Respublica Moscoviae et urbes : accedunt quaedam latinè nunquam antehac edita

241쪽

porium illud. Auri & argenti fodinas esse non audivi : ferri sunt; ira od quidem homines non adeo industrij aegre ad usum aptant. Hon Cr autem Principi tantus ab 'mnibus defertur , quantus vix cogitatione intelligi potest. Ab pso, si non credunt, certe ita cre- ro fatentur, se vitam, salutem,

omniaq; habere, ut Sc gratia Dei,& clementiae Magni Cetarij , seu Regis, vel Imperatoris sic enim

yrincipem vocant) cuncta tribuere putentur : & verberati, ac propemodum morientes, id loco be- uesicij sese interdum dicant accipere. Gens ad servitutem nata po- ius videretur esse, quam facta, nisi elaexiq; captivitatem illam agnoscerent , siliosque , & quicquid

liud habent, illico necatum, per- 'itumve iri scirent , si alio emigrarent. Sic uti Mosci videant, uti cum Tacito loquar , quid ultinuam in servitute. A pueris qui-

em eidem vivendi modo assueti, quasi

242쪽

222 REs VBLICA quasi naturam induerunt, ut ea omnia sui Principis maxime extollant, seseque vivere,&recte valere , si vivat, & recte valeat princeps asserant; deque aliis, quanta-l cumque vident , haec non magni laestiment: licet qui rectius sapiunt, si absit, quem timeant delaturum, l& externas regiones obierint,i haud difficillime aliorum potentiam,& vires dignoscant. Accum lreliqui ex ora Pomeraniae, Hollandiae, & Angliae, per mare Baia lthicum in Moico viam , ad ceras, coria, pelles vendendas, transmittere solent, tum superiore Septentrionali Oceano quem alii glacialem, illi mare sive Asperum, sive Aspidum vocant) singulis annis; ad Divi Nicolai portum , aliquot i Hollandicar, atque Anglicae naves i

cupro , mercibusque aliis onustae lappellunt , in ipsam pene diem JDivo Petro sacram. Inde centum lyene Germanica milliaria Voloclidam, quod est non incelebre

243쪽

vehuntur. Est inpraesentiarum Archangelia civitas mercatura prae reliquis celeberrima.

Consiliarii Mosci. T N Moscorum gente multa, quod aliquis mirari possit , ill lustria ingenia prodeunt, quaesola experientia civilem sapientiam inbibere. Hic duodecim Principi senatores adsunt, qui de causis judicant,& quae majoris momenti sunt , ad eum referunt. Ad eos j autem,& alia, & libelli supplices quandoquidem Principi non porriguntur) deferuntur. Loco aci magistratu , pro eius arbritrio, i moventur. Eorum, cum essem ini Moscovia, nomina haec erant; Io- annes Theodori filius vocant ipsi TheodoroWicx duoque eius filij, Theodorus i& Simeon ; Deinde Michitia Romani , cuius soror Anastasia Principi quondam nupserat de qua alterst meo COm-

244쪽

mentario ad V. B. scr1psi) Andreas Sol canovius Cancellarius , Basilius eius frater , Bogdan si dest Deus dedit vel a Deo datus) Ia- comte icZ, Bilscius squi gratiosis.

simus tredecim integros annos

apud Principem fuerat , atque in eius cubiculo dormiebat Nievela Bogdan frater; BasiliusIuano πicet

Zugin, quem parens natione Moscus , cum in Lituaniam aufugis-lset,genuerat. Sed ille grandior factus,in Mosco viam postea transfugit. Hic pene omnium unus La- ltine nonnihil noverat, sicut Polo- latice Andreas Solcano vias. Caete- iras enim linguas prae sua Mosci laspernantur. Ignatius Tati schoν, Abain Vole coν, Michael Andreae 1 cx Begin. Quaestori autem aetari j, sive Thesaurario, qui non

censetur inter Senatores , nomen erat Petrus Iria nouvi cx Glovin. Porro Cancellario erat curae dispositio nobilium in arcibus, quibus agri vel praedia , quae attri

245쪽

buuntur a Principe, victum suppeditant': ac proinde vix ullum datur stipendium, aut post multos

annos ab eo munere vacatio. Re

liqua Praefecti arcium , & civitatum sic administrant , ut sciant, cuinam Senatorum Epistolas ad Principem mittant : quibus eius nomine respondetur , licet nunquam ipse chirographo sive ad eos,sive ad Principes alios, suis literis subscribat. Magni Ducis MosoυM ALL T O A N N E s Basilh , Magnust ' Moscoviae Dux , ex Anastasia, quam primo duxerat uXorem, duos filios susceperat , Ioannem& Theodorum. Hi prima profe-ectione nostra superstites erant: secunda, primogenitus Ioannes decesserat, annos natus viginti, adi regendum jam aptus, dc qui aMol scis diligebatur. Alios quoq; alii Se mulieribus eum filios genuisse, sed postea mortuos,ferunt. At des Ρ Ioannis

246쪽

Ioannis morte squod ea res memoratu digna sit , nec mediocre habuerit momentum ad Principem flectendum , ut multa, quae cum eo agebamus, mitius, quam

fortasse fecisset , audiret) opera: - lprecium fuerit nosse. I interfeci um ligitur fuisse Ioannem filium a lMagno Moscoviae Duce in arce ea , quae Stoboda Alexandri dicitur, certiore inditio proditum est. Eius mortis fuisse causam, qui veritatem scrutati sunt nam, tum erat apud eum alter ex interpretiis bus meis , quem ad ipsum allegaveram ) hanc veriorem retulere. Honestae quaeque , nec pauperes mulieres tribus vestibus indui solent, pro ratione temporum , aut gravibus, aut levibus : si una tantum induantur , haud bene audiant. Tertia igitur Ioannis filij uxor simplici veste induta , quOniam uterum gerebat , neque ad se quemquam aditurum putabat.

forte super scapuao decumbens,iarisitur

247쪽

invisitur a Magno Duce Mosco viae, cui statim assurgens, nihil tamen animum illius emollivit, se Laccepta alapa , deinde baculo, quem ille gestabat , ita percussa est , ut insequenti nocte pueri

ab ortum faceret. Accurrit interim ad patrem Ioannes silius, eumque dum reprimit, ne uxoremi verberet, in se iram & verbera patris convertit. Itaque eodem baculo in capite prope tempora gra-l vissime vulneratus est. Et filius antea adversus patrem incensus, multa illi exprobaverat in haec verba : Tu mihi primam uxo em nullam ob caussam in monasterium

intrusi ii de secunda idipsumscinti

ecce jam tertiampercutis , ut in, quem in utero gerit,pereat' ulnera-

to itaque silio , tardius indolens pater,medicisque, & Andrea Sol canovio , & Michitia Romani Moscua confestim accitis, nequic-j quam remedia curata sunt. Post quinque dies mortuus, univerλ

P α omnium

248쪽

118 REsΡvBLICA omnium moerore elatus est Mo- lscuam, sequente funus patre, at- lque subi civitati appropinquaviti letiam pedibus iter faciente : digi torum interim apicibus loculum lportantibus proceribus . pullatis lomnibus. quas vestes, ad squalorem compositi , adhuc iidem in nostro reditu retinebant, promissam clamam sid quod signum moeroris est)defluere sinentes, neque pileolum nobilitatis insigne ferentes. Qua in re miram Dei sprovidentiae , & justitiae charitatem agnovimus, quod cum priore i ad eum Principem adventu nobis lilluderent , quod nigris vestibus linduti, & tanquam pannos incederemus, sis enim color iis est, aut insolens , aut lugubris in tum ipsi ob demortui Ioannis luctum, e dem uti cogerentur, nihilque jam

hac de re mutire auderent. Caeterum cum Princeps advocato Senatu , suis peccatis factum esse dixisset, ut Ioannes morereturi cumque

249쪽

que alia quaedam essent , eX quibus dubitare videbatur , si ad Theodorum minorem natu silium pervenisset imperium,id minus esset stabile ; consitarios est hortatus , ut cogitaxent, quinam ex Regni nobilioribus in Principis locum esset sufficiendus. Cui illi, nullum se alium velle, quam qui supererat, Theodorum, quod eum sibi sat esse dicerent , qui Principis e siet filius. P orro, & m o lestiam illam hortati sunt , ut ex animo abstergeret;& qui seseMonachi vitam suscepturum insinuas set , is ut id consili) , sartem ad tempus, Moscoviae rebus rectius constitutis, servaret.Et botarii autem id ab eo dici de sussiciendo altero, opinati sunt, ut pertentatis animis, si que in alterum spectasse animadvertisset, de ille, & qui ei animo adhaererent , de medio

tollerentur. Ac tamen cum Princeps ex moerore sive diris actus)singulis noctibus de lecto surge-

250쪽

23o REsPVBLICAret, atq; ad c tibiculi muros manibus reptans, magnis suspiriis editis , vix a cubiculariis in lectisternio humi deponeretur sic enim postea, recepto spiritu, mentis iterum compos, quiescebat) propterea non destitere quidam varia agitare animo consilia , quinam ldenique , siquid de Theodoro

eveniret, sufficeretur. Nam neque latius ex ipsius stirpe erat , & ante l XX. annos Magister stabuli vaca- lbatur, ad quem tanquam Come- lstabilem in ea potestas deferenda lfuisset. At Princeps post Ioannis linteritum , in lachrymas solutus, latque in squalorem omnem com - positus, ne legatis quidem iis, qui

mecum ad V. Beatudinem veniebant, alias, quam nigras vestes li- lcet ex holo serico) tradi iussit. Per luniversum eius Imperium sed lpraesertim in aula) eadem facies, l

cultusque lugubris , sepositum l

diadema, & si quis alius corusca- hat ornatus, quanqtiam vix aulaeis

utatur.