AntiLucretius, sive de Deo et natura, libri novem. Eminentissimi S.R.E. cardinalis Melchioris de Polignac opus posthumum; Tomus primus secundus

41쪽

G. CAVELIER, SIndis.

42쪽

P Ropovir quid hoc opere sit acturus: divinam Sapien

tiam invocat et a V. I. ad U. 33.

Ouintium , quo nomine quemvis Atheum intellige , hortatur ut depositis praejudiciis, vacuas aures Rationi accommodet: a v. 3 3. ad V. 8 I. Tum patrocinium Religionis asiersus Voluptatem aggressus, I'. ostendit institutum Epicuri de subυertendi Religione , O unice colenda Voluptate , esse amicum libidini ac sceleribus 9 at moribus , humanae Societati, Vim tuti θ Rationi infestum .' a v. 8 I . ad V. ΦTI .

AAersus Epicuri defensores sendit, eum non in Vim tute Voluptatem ,sed in 'luptate Virtutem postam υelle ;eυersque Religione, eversam simulab Epicuro esse regulam omnem, non Virtutissolum,sed etiam Veritatis: a v. II. ad v. I93 Suffragantem Epicuro Hobbesii de justi origine sententiam obiter refellit: a v. s93. ad V. 6qT. Concludit Doctrinam Epicuri de Valuptate exitiosam esse σ insanam: a v. 6qT. ad v. 683.

43쪽

α'. Voluptatem eum Religione comparat, ostendisque ei Religione demum perendam ese veram tum in hac vita , tum in futurasticitatem . a v. 6 8 3. ad V. I 83. Victa V1luptate , concludit Athei interesse plurimum , Deum , an sit, investigare οῦ a v. Io 83. ad finem.

44쪽

ANTI LUCRETIUS,

SIUE

DE DEO ET NATURA,

LIBRI NOVEM,

AD QUI NTI U M.

LIBER PRIMUS. De Voluptate. Μ Αcuo Μ opus aggredior, Quinti, de Numine summo

Dicturus. Quid enim toto praestantius Orbe est Quam Sator & Princeps Orbis ' Quid dignius omni Et cura & studio & nostrae conamine mentis F Quid, si metimur vires, magis arduum & audax, Quam rem infinitam brevibus Comprendere chartis Bem , Causam rerum, veram Rem : quam sua partim Ostcndunt celantque opera; & caligine luci Permixta, veluti Solem trans nubila monstrant. Io INDE hominum mentes saepe in diversa trahuntur ,

45쪽

Num sati nexu, an positae vi lcgis eant res. Hinc alios dubitare quidem, at nescire videmuΦCur dubitent; optare tamen ne funditus esset Arbiter humani generis, Judexque tremenduS.i s Quin alios pellax Epicuri dogma secutos,

Fortunae arbitrio Mundum permittere, & omnem Conculcare metum, vitae mortisque suturae Securos. Tantum potuit suadere libido i

t . . . .

Hos contra bellum gerimus; Sectaeque superbaesto Belliquias vana pro libertate rebelles , Et celebrem, quo se jactat mala turba, Poetam Obruere est animus, Musasque ad vera vocare.

Sed quid ego hic Musas Te Causa & Regula Mundi

Omnipotens, aeterna Dei Sapientia, Virtus, zJ Et Mens , & Ratio, vitae Dux optima nostrae ,. Ipsaque Lux animi, Te solam in vota vocabo. Huc adcs, & Vati longum da serre laborem. Per Te cuncta suo stant ordine, Cuncta videri Tandem , & nativis possunt emergcre ab umbris. In Te discendi nobis innata voluntas Pascitur, & vcri nunquam satiata cupido. Incute vim dictis, propriamque ulciscere causam. T U Vero , Quinti, praeceps quem sorte juventus Incautum abripuit, legique inimica Voluptas ;S Aut acris vigor ingenii, plerumque recusans Cum populo sentire, jugo subduxit, & aevi

Impulit aeterni magnum tentare periclum; Pone modum, quaeso. Ne te auferat ebrius ardor, Neu clausos radiis oculos opponat apertis.

46쪽

I LIBER PRIMUS

γ Indociles animi primum compesce tumultus.1 Utere mente tua. Procul anticipata repelle Iudicia; & recto librans examine lanceS, Hanc demum, audita causa, complectere partem, Quam mens, & ratio veri studiosa probabit

o utinam, dum te regionibus in sero sacris, Arentem in Campum liceat deducere fontes Castalios, versis laeta in viridaria dumis , Ac totam in nostros Aganippida fundere versiis lNon mihi, quae vestro quondam facundia vati,so Nec tam dulce melos, nec par est gratia Cantus. Reddidit ille sua Graiorum somnia lingua; Nostra peregrinae mandamus sacra loquelae Ille Voluptatem & Veneres, Charitumque Choreas Carmine Concelebrat: nos Veri dogma severum et

sue Triste sonant pulsae nostra testudine chordae Olli suppeditat dives natura leporis Quidquid habet, laetos summittens prodiga fores Illius ad plectrum suspirant mollius aurae ;Gratior & coelo radius descendit ab alto. OO Si terram aspicias, nemorum tibi porrigit umbram ;Garrula per clivos elabitur unda virentes ;Lactea fertilibus decurrunt flumina Campis; Suave canunt pictae volucres; perque humida prata Nil nisi secundosque greges, armentaque monstrat Laeta boum; saltant pecudes, pecudumque magistri A neadum genitrix selicibus imperat arvis , Aeriasque plagas recreat, pelagusque profundum. Si c rident Musarum hilari fucata colore ,

47쪽

Quae de Cecropio mendacia fonte propinat. o Talia & hospitibus praebebat pocula Circe Littore in Ausonio, fugit quae cautus Ulylses. Cujus ad cxemplum potiori jure monemus, Quem tenet illecebris captum sapientia mendax Soligenae spernat sallacia munera Nymphae; VJ Ne rudat in stabulis, demens, sub pelle scrina: Hortamur, fugiat Circen, ac se sibi reddat. Numinis hic laudes, hic Numinis omnia Plena.

Pieridum si sorte lepos austera canentes Deficit; eloquio victi, re vincimus ipsa. 8o Tu modo non surdam nostris da cantibus aurem, Qui D strueret, Divos olim qui finxit inertes, Ae similes nullis ; consertaque semina rerum , Et casu caecis inter se nexa catenis; .ssiternas atomos quibus omnia nata gerantur; 8, Atque animos hominum pcreuntes mortis ab ictu a Ipse libens aperit considentissimus almae Praeco Voluptatis, nulloque pudore fatetur.

Nempe gravi populos sub Belligione jacentes,

Commoda cum fugere aC votis pugnare videret, yO Noctis ob horrorem Stygiae, strepitumque Acherontis Aut aevum infelix corde inter gaudia moesto AEgre agitare nactu Superum; & peccare trementes: Continuo, sortem gentis miseratus acerbam , Numinis & famam & cultum convellere primus

Instituit; Cocli & tonitralia templa Iaccsscias , Fripuit fui nenque Iovi Phoeboque sagittas; Et mortale manumiticias genus, omnia jussit Audere, ac leti pulso terrore beavit,

48쪽

Ips si quidem veritus sectam infamare recentem, Ioo Iure dato sceleri cunctis si cuncta licerent, Haud nullo voluit cohiberi pectora frenor Quin, duce Natura, certum moderamen in ipsis Deliciis, sic fama refert, servare solebat. Non odio Vitii tamen, aut Virtutis amore,

Os Cui Vitium Virtusque nihil nisi somnia; tantum

Ne dolor immodici Comes, aut extremὸ capessens Laetitiae, placidam temeraret forte quietem: Aut aestus irarum ex ambitione suborti, Lictorumve metus, vel pro lictoribus ultrix 1 IO Cura secuta nefas, macularent praemia Vitae. SED non estusos valuit componere motus; Nec rexit, quas ipse semel laxarat, habenas. Quippe gubernator, dum perflant aequora venti , Nutantem imprudens clavum si quando remisit, ars Nequicquam hortatur nautas, ut turgida Vela

Colligere, ac tensos properent solvisse rudentes Quo venti fluctusque ferunt, volat avia puppis. Aut ubi saxifrago longum obstitit ardua moles Torrenti , subito, si prima repagula frangas,1 2O Cetera, qua data porta, furens perrumpet aquae vim Ergo stravit iter vitiis, spe lusus inani, Cum semel exegit moderantes omnia DiUOS.. Nec generi nostro libertas reddita; verum Mutati Domini: regnumque infrena cupidor a s Invasit, quod erat Divum legisque supremae. ΝΑΜ quis Iustitiae locus, aut quae regula morum

Esse potest, dum nil praeerit quod legibus aequis

49쪽

Contineat mortale genus, doceatque vel intus Congenito splendore animos, vel vocibus aures π3OPersonet, ac possit certis ostendere signis

. Fasque nefasque Boni siquidem jam nulla futura est , Nulla mali ratio; sed pestima & optima quaeque

Vanus opinandi mos argilet. Omnia porro Facta hominum in sese, conspectaque mente sagaci,s Laudis & opprobrii vacua invenientur; idemque Prorsus erit facinus, leto eripuisse parentem, Aut ferro, amplexus inter, jugulasse Cruento. Nam quod in his rebus genitrix Natura ministrat Humano generi lumen, te judice vanum est; aso Ipsa tibi cum lucis inops & caeca putetur. Hinc scelus in tenebris admissum, obscuraque virtus In pari crunt pretio; pendebit utrumque vagantis Arbitrio vulgi, nec erit nisi nomen inane. Qua simul ebiberit vestro de fonte venenaretis Quilibet, in vetitum per se jam pronus & ardens, Cui Natura serox, cui sanguis pectore fervet, Quique Deos temnens omnique timore sol titus, Crediderit sibi nil melius quam vivere laute, Optatisque frui; post funera quemque futurum,aso Qualis erat nondum genitus; Casu omnia nasci, Omnia di sibivi; ncc formidabile nobis, Dum sumus atque brevi mortales vescimur aura, Esse aliquid praeter luctum infestosque dolores; Ecquid cum petulantem avidumque morabitur Ultra, Iss Si modo conspectus hominum fugisse licebit, Quili stupret, rapiat, jugulet, perimatque Venen O ,

Dum jubet ingenitus suror, dc Regina Voluptas l

50쪽

Nam quocunque animi protruserit impetus atrox, Quidquid in his rebus caveas, Epicure, monendo 16o Illic votorum finis, supremaque meta est. Nee Superis video demtis, quae causa supersit, QuD ratio, cur a placitis stibi temperet unquam Ille miser, tantos & frustra comprimat aestus.

FIRT E pudor, proprioque latens in pectore testis 'At, si nil peccasse putat, qui poenitet ipsum Qui nudet i Iste dolor sceleris sibi conscia tantum

Pectora sollicitat, non est ea cura quietis :Obtulit internos secura licentia morsus. Nonne tuae fuit artis eam obmutescere vocem, et o Et sacta Congenitae legis monumenta refigi; Ne qiu Voluptatis liquidos aerumna lepores Inficeret, neu quis veniens temerarius angor Rumperit alterius jucunda oblivia vitae Si tales acuunt igitur mihi pectora sensus, Ut me Ieccandi vehementius urgeat ardor, Quam phdor aut metus; & nil me jam continet ultra Non more, fas fuerit Cunctas infringere leges, Peccare ollatum est, unum scelus esse pudentem.

HAEC in Aristippum convicia sorte refundis: 18o Sed nec Artilippi fuerat sententia pejor; Solum e doctrina quaecunque horrenda sequuntur Democriti atqie tua, veracior ille prosesitis. Quippe ubi pre summa rerum , pro fine supremo est si od me delectat, cumque id mihi dulce videria Sue Non possit, quo comprimitur succensa libido, Quin ego damnatam Venerem, quin furta maritis