Theologiae moralis institutiones ex Sacris Scripturis canonibus ac SS.Patrum saniorumque doctorum sententiis collectae Paschalis Fulco

발행: 1844년

분량: 285페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

171쪽

0. Num dentur easus, in quibus minor non potest uti privilesto resιιι utionis in inlectrum p . . . R. Dari plures casus,et I. Est, quando minor veniam aetatis impetravκ, quia tunc tanquam major aetate repulatur , et t. L. Eos qui I. C. de his , qui ven. aetat. Ete. II. Quando ratisieavit eoolraclum lactus maior, inter Imnores. L. Qui post vigesimum c. si major saei. rat. hab. IlI. Quando in minore aetate contraetum juramento firmavit , cit. Avient. S cramenta Pulertim etc. i .

. Quomodo μι restitutio in intentam in eontractibu3 7 . .

R. Duobus modis, scilicet aut eontractum rescindendo. , aut pretium , in quo eontrahens suit laesus, augendo. Pro coronide eontractuum in genere duo quaeruntur, et Lo. An eontraetus absque solemnitatibus eelebratus valeat R. Vel loquimur de solemnitatibus a jueo constitutis, uti substantialibus, et dico non valere in utroquo soro, quia leges , quae statuunt iMas solemnitates, non sundantur in praesumptione doli, sia in periculo doli, et Daudis , quod semper habetur. Hinc si quis contrahat matrimonium absqua Praesentia Paroehi, et testium, nulli ter contrahit, cum haec sit solemnitas substantialis. Vel loquimur de solemnitatibus aceidentalibus, et dico vale re, quia res absque perseetione aecidentali semper subsistere potest. Hi ne si contrahat matrimonium absque proclamationibus, valide contrahit, eum hare sit aecidentalis substantiae.

o. II. An Omnis contrae va obisset in eonseientia pn. Omnem eontractum validum, etiam nudum , parere obligationem in conscientia, licet non tribuat aelionem in foro externo, Antisonus I. de paeiis, ubi generaliter dieitur, pacta esse custodienda, et paciscentes ceu sura etiam Eeclesiastiea posse compelli ad servanda pacta conveni a. Secus periret bona fides, sine qua existere meielas humana non potest. Ralio amiem est, quia ad talem obligationem, supposita materiae capacitate, et contrahentium habilitate. sussicit mutuus eonsensus signo externo manifesta

ius ς per illum enim datur jus alterutri, vel utrique , quod amplius violara

non licet.

Nee obstat Vlpianus in L. Iuris gentium et . g. 3. D. de pacl. ubi dieii: Nuda metio obligationem non paria, nam ibi loquitur de obligationacivili, hoe est in foro externo. Ast si eontractus Jura positivo est nullus , nullam parit obligationem in utroque soro , quia cum nullus sit, habetur tanquam non factus. Si vero contractus non sit absolute irritus , sed irritandus, obligat in conseientia , quousque a Judiea irritetur pro soro exin uo. Larman, Lessius, aliique. ,'

Iὶ Iure novissimo Cod. LL. Civ. ari. Ig6o. el seq. ganeumn quod minores bene- solo restitutionis in integrum minime gaudeant: I. eum damnum ex casu sertuito, vel eorum doliolo, et quasi delicto experti suerint: a. si negotiationem publicam ii exercentes, in stipulationibus ad eamdem pertinentibus laesionem passi fuerint: S. in pactis nuptialibus in matrimonii eontractu adpositis, si eorum rati habitio aece serii, quorum consensus ad conjugii foedus ineundum requiritur. 4. denique si natu maiores stipulationes in minori aetato contraetas confirmarint, licet eae ratione formae proraua irritas saeriat: art. Ia .

172쪽

Da eontraetra materia Q. Quaenam eat materia contraeIua rIl. uuaelibet res, vel actio, moilo sit possibilis, existans, honesta, eeria, propria, et a Jurn non cimpedila, seu prohibila. P. IIuin contractus de re ιurpi su validus, 3ive ante, live post patrarum scelus 'Not. Contra elus do opere turpi ille dieitur, qui est do aliquo opere illi-ello, uti si pretio aliquo convenias eum sicario, ut inimicum tuum oecidat; cum Judice, ut iniquam serat sententiam. Hoc notato :R. Minime , non est validus contractus ante sceleris executionem , quia talis conventio, Si esset valida , imponeret necessitatem peccandi : non est validus post executionem sceleris, quia obligatio adimplendi promissionem non habet, unde vim accipiat, non a pacto praecedenti; quia fuit nullum , noli a nova conventione, quia non habetur, uti supponitur. In malis enim promissis Idem non e edit obseriari. Cap. in malis do Reg.Jur. in v Ι. Quaro adimpleto opstre illicito, promissor non tenetur ex justitia ad solvendum pretium, de quo conventum suit. Antoine, Collet. Excipe liaclum pretium cum meretrice, quod nulla Iudicis expectata senis lentia solvendum est , lege sic decernente in poenam scoria lorum. Exci poporro matrimonium puellae promissum ad stuprum extorquendum, quod jura exequi etiam cogunt. At acceptum pretium pro opero illicito , sius patrato poSi ea , sive non , semper est restituendum , quia nullus suil contra. eius , ideoque non tribuit jus retinendi. Quare restitutio facienda est dona tori, quia hic non videtur renuntiasse juri suo, cum donavit per actum omnino nullum. Vel ut plaeet Divo I hoinae pat peribus,vel in usus pios erogandum est, quando agitur post factum. Vide tamen Ctinitiatum. Q. Num valeaι contraetus de opere debito eae aliqua virtute , puta eae justitia, caritate etc. pR. Si opus debilum est ex justitia , eontractus non valet, quia vendi lorvonderet id , quod Suum non est, sed emptoris, unde leneltir restituere id,

quod accepit pro pretio. Hinc si promisit quis aliquid Judici, ut serat justam sententiam, non valet promissio, et si accepit Judex tenetur restitue re. Si opus debilum est alia virtute , v. g. earitalis , religionis ete. , et die probabilius contraetum esse nullum; quia opus debitum ex caritate ex communi hominum judicio non est pretio aestimabile. Quare, qui noluit sacera opus , ad quod ex earitate tenebatur , nisi prelio constitulo , tenetur resti tuere quod aecepit, quia vendidit, quod non erat pretio aestimabile. Cou-

'eina, aliique.

. Si res post contractum pereat, vel deterior Iaι euinam perit, vel

deterioratur, num ereditori, num debitori pR. I. Si res certa , sive in individuo ex aliquo contractu debita , puta , hic equus , haec ovis , casu pereat, aut delerior sat, ereditoris damnum est, g. Cum autem Insiit. lit. de empi., et Vend., et L. 7. D. de perie., et comm . rei vend. Excipe lamen I. Nisi aliter conventum fuerit. II. Nisi

173쪽

TRAm. XI. LIB. III. c AP I.

dobitor fuerit in mora culpabili solvendi; nam mora sua cuilibet nocet, Reg. α 5. Jur. Dixi eulpabili, nam si culpabilis non fuit non tenetur de damno. R. II. Si res incerta, et indeterminata in aliquo genere debeatur, debitoris damnum eSt, quia genus perire non potest, argum. L. Incendium C. si cert. pela . Unde si equum aliquem dare debeas, licet plures tibi equipereant, non tamen liberaris. quia poles alium dare. Si vero res post con-lrnclum pereat, vel deterior sai, non ex casu fortuito, sed ex culpa juridi- ea; tune si contractus institulus fuit in gratiam solius accipientis, accipiens lenetur de omni culpa, si in gratiam solius dantis, accipiens tenetur de dolo,

et culpa laia , si in gratiam uiriusque, tunc obligabit culpa lala , et levis. Vid. quae dicta sunt iii Tract. de restit.i i)

De confractibus in specis Exposui hactenus contractus universe acceptos, sed Ievioris momenti illa suere , si cum iis comparentur, quae de eontractibus in particulari dicturi sumus. Quare breviter de illis, suse, et distinclo de istis disputabimus. Et

Primum contractus onerosos, Seu non gratuitos enucleabinius, postea eou- iraetus gratuitos. Quare sit. ' ρ

R. Est conti actus mutuo consensit initus ultro, citroque obligatorius dsueterminata merce pro determinato pretio, et o contenrio delerminato pretio pro determinata merce tradenda. Ita communiter, et argum. L. I. Dcte contrah. empt. Hine ad hunc contractum tria requiruntur, consensus es, et pretium. 3 sNomiue mercis veniunt omnes res mobiles, et immobiles, actiones, et

duoa, quad. pecunia aestimari, et compensari solent, L. Si emptione . . g. . D. de contrah. eulpt., Nomine Pretii venit ipsum numisma: seu nuruerrain pecunia, g. Bem a. Iustit. tit. do empl. , ei Vend. sai.

. et

conseientia contractus sine debilis solemni lae bus celebratus 3 Mulli assirmant, ut Sot., S. Antoninis, Sa, μι etc. dicentes t quidem actionem in hujusmodi contractibus, non autum nain Obligationem , pro qua sussicit solus consensus. Multi alii vero id ne ant , . , tri λ , d )-diQunt legem humanam , ut fraudum nosi etiam naturale debilum auferre. Sed cum utraque sentcn-pr0Dami puto in praxi omnitio limplexendam esse tertiam sentelatium Sanch. ,T' etiam Sol. ) nevipe cum ei tale sit dubium . P deterendum esse possessorem, donec a Judice non sit damnatus ad restituendum. - aet. X. Cap. IV. de contract. inyen. Punct. ν. g. ν 26. - .eum Novias mo C.d. LL. Civ. cmptio venditio est conventio, qua unus ad 2'ia iravendum, allor ad ejusdam rei prolium Sulreu:lum adstringitur: art. I4 27.

174쪽

Q. Puomodo 'erseitur eontraetus em ionis, vi venditionis

n. Mutuo perseitur consensu supra pretium determinatum , Et mercem determinatam praestito a contrahentibus, nam emptio, et venditio contrahitur, simul ae de pretio convenerit, ait Iustinianus lib. 3. Institvt. tit. 24. Verum traditione rei venditae eonsumatur, hoe est, habet suum ultimum mplementum, scilicet dominium transfertur. Dominia enim rerum ex juris dispositione , traditionibus, et non nudis paelis adquiruntur, L. 9. De public. in rem act. i Q. Quotvselisi modo res potesι esse deferminata

R. Duplici, vel in specie, sive actu, vel in spe. Primo modo, cum resaelu existens determinatur, seeundo modo , quando non existit, sed ha tur spes, quod existat aliquando. Sive primo, sive secundo modo determinetur res, sumit ad contraelum emptionis, et venditionis. Quare si vendanis

tur pisces capiendi in hoc jaetu relis, vel aves capiendae in hoe aucupio ψvalida est venditio, L. Si jaetum II. De aet. empl. , et pretium est solvendum, etiamsi nihil capiatur; dummodo non aecesserit aliqua Daus. O. Vuaenam res vendi, vel vendi non possunt R. Possunt vendi omnes res, quae sunt in commercio, seu prelio aest,nrabiles , imo jura, et actiones, nisi aliqua lege non prohibeantur. Quam non possunt vendi res sacrae, prout saetae sunt, Melesiae, via publiea , thoatra , balnea, eaque omnia, quaa publicis usibus sunt destinata, L. aa. D. de eontrah. Empt. Item homo liber, venena prout deserviunt ad noeendum homini, vel animalibus ete. a . . Num valida dieatur vendisio, quando pretii delaminvito Emptori remittitur

R. Minime, quia non adest pretium determinatum, et emptor in musa

propria potest hallucinari, L. d saepe 35. D. eod. tit. At vi remitti.tur tertiae personae pretii determinatio, valida est venditio; si ille pretium definiverit, meus nulla erit venditio. g. r. Insiit. lit. do empli et vend. 3 4

1 codice novissimo ari. I 428. gaulum quod Glo eontrahentium consensu Emptio venditio perficitur, et licet res non sit tradita, nec prelium solutum, illius tamen dominium ipso jure emptori addicitur, simul ae de ι eria re , et pretio eou-

ventum . . . -

a Eeelesiarum Administratores, Praelati, Reelores, quocumque nomine viaelatentur, bona Melesiae immobilia , vel mobilia pretiosa, quas servari possunt, ven dere nequeunt, latae excommunicationis poena, inconsulto R. Pontificer immo neu permutare, donare , aut hypotheeae subjicere , ultra triennium locare. Eistra g. Ambit aae de reb. Mes. non aliis. Excipiuntur vero res exiguae, et parum utiles.

Praeterea Iure novissimo cod. LL. civ. art. IM . mutum T. quod nullo paelo viventis hereditas alienari possit. a. praediorum fructus adhuc immaturi vendero nequeant, quoties contrahentes constituant eorum traditionem taciendam certo protio ad pondus, numerum, et mensuram sine respectu ad aestimationem, quam tem pora minis, aut vindemiae tructus ipsi habuerint. At vero si tota messis, vel eiusdem pars per oversionem eerto pretio alienetur , valida sane erit isthaeo stipula

3ὶ Iure novissimo Cod. LL. civ. sanet tum pretium rei 1a contractu emptionia vel a contrahentibus definiendum , vel in arbitrium tertiae certae personae relinquendum: haec vero si illud minima definierit, emptio vandilio sane irrita erit et arti 1436, et i 437. . Coosla

175쪽

TRA . TI. LIB. III. CAP. I. 177

P. Puta si rea fuisse τenditu melio Dario, uti ai guta diea te vendo tibi

hane vestein justo prelio ΤR. Vel resina et pretium taxatum , et dico ebse Validum coniraclum , quia habetur pretium determinarum. Vel non habet pretium laxatum , et di eo esse invalidum ob pretii incertitudinem. La1man , Anioine. O. An ante traditionem in hoc contractu rei dominium adquiritur ΤΛ. Minimo , uti patet ex L. I 4. D. de perie. , et commod . rei vend. , et L. Tradissensius Ao. c. de pael. , nam per traditionem , et usucapionem dominia rerum adquiruntur, et post traditionem emptor ovadit dominus rei Em lae, etiamsi pretium nondum sit solutum, modo ea ullo fideiussoria, aut

P gonoralitia ab emplore praestila suerit, aut venditor fidem habeat emptoria e pretio, L. Quod vendidi I9. D. de conuali. empl. l . . Cuinam eedu rei emptae periculum posι Daditionem 'R. Statim pertinet ad emptorem. Ita communiter, et L. Lectos Ig. D. do perie., et comm . rei vendit. Quin periculum rei venditae pertinoi ad om-ptorem etiam ante traditionem, si vendatur res certa, et determinata in individuo; tune enim non obstante interitu, vel deteriorationa rei, debet emptor solvere totum prelium, si nondum solvit, et si jam solvit, nihil potest repetere, dici. g. Cum autem Iustit. lit. de empi., et vendit.

Q. Ginam deberur res quando esι duobu3 vendita diuerso tempore in . Solidum R. Vel neutri est tradita, et dico debori priori emptori juxta Reg. Jur.54. in VI. Ota prior esι te cire, potior esι jure. Vel vendita est uni tantum, si alteri est vendita et tradita, et dieo de ii illi, eui fuit tradita, lieoi sit posterior; quia per traditionem, et pretii solutionem adquiritur dominium, et jus in re, ideoque praeserendus est priori emptori, qui habebat tantum jus ad rem, L. Quoties Ia. C. de rei vind. Advertendum tamen quod venditor in casu, priori emptori teneatur, vel rescisso Secundo contractu rem venditam tradere, vel solvere omnia damna, quae illi obvenere L. Qui tibi C. do haeredit. , et action. vendit. Imo haec doctrina locum etiam habet iupermutatione, donatione, aliisque hujusmodi contractibus uli tenent DD. et . V. An mimus emptor possis evincere rem a secundo emptore R. Posse, quando secundus emptor mala fide processit, hoc est, conseius prioris contractus emit; quia tunc primus emptor habet jus exigendi rem , quatenus in fraudem sui alienatam, et nullo suffragante privilegio ei est, tradenda res a secundo emptore.

O. Atim detur casus, in quo primus emptor possit evincere rem a possessore, cuι res antea vendiιa,et tradita sua per alium contractum, licet

si) Quum emptio venditio sit contractus mere consensualis: nrt. I et 7. Cod. LL. t Civ. hinc cauium periculum, et commodum rei venditae in emptorem statim tranis sire eum contrahentes de certa re, et pretio consenserint, licet res non sit tradita, nee pretium solutum art. 1428.: dummodo Venditor non fuerit in mora , quo casu periculum in ipsum eadii: art. Io92.

gὶ Iuro novissimo Cod. LL. Civ. ari. so8 r. sanellum quod res immobilis duobus vendita, priori emptori addicatur, dummodo contractum is rite probet, licet alter in publicis hypotiiocarum tabulis conventionem iam transcripserit. Si vero ressit mobilis. et iam posteriori emptori tradita, ad hune pertinet, modo bona fide illam possideat: ari. Ios 3.

176쪽

non conseius primi Gnιr Ius bona Ide iste secundur eontrahens processeris p R. Maxime, et est, quando primus emptor habebat rem titulo oneroso, et secundus contrahens, eui res est jam tradita, habuit titulo gratuito, puta donationis, dummodo tamen res extet, vel ditor laetus sit, L. Ignoιi 5. Code re voe. iis, quae etc. : similiter et quando res primo emptori vendita suit, et in eontractus securitalem ejusdem rei data illi suit h3potheea , quia tunc jus in re adquisivit, L. Si creditor 7. D. do distrael: pignor. Q. Si quis emaι rem alienam, adquiritne dominitim pn. Minime , quia venditor non poterat transferre dominium illud, quod non habebat. Et hoc verum est, sive proeesserit hona fide, si vo mala fido emptor, qui proinde rem tenetur domino restituere, nisi hona fide procedenseam praeseripserit, nec potest repetere pretium a domino, quia iste non

tenetur emero rem suam. Concina.

O. Quid dicendum si emptor rem alienam bona Ida emptam, bona 'de revendidit, et dominus eo areat, eι rem repetaι suam R. Qui bona fide revendidit, et pol est rem recuperare ab eo, eui revendidit , lenetur recuperare, ut possit domino restituere. Si vero non potestreeuperare , ad nihil lenetur, dummodo ex venditione in nihilo laetus sit

ditior: et ratio est, quia teneretur ex re accepta, et res aceepla non extat. Ergo etc. At si dominus rei evincat rem suam a secundo emptore, tunc le netur revenditor restituere acceptum pretium secundo emptori, et damna re-Fare ire; quia ex contraelu emptionis tenetur de evictione. Lo1man. , Collet, aliique

R. Duplici modo, scilicet tu genere, et in specio. In genere, uti vendo tibi decem oves de grege, centum cados olei ele. In specie uti vendo libi nune equum, hanc domum etc., quas venditio dicitur assetis. invecιε terminata, a Theologis vero, in inriniduo determinata.

. Quotupliei modo res dicitur determinata in aperie ΤR. Duplici modo, scilicet quoad corpus, quando venditur aliquid totum

unico pretio, et a corpore incipit, licet quantitatis etiam mentio facta suo-rit: uli vendo tibi toluti, hi me eum ulum tritiei; haec omnia dolia vini sin ordine ad mensurationem. Quoad mensuram, quando pro unaquaque mensura idem dic de numero , pondere etc.ὶ assignatur prelium, uis vendo tibi horreum seu menti decem argenteis pro singulis monsiaris, aut vendo tibi totum hoe dolium vivi , et pro quavis urna dabis mihi unum argeu-

e. Si res vendiιa, casu fortuito peris, eianam periι IR. Via res fuit tradita, et pretium solutum, aut habitum pro soluto, et dico perire emptori. L. Quod si nequa a 4. D. da perie. , et commod. rei vendit; nam emptor traditione plane dominus rei efficitur, et res domino perit. Vel res non fuit tradita, et videndum: si res fuit vendita in genero et dico venditori perire; nam gonus inunquam peris . L. Incendium C. . Si e l. pet. Si vero ros fuit vendita in specie, et denuo videndum. νεl fuit vendita ros , quoad corpus , aut certum individuum, V. g. integer grex oviliae, vini dolium, hie equus ele., et dico perira emptori, textu expresso in L. cum convenit C. de perio. et commod. rei vend. ihi: cum univer-

177쪽

sum, quod n horreis erat postium venis re stine mensura, et elaves e toribus ιν aditas alleges , post perfeciam venditionem, quod vino muta sodamnum accidit, ad emirem pertinet. Vet suit vendita res quoad mensuram , numerum, pondus eie., et dico venditori perire, L. Quod saepe 35. g. 5. D. de contrab. Empt.; ratio est, quia venditio haee non censetur mnino persecta et absoluta, sed quasi sub conditione laeta, si mensuratio,

Ponderatio, accesserit.

Porro si vinum, mel, vel quid simile vendatur ad eorpus quidem, non

ad mensuram, cum pacto tamen, ut degustetur aulequam omnino rata, vel perseela venditio sit, tune an ledegustationem laciam periculum spectat ad venditorem. L. T. princ. et L. Si quis vina 4. g. I. D. de perio. , et eoinmod. rei vend. Ita etiam communit. At si certus terminus mensurationi , ponderationi, numerationi ; vel degustalioni praefixus suit, aut venditor

coram testibus emptorem moneat, ut intra certum tempus ad mensurandam, ponderandam ele. rem Emptam accedat, post culpabilem eius moram, periculum ad ipsum emptorem pertinebit, dict. L. Si quis vina g. ult. D. do

P. Quid dicendum si res vendatur sub dis unctions. v. 9. Ais equus niger, vel ille albus, et ambo simul casu pereunt

R. Quod unus perit emptori, et alter venditori: si successive, prior perit venditori, posterior perit emptori, L. 34. D. de contrah. empl. , quia quando disjunctim venditur, unus de duobus absolute venditur. Ita eliam si res vendita est sub conditione, an lo conditionis adimpletionem perit venditori , L. 7. D. eod. lit., ibi: Conditionales venditiones ιunc perseiuntur, eum

implera fueris conditio. o. Ad quem pertinent fruetus rei venditae

R. Peracto contractu mutuo consensu, commoda, et fructus rei vendita perlinent ad emptorem etiam si res non sit tradita, et pretium non sit sol tum, nisi aliter expresse conventum sit; quia cujus est periculum rei, illius debet essa commodum. L. I a. , et L. 24. de perie. et eomm . rei vendis Ita enim communiter. Quare cum rei periculum lotum ante rei traditionem, et pretii solutionem sit apud emptorem, apud eundem etiam debet esse comis modum; fructusque rei, ideoque ad emptorem pertinent omnes fructus, ebemolumenta rei venditae , si vo sint maturi. sive immaturi, L .' Julianua I 3. g. Io., et I 8. D. de act. empl. , et L. Fructus II. C. de aci. empl. ,

quia lieet depositio Juris civilis impediat translationem dominii ante traditionem , noluit lamen impedire quominus essectus dominii, h. s. commoda, et incommoda rei emptae pertineant ad emptorem, modo venditor fidem habebat do pretio, nam tunc utile dominium, hoc est jus ad fruetus etiam sine solutione pretii statim transit in emptorem, L. Quod vendidi i 9. . D. daeontrah. empl. Nisi aliter sit in contraelu eonvenium, quia in tali easu standum esset conventioni ex Regul. Jur. 85. In VI., ibi: Contraema eae eonventione, legem aecipere Agnoscuntur 1 . .

iὶ Quaeritur an emptor possit cum aliis eonventionem sacere, ne plus offerant IIie casus apud DI . parum a DD. invenitur discussus. Diana cum P. Nauar. , et aliis videtur id pbrmittoro, quoties obtulit justum prelium saltem infimum quanti ros valet. Sed ego eum de Lusto, et aliis doctis, quos consului, puto oppositum, ea-su quo res exponitur sub hasta ea Iudi eis sententia ; ratio est, quia cum vendans

178쪽

logis eommissoria . III. Per pactum retrovenditionis. Iv. Mulvo consensu V. Per conditionem non adimpletam.

o. Quando venditis dieitur Dem per metum addictionis in diem, nattigis commissoriae rR. Diei saeiam per pactum addictionis in diem, qua ido quis hoe modo , ndit, sei licet: Mendo tibi hane domum hae lege, tiι si infra annum meliorem eonduionem alius obtuleris, domust ait inempta. Diei vero saeiam per paelum legis commissoriae, quando quis hoe modo vendit, sellicti ruendo ιibi hane domum, tit intra annum pretium solvas, aliter domus ne is erit. Ita communiter, et L. R. et 5. D. de lege eommiss. et cap.

Myni eante et . de pignoribus et L. a. D. de in diem addictione si . o. omplici modo seri potesι venditis per pactum addietionis in

diem, vel legis commissoriae rR. Dupliei modo, vel verbis directis, vel obliquis. Tune dieitur laeta me his direelis , quando verbis contrahentium diserte signiscatur eontraelum non impleta conditione ipso laeto essa nullum, aequa ae si venditio nulla intercessisset, seu patet in allatis exemplis. Tune dicitur laeta verbis obliquis , quando a principio est valida, licui rescindenda, uti si quis dimi: Qendo tibi domum hae lege, tiι at meliorem eonditionem alius obtulerit,nel si pretium non solveris intra annum, eontraetus distolvatur, seu eae tune aiι dissolutus.

. Ad quem speetam fruetur medii temporis, puta fruetus pereepti adia eelebμalionis e Daettia usque ad diem dissolutionis, quando eontra is eius fuit celebratus per paetum addictionis in diem, veι legis commissoriae P .R- Vel fuit ealebratus verbis direetis , et dieo speclare ad venditorem , eum a principio contractus non tuerit perfectus, sed suspensus per condilionem appositam, qua non servata penitus corruit. Vel fuit celebratus veris his obliquis, ei di eo spectare ad emptorem, eum a principio sit validus eontractus, licet rescindendus tempore quo melior conditio osseratur, vel pre. tium non solvatur , L. Idem quod dicιum 9. D. in diem addict., et L. Si jundus 4. D. lege commim. Hi ne tamen advertit Lessius in Trael. de just. Et jur. , quod in loro conseientiae inspicienda est mens contrahentium potius, quam forma Verborum. tunc leneatur, rem dare plus offerenti, iniustitiam ei irrogat emptor , si offerendo pretium tantum infimum , aut etiam medium, impedit Vendentem quominus spersi medium, aut supremum ad quod habet ius, nimirum ne impediatur illud eonsequi; nam sicut vendens, si alius osserens desit, est in periculo rem tradendi minori pretio, si oliam infiino minore, ita contra aequitas exposcit, ne deis udetur spe consequendi pretium maius si sorte oecurreni plures orirentes, qui aemulatione auis geni pretium. Boo exposcit aeqnitas, et hoc videtur exposcere jus licitationis. Er

Iure novissimo Cod. LL. Civ. art. I soa. sancitam in immobilibus Ioeum non habere paelum legis commissoriae in emptionis stipulatione adpositum, nisi aeluiudiciali emptor in mora constituatur: seeus vero inmobilibus: ari. 15M.

179쪽

. Contraevis venditionis eum,paeto retro venditionis, estne lieuus R. Maxime, et patet ex L.& fundum R. C. de paci. inii. mpt., vendit. , et ex Levit. 25. , ubi Dominus praecepit, ut omnes terreo populi Istrael sub conditione redemptionis venderentve , modo tamen contracius hujusmodi habet necessarias suas conditiones, quarum I. est, ut non sat ad palliandam usuram. H. Ut pretium sit justum habita ratione ad gravamen,quod imponitur emptori, ut ad arbitrium venditoris ipsi rem revendere debeat. IIl.Ut res redimatur eodem pretio quo vendi in Iuli, nisi opera emptoris me liorata sit. IV. Ut emptor vere fiat dominus rei emptae, ejusque periculum Euheat, et fructus, et eommoda percipiat si .

suisquam res redimatur rR. Speelant ad emptorem,quia emptor a die celebrationis,usque ad contractus dissolutionem, est dominus. Quod idem dicendum de contractu, qRimutuo eo ensu dissolvitur. Dyman , ditiquo.

n. Est jus concessum proximo venditori eous Oguineo intra certum tempus reseludendi, et ad se revocandi vonditionem rei immobilis eodem prelio oblato, quo empla suil ab extraneo. vel a consanguineo remoliore. Huiusce retractus inenlio occurrit tu L. Dudum i 4. C. de contrab. empl. , al-

amen , licet is praedieta Lege buc privilegium fuerit cassatum, multoru iamen Regnorum Constitutionibus . et Consuetudine postea firmatum luit. Consur Caput Constumu4 8. O io ivlogrum. vestil. natio hujusco Constitutionis scit, ut possessiones paternao, atque avitas ad alienas inanus uou desues irent , sed con&ervarentur in lamilia. Nola I. Peceat contra justitiam qui dolis, Daudibus, allaxo via injusta impedit, ne proximus cous Oguineus tali jure uiatur. II. Peccat contra j - iiii Rin ecusanguineus qui laudum retrahit, astu recuperat is lavorem alierius, et io fraudem emptoris. Ill. Retractum extendi solum ad venditionem son autem ad alias alium liones , puta donationes , Imaiy', locationem , empli Ileusim etc. IV. Uaec aetio, seu jus retrahendi compeiit proximoc sanguiueo lutea corkuin tempus, scilicet intra onnam, et diem a peracia venditiove , etiamsi ignoret, quamvis si fuerit ignorantia probabilis, et tu sia, potest peloro resti iuxionem in integrum. Quod sι proximus cousanguia nova fuit requisitur,et justo pretio emere noluit, tunc potest post duos men- vos laudus alteri vendi, et proxima coo sanguineo nulla datur aetio. V. Sub retraetu cadere bona immobilia, uoti autem Mobilia , qua in vis pretioso. VI. Retrabeus leuetur solvore illud idem protium, quod solverit em Ptor , sicut non potest emptor in iis pretium ex oro. Ad haec legetur solvere expensas quas prior eruptor ralioue contractus secerat, et hoc privilegium est perso' Malo , non autem reale , ita ut si decodat cousanguineua vel civiliter , vel

i) Iure uo disimo pacigri reir vendendi quinquennio dumtaxat constu ai potest: ari. Ibo6. Cod. I L. civ.: qui autem so frui volit, tum ad pretium solvendum, tum d impensas tulit contractus,tum denique ad meliorationes in praedio peracias redde udas adigitur. Quibus solutis, hypothecao, aliaque onera ab emptore praedio i

180쪽

R. Est contraetus, quo vonditor alicui dat item poeunia credita , prelio supremo, emn pacto retimendendi sibi votiditori ,eamdem rem peeunia numerata, sed pretio infimo, v. g. Petrus indigem pecunia, pergit ad mercatorem causa eam petendi, et mercalor pro Meunia ossert merces, ut eua Emat Meunia eredita prelio supremo, cum paelo sibimetipsi retrovendendi pecunia numerata pretio infimo. Uie contractus est illieitus, quia non adest animus revera vendendi, sed

Tantum mutandi ad finem percipiendi lucrum sub pallio e tractus emptionis venditionisque , ideoque damnata fuit ab Innoo. XL haee Proposit. econtractus molatra, licitus est etiam revecta retrovenditionis praeni inito, cum intentione lacri., Q. As quem pertinetfrucius rei venditas sub conditione, usque dum eonia is adimpletur γ

R. Vel suti lacla venditio sub conditione casuali, et dies, conditione veriscata, spectare ad emplorem, quia contractus sub hae eonditione laetus , Tetrotrahitur ad diem , quo luit celebratus, ac si tune pumis , et absolutus fuisset, L. 18. D. d verb. oblig. Vel suil lacia sub condition o potestativa, et dieo fructus speetare ad venditorem, quia hujusmodi conditio appo uitii rad sollicitandam adimpletionem. Hine , ut sollieitetur adimpletio, privatur emptor Duetibus, usque dum ea impletur. Ita communiter.

' Η. Evictio, quae est recuperatio rei propriae apud Iudicem, quam alius iusto titulo adquisitam habet, proprie desnitur: μι aetio emptoris contra Menaestorem, vel e eontrario ad servandum se indemnem. L. Anicia D. de eviet.

. In quibus eon tractibus locum habet eoietio rii. In omnibus contractibus onerosis, L. 8. C. de sentent. Et interloclit.,

nam par non est, ut quis damnum pallatur ex re , quam debito pretio accepit. Q. An euietis Deum habeat in contractibus graIuisis pn. Regulariter loquendo non habere locum, quia par non est, ut damnum quis palia lue ob traditionem rei alteri ex pura liberalitale factae. L. Aristo I 8. D. de donalion. Ei ita communiter. Dixi restilariter , quin si habetur in gratuito contractu paetum de evi-ellono, locum habet in illo evictio, L. a. C. de eviet. , quia liberin i est mn trahentibus opponere pactum , quo se subjiciant periculo damni, licet ratione contractus non sint ad illud obligati: sicuti etiam quando habetur culpa, uti si donatarius damnum patiatur ex eo, quod donaior sibi ira didit rem

furtivam, sciens esse talem, tenetur in hoc casu donator damna, quae Pa Maus est donatarius, resarcire , quia injusta censetur caussa damni.

samiliae ereiscundao extraneum emptorem quotae hore Hlariae excludere possint, pretium ipsi solvendo cessionis, quam a cohereda obtinuit. Diuitigoc by Coral

SEARCH

MENU NAVIGATION