Respublica Moscoviae et urbes : accedunt quaedam latinè nunquam antehac edita

211쪽

pitibus demissis , froiuibusqtie

crucis signo munitis , Venerantur. Talibus superstitionibus imbuuntur , adeoque his ineptiis fascinati sunt, ut thisce ceremoniis neglectis, totum laborem irritum esse existiment. Singulis diebus templa petunt, dc quamvis valvae clausis fiat, ante eas tamen sese crucibus signant,&in genua procumbunt , dc capita terram versus deflectunt. A juramentis Sc execrationibus absunt, nomine Dei ad jurandum , vel diaboli ad maledicen

dum non utentes : sed per matrem, canem, caniculae silium, spu- , tumque j urant&maledicunt, di- entes: Pudi Mauer, Subach, Sugin-

212쪽

Ex Theologia Moscoυitrica I o- HANNIs L A sic II Polani Quam adeat , suadeo , quisquis volet habere solidam cognitionemo, confutationem Religionis Mosco vitica.) Si modo M. O sc 1 Biblia diet idant.

A P v o Moscovitas Matthaeus

capita habet II 6, quae Zacet a-

las, hoc est , incaeptione S cognOminant. Plexaque adeo parva, Ut ex tribus constent versibus, prout fert scripti divini de re una sententia. In Marco sunt II. In Luca . In Iohanne 67. In Adiis 3 i. Paulinas Epistolas, capita 79. inchoant, qui numerus ad 331. collectus finitur in eam, quae est ad Haebraeos scripta. Quem rursus excepit IJ. ab

initio Iacobi Canonicae, desinitque in Iudam. Apocat Isin quoque Iohannis se habere riunt. Omnia autem hisce capitibus discreta accepisse se ferunt , a quodam Cyrillo. Constantinopolita-

213쪽

Mos COIITIC A. I93nae Ecclesiae scui parent) Sacerdote , linguae gnaro S clavonicae. AMICE LECTOR: UM Moscovita lingua Sclavo- nica vel Idyrica utantur, ut fgpim iam dictum,non abs re fore mihil visum est orationem Dominicam Sciavonice vel Russice conceptam i heic adnexere, atque ita Tractatumi de Sacris huim gentis absolvere. De prompsi autem, ne quid te calem, ex Bibliotheca Vaticana Angeli Ro- chaiubi eam litteris Sclavonicis con- ceptam videre est. Littera autem is Graecarum forma non abludunt.1 Cernuntur enim ar, sal T , inversum ρ, γ, sed latius, Δ , sedit contractius λ, ctc.quadam etiam pe- regrina. Se ad reme

214쪽

ORATIO DOMINICA

sa. Amen. Interpretationem non seubnecto ;perfluum enim foret , cum nemo

Christianus eius sit ignaruI. D E

215쪽

M OSCO VIA

o A N N E s , Baslio patre , anno hujus seculi vigesimo octavo natus est. Is ad suae Dominationis fastigium evectus , ut erat ingenio vehementior, ac dignitatis augendae percupidus, ulcisci Tartarorum injurias, & pedem figere in Livonia statuit Casianensis adortus , admotis aeneis tormentis , facile fuit ei ut Stephanus Poloniae Rex mihi narra- viij sive armorum , seu machinarum generi insuetos expugnare.

N a. Inde

216쪽

Inde Astracanum ad ostia fluvij Volgae situm cepit, non ignobile lorientis emporium ad mare Ca- lspitum. Id cum alterius Tartaro- lrum Hordae seu Regni in esset ca- lput , protulit ditionis suae fines lusque ad Circa stas, trecenta ultra lAstracanum millia palsuum: Qui Circassi editiora , prope Caspium

mare, incolunt, Se ad fines usque Persici Regni pertinebant , ante- lquam hoc anno superiore Ferrea lportam, alia squ e arces Selymus leo de Rege cepisset. Ea vicina, & lGraeci ritus assinitate proximus lCircassis Moscus , sillorum pri- lmath viri filia in uxorem ducta, quae postea interiit) rogatus olim ilab iis, ut ad sese peritos condendet arcis mitteret, qua Turcarum ex- licursiones prohiberentur, id fecit: l. atque ab eo tempore cum illis sic lamicitiam coluit, ut, quibus finitimus alius Princeps non sit, eum quasi Patronum habeant,gens ceteroquin simplex & Divino cultui

217쪽

eapessendo propior , quam scytharum pars , aut Rutheni sint, qui fere in unum populum coaluere. Imperio Mosci subjecti. Restant Nogaici Tartari, qui cum tape , tum hoc anno in Mosci ditionem irrumpentes, muneribu Splacati abscessere. Cum PraecΟ- pensibus autem Tartaris Turcae foederatis, qui Tauricam Chersonesum incolunt ,& a quibus, uti

potentioribus , multa clade accepta , pejora metuebat, Polonico bello distentus, pacem ita fecit,ut, quo tempore Moscua Mosco viae Regia discessurus eram , mihi responderit , se adversus Tartaros una cum Stephano Poloniae Rege arma sumere non posse , quod in singulos dies eius Tartarorum Imperatoris Magnos Legatos, &suos expectaret , cum quibus pacem Jam utriusquePrincipis signo obsignatam, confirmaret. Caeter um quod attinet ad Livoniam, cum induciae , quinquaginta an-N 3 norum

218쪽

1, 8 RgsΡvBLICA norum cum Livonibus ictae, anno huius seculi quinquagesimo expirassent quibus majores sui, obcaesum ad Plesco viam , Pletem bergio Ordinis Livonici Magistro , ad internecionem exercitum assenserant) varia caussatus; quod Livones conditionibus pactis non starent, bellum iis indixit: Derpatoque , & aliis arcibus captis, summaque cum Livonum strage , magnam Livoniae partem assecutus, diuturni belli cum Polonis semina sparsit. Qua de totare eodem in Commentario scripsi, quem novissime de Provincia illa ad V. B. misi .Et ea quidem omnia, licet aliquandiu facilem exitum

habuere, maximas tamen calamitates Moscoviae postea intulerunt. Nam dum in tam dissitas regiones , atque in arces jam plures praesidia essent imponenda : bellum autem, suo fere tantum milite, variis in locis, ac per tot annos exercendum : qui vero arces tuerenturi

219쪽

rentur , ij in Mosco via steriles

uxores relinquerent : ac si quis eorum moriebatur , alterius 1u

sectione locus impleretur: factum est , ut populi admodum raresce Ient. Accessit militaris ab eo disciplina Pyxidariorum sive Fistulatorum, Sclopetarios vulgo aliqui dicunt qui minoribus utuntur tormentis, instituta , maioribus suis ignota , qui fere arcubus tantum , & sagittis utebantur. Ex decimo enim quoque C sitis uno assumpto , vel si int Praetoriani Stipatores Principis , vel in bello merent , aut in arcibus

praesidiarij collocantur , relietis domi uxoribus & filiis , quibus

interim cadentibus domus lensim hominibus nudantur. Sed&pestilentia , quam antea nunquam in Moscovia , ob intensissima illa frigora , dc vastitates grassari auditum fuerat , multo S absumpsit, & plurima bella , caedes vero multorum millium l& qui-

220쪽

Σoo R E s P v B L I c Adem Optimatum J Tartarorumque continentes excursiones,ipsaque ab iisdem ante duodecim annos combusta Regia , Principem

ad eum statum adegere sadditis istophani Regis continentibus huius elapsi triennij victoriis) ut

non solum atritae, sed pene accisae eius vires existimari potuissent. Id Constar, trecenta millium passuum aliquando in eius ditione iter fieri, in quibus incola nullus jam su Perstes sit.: pagis ipsis extantibus quidem, sed vacuis .At vero dedo lati agri , 5 recentes sylvae, quae passim succreverunt, indicia sunt

frequentiorum antea incolarum: licet quae regiones supra Moschiam versus Septentrionem Vergunt , eae admodum frequentes lincolas habeant, quod excursiones illuc Tartari non fecerint, &salubriore coelo fruantur, quem

admodum mihi diligenter per- lquirenti relatum est ab Italis & lHispanis iis, quos in B. V. & Re- l