Systema iurium Corporis Euangelici. Auctore D. Ernesto Ludovico Posselt

11쪽

velut ad exscindendum imperium amplissimum immista diuinitus. Vastatae incendiis urbes , contecti ruinis ac caedibus sertilissimi campi, insecta sanguine patrio flumina : atrocius aduersus homines saeuitum, repertis tot generibus suppliciorum , ut iam inter beneficia esset mors statim illata. Non ordo , non ius , et priuata Vulnera incertum an rei publicae maiora. Occisi quibusdam in pugnis a patribus filii, a filiis male in illum usque diem seruati fato patres. Augebant malum singula praelia , cum Germaniellent non victi minus quam victores. Sed nolo iam copiosius describere seralem illum , qualem nulla

antea vetustas cognouit, Motum civicum, Ludumque fortunae, graueSque Principum amicitias et urma, Nondum expiatis uncta cruoribus.

Quis enim possit satis digne satisque magnifice atrox illud ac miserabile bellicum canere Collectis tamen utramque in partem momentis , si rationes sedulo subducamus, summa haec erit, Vt, manero omnino priscam superstitionem , an tot demum tantisque cladibus aboleri praestiterit Z dubitemus mag

I. IV.

Verumtamen ut ex illa secrorum emendatione plus commodi Germania quam detrimenti cepisse videatur , essicit procul dubio pax , sphalica , per illum ipsum Lot annorum concursum utque tumul-

12쪽

eum elaborata. Magno videlicet impetu ex illis rerum O lium tenebris ad tantam lucem enitendum erat. 'Iam vero meditatio sola et prudentia dubium est an satis unquam in id valuissent, quod non maturius modo , verum etiam plenius sortuna perfecit. Quam ob rem ego, qui et sine pace mei phalica vix leuem umbram huius in publicis rebus lucis ac solertiae nos fuisse consequuturos plane mihi persuadeain , nec

illam ipsam stabiliri potuisse putem . nisi ad ciuiles

artes vis belli simplicior atque potentior accessisset, quamquam perhorrescit animus illius saeculi calamitates , tamen si haec sola ratio erat, quae nobis pacem mestphalicam daret, prope est ut exclamem, tanti fuisse. Ecquid enim ea vel sanctius habet omnis aeui memoria , vel cum salute imperii coniunctum propius Τ Μeliusne , quam per illam factum est, Caesaris ac procerum conturbata infinitis modis distingui iura poterant et sua cuique praeclaro ten peramento attribui Τ Germaniae vero libertate , t ties in discrimen ultimum adducta . non reddita modo ipsius beneficio fruimur , sed magnifice aucta et , quousque potest mortalium quidquam , perpetua in securitate collocata. Ingens denique litium, quae nasci olim poterant, seges selicissime per eam abscissa , ut futuri temporis quasi augurium quoddam et sensus fuisse in auctoribus eius videatur. Iam si quis virtutibus hisce dissicultatem operis addat. tantas ac tam multiformes caussas complexi , prudentiam credat ipsam experiri voluisse , possitne ud-hibita summa cura monumentum aliquod sanctissimum, nullis nec temporum iniuriis nec hominum fraudibus violabile , sed duraturum quousque ipsa

rerum aeternitas essisiere.

13쪽

g. V. Nee vero huius loci est laudes pacis saluberri

mae , multis ac praestantibus ingeniis memoratas I. per partes exsequi. Verumtamen quod ad propositum meum propius spectat , nefas duco silentio praeterire , summam eius in definiendis adcurate vi iusque religionis iuribus virtutem ac prudentiam

a) certis de caussis conueniens puto , nonnulla eminentium scriptorum hanc in rem testimonia proferre. Agmen merito ducit FRIDERIO Us ΙΙ. Rex :,, La multitude de matteres , la complication deS cauisses , te nombre de Souveratns a contenter , les differentes pretentions fur les memes provinces , la religion, les preeminences . te compromis de l'autorite imperiale et des libertes germaniques ; tout ce Cahos enorme a debrouiller occupa les ministres iusqu'a l'anis nee I 647. qu'iis Convinrent des artieses principaux.cette palx qui seri de base a toutes les possessions et a tous les droiis des princes d'Assemagne , sutpubliee l'annee 1648. ri Memoires potir servis a Phisoire de mandebourg , p. m. ς 9. ID. CHR. GOD. Η Ω F F Μ AN Nusi in praefatione ad Malusnpacis Mesphalicae. δε Cum haee ipsa , inquit , constitutici primaria tranquillitatis publicae sit basis, cum in

ea iura principum et statuum in sacris et profanis conis firmata , formam imperii nostri temperatam , iudiciis vim et auctoritatem redditam , religionis libertatem vindicatam et in tuto positam , pacemque publicam

14쪽

elucere. Suadebant videlicet cum salus publica, tum finiendi eiu ilis belli necessitas , ut turbatus religionis utriusque status ex aequo plane componeretur. Contentionum enim Omnium acerbiorem nullam

esse ea , quae religionis caussa suscipitur , sciunt qui in euoluendis historiae monumentis aliquam saltem operam posuerunt , quoniam in ipsa mentis nostrae natura hoc inest , ut aduersus eos omnes , qui de magni momenti rebus secus quam nos sentiunt,

contra audaciores infractiones munitam conspiciamus;

quodnam superest iuris publici caput , quod non inceleberrima hac lege praesidium et certissimum decidendi principium inueniat. ,, Nec multum his dissimilia sunt. quae apud Io AN. GODO F. DE M EI E R X in Praefat. Actor. pacis T. I. p. 4. D. leguntur : is Durdin

15쪽

odium quoddam concipiat, sicut per se iam satis

atrox , ita implacabile prorsus , simul ac religionis ille color et praetextus accesserit, quo nihil est rapiendis inflammandisque hominum animis efficacius.

Praeter ea non modo unam religionem alteri pro

arbitrio leges scribere inhumanum prorsus , nil ueliberaliorem naturam sortitis vel facere vel pati tu pius est . sed et si plures in ciuitate sacrorum ritus erunt, nisi iura eorum discreta sedulo ac disiuncta fuerint, summa ipsa reipublicae non poterit non vehe-

obtrectauit laudes pacis mestphalicae CHRISTOPH. FoRsTNE Rus idem ille , cui litteras debemus negotium pacis OMn. Monas. concernentes , cui et ipso interfuit in Notis politicis ad Corn. Taciti Annes. Libr. XIII. cap. s4. p. 269. D pax nuper M nasterii et Osnabrugae sancita , ut humana cuncta, durabit quamdiu necessum erit. Nam deleEta ex pluribus et constituta reipublicae forma , qualis illa Monasterii procusa , laudati facilius quam euenire , vel si euenit, haud diuturna esse potest. is Sed non tam suum hac in re iudicium , quam aliena verba sequutus videtur. Omnis enim locus ille ex COR N. ΤΑ- ei TI Annal Libr. IV. cv. 3 3. plane descriptu .

16쪽

menter periclitari. Regnat enim in Germania quoque Inter finitimos vetus atque antiqua simultas, Immortale odium et nunquam sanabile vulnus.

. Summus utrinque

Inde furor vulgo, quod numina vicinorum Odit uterque locus , cum solos credat habendos Esse Deos, quos ipse colit. Quare haud immerito praestantissimam iudicabimus pacem mestphalicam , quae , ne quid ex diuersita' te religionum detrimenti caperet imperium , praeclare prospexit.

Ipsum quoque Corpus Euangelicorum , paruis et obscuris ortum initiis , sed per multas vicissitudines auctum sensim ac mirifice perpolitum , huius pacis opera integritatem plenam adsumsit. Namque, ut humani corporis similitudine utar , non modo infantiam pertenuem , verum adolescentiam quoque ita laboriosam et ambiguam habuit, ut inter armorum ciuilium strepitum , prout partium fortuna inqelinabat, iam omnino sere nullum esse videretur, iamque restauratis subito viribus , praeter spem omnium essioresceret laetissime. Ad virilis aetatis robur in ipso pacis estphalicae negotio peruenit, in quo cum diuersissima essent ordinum utriusque religionis vota atque consilia , pars quaelibet in peculiare corpus discessit ac remota altera rerum suarum curam gessit. Qui quidem tractandi modus tantam etiam nunc in imperio vim habet, ut si quis plenam totius iuris publici Germaniae cognitionem teneat,

17쪽

illo solo excepto capite, quo Corpus Euangelicorum explicatur , rem usu grauissimam sibi deesse , breui sit maximo suo incommodo experturuS. Quare pretium mihi curae visum est, essicere integrum aliquod et suis numeris perfectum SYSTEMA IURIUM CORPORII EUANGELICI , in quo cum ne quid desit, ipsa ordinis concinnitas , tum ne quid abundet, illa breuitatis lex, quam utique mihi constitui , prohibeat. - . . s' VII Ceterum antequam destinata componam , pra monenda quaedam erunt. Iam primum non me fugit, rem a me suscipi parua unius partis gratia et summis alterius offensis coniunctam. Quod si enim sensum meum plane , sicut faciam , sequutus suero , tamen quia Vtramque in partem grata et accepta dicere non possum , subeundam mihi adulationis in unam , malignitatis in alteram partem , fatis prospicio inuidiam. Ardua praeter ea ac dissicillima res est, istam iurium Corporis Euangelici tantam congeriem et siluam dis. tribuere in partes , ad certas species redigere , propriam denique vim cuiusuis et praecipua momenta explicare studiosius, ut suo quaeque loco ponantur, nec ruptum usquam doctrinae vinculum adpareat, sed continua quasi serie ab eo , quod primum est , ad id, quod ultimum esse debet , decurrere serrique sua sponte videatur. Scilicet

ordinis haec virtus erit et venus, aut ego fallor, Vt iam nunc dicat, iam nunc debentia dici, pleraque differat et praesens in tempus omittat.

18쪽

Verumtamen ut hoc , quicquid est operis, perfi-Cerem , incitamento fuit, quod paucissimi hucusque reperti sunt, qui iura Corporis Euangelicorum , multis quidem carptim ac dispersim tradita , in peculiare quoddam corpus, qua par est, diligentia vocassent. Nam si omiserim auctores, totum iuris publici germanici ambitum latissimis voluminibus complexos, i quatuor fere sunt, qui possint idem mecum suscepisse videri. Ρrimus est GOΤT L. SAM. TREUERUS, vir iuris publici cognitione summa quondam praestans , in egregia de Comitiis Corporis Euangelicidissertatione , cui occasionem praebuerunt ingentes motus, imperante Carolo VI. circa hoc ipsum ius anno huius faeculi vicesimo coorti. Is quidem quum hoc libello meritissimam intelligentium Omnium laudem tulerit, tamen ut qui totBm aciem explicare , contra instituti sui rationem putaret, fato habuit illa persequi, quae ad defendendam qual1tatem legitimam aut interiorem corporis statum pertinebant , e quibus ipsis aliqua vel omnino non attigit, vel leuiter fallem degustauit. Secundo loco sequitur GEORGII CHRIs TOPH. NELLERI Meditatio academica de origine , progressu et iuribus Corporis Euangelicorum in imperio, a) quae tantum abest ut patentissimum istorum iurium complexum perspira1 Vt IOAN. IAc. Mos ERus im leuisten 3tastis,

Is 3 17 .

19쪽

me. quem ad modum postulabat titulus, eommemoret , ut multis plane omissis , non sere nisi circa ea diligentius versetur , quae spectant ad iura corporis in singula membra. Quam ob rem haud immerii opeccasse eum in illud ΡLINII praeceptum iudicabimus, quo is prirnum esse scriptoris officium monetur, ut titulum suum legat atque identidem interroget se quid coeperit scribere is ne vel excedat opus suum, vel non impleat. Tertium his addo, qui hac ipsa in materia, velut in propriis aedibus suis, habitauit ΕBER-M A R D. CHRISTIAN. GUILIEL M. deS CHAUROTH, cuius industriae collectionem ple--m Conclusiorum Corporis Euangelici debemus. Isamplissimi operis volumini tertio de praecipuis huius corporis iuribus pauca quaedam praefatus est quorum ipse non alium esse usum voluit, quam ut, si quando res exigerent, tanto commodius euolui opus ipsum pos.set. ut artus denique in hanc partem laboris successit

meritissimus senex Io AN. IAC. Mos ERUS, 3 ipse vero etiam in isto libello , quo interiorem corporis nostri statum explanavit, in asserenda duntaxat ipsius aduersus Rierilianos errores legitima qualitate occupatus. Quae cum ita sint, tametsi ex illo latissi-

r Seorsim prodiit Aug. Trevirorum s. Inserta est ANTONII ScΗΜIDT Thesauro iuris ecclo sici,

potissimum germanici. T. V. P. I - 27.

20쪽

mo campo, aut neglecto plane aut nondum satis trito, acerbiores fructus retuliste nos quoque videbimur, ea certe vis erit exempli nostri, ut feliciora ingenia hunc laborem magis prospero successu capessant. In- 'terim praestabit, Opinor , rem nondum Vtique abla-lutam dare, quam omnino nullam.

f. VIII.

Ordinis , quo sum usurus , haec erit ratio , Ut omnem tractatum in duo capita describam , quorum primum legitimam indolem Corporis Euangelici explicabit , alterum ipsa eius iura comprehendet. In asserenda legitima indole nominis nonnulla , maior tamen rei a me ratio habebitur. Inter ipsa vero iura alite omnia spectanda erunt illa, quae ex natura cuia uis corporis liciti profluunt, quaeque vel ad interiorem corporis oeconomiam pertinent Vel erga exteros , seu qui non sunt de corpore , exercentur. Haec iura ea excipient, quae quum non videantur ex ipsa collegiorum omnium natura duci posse, certius ac firmius in legibus imperii et Uu publico sui fundamentum hahent I . Proposita nunc totius operis summa, species eius singillatim exsequar. x Eleganter Io AH. GEORG. Εs Tost opusculor.

l. I. P. II. pag. 243. Innititur corpus Euangelucorum partim rei natura, partim legibus, partim OMIeruantia. M