Disquisitio de libertate civili apud veteres scripsit Barth. Jac. Lintelo de Geer

141쪽

Si e Plato et universa Graecia dc ratione, qua homo iii libertatum moratum vindicatur, Censuit; musica scilicet ejus animum v tcnexis inderite esse temperandum, et vires suscitandas rationis educationis ope, ut ita libur evadat: et, quamvis alia plane esset apud Homanos edu-cutio, idem tame II erat, quo maxime ea tendere debuit. Graeci φιλομουσοι artibus, philosophiaeque et doctrinis cultioribus operam navabant , cuin rudes et bellicosi Romanorum mores essetit, qui juvenes stati in in lucem hominum ducebnnir adolescentuli statim castrensibus stipendiis imbuebantur, ut imperareptirendo , duces agere dum sequuntux . adsuescerent. Suus cuique parens pro magistro, nut, cui parens non erat, maximus quisque et vetustissimus pro parente, omnem senatorium

Itiorem exemplis docebantur u . Corpus labo-Pibus firmabatur, atque juventus simul laboris ac belli patiens erat , in castris usu militiam discebat, magisque in decoris armis et milita-vibus equis, quam in scortis atque conviviis

lubidinem habebat 3 . Docebantur ita sibi

imperare et cupiditates coercere, atque ad te n-

142쪽

perantia in , sortitudinem et omnem virtutem instituebantur. Ex iis, quae attulimus. nemo non intelligit corrupta educatione nullam salutis viam ariti inquis civitatibus superfuisse s 1 , quia ita una

cum morali libertate, civium etiam Virtus et cotijunctio interibat, et cupiditates apud singulos Dulla ni odestia tempcaeatae. etiam toti civitati nocebant, cum leges moresque omnem suam vim amitterent. Et liliac intelligere lieet illud veterum dictum: numquam musicae ratio-nom mutaxi, quin simul leges etiam maximEt iubentur u): Dam tum Tecta evanescit institutio et depra utitur civitas, cujus rei exemplum is,sa Atheniensium respublica dedit. Αntiqui ius in musicis certaminibus iudex peritus

sententiam proferebat, quum populus tu citus spectaculis interesset . nunc Vero, sic Plato narrat, Cum omnes poetae POPulo placere stude ut, totuS populus clamore et tumultu, judicium ipse suum profert, οθεν δὴ τa θέατρα αφω- νων , φωνήεντα ἐγευόντο, νυν δὲ ηρξε μεν ἡμιν εκ μουσι- ἡ πάυτωυ εις δόξα και ανομIα 3 . Statuerunt igitur antiqui. ex educatione nota homitiis tantum , sed totius etiam civitatis selicitatem et salutem pendere, nec ullam remESse , quae tantae curae esse legislatori et ina-

143쪽

gistralibus debeat, qua in ratio, qua iuventus cxcolatur; quibus enim tum animi imbuuntur . dissicillime postea elui possunt, ut uti , qui combibi purpuram volunt, sussiciunt prius lanam medicamentis quibusdam, sic literis talibusque doctrinis ante excoli animus, et ad sapientiam concipiendam imbui et praepu- rari debet, atque insici iis artibus, quas, si dum est tenex combiberit , ad majora veniet paratior ci), accedit Philosophia , a qua omnium nostrorum vitiorum petenda correctio est, ut liberi aliquando fiamus. O vitae philosophia dux t exclamat Cicero. O virtutis indagatrix, expultrixque vitiorum i quid non modo nos, sed omnino vita

hominum sine te esse potuisset y Tu inventrix legum , tu magistra morum et disciplinae fuisti, a te opem petimus. Est autem unus dies, bene et ex praeceptis tuis actus, peccanti immortalitati anteponendus et .

Liberlatis civilis natura et ratio apud antiquos. Respicere statim debemus ad antiquarum

144쪽

erant, in ilitibus omnes sequalitatis et communitatis Inax lino amore flagrabant, ut tim arcto conjuncti erant vinculo, ut dicti m illud κοινωτα των semper obtineret et singuli non sibi viverent, sed civitati, cujus essent PBV-tes r αφια δῖ. ait Aristoteles , οὐδε

Quisque suam voluntatem voluntati communi prorsus submittebat, quo sactum, ut patriam maximo haberent quidem loco. Sed summo tamcu eam civitatem. cujus Cives essent. Cicero. necesse est . inquit, caritate cani PraeStare, quae reipublicae nomine universis civitas est, dulcis autem non multo secus ES

ea, quae genuit, quam illa quae excepit. Itaque ego Arpinum) meam esse Patriam numquam negabo, dum illa Populi Romani civitas), sit major et haec in illa contineatur su).

Atque , cum omnia ratione animoque lustraris . omnium societatum nulla est graVior, nulla carior, quam ea, quae eum republica est unicuique nostrum: cetiri sunt pa Putites, cari libe-xi, propinqui, similiares, sed omnes Omnium caritates patria una complexa est, pTO ilua

quis bonus dubitet mortem oppetere, si ei sit profuturus 5 3 Ex intimo hoc sensu, iluo

145쪽

se cum ei itate universa siuguli conjuncti sentiebant , oriebatur maxima tuter Omnes neces situdo et multiplicia vincula, quibus secum invicem et cum civitate conjuucti erant, ut non tantum suam patriam ab hostibus defenderent, sed ut omnes plane omnibus viverent, nec sibi. sed ceteris civibus, sese Natos Ρα- turent , patriae, reipublicae uti prodessent. Vivebant antiqui, ut opem suis civibus serrent. si opus esset, et primum quidem se ip-sos. tum vero ceteros etiam verbis sactisve, ad virtutem ducerent et adhortarentur, ut omnes ita ad fine in magis civitatis accederent. qui est

τὸ ευ civ i . Unusquisque suis moribus, liberorum educatione, sua virtute eo tundebat . ut tota civitas florere posset. eumque ex Cordem putarunt, qui suum commodum communi saluti praeserret. Haec antiquarum civitatum natura λ esse cit. ut civibus multa ossicia incumberent, quae cum erga alios, tum erga ipsam civitatem exsequi debebant, quibus obeundis civilis libertas constabat; quae sane, si ab his impedirentur. aut certe aliorum essent injuriis obnoxii, nulla fuit . quaeque adeo in Ilulla civitate . nisi in re publica obtinere potuit . quae hene esset

instituta. ut singulorum voluntas communi

saluti esset postposita. Ubi enim unius jussu

cl) Arist. Politie. l. a. p. 1252.

146쪽

omnia fiunt. atque ex eius m tu omnium sors et fortuna pendet, et ipsius imperio obtemperare tota civitiis debet, qualis tam civilis erit lihertas 3 Interit illa, quoties uti ius Voliaritas prae lege valet, quisu omnium est communis

αὐτου δοξαυ si). Hinc ortum illud acerrimuinibi annorum odium, qui, si suam auctoritatem Tetinere vellent, Optimos quosque cives necare debebant, Et omnes deprimere et ab ossiciis retinere, quorum Prince PS erat ut tyraiani III,

civium dominum tollerent. Qua de re Athe niensium memorabile est decretum, ut si quis Athenis civitatis sermum solverit, Vel , soluta sorma. magistratum gesserit, hostis esset civitatis et impuve interficeretur , et jurarent omnes: occidam mea ipse manu, si potero, quiculique Athenis Deniocratiam Solverit. et sacrum hunc equidem existimabo , qui traeannum occiderit, utpote qui interfecerit hostem Atheniensium cu). Ut igitur vixeret tyrannus in antiquis civitatibus animos civi uin fra tigere, et metu eos iii servitute retinere debuit, ointi interficiens aut expelleias, quotquot libertatis studio flagarent, καὶ γε τινας. Plato ait,

II Plato Gorg. p. 463 c. 23 A11doeid. Drat. Gr. I p. 48. Rei v. apud Cl. Heu d. di trib. laud. p. M.

147쪽

τὴν πόλιν cI ., Talium tyrannorum exemplii haud pauca in Graecorum historia occurrunt, e qui

Lus narrationem de Cypselo et Periandro, Corinthiorum dominis . ex Herodoto adducere juvat. Cγpselus igitur, sic ait, Corinthiorum regno Potitus . vix suit ejusmodi i multos in exilium ejecit. multis bona cripuit, sed longe plurimis vitam. Huic successit Periander . initio quidem mitior erat, quam Cr pselus. Sed ex quo commercium ipsi intercesserat cum Thrasybulo Mileti irratino, longe Cypselo scelestior

evasit. Rogaverat enim hunc, quomodo optime res Constitueret et urbem regeret, qui lcgat im extra urbem duxit, et consitum ingres-fius agrum, per segetem ambulavit, atque iii te- vim mutilavit quamcunque spicam altiorem vidisset praecisasque projecit . donec segetis pulcherrimam et altissimam partem Per Erleriit. Et hoc renuntiare Periandro jussit. liuirum intelligens Aθα τα δὴ πασαυ κακοτητα εξεφαινε

148쪽

ἐς τοὐς πολιήτας, οσα γὰρ Κυψελος ἀπελιπε κτεινων τε καιι διωκώn Περίαγδρος σφεα απετελεσεν si). Non mirum igilax antiquos maxime Semper Praecavere studuisse , ne talis tyrannus existeret, et ipsorum ne solvem ntur respublicae, quae omnium aequalitatu et legum reverentia continebantur. Cognoverunt etenim antiqui tantum δ α ίας et respublicas, quarum illae orientalibus propriae fuerunt, cum Rex omnibus praeesset et eius voluntas pro lege valeret. Hos βασιλεῖς antiquitus eosdem ac tyrannos habuerunt, sed postea haec ita distinxerunt, ut qui legitime imperarent, reges dicerentur. irranni contra haberentur, qui potestate essent Perpetua in ea civitate . quae libertate usa suerit a).

Rerum autem publicarum uomine Omnes eaS regiminis formas dicebant . ubi omnium voluntas legi esset subiecta. nec quis prae aliis valcrct, sive totus populus, sive optimi quique hujus legis vindices essent. Ut igitur praeverte UiItantiqui, ne quis nimiam sibi auctoritatem vindicaret, atque sic tyrannidem adsectans civilem tolleret libertatem, iustituta exstiterii ut qualia

Ostracismus et Putalismus S fuerunt, atque

149쪽

Atheniensium saepius reprehensus in maximos viros ingratus animus hinc nascebatur, et Pus

licus ille, qui Aristidem sese damnare dicebat, quia tam cupide elaborasset . ut praeter

ceteros justus appellaretur 3) . sine dubio rite

intellexit ita sese nimis prae ceteris extulisse Aristidem.

Quo vero meliores essent mores, quoque civium esset major Virtus. eo etiam majore odio tyrannos persequutos fuisse antiquos animadvertimus , et . qui mori maluerant Athenienses , quam sese Persis Submittere, paucorum deinde dominatum haud aegro tulerunt. Quod , si, quomodo factum sit, quaeritur, imprimis attendenda videtur illa necessitudo , qua, cum universa politica cum ethica, tum civilis libertas cum morali est conjuncta. Uti enim miserrima hominis est conditio ubi dicere cogitur tvideo meliora, Proboque, deteriora sequor, quia intus adest, quod ipsum ab ossicio Tetrati fit, ita sors eorum, qui meliora videntes, male agore coacti, Vi ab ossicio retinentur, haud sane selix est, quum igitur omnibus recti

Euseb. p. 50. Rui scher 1. l. p. 165 qui: Es iat, inquit, diesea Meliat merviviti dige Gerielit, Was dure us ni elit ei a ala Strase Eu nehmeii ist, uielita Aud rea, ais dan Schievsal, elehes die hervor ire tende Hexander heit den Subjecta eri ultri. und wndureli gleie hsam die grosκε Individualitat, sobald si ethre Arbeit uoubrachi, gegen die Subflauae Wieder veracli in is deti in dem a te die Fe uelit ilirer Individualitat gelii egreu iniit. i, Nepon Arist. e. l. Pluta ich. vit. A r. al. e. 7. EPLema de Aristide p. 48.

150쪽

justique amor inesset atque intima ossicii persuasio, qualis tum oriri solet. cum rationis vocem audiat homo, multo gravius iis accidero debuit.

ab ossicio prohiberi , quam si ipsi etiam sponte

eo inclinarent, ut suis cupiditatibus potius, quam rationi sese permitterent, et facile oIs iam omitterent, ut libere voluptatibus sese tradere possent. Ipsi adeo tra annis haud raro favebant, quia tum sere libido solutio P cst: tyran Dus enim homo est . a quo impetres, ubi jus . ubi injuria opus sit: est gratiae locus, est bene sicio, et irasci et ignoscere Potest,

inter amicum atque inimicum discrimen Do-vit si). Hinc factum, ut i, rari ut Semper mores corrumpore studuerint . uti Platonem jam vidimus animadvertentem : idem etiam signi si cavit Aristoteles . cum tria tyranno propria diceret τα saeps τα δὲ μως μἡ δυνωνται, τα δὲ μικρον φροvωσιν ca). Quo igitur e Paut multores homines, Eo tyrannis et magis metuendi et magis invisi osse

debent, quia civilem libertatem illi tinnia mis acerrime vindicant, qui maxime ossicium perficere avent , hique dissicillime sese ab eo abstrahi patiantur. Qua de re exemplo nobis sit Socrates, qui ita ingenue de se narrat et Cum Oligarchia exstitisset, triginta viri me arcessiverunt, et, ut Leontem Salaminium liue