentatis dentibus reflexis & in utramque Qtii partem verss. Folia hac quasi cincinnata sistat, carnosa, rigidula tamen, sic innocue pungentia attacta, suntque non in seciem, sed iiirsum versia, seu

ut male retroversa, imbricata, Vocant.

Caulina eodem modo se habent, in his vero est haec animadversio tenenda, quod pauciora sculper sint quam in praecedenti planta, tummodo alterna, modo visantur opposita, oppositionilius saepissime duabus solum, aliquando vero tribus; hae vero ita se habent, ut mox in exo tu caulis vaginae petiolares caulem amplectantur, quae tamen sirpe d suat, dum supra caulis medietatem, ut S sub capitulo oppositiones sint constantiores. Folia in his oppositionibus sere ramosis visuntur, duinin alternis id non nisii 1iib capitulo observetur. Causis unus, aliquando duo ex eodem capite Vaginis coepto ortu tur, diverila, ut iam dixi, altitudinis, in specio minima quasi caulis in pe-dicellos solvitur, ut in icone Hor. lay i. T. IV. F. 3. in aliis rarius Ancinde edit florem caulinum χlitarium longo pedicello inhaerentem, ut

sere in icone HALLERI Belo. T. Ol. F. I. plerumque tamen capitulum

florum seliosorum sustinet. Catilis paulo maior semper incurvatus, parum villosus, Purpi euS. Florum subverticillatum magis retusum, quam in pediculari verticiblata, caput involucratur & quasi rosilla comatur. Folia hic naturam s liorum servant & pinnis quasi ramoso - pinnatis gaudent; sunt caeterum

speciosi flores praecedentibus similes colore & rostro, S mihi aliquam

tutum maiores apparent.

Pedicilli tenues purpurei in prima specie minima non seliosa adeo, quia plerumque solum tres flores sunt erecti, in capitato-seliosa a seliis magis depressi, in nostratibus longissimi.

Calyx angulosus, striatus, amplus omnino & longus, etiam in minima variatione parum, aut vix hirsutus, superne in quinque portionos cristatas divisus, quae solum in sectionum si nubus villosae sint ribus incurvus albens praecedenti duplo longior. Galea praecedenti maior nigro purpurea tibi ventricosa; non vidi viridantem, ut in priori, sed aeque barba rostro suo oblique incumben-

365쪽

sTIRPIUM AUSTRIA CARUM

tem. Est etiam rom i finis, ut in priore, bifidus, tuba pariter colorata eminet aliquantulum, Alia sere prioris sunt, nisi quod stamina aliqua manifestius hirsuta

findi

Observatio. Illustris vir MALLExus in opere Helvetico duas iam proposuerat rosmias purpureas pediculares, quarum etiam icones adim, cerat S descriptiones, sed quasi una displicuisset L INNAgo e soro bota-nico eiecit nec florae etiam in altera editione specieruiti inscriptit, sed quo usque tandem l . . . . & patrios . . . . in cinereS. Videtur sane LINNAE Us neutram harum stirpium vivam vidisse; de hac posteriori evidens est, cum in speciebus omnibus non habeat, de priori rostrata didia aeque certum d him quasi dubitaret existere, in secui da specierum editione x RAMERI nostri auctoritatem adderet in hunc modum,

3. Pericularis rosrata. Pedicularia ea ule subramoso, corollis galea rostrato- aeuminatis, calycibus subhirsutis. KRAΜ. avs. 83. n. 3.

1 in prima specierum editione candem dcfinitionem nudam proponeret, nulla auctoritate multam; verum enim vero quam nostrarum stirpium indigitare x A ME Us voluerit, dici non potest, sufficiebat ros latam esse ut rostratam diceret, probe gnarus & quod unanimiter omnes sexuales fatentur adeo laxas ct tergiversiitiles L INMAEI definitiones specificas esse , ut sunt Genericae; S certe Hgri Vindobonensis scriptores utramque

eonfudere.

Et nunc adhuc alio argumento probari potest, neutram harum stirpium vivam a LINNA Eo visam, dum nec norae Laponicae, nec Horae Suecicae inutiles definitiones saepe, rostratae labiicit, ct solum in Helo tia crescere dicit, ergo definitionem suae plantae dedit e specini ine sicco, & sc multi proximum suum decipiunt, Vividam plantae vitam ex arida morte pingentes, sic ex obibleto laceroque specimine nova genera, novasque species hariolantur, ex excusta stamine decandria fit enneandria, ex tuba, monoecia Sc. & botanicos in difficultates in stiperabiles coniiciunt; at illi, botonici nomen venentur, ego sbium id cupio exacti honestique scriptoris, dum quam recentem non possvinde scribere plantam potius in sal ciculis meis omittam.

Volo Diuiti su by GOrale

366쪽

Volo tamen adhuc suppeditante alias utriusque stirpis definitiones ut sacilius cognoscantur.

4. Pedicularis rosrato Dicata. Pedieularis radice tuberosa floribus galea rostratis. Pedient aris calycibus non cristasis: floribus galea rostratis. et s. Pedieularis rostrat evitata. Pedicularis radice subpraemorsa; floribus galea rostratis. Pedicularis calycibus cristatis amplis: soribus galea rostratis.

Et ita quidem ha4 plantas, ut non amplius confundi possint, satis distin,

vias reor.

Observatio II. Improprie omnino clarissimi viri eas pediculares r mosias, aut subramosas vocant, quae in elongato aliquantulum pedum culo ilitarium gerente florem ramosilitatem caulis ibi una habeat, nam si inde caulis subramosus dicendus, an non sexcentae species aliorum generum crunt male admodum a MNNAEo definitae 3 viderit QNNArus. Obseruatio III. Siquidem Isi. vir ONNAEus hanc nostram plantam primam, scilicet pedicularem rostrato- spicatam, suam sere incarnatam faciat hinc a m rata propria alienam necesse est, siquidem Quae haerostrata listum nostris in alpibus inveniantur, & Austriarum plantarum scriptores rostra talia LINNAEI recenseant, necesse, inquam, cit, ut haec posterior rostrata LrNNAEI sit. Sed nunc non est in hac ultima caulis certius silbranaosius, quam in prima, nec calyces certo subhirsuti sunt, dum in numerosimunis exemplaribus vix si ibhirsutum videas, ut iam ex definitione rostrata. L. vix divinari haece planta possit aut strata dici. Secundo sub rostratae simonimis citat D. Vir LINNAnus Pedia ιulare,n alymam foliis alternis pinnulis incisis floribus sparsi r ratis purpureis MAO . Delv. 62 I. T. I 6. F. I. at haec radicem manifestius tuberosam habet, quae nostrae talis nunquam sit, ergo rostrato-c pitata, rostrata MNNALIcta non potest, ct rostratam ex rostro sbium dixere. ηtimo hoc sciat DNN Eus, nostrae plantaesa ianua suae definitionem etiam convenire

367쪽

STIRPIUM AUSTRIA CARUM

Pedi eularis caule ramoso erecto; calycibus bisidis 4 sdIsque, laetitiis si

briatis. Pedicularis caule ramoso erecto, calycibus bifidia crenatis. HALLE R. Heis. I. Pedicularis eaule ramoso, calycibus calloso - punctatis; eorollis labio oblia quis. LINN. quae etiam in aliis visuntur. Pedicularis. RIU. T. 93. bona. Pedicularis palustris rubra elatior. HAI. TOUR. V AIL GPedicularis danica maxim R. Lou. icus. I47.

In prato uliginoso Hamates infra Guttrahun eluido in Crambs, ct a unde in locis resedes aquas liabentes stagni Himbere. Radix, gentis parva, crassi ila, flava. Causis modo unicus, modo plures: uterque ab infimis geniculis ramosus ramis mediam & ultra altitudinem attingentibus. Caeterum reclus fistulosus, crassus, angulosus, superne ex purpura coloratus pedem unum, aut unum cum dimidio assequitur. Rumi angulosi, striati, superne purpurei quandoque uno alterove latere, quod tamen minime perpetuum sit, leniter villosi. Folis, ut recte pinxit RIVINUS, petiolo carinato uixa, pinnato r- rata dura, extremis pinnis confluentia, ramis S pedunculis supposita.' Guyx pedunculo ad caulem erecto aut parum solum ab eo remotoniaeus in summitate etiam senilis, maximus est, recte ut pinxit stivi-Nus nec nwmini me in aliis adeo ventricosum vidisse, striatus, rugosus,' purpura insolatus, perpendiculariter bifidus, quandoque adhue irainversaliter sectus quadrisidus, segmentis Omnibus lectis, inediis longissunis cristatis, infimis ct supremis minoribus. Hos ex albo rubens: galea viridante pistillo non exerto: barba trifida segmentis lateralibus latioribus superne purpureis, inferne albidis

aut roseis, medio minimo Gatea aetate ex viriditate purpurascit & striatur. Barba latissima est, inferiori segmento minore exstante, lateraliabus latioribus divergentibus. Ipsa barba siemper ad galeam appressa est obliquum suum habens. Pistitam in deflorato fiore prominet, quod in florente non videtur.

368쪽

Ca suta ex fundo calycis exsurgens bifidum calycem in loco fissurae scindit obliqua, apice dente cornuto instrue a, bilocularis.

Semina immatura amoene purpurea ovato- acuta, tunicata postulat L NNAEUs, non vidi, nisi exteriorem seminum cpidermidem per abusum tunicam vocet, quo calu omnia semina tunicata sunt, & specifici

nihil habent.

0 Scrophularia nodosa. Serophularia soliis cordatis basi transversis; eaule & ramis spica nuda paniculata terminatis. Serophularia nodosa. saetida. C. n. Fin. ToUέ. Scrophularia CAM. Dit. 866. icon. RIV. T. 1 f. Commoda. BLACK. Τ. s7.

Ad aquas ct in succulentis frequens, ita supra Ottachr . Radix tilberosa multiformis. Causis pedes duos, quatuor, S ultra altus, quadrangulus angulis satis acutis, quandoque linea membranacca auctis in n ridicte alatis, ex obscura nigraque purpura coloratus, striatus, ramosus, ubi apice etiam in ramis pilolus, pilis glandulis seu anipullulis oleosis instruelis. Petioli firmi. erecti leniter alati colorati. Folia imperfecte cordata, quia balina transversam non ita hi cordis semiam exsectam habent, erectΟ- patentia, rugola, vel sa, serrata, longa, contrita saetida, minime trinervata. Bractra exiguae, pedunculos longos sulciunt, primae ex laciniatis lanceolatae sunt, aliae lanceolatae aut lineares. Pedunculi pilosi, pilis in fine globulis oleosis praeditis, colorati. Calyx 3- fidus conicus viridis. Corolla globolb ventre calyci insidens, viridis hinc inde ex sordida

purpura colorata.

Galea recta incumbit medio in duos lobos divisa, color hinc stipe ne sordide, interne profunde purpuretis in puncto divisionis, interne adhue labrum habet itidem purpureum.

. v . ' Lacinia

369쪽

326 sTIRPIUM AUSTRIA CARUM

Lacinia duae laterales, erectae, viridant. Barba rotundata deflexa est viridis. Autherm flavicant staminibus latis & in sine quasi complanatis. Observatio. LIMNA I definitio soliis cordatis trinervatis caule acutam gulo, admodum mala est, dum etiam cius discipuli caulein obtusau luna esse, qui tamen non sit, perhibent.

a Scrophularia aquatica. Serophularia soliis eordatis obtusis, decurrentibus; caule. membranis Haloe racemis nudis terminalibus. Scrophularia semina CAM. Dit. 167. icon. Betonica aquatilis DOD. p. so. bene. aquatica ALACRA . T. s6. iSerophularia nquatica maior caule fimbriato LOES. pruis bonum nomen. p. 243. icon T. 13.

Ad stagnantes aquas Lissu. Multa aquaticarum more multum fibrosia, saepius radicata, . quasi fluitanS.Caules plures diversiae altitudinis plerumque alti, hominis etiam st, turam aequantes firmi, quadranguli, angulis alatis, alis membrana saepe ex purpura colorata cinetis, admodum soliosi, etiam ramosi. Folia petiolo lato crata saepe purpurascente, marginibus alato orta, obtusi, principio cordata ex ellipsi lente extenuantur, venosi, serrata quandoque 1 ubtus purpura seunt purpura per venas aut nervos glisscente.

Pedunculi caulis naturam servant, quadrangulis alis ex alis prodeuntibus bracteisque in exortu sulciuntur; sunt hi ramosi, oppositi, multi flori novi que braclearum laciniis sulti, quae etiam singulis pedicellis particularibus stipponantur. In centro duorum racemorum plerumque pedunculus unus iblitarius ante omnes alios florens coiispicitur. Alia prioris.

370쪽

ΗΑBITUS DELIQUESCENTISI. GYMNOS PERMAE.

DIANTHERAEI TETRANT HERAE.

377. LYCOPUS.CHARACTER. Corina 4- fida: lacinia unica emarginata: Stamina distantia. S ina 4. retusa nuda.

Ad aquas iii pratis Ottaming, in sylvis Dornbach ad easdem ubique Caidis quadrangulus firmus, striatiis, subhirsutiis, rectus pedalis, bia pedalis S ultra, modo simplex, modo ramosuS. Folia opposita petiolo alato pinnato instructa frequenter, ovat oblonga lente decrescentia situlato serrata, aut laciniata, glabra aut hiaspida; hoc enim multum variare itet. Verticilii in caule ad soliorum alas sessiles lanceolatis bracteolis sustititi. Calyx tubulatus sumiquinquefidus, laciniis quasi aristitis. Corolia monopetata inaequalis subringens, alba maculis purpureo caeruleis picta, quadrifida. Dux ventricola barbata. λLabium stiperius latius exsectum, inserius lateralibus maius; nouut L INNAEus minus: Omnibus punctatis saepe, inferiore vero magis.

SEARCH

MENU NAVIGATION