장음표시 사용
351쪽
De alienatione. II. Initi Ecclesiae alienatio bonorum esse lesiasticorum erat par ordinariae adminiStrationi eorumdem, siquidem n0 expediebat Ecclesiae Sub gladio perse quutionum bona imm0bilia p0SSidere. Ergo quemadmodum est Scopus erat admini Strator natus hujus
peculii, et judex legitimus qui indicaret de eo quod
Ecclesiae magis videretur expedire, ita illius decreto ministerio diaconorum bona Ecclesiae alienabantur. Cessati persecutionibus, contrarium principium administrationis obtinuit, videlicet quod Ecclesiae bona
tecta artaque Servarentur, ut certi redditus suppeditarent quae ad obeundum divinum cultum, ad alendo SEcclesiae miniStro S ad fovendo paupere requiruntUr. Haec regula tum aeri canonibus, tum civilibus legi
Non autem iis legibus absolute prohibita est quaelibet bonorum ecclesiasticorum alienatio, Sed quae sine justis causis fieret, quaeque inconsulto imminueret ecclesiaSticum patrimonium. Non aliter et cujuscumque administrationis leges, cum pro principio habent quod bona stabilia et fructifera augeantur quidem, non imminuantur hanc tamen habenteXceptionem quod videlicet necessitatis vel utilitatis ratio illorum alienationem non Xigat. Porro causarum legitimae alienationis judex fuit primi temporibus unus Epi Scopia S, cuju perSpecta erat probitas, cui licuit et servo manumittere et VaSasaera redimendorum captivorum gratia distrahere. Haec ero EpiScoporum potestas cohibita deinde Strali 0 ne abuSuum, et constitutum est Si res imm0bilis
352쪽
336 INSTITUTIONEM JURIS CANONICI.
vel mobilis praeliosa foret distrahenda, in Synodo provinciae de alienatione decerneretur Demum cum forte synodi evasissent rariores, ea fuit inducta dis ei plina ut alienatio totius cleri consensu et subscriptione atque Episcopi auctoritate celebraretur Can. 52, 53, RUS. 12 9, 2. Cum vero hodie collegia seu capitula canonicorumvisse gerant cleri, si qua bona oclesiastica ad Ecclesiam cathedralem pertinentia, Vel ad menSam episcopalem vel ad capitulum vendi, permutari aut alia ratione alienari velint, requiritur ut praelatus cum capitulo vel collegio ritu adunatus consultet an conducat necne alienatio ad Ecclesiae utilitatem, eoque in negotio sententia valeat quae capitulo univerS0, Vel
saltem majori parti placuerit. Quod si sermo sit de bonis pertinentibus vel ad capitulum Ecclesiae c0llegiatae
vel ad monaSterium, pari modo conSenSUS canonicorum et monachorum requiritur capitulariter eX ponendus. Ubi vero agatur de bonis Ecclesiarum quae capitulum vel collegium non habent, alienatio a rectore Ecclesiae unius Episcopi inquisitione et decreto celebraretur. Sed tanta episgoporum et clericorum libertas incauS alienationis bonorum ecclesiastigorum abusibus patuit, medii saeculis, praesertim cum pisc0pi jura landi dona militibus dederunt ut eos sibi pro EccleSiarum defensione obstringerent, et quia aliquorum epiScoporum e pervenit augendi, ditandi suos cupiditas ut familiares, ita consanguineos Suos hisce largitionibus ditarent. Aliquando clerici cum Sufructu tantum gauderent, curarunt magis emolumenta a bonis haurienda, quam SucceSS0rum Utilitatem, protrahendo locationes ad diuturnum tempus et exigendo pensi bues anticipate cum damn SucceSSOrum.
353쪽
His malis remedium afferre et aliis hujusmodi malis curaverunt varia concilia, donec Paulus II, Saeculo XV, extravag. Ambitione, de bonis alienandi vel non confirmato vel ampliat veteri jure circa alienationem bonorum ecclesiasticorum, interdixit ne importune bona Ecclesiae alienarentur sine beneplacito edis Apostolicae. Huic conditioni alia variis in locis Successit placiti regii, sub praetextu advOeatide Vel custodiae Ecclesiae, quae si potest admitti hac in re, non certo in causa contraria, videlicet acquisitionis bonorum eccle Sia Sticorum ob legem mortigationis. Sed de his in suo loco seu in Statu externo EccleSide. Breviter explanabimus juxta Paulinam constitutionem Ambitiosue 1 Quae bona prohibeantur alienari, et quid nomine alienationis; 2 Quae causae possint cohonestare alienationem; 3 Quinam sint esse eius alienationis n0n rite factae.
III. Non omnia bona temporalia stetesiae sive ea Episcopi clericorumque Sustentationi, Sive aedium Sacrarum OnSerVationi, Sive monasteriis, Sive aliis religiosis piisve locis inserviant, cadunt sub interdicto de bonis temp0ralibus Ecclesiae non alienandis, Sed Solum pro ure quo utimur, Sub hoc interdicto cadunt res immobiles vel mobile pretiosae, quae SerVando
Res immobiles aliae sunt proprie dictae, X. gr.
praedia aliae improprie dictae quae in jure civili dicuntur incorporales, id est jura Omnia, X. gr. SerVitu HS cenSuS, obligatione actionesque ad immobilia. Imm0bilibus proprie dictis accensentur reSSOlo cohae-
354쪽
338 1NSTITUTIONES GURIS CANONICI.rentes, siquidem mobile immobili cohaerens immobilo censetur ut arbore in fundo, quae proinde succidi
sistat fructus praedii, et ea sequuta deterior fundus non fiat, ut accedit in sylvi nemoribus arundinetis, ubi arboribus excisi novae Succre Scunt, vel ordinaria cultura substituuntur. Τamen praediola quae 5 ducatorum vel 40 circiter
Seutatorum romanorum alorem non X edunt, .
terrulas 53, RUS 12 9, 2, 0SSunt alienari Sola ordinarii auctoritate sine interventu sedis apostolicae. Quando agimus de alienatione bonorum Ecclesiae temporalium, alienationis nomen amplissimo Sensu et latissima significatione usurpatur ita ut comprehendat
non Solum omne contractu per quos dominium plenum, directum vel utile tranSfertur, quale Sunt enditio, permutatio, emphyleusis, inlaudatio, Sed etiam modi quibus transfertur aliquod jus reale, pro uti Sunt constitutio servitutis, pignoris vel hypothecae immo ipsa venditi fructuum ad longum tempus, vel ad vitam eum Solutione anticipata, vel bonorum locatio ad longum tempus peracta et quaelibet condicti per
quam res Ecclesiae deterior emicitur. Ex his omnibus alienationis modis, in specie agam de emptione et venditione proprie dicta, de emphy- tuus se insendatione, de locatione et conductione. IV. Emptio venditio contractus consensualis de re pro certo pretio tradenda. Alia oeconomica, alia negotiatoris haec interdicta est clericis et Ecclesiae; Issa potest esse pura et implex, Vel cum pacto adjecto, cum conditione retrovenditioni Seu redemp
355쪽
Laesis ultra dimidium justi competit jus rescindendi
contractum, re Stitui pretio, aut jus recipiendi id quod deest vel quod excedit justum pretium Laesis infra dimidium non datur actio ne ad reSciSSionem, nee Supplementum in foro externo, ad avertendas lites; sed Ecclesia etiamsi laesa sit infra dimidium ad instar minorum habet benesistium restitutionis in integrum, et ita hac alia via potest jus suum tutari. Emptiones venditiones cum pacto redimendi aequa lance pensandae Sunt, ne inVOlVant contractum Su- rarium, quod ab EccleSi praesertim debet praecaveri. EX. gr. Si majori pretio redimendum, Si modicis
Deinde retrovenditio cum sit implementum pactiale et in venditione, et non St 0Vus et liber contractus, juxta plurimorum sententiam, ad ipsam non requiruntur Solemnitate venditionum bonorum ecclesiasticorum, cum jure positae fuerint in c0ntractu principali.
Cum diuturna locatio speciem alienationis videtur habere, interdicitur; non admittitur ultra triennium. Quid si de triennio in triennium statuatur renovanda nisi ad exitum triennii mens aliter non declaretur Aliquibus visum est unum esse contractum qui a primo enu Sam ducit, esSe proinde contra legem aut in fraudem legis. Sed alii dicunt esse meram Xplicationem suturae voluntatis ut intelligatur initus novus contractus quotie contrariam voluntatem non expreSSerint inde silentium esset novae voluntatis indicium, quae Semper libera auet pru)sertim si tot distinctae locutiones essent qu0t triennia.
356쪽
340 INSTITUTIONES GURIS CANONICI.
Locationes aliquando Scinduntur morte illius qui locaVit, aliquando non juxta quod pertinuerint ad mensam Beneficiati vel ad Ecglesiam. Notandum est praeterea non posse antistipate pensiones percipi a beneficiato antequam veniat dies Solutionis, nec locari ad vitam pro certa mercede quam Una Vice accipiant, quia licet detrimentum Ecclesiae Vel Successoris amoveatur, dignitas tamen clericalis ordinis in discrimen adducitur. VI. Sub interdicto de non alienundis bonis ecclesiasticis cadunt etiam myhyleusis et in sudatis, quippe hi contractus ex aliqua parte emptionem et Venditionem, e alia vero locationem et conducti0nem imitari videntur. Emphyleusis est ab emphyteuo Seu ab εμφυτευει quod est implantare, inserere : sic principio dicebantur agri steriles et inculti et colonum non reperiente qui concedebantur a dominis cultoribus sub modicae pensionis lege, ut plantatione utiliores redderentur. MOS deindu invaluit incundi etiam agri quin et urbana praedia vel ut diruta reaedificarentur, vel ut in meliorem statum redigerentur, in emphyteUSim concederentur.
Hic contractus ex uno latere, ut inquiebam, Sapit locationem et conductionem, quia non commutat rem pretio, Sed usum rei concedit statuta pensione. Ex alia parte vero alienationem Seu emptionem Venditionem imitatur, quia pensio illa quae canon dicitur, non datur pro ructu et usu tanquam merceS, Sed t3nquam obsequium in agnitionem domini praestandum; nec Solum rei usus conceditur, sed et facultas rem tanquam suam habendi, immutandi, alienandi conceditur, ita ut unius ejusdemque rei d0minium in
357쪽
duos ita distingui videatur ut penes unum fundi proprietas directa remaneat, alteri proprietas utilis fundi aequiratur. Prior dominus emphyleusis dicitur d0- minus directus, alter dominus utilis.
sensualis quo utile dominium rei immobilis si in perpetuum vel ad longi S8imum tempus pro certo annuo canone in agnitionem domini praestando conceditur. Porro cum per hujuSmodi contractum cedatur rerum dominium aliquo m0do, et hic iniri non potest de bonis ecclesiasticis, nisi legitimi causis, et servatis solemnitatibus in alienatione bonorum celesiaSticorum ServandiS, inter qua praecipue attenditur beneplacitum edis apostolicae, quod facile omnes alias solemnitates supponit ae includit Beneplacitum autem ap0Stolicum Solet etiam praefinire conditi0nes et pacta quibu contractu ineundus St, eaque ad substantiam et formam contractus ita pertinent ut si
non custodiantur, contractu ipSe, tanqUam non ervata legitima forma ejusdem beneplaciti jure ipso
non con Si Stat Spectant vero haec conditiones 1 Canonem ab emphyte ut singuli annis solvendum, qui taxatur ratione habita fructuum, Xpen Sa rum et onerum. Si quis hunc canonem per triennium
in emphyleus laicali, vel per biennium in ecclesiastica non Solverit, jure suo cadit, licet non possit dominus directus propria auct0ritate possessionem fundi arripere, Sed uti debet judicis ministerio et ad aequitatem conceditur jure canonico emphyteutae quo u Sque tando dimotus non fuerit, jus purgandi moram per ablationem pensionis quam distulerat et quam Semper debet quousque fundu non pereat.
358쪽
342 1NsTITUTI0NES IURIS CANONICI.2 Tempus quo emphyteusis est duratura, videlicet ad unam, ad duas, ad tres vel plureS generationeS, vel in perpetuum. Generatione autem quibu perduratum phyleusis definiuntur ad tempus determinatum, non autem ad determinatas persona quae gaudeant. Nisi enim ea providentia vel pacto ex legibus primae investiturae comparata sit a primo acquirente emphyleusis ut ea in filios et descendentes transeat nulla habita ratione haereditatis, et post in eos descendentes qui fuerint haeredes, mphyleusis potest esse transitoria ad quoScumque, etiam extraneos. Sed in hac translatione requiritur ut dominus dire eius translationem approbet et laudet, et de novo empti Steutae investituram veluti tribuat, pro quo actu emphyteu tu solvere debet laudemium, quod est 50' par aestima tionis rei dum in alium transfertur, nisi aliter statuto pacto aut consuetudine cautum Sit. Quod si vero casu quodam obveniat ut emphyleusi ad manu mortuaSperveniat Seu ad communitates quae non Solent alienare, nec Unquam moriuntur, ne deterior conditio
domini directi stat, statutum est ut dominus directus pro laudemi habeat quindennium, Seu laudemium ipsum quindecim in quindecim annos, quod dari
d0butSSet. 3' Meliora menta quae fieri debent : an videlicet ea quae ad emphyleutam pertineant, in caSu quo re Sumphyleutica domino directo reddatur, meliora S-sent. Utilia melioramenta de jure communi pertinent ad emphyteutam, ne alter cum alterius actura fieret locupletior Sed plerumque jure eclesiastico in emphyleusis ecclesiasticis cautum est ut melioramenta quaelibet cedant solo, et ita nil possit exigere emphyte ut ob eam caUSam.
359쪽
VII. Emphyleus proximum est et dum in eo disserunt quod jus emphyteuSis Sub annua pen Sione OnStituetur, alterum Sub conditione mutua si delitatis. Feudum enim definiri potest jus praedio alieno in perpetuum Vel ad tempus utendi, quod pro beneficio dominus dat ea leg ut qui accipit, sibi fidem et Servitium aliquod exhibeat. Ista species contractus derivavit a Longobardis, quorum principes ut sibi benevolos redderunt milites. Italiam ingressi, ut suum imperium stabilirent, urbes et castella cum subjacente agro ducibus exercitus aliisque qui majora in bello dedissent virtutum specimina gratis seu di nomine conce8Serunt, ubi regalia exercerent tributa imperando et alia quae jurisdictionis politicae sunt propria sub onere si delitatis seudum verbum a fide et auxilium etiam pers0nale in bello. Inde ille qui laudum eo ne edebat dicebatur
dominus, ille cui concedebatur dicebatur assallus, miles, et laudatarius inde regna, electoratuS, ducatu S, archisenatuS, principatus, comitatu qui aliquando et episcopalibus sunt conjuncti. Sed non omnia lauda erant regalia aderant et non regalia magis similia emphyleusi, sola disserentia fidelitatis. Non cessat tanquam emphyteu Si ob non S0lutum canonem, sed ob non Servatam fidelitatem, seu ob crimen felloniae. Jamvero cum hujusmodi contractus in Su SSent, Vel principes saeculi, vel etiam episcopi soliti fuerunt
b0na Ecclesia militibus inlaudare vide Soglia, dujure privato do inlaudatis decimis, et alter indu
direptio processit ser universi peculii ecclesiastici. Plura concilia curarunt ut har bona sic insolidala restituerentur ecclesiis. Praesertim concilium Latera-
360쪽
344 1NSTITUTI0NES GURIS CANONICI.nen Se III, cap. XIX, de decimis sancivit laici decima cum animarum periculo detinentes in alios laicos possent aliquo modo transferre ; Si quis vero recepisSet, et n0 reddidiSSet, christiana sepultura privaretur. Sed hoc decretum non fuit generatim receptum, et a canonisti benigne interpretatum quasi possessoribus decimarum non liceret eas ultra ad laico transferre, Seu quaSi OVa decimarum acquisitione vetaret, Sed permitteret et toleraret decimas quibus actu laici ruebantur.
Sud quidquid sit de inlaudationibus factis ante
cone Later. III, novae inlaudationes veluti alienationes bonorum ecclesiasticorum, Sine debitis solemnitatibus et cauSi fieri ampliu non potuerunt; et hodie quemadmodum caeteri contractu alienationis bonorum eccleSiasticorum, cadunt Sub interdicto.
VIII. Legitimae causae alienationis bonorum eccle
sitas, ' utilitas 3 pietaS. Nece8Sitas, X. gr. Si celeSi tanto aere alieno obruta sit, ut soli bonorum fructus ei non sufficiant, vel de bonorum fructibus satis non colligat unde Suis necessitatibus satisfiat. Sed jus necessitatis Stricte Sumendum est, nec longiu progrediendum quam nece S- sita postulat. Ergo incipiendum est a rebus mobilibus, quae ad Ornatum pertinent, aut minu neceSSariae Sunt, nec ad perpetuam alienationem procedendum Si per locationem, Oppign0rationem, empti Ste USim vel alio modo quo bona immobilia perpetuo non alienantur, plene OSSit Sublevari EccleSid neceSSitnS.