Institutiones juris canonici

331쪽

DE OBJECTO GURIS CANONICI. 315

solebant plures fieri oblationes ab haeredibus vel co gnatis defuncti, quae cedebant in commodum eccle Siae, quae curam funeri et tumuli gerebat. Secundum vetustissimam adminiStrationem peculi ecclesiastici, exuis detrahebatur quarta pars pro EpiScopo in signum generalis administrationis quam Episcopus habet omnium ecclesiarum Suae di deceSeos. Hodie loco salmorum et hymnorum qui Sub 0cte recitabantur circa cadaver Succe SSitis sicium defunctorum. Post hoc hodie celebrari solet sacrificium missae; sed oblationes exoleverunt, Seu meliu tran Sierunt in consuetudinem Eeclesiae tumulanti quaSdam pecuniaria praestationes subministrandi ad certam Summam taxataS. Cum Ecclesia tumulatrix esset par0chialis, illa ex int0gro redibant in favorem parochorum; Sed con- cosso tumulandi jure Eccle Sit non parochialibus, ne damnum immineret juribus parochialibus, Statutum est ut quaedam determinata pars detraheretur ex integris hisce praestati0nibus, quae tanquam par legitima cederet in favorem parochi. Haec forte ex eo quod quarta omnium e SSet, Oeat e Si quarta funeralis,luneraria, parochialis, canonica. Sed hodie remansit nomen, re autem non ita respondet ut sit semper

quarta pars, Sed aliquando tertia dimidia Monumenta vetusta disciplina videas apud Pontium.

Completis exequiis, cadaver Sub aliis caeremoniis et orationibus sepelitur; sed non ideo memoria illius deletur omnino in ossiciis ecclesiasticis Sed praeterquam quod nomina plurium bene meritorum recensebantur in sacris diptychis, diu ', ' 30', 40', en Ovabatur unus jam tum a vetustis Ecclesiae saeculiS. Ionumenta allegantur, ut supra apud Pontium . MOS

renovandi funera die 30 retinetur adhuc ab

332쪽

316 1 STITUTIONES GURIS CANONICI.

Ecclesia latina diem se Servant Graeci Rationes mysti ea horum numerorum40SSunt videri apud Pontium, ibidem. Praeterea anniversaria celebrantur Sive pro singulis sive pro omnibus defunctis, Sive pro integris familiis,

congregationibuS, Ordinibu S, On Sine Summo exemplo charitatis Ecclesiae, quae una cum suffragii mortuorum conjungit Solatia viVorum.

D II. DE SEPULTURIS ECCLESIASTICIS.

XVIII. Cum triplex sit Ecclesiae christianae status aut ni militat in terris, aut temporanea pinnaSluit in pagatorio, aut cum Christo triumphat in

coeli S, OPS, uXta Suum conceptum dogmaticum, non con Sideratur in Ecclesia tanquam infortunium quod de se hominem egreget ab ecclesiastica communione, sicuti non egregat et a c0mmunione Sanctorum, Sed Solum consideratur tanquam perpetua et irrevocabilis separatio ab Eccle Sia, quando reperit hominem et obtruncat in Statu peccatici unde ipse a sanctorum societate ab ultimo me perpetuo excluditur. Jam vero Ecglesiae non revelatur u Deo qualis ista mors fuerit in individum; sed non de desunt Ecclesiae praesumptione Unde possit mortis qualitatem arguere. Namque e e principio quod nequeat habere Deum Patrem, qui non habet Ecclesiam Matrem, nec societatem cum Deo, qui communionem non Servat cum Ecclesia , toto jure et rationabiliter praesumit quod qui extra Ecclesiae communionem exhalaverit animam, uStorum mortem appetere non potuerit. Si militer et eos qui licet ab Ecclesiae in non exclusi, tamen contra Ecclesiae pia matris monita, praecepta

333쪽

se gesserunt, et nulla facta paenitentia correpti usque ad exitum vitae in malae consuetudinis proposito permanSerunt, e Certa praeSumptione malis impaenitentiae, malam mortem appetiisse praesumit, ex illo Domini edicto Nisi paenitentiam egeritis. Contra vero ob Summam fiduciam quam collocat in plenitudine meritorum Chri Sti, quem novit pro Omnibus et maxime fidelibus mortuum S Se et pro Summo influxu quem credit liabere de sua institutione ut conducat homines ad finem ultimum, ad beatam aeternitatem, Si quis Ecclesiae Sacramentis refectus et munitus, Ecclesiae orationibus adjutus, vel Saltem in pace Ecclesiae decesserit, eum certo praesumit in osculo Christi decessisse, mutasse quidem Statum, Seu iterum in Ecelesia statum appetiisse, sed X tra Ecclesiae

communionem non SSe OnStitutum. Proinde mortua horum corpora Summa religione custodit, tanquam Orpora SociorUm Suorum, Sciens ita charitatis om-cium in eos rependere qui licet et corpore Oluti, et triumphantes in caelis, amant adhuc pro naturali tendentia unionis hyposthaticae corpora Sua illorumque unionem Secundum Dei voluntatem, cui sunt perfecte consormes, de Siderant ardentissime et simul eorum Separationem patienter, et laetissime tolerant usque ad Saeculi consummationem, qua Dei omnipotentia suscitata pro Dei justitia assumentur in gloriam. Quapropter jam tunc a sua institutione Ecclesia

hac fide et Spe percita, non mota pagani SuperStitionibus, consuevit excaVare sepulcra mortui SutS, eaque Summa pietate custodire. Ut autem pressius

Significaret societatem quam sperat habituros in Christo et in charitat defunctos suos placuit illi non Segregare illo nec ratione sepulcri; Sed prout ea-

334쪽

dem charitate communicaVerunt quoad Vixerint, eadem charitate uniuntur in ostietatem ill 0rum animae dum mortuae fuerint, ita in unum locum quaSi in Societatem et communionem illorum defuncta corpora congregantur, Ut terrena illorum corporum societas sit continuatio societatis quam habuerunt cum Viverint, et expreSSio societati quam habent postquam mortui Sunt. Haec autem loca communi christianorum sepulturae destinata vocavit coemeteria quasi dormitionis requietoria, loca communis dormitionis pariter Secundum fidei sensum quo in scripturi si 'ohe8Salonic, 4, 8,), mortui in Christo vocantur dormientes, qui dormiunt quodammodo, donec angelicae tubae clangore excitati ad tribunal Christi judicis se Sistent. Primis autem Ecclesiae speculis, ita jubentibus legibus duodecim tabularum quarum jus ab imperatoribus Adriano et sequentibus ad omnes civitates fuit

protensum, erant Oca Sepulturae extra moenia, Siquidem interdicebatur quominus cadaver intra urbis moenia sepeliretur dicebantur autem arenaria, quia solebant excavari in arena, et sunt illa vetustissima coemeteria, in quibus tot millium martyrum et confessorum Christi reliquiae requieScunt. XIX. Sed pace Ecclesiae restituta, erectis inter moenia publici ecclesiis, pro Ecclesiae consuetudine colubrandi divinum sacrificium Super OSSa martyrum facile reliquiae martyrum in urbes translatae Sunt, et sub ecclesiae altaribus sepultae, vel ad illarum honorem n0va templa extructa Sunt. Pro simili rati0ne et corporum Sanctorum conseS80rum Sepultura in Ecclesia c0ncessa est, quae deinde protractu est ad episcop0s et cleri 60 extensa est, pro uti qui

335쪽

in summa sanctitati fama omnes decedebant. Deinde et caeteri si dele adamarunt ad Ecclesias sepeliri Ratio fuit duplex : ' in Signum devotionis erga martyres et confessore ChriSti, ut prope ipsos sepelirentur illorum orp0ra qui cum ipsis habere gestiebant societatem in gloria et resurrectione justorum citaque hoc pignore et Sensu deV0ti0ni magis magisque illorum patrocinia et intercessionem sibi captivarent 2 etiam ut fideles qui frequenter ad memorias martyrum et

sepulcra Sanctorum recurrebant, facile ipsorum recordarentur, illorumque Suffragii commendarentur magis. Propterea coemeteria apud Ecelesias excavari coeperunt: inde et Sepulturas reperiri in vestibulis templorum P demum et in ipsas Ecclesias conferri fidelium cadavera SerVati tamen caemeterii ob c0mmuniorem et latiorem Sum, quae velut acceSSorium et unum quid cum EccleSi censebantur, et mysticis usibus, et benedictionibus ad hunc religiosum usum inaugurab Antur. Ecclesiae autem in quibus daretur delibus sepultura fuerunt Ecclesiae cathedrales, Seu parochialeS, seu Ecclesiae matrices, Ecclesia quae habebant plebem christianam, et eluti centrum erant communionis pcclesiasticae AEt videlicet, illae Ecclesiae unde acceperant fideles vitam christianam, ubi eam X coluerant, perfruerant Sacramentis, praedicationi-bUS, te. Unde habuerant ultima subsidia vitae

Spiritualis, quibus debebant, uno verbo quidquid in

Christo profecissent, sint a quibus custodirentur ipS0rum corp0ra, quarum pietati commendarentur magis magis, velut in continuati0nem quamdam Vetu Stae communionis, ut sie ut firmioribus et specialibus charitatis vinculis cum illis essent conjuncti cum Vi-

336쪽

verent, ita majoribus christianae charitatis associali remanerent mortui. Si ecclesia materialis, symbolum Ecclesiae spiritualis, universam EccleSiam, quam Christo peperiret Sive ea militaret, Sive purgaret, SiVetriumpharet reprae Sentaret.

Sed tractu temp0ris, Ob Summam Venerationem qua sortiti Sunt in Ecclesia regulares, coeperunt si deles regularium Ecclesias adamare prae Ecclesiis cathe dralibus et parochialibus, et simul pro devotione et frequentia quam vivi habuerunt erga eccleSin regu lareS, pro Veneratione, de Stimatione quam habebant vitae regularium optare ut in illorum Ecclesiis tumularentur, rati ita magis illorum orationibus quibus tantopere fidebant, commendari p0SSe. Unde promanarunt plura indulta et privilegia pontificia quae primum

Domini canis, deinde FranciscaniS.... tandem Ecclesiis aliorum regularium, confraternitatum et omnibus Ecclesiis tumulandi jura concesserunt, Servatis tantum nonnullis quoad portionem pecuniariam Parochorum de qua Supra actum St, et nonnullis quoad quali

tatem loci, ubi sepulturae fidelium dantur, videlicet quod sit locus sacer, logus in quo, etSi rarius, celebrantur tamen divina mySteria. Pro hac option habendi sepulturas in Ecclesiis IV a qui praeelegerit, coeperunt nonnulli n0 tantum sibi, sed et suis et haeredibus speciales sepulturas

Unde ortae sunt sepultura fumiliares, Haereditariae, Mixtae mamiliares, quas aliquis sibi et familia c0nstituit; oereditario quas quisque sibi et haeredibus; Mistoe, quas haeredibus, qui sint de familia Nec non pro voluntate fundatorum et pro titulis fundati0num varie haec ura modificata Sunt. Inde orto sunt Sepul-

337쪽

turae gnatitio quae protenduntur ad omne lignatOS, Gentiles, quae protenduntur ad omnes gentiles Agnuli dicuntur descendente a fundatore per con Sanguine OS Seu perSOna SeXUS RSculini, et ad unam eamdemque familiam pertinent, et habent unum idemque Ogno men Gentile Sunt omnes fundatoris agnati, etiam collaterales, seu qui e0njunguntur mediantibus personis Sexu maseulini, sed ex diversis lineis originem habent propterea in plures familia sunt divisi, nec habent unum idemque cognomen. XX. Concessa delibus libertate hac in ordiri ad electionem sepulturae, en pro Voluntate defuncti determinatur. Quod si decesserit sine electi0ne epulturae, a determinatur ex theoria am0riS, non estu Sac Successio intestata quoad haereditates : videlicet praesumitur illum VoluiSSe Sepulturam quam magis amavit. Censetur autem illam praedilexisse quam habet propriam, vel familiarem sel sentilitiam ob Speciale amoris vinculum quo conjungitur cum iis qui ibi tumulati vel tumulandi sunt. Si hujusm0di sepulcrum desit, vel illuc non Sine

magno incommodo deferri possit, censetur praedilexisse Sepulcrum in Ecclesia cui ratione officii majori vinculo charitalis fuit addictus, dummodo ibi

reperiretur Sepultura pro Se destinata. Ita Roma Pontifices sepeliuntur in vaticana basilica cita cardinales in titulis : Episcopi in cathedralibus: praelati in Ecclesiis suis : canonici in Ecclesiis cathedralibus vel collegialis : Regulares in Ecclesiis sui monasterii Confratres in celesiis confraternitatum. amen Sinon adsint sepulturae speciales et privilegiatae, pr0- cedit jus commune, quod non adsit Eeclesia cui cen-Seatur maj0ribus charitatis vinculis addictus qui de-

338쪽

322 1NSTITUTIONEM JUBIS TAN0NICI.

cesserit, nisi ecle Si parochialiS, cui Successerunt pluribus in locis publica coemeteria. Est enim Ecclesia illa cui defunctus debet initia et progreSSu et complementum, et exitum Suae Vitae Spiritualis, ut Supra dictum est. - Late de hac re di,Serit erraris.

TITULUS V.

DE INTERNO ECCLESIAE STATU IN ORDINE AD RES TEMPORALES.

Praeter res Spirituale quas habet Ecclesia tanquam insidia directo destinata ad acquirendam, OnServandam, perficiendam, exercendam vitam 1idei et chari tatis qua supernaturaliter ViVit, et ad sinis supernaturalis assecutionem redditur prop0rti0nata habet etiam res temporale quibu Sibi c0mparet et tueatur vitam et subSistentiam temporalem, quae est elut suppositum et c0nditi Sine qua rebus spiritualibus non posset intendere nec divina legatione fungi. Porro hae res EccleSi de temporale non habent naturam quamdam sibi propriam et Singularem qua intrinsece disserant a caeteris mundi rebu quae a Deo naturae nuctore pro temporali hominum utilitatu creatae Sunt Τota disserentia quae a ceteris mundi rebus Secernuntur, Si eXtrinSeca et apprehenditur ex distinctione, quatenus dum caeterae saecularibus usibus sunt addictae, hae ecclesiastici usibus destinantur. Haec cum ita Sint nostrum non erit harum veram naturam et Species investigare aut varia jura distinguere quae circa eas hominibu p08Sent competere, vel alia hujusmodi, quae non constituunt quid proprium juris nostri, pr0 uti non determinant c0nceptum rerum temp0ralium in quantum sunt ecclesiasticae;

339쪽

DE OBJECTO IURIS CANONICI. 323

sed tractationem hanc universam relato ad unum punctum considerabo, Videlicet in ordine ad distinctionem propter quam re temporaleS, quae alioquin essent saecularibu S Sibu destinatae, Sunt ecclesiasticae, et ita evadunt Objectum exclusivum juris nostri. Jam Vero res temporales in ordine ad hanc distinctionem considerari possunt in triplici statu videlicet 1 In statu quo hujusmodi distinctionem acquirunt, seu transeunt in dominium Ecclesiae, et ita de saecularibus sunt eccleSiasticae. 2 In statu quo manent in aequisita distinctione, seu sunt sub domini et possessione cele Side, quae illas administrat et distribuit ut finem sua distinc tionis obtineant. 3 In statu quo hujusmodi distinctionem amittunt,

seu de Ecclesiae domini in alienum dominium transseruntur, Seu de ecclesiaStistis sunt Saeculares. Ergo tractationem nostram dividemus in tria capita 1 De temporalium Ecclesiae bonorum acqui Silione 2 De temporalium Ecclesiae bonorum adminiStratione 3' D temporalium Ecclesiae b0norum alienatione.

DE ACQUISITIONE BONORUM TEMPOBALIUM.

Acquisitio bonorum temporali sim potest considerari in ordine ad jus et in idine ad actum. Videlicet P0test considerari ut iis acquirendi ut modus acquirendi.

340쪽

324 1ΝSTITUTIONEM JURIS CANONICI. ARTICULUM PRIMUS.

De jure quo gaudet Ecclesia aequirendi bona

temporalia.

I. Eodem jure et p0tiori, quo facultatem habuirsis publica civili comparandi sibi bona temporalia, gaudet et Ecclesia Nam licet Ecclesia temporalibus

rebus non intendat sicut civilis respublica, tamen utique pari modo nece SSaria Si bonorum temporalium acquisitio ut valeat subSistere. Nam res ipsae quae distuntur spirituales, temporalibus indigent ad- minustulis ut subsistant. Unde eodem jure quo dicimus rivilem rempublicam gaudere potestate acquirendi bona temporalia, gaudet et Ecclesia. Et sicuti hujusmodi facultas nascitur s0cietati civili ex ipso jure naturae, posita civilis societatis institutione naturali non posset enim sine mediis limem con Sequi), pari modo posita supernaturali Ecclesiae institutione ut posita tali institution ut mediis temporalibus indigeat pro ui conservatione, oritur uris naturalis facultas acquirendi bona temporalia.

ARTICULUS II.

De modis quibus Ecclesia acquirit res temporales. II. Duplicis generis modi hae in re possunt recenserici videlicet modi originarii et primitivi, quibus

primitus ecclesiasticum peculium efformatum est modi derivativi, quibus de peculio Semel acquisito, duro sibi acquisita, comparavit sibi Ecclesia caetera bona temporalia quibus indigebat, vel quae sini suo putavit esse opportuna. Hujus Secundi generis modi non osserunt quid sin-