장음표시 사용
492쪽
p RAESIDI SOCIETATIS REG. SCIENT.
494쪽
Quae sit distinissa a natura pluribus stirpibus impressi sigilli visatotie potestas, bolanicoriim neminem, qui classes naturales obiter sollim considerat, latere potest; haec vero, etsi in aliis non obscure pateat ordinibus, in illo orchidum sane aeqtie conspicua, gravis S decretoria est, dum sacillime quaelibet huius tribus planta ex nota fronti impressa ad sua vexilla redit; ergo etiam iam a prima botanicae systematicae origine, constitui facile orchidum ordo potuit, quem in hodiernam diem nemo aut mutavit, aut invertit. OGentis nempe ut verbis MALLERI utar character, definitur absiliabitu monocotyledone, soliis semper integris, semper a nervis sibi se& orae solii parallelis, a Duelli uniloculari, tribus latioribus carinis, acto, tribusque perangustis valvis, a valvarum in maturo seu tu dilces issu, S a soraminibus inter eas carinas natis, per quae semen scobis .ismile defluit, ab eius scobis seminalis ad medias cavas carinas adhaesi
isne, a flore fructui innato, plerumque hexapetalo, ct quinque plerum sique petatis simplicibus, sexto maiori, S multiformi. Sed etiam sta-
semina semper duo, & eminenti utcunque colliculo adnata sunt, qui sepro tuba est, ct in quo via reperitur, quae ad ovarium ducere videtur. isHic modus, quo stamina cum tubis uniuntur, secit, ut Gynandras Ill. sevir, Eques LINNAEUs has stirpes classico nomine dixerit. Non eadem generum felicitas fuit; ct haec a Tou MEFORTIO ad nos usque, aliter S aliter, tum ex radicibus, tum ex calcaro, tum ex barba, aut floris figura a diversis artificibus ordinata distributaque suore; nec valuit Illustris vir, Eques LI3Naxus, qui novo omnino labore S animo hoc conficere pensum in Actis Upi, Iiensibus anni 17 . adlaboravit, haec eadem firmare, dum ipso celeberrimo HALLERo teste: sia clarissimo hocce botanico susceptus labor omnino non ita res msiderit, ut vel sibi ipse O. Vir placuerit, vel natum vocem nobis tr sediderit.
495쪽
Tandem egregius HALLE Rus seriam operi mentem attulit, i tumque pensum illico ad amussim exegit, dum 1blum curiosiori oculocas, quas antea plerumque neglexerat, S LINNAE Us adeo amaret partes, lustraret, atque tum lacillime vidit, etiam eum modum, quo antherae tubis insiderent, diversum esse, esse etiam aliter constructas in diversis tubas, has igitur partes non tam classicae denominationi Gynandrarum, quae caelorum evidentius illa Orchidum proponeretur, impendendas esse, sed in Generum differentias solas insumendas venire, luculento commonstrans exemplo, adhuc BURCII ARDos esse, qui sexu in plantarum, S verum huius usum definire possent, solumque L INNALUM facillimam rem sexualis sori exigere non potuisse, dum, quae dandae erant generum disserentiae partes, semper dispositioni melliodicae daret systematice, ut saccret coharenter Egregii MALLERI observationes in iis omnibus, quas quidem nos possidemus, Orchideis plantis repetii, ordinem, S genera ab eo commode constituta sit facillima inveni, determinare species potui, quas ex proprio prototypo ne LiNNAEUs quidem, si veritatem perhibere tandem velit, valuit, quarum omnium rerum luculentissima cum in ipso habe tur MALLE Ro tum exacta Classis & Generum explicatio, huc lubet ea, quae in hanc causam faciant, transcribere Omnia. isDenique celeberrimus MNNAEus, evidentissimuς earum dissiculi, tum testis, quas pronisi, saepius aliter, S aliter orchideas stirpes pam, titus est. Neque in prima editione characterum naturalium Orchi)em de--finit a labello bifido Nectarium vocat, quod eius principium in so- , eam deprimatur . Porro calcar conicum, antheras tectas duplicatu-
ra biloculari nectarii orchidi tribuit. Satyrio adsignat labium sup sirius nectarium tubam brevissimum, inserius quod vulgo labellum . dicunt barbamve truncatum, pendulum, tridentatum: calcar scro--tiforme, nempe breve S crassum; antheras, quales orchidi Serapiasse QNNAEI nectarium longitudine petalorum, bali cavum, melliserumώovatum habet: filamenta duo brucissima, pistillo aduexa; antheras ere--ctas sub labio superiori nectarii collocatas. Herminium nectarium si barbam basi concavum, corniculatum, trifidum, Iactia ulis lateraliaribus brevioribus ; filamenta duo minima in pistillo sedentia, antheras
496쪽
sedentio margine superiori ne starii tectas. Neottia eo tempore habuit senectari uiri petalorum longitudine planum, reflexum, obtusium, oblo , gum, integrum, ad basin utrinque denticulo notatum; filamenta duo, pistillo infidentia, antheras duas erectas, sub margine interiori nectarii ,, reconditas. Ophrys nectarium accepit petatis longius, semibi fidum, d basin utrinque denticulo notatum ; filamenta duo brevissima pistilloisinsidentia; antheras erectas, tectas margine interno nectarii. Cypri, sepedium denique petata, praeter nectarium, quatuor, filamenta quidem separiter brevissima pistillo insidentia, antheras erectas, tectas labio su-isperiori nectarii, hoc amplum cavumque habet, ut mirum sit, potius seriorchideum muscam reserentem plano, minime cavo, petatis manifesto quinis, nulla nota consentiens, Cypripedio accensuisse. MIn editione secunda non multa mutavit. Orchidi tamen inserius la--bium unice magnum, patens latumque secit: Satyrio planum, pend istum: Serapiadi inferne gibbum, trifidum, acuminatum, intermedio sesegmento cordato, obtuso, bali cicatrice bifida tridentata. In reliquis ,,Vix mutavit quidquam. -In nupera vero editione Omnino longissime a prioribus re-iscessit. Expunxit duo genera, Neottiam & Herminium, & inseruit
seophry. Cypripedii species illas nihil habentes ealceo simile, huic ipsi, eneri reddidit. Characteres secit eiusmodi. Classicum quidem comsestituit ex fila mentis semper duobus brevissimis: stylo sipe vix disti, secto: antheris binis, nudis, tunica carentibus, cellulis te iis, quae de- seorsuin aperiuntur Sc. Inde Orchidem quidem, S Serapiadem, SisCypripedium, S Satyrium vix mutavit. In Ophry omisit denticulos,
senectarium vero secit petatis longius, dependens, postice carinatum. -Genera exotica omitto. Et multa quidem hic in melius mutata vi--deo, ut omissis superfluis, Orchis calcare longo, Satyrium calcare bre--vi, Serapia calcare nullo, labello integro, Cypri pedium nectario cavo, isdefiniatur. Ophrydis genus a serapiade videtur separare, quia huic la--bellum inserius tripartitum secit, & corde denticulato notatum. In , Iora Getica nupera editions haec ipsa genera conservavis.
497쪽
isDicendum nunc est, quare in hac ultima Clari viri sententia nonismaneam, cum praeterea videam, plerosque bolanicos eius genera Sricharacteres recipere,
siNempe intercedit ea, quae sola me regit, Natura, reique ipsa ve- ,,ritas. Et primo quidem, omissis omnibus prioribus, Obsbletis, sectis, , omissis L INNAEI prioribus generibus, inter nupera inque universis pri--muni charactere non possum probare duo illa filamenta, quae Omni--bus orchideis plantis tribuit, cgo vero in sbia mea Orchide reperio, sicum in Ophry quae & Ophryn & Serapiadem QNNAEI una comprehen--dit omnino filamenta nulla unquam viderim. Saepe nimierosissimossiflores immaturos in variis generibus Helleborines, S in amplissimoisLimodoro speculatus sum. Vidi antheras duas sessiles, velo integro selectetis, cavas, polline plenas scini nati. Id velum per aetatem finditur, similen defluit, sit vi icida quadam materie ad aliquam sedent iustent seculi adhaeret, id d tenue S absque certa sede, aut vero petiolo. Fit
simentis nihil hic simille est. Ego tamen saepe vidi. , ein in generibus, non video, quare ab Ophry serapiadem noster, eparet. Simillima in utraque gente facies, flos sint illis; simillima ne- , elari sera fovea in Nido avis aliisque est, qualis in Helleborines onini, bus speciebus, neque divisionem labelli ad discrimen statuenduin ullis, st Cel. ONNAEUS, cum multae eius Ophryes labello integro sint, sic. ovato lanceolato, ut in speciebus la. 8 S a. spe plantur. P. 9 3. 9 7...9 8. Denique Serapiadis labellum neque ullo modo trifidum est, ne--que cordisoriare tuberculum, quod montanae inest it palustri speciei, pii Helleborine alba aut rubra reperitur, O notae adeo, ex quibus hoc genus L INNAEUs videtur constituere, Omnino partim in nulla specie, ,.partim non in omnibus reperiuntur. Sed eius etiam Serapias altera, sineque enim nisi duas habet, vera Orchis est, cx cssentiali ectaractere Afilamentosae ct capitatae autherae., ii non probo Serapiadis ab Ophry distinctionem, ita longe mi--nus Satyrii ab Orchide, quae Miaice in calcare breviori ponitur. Potuit sine LINNAEUS Linariam calcare donatam, cum Antirrhino calcare desistituto coniunxisse, Orchidem vero a satyrio separasse, non, quoanu
498쪽
,inullum huic calcar, sed quod brevius sit 3 Potuit ne praetervidisse, duo
sese genera facere Orci iidem & Satyrium, in quorum utroque, incredibili siexemplo, O gemellae bulbosae radices reperiantur, & aliae species pal--niatis radicibus. Sed nihilo melius in Satyrio LINNAEI calear est, quam, ii Ophry prima, neque ulla ratio adparet, quare hae duae plantae ad
-Piare, cum ad omnia circumspexissem, mihi quidem visum est. selabellum sit carcar ad genera constituenda hic non posse adhiberi. Non secalcar, quod id per omnes gradus auctae longitudinis a levi foveaisophodis bifoliae ad profundiorem depressionem Nidi avis, Hellebori- ,,nes, Orchioidis Tre lanae, ad calcar brevissimiam Palinitae nigrae, viridis ἡ& albo virentis, hinc ad paulo longius calcar Orchidis rotundi, ct Palmatae Mangusti liae brevibus calcaribus, ct Panonicae quartae, denique ad lo ἡgiora comua Militarium Orchidum adscendat. Neque labellum ad-ἡhibui. Nam integrum a diviso vetat separare iterum, quod utrumque secalcar & cum palmatis S cum testiculatis radicibus reperiatur, &Epi-hpactis Melandica, ct Ophioglos ides, integris suis labellis tamen cum seophrybifolia inseparabili naturae vinculo connectantur. Bisida labella sequi vellet a trifidis seiungere, ab co quidem requirerem, ut signa po- neret, quibus definiret, num militares illae Orchides S Palmata bair Mchites ob spinulam trifidum labellum, aut ob minimam spiuulae ad duo
crura rationem bifidum obtineant.
-Ad ea ergo signa confugi, a quibus alioquin tota Classis constitub tur, atque omnibus aliis distinguitur, ctiam a simillimis liliaceis: sinempe ad coniuncta in illam stamini seram machinam, in qua fovea un--guinos. est, quae ad ovaria videtur ducere. Et primum quatuor anotheras unica planta in hac gente habet, quam Corallorhietam post alios ista. viros dicimus. Deinde vel a bali huius machinae stamina oriuntur, sect diversis omnino crassisque fila mentis nudae antherae insident, quae Cal--ceoli fabrica est , cui praeterea S quatuor cuculli vaga petata 1lint, bi--na binaque aequalia S similia, & labellum unico exemplo Ovale, ca-
sevum, ut cavea sua iniecta corpora comprehendat & retineat. Hiciscalceolus est, cur enim poeticam illam Cypridem addamus, ut nominis
,ratio ex evidentissuna latina graeca fiat ct obscurior λ
499쪽
-Deinde scapus, qui antheras sustinet, in plurimis plantis erigitur, se& in duas parteῖ terminatur. Superior plerumque sungosa, insernesein duabus foveis duas antheras sessiles, cavas, membrana tectas coni, net, quae, rupta ea membrana, pollitiem suum sundunt. Inferior albistheris est pro sustentaculo, quarum etiam elapsus pollen eminente hoc semargine retinetur, ut in proximam, sub sustentaculo stibi cistain vulsivam facillime incidat. Quae ergo plantae eiusmodi antheras duas fossis siles habent, fungosis capite bifidi scapi subnatas, eas antiquissimo no- semine voco Epipaelides, ut eo genere S Ophrys LiNNAEI, 6 Serapias, comprehendatur. Limodorum To URNEpo RTII scapo, antheris, label--lo cum Helleborine convenit, ct ob solum calcar ad alienae labricaesiorchides non debet reserri. -Quae vero plantae scapum staminum breviorem habent, non bim sedum, 1ed anterius nodis duobus grandibus excavatum, qui longior sebus membranis sitis integris, & suo tempore fissilibus duo stamina coim istinent, ab eodem inserius scapo filamento conspicuo nata, o pulveru--lentum pro anthera capitulum serentia, eae plantae Orchides nobis sistunt. Haec simplicitas etiam hoc naturae nutu confirmatur, quod omsichides omnes ita definitae vel palmatae sint, vel testiculatae, reliquae alia- seruiII figurarum radices generi Epipasstidis relinquantur. -Est ergo, ut semel repetam, CorallorhiZa antheris quaternis, Falceolus staminibus duobus indistantibus nudisque fila mentis crassis. ,simis: Epipactis antheris duabus ovatis sessilibus in inferiori facie pa sitis superioris scapi staministri, quibus proprium praeterea idem scapus, sustentaculum submittit: orchis antheris duabus rotundis, petiola--tis, quae nidis membraneis scapi staministri occultantur. ,, Haecce HALLERIANA omnia sere assumpsi, uno genere minus, nec credo 'optimum MALLERUM id aegre laturum, si viri Bolanices facilitati studentis rationes audiverit non laeves. Omisi scilicet Corollorhiaet genus, unicamque eius speciem, caeterum Epipae idibus per omnia ipso satente clarissimo viro simillimam, in naturali epipamdum familia coii- servavL
500쪽
Equidem quanquam etiam clariss. 1 ALi. Exus, ct cum illo Experic II ATELAIN, quatuor ovatos globulos s antheras in hac planta vidistet quos tamen non vidi, primo certum est, hanc anatomen, hancque apparitionem non adeo obviam facilemque esse. ut ex hac dissicilius apparente nota, genus, si evidentior faciliorve alia si persit, sundari debeat; nec secundo magis obscurum est, in Epipael idibus antheras se aliter quam in orchidibus habere S observari, stantina in his ut in aliis non adeo evidentia esse, antheras saepe Lagittatas bifidas, imo dum in integrum relaxatae sitnt, divisas videri &quatuor, quae tamen non sint; eise ctiam tibi flamina in orchidibus minus videantur, dum tu aliis speciebus si intlongissima, tu, si ex his exiguis notis & bonis avibus solum apparenti bus multiplicare genera aliquis vellet, admodum posset. 9 adeo laudabiliter constitutam ab illustri MALLEsto orchidiuu classem in pristinum
Quare ex sola staminea machina ipsisque capsulis seminalibus, sepositis antheris, sepositis flaminibus, quae tamen in Epipa stidibus etiam vidi, & demonstravi aliis, totam orchidea in gentem Hudabo primus, constitutamque a claris sino viro classem lucbor. Nec ante nec pos HALLERUM quidpiam botanicorum ullus cum siue u in hac gente tentavit, nam ct illi qui systemata dedere, vel praed cessorum infida vestigia presserunt, vel rem aliis verbis haud in se corre-
cum emendatamque proposuerunt. Novissime celeberrimus A DAN so Nus, dum orchidibus omnibus antheram unam bilocularem, cuius fila mentum ex centro ovarii miro omnino itinere educeret, tribuisset, ex o sto LINNA Et generibus septem constituit, i. IN NATI Limodoro Serapiadeque
in unum Epipaelidis genus redactis. Vanillam in petatis convolutis &stylum involventibus indat. Epipactissim in potalis pendentibus 9 nervis intus striatis, Casteolum in putato calceoli sormi. In flore calcarato satyrium quirru longisque circa caulem soliis; & in notis studiose frivolis alia, in quibus nunc tempus meum non perdam. Trium igitur, quae solum habemus generum chareelerem aeri in cidi curavi, ut iacilius caperetur, dei criptiones individuorum, ut alias seniper, ita hic ex vivis plantis seci, non quod MALLERIANAE haud su ficerent, sed quod nostrae aliquando variarent stirpes.