장음표시 사용
11쪽
quibus quantu simul Θc utilitatis 5 uo
luptatis ex causiarum cur quicq3 eorum eueniat cognitione, percipi possit,nulla oratione eXprimere possum. Haec qui dem omnia Aristotelis opuscula, ut in Graecis exemplaribus distine a sunt,ad te mitto: ut quib. nunc officiis pollum, dum maiora molior, meam in te fidem, Perpetuam P obseruantiam declarem: quae ut tibi grata sint, te uehemeter etiaatq; etiam rogo. Vale clarissime Car dinalis. Lutetiae Pat istoruimm III i. Cal. Maii.
12쪽
Senis, S iis quae sensibus percipiuntur,Liber, Ioachimo Perionio Benedicti no Cor.
Oniam de animo per se ante explica tum est, ac de Acultatibus uniusculumi eius parti sigillatim: sequitur ut quanam animatum, eorus omnium qκα
uitae beneficio utatur, propriae sint actiones, quae commulnes, confideremus. Ac ea quidem posita sint, quae de animo diximus. De caeteris autem, de primum de primis di eramus. constut quidem ea quae maximam pondus habent, communiam sunt erpropria animantium, communia animi esse ac corporis:quo in genere est sensius, memoria, ira, appetum, et uno nomine cupiditas, Cr praeterea voluptas, ac dolor.Haec enim stre in omni. animalibus reperiretur. Praeterea eoru partim omniu quibus vita data est,co munia fiunt, partim animantis. quibusta conuentui. Hora cute ea quae maximu pondus habent, caeterisspraestat, quatuor tantu parib. continentur: ut uigiliaeer somnus, adolescentia er fenectus, spiratio Cr ex spiratio, vita er mora:quae quid sint, ac quis. ex causis eueniat uidendu est. Pissici etia est, ualetudinis ac morbi primas causas animaduertere, praesertim cum
nec ualetudo nec morbuε in ea quae uita carean cadere posit. Itaque De ij omnes qui in naturae ratione versantur,er medici qui arte accommodate ad philosophiam praediti sunt, maxima ex parte vel in in qua ad medicina pertinent, sine artis Aciunt ac statu tra a uel
13쪽
uel certe ex Vs quae naturam attingunt, principiu ducentes,de medicina d putare solent Ea aut quae dicta sunt, communia Cr animi se Cr corporis, hinc sciri potest quod eoru partim cu sensu conigncta siunt partim a re u proficiscuntur, ita tamen, ut quaedam eius fictisnessitu, alia habitus nonnulla custodis ais coseruationes, aliqua interitus Cr priuationes. Sensium aut i corpore animo euenire, tam ratione doceri potest, tu fine ratione intelligi. Sed debensu et sentiedi officio ac munere cr quam ob crabam animantibus haec lectis coueniat, in libris de Animo diximus. Animatibus aut, qua ex parte uni quodq; animal est. enses conuenit. EIoc enim ipso animalis natura a non animali dii linguimus. Ac de his quidem ut sigillatim disseramus tactus er gustatus in omnia cadumi necessarior' ita tamet ut tactus propter ei causam qua inbibris de Animo diximus,cadat,gi latus propter cibia et alimetum. Hic enim sen*s salutarem cibu a pestifero ita fecerni ut in uaue er ingratu fugiat salutare gratis appetat:omninos succus ac sapor eius est partis uni mi aflectio, quae aledi uim habet. Ii auiscnsi is qui a rebus extrinbecus adhibitis oriuntur,ut odoratus,vi auditus, ut aspectus, in animantibu3 quae gradiantiar, omnibus quae ijs quide praedita fuit, confervationis salutiis causa dati flunt,ut ex praesentiendo pastum quaerant, er exitio su pestistrumque declinent. Iis aut qua etiam prudentia praeditu fiunt, sensius eos de nat uru a tribui ornatus dignitatios causa, quippe cu mastis disimilitudines nucient, quib. ru eoru quae ub intelligentia cadant, tu com qux agenda sint, scientii prudentiams
14쪽
tentiaris adipiscuntur. Ilom aut in ks quidem qua necessarium vire cultu defit rauca ectus etiam per se ac uisua plus potest, in percipiendo et intelligendo
aliena vi.auditus propterea,quod multus ac uarias rarum ri tinctiones explicet: aspectus aute uis propterea, quod omnia corpora colore perfusa sinit. Itaque bhoc ipso sensu ea quaesunt omniu comunia, percipi-xntur maxime . communia alite appello, si gura, magnitudineon, twm,statam, numeru. Auditus vero sonorum disimilitudines solum declarat, paucis aut etiam uocis Cr orationis: auditim aut aliena ui ad discedum er percipiendu maximu affert adiumensu. Oratio enim cr=ermo doctrinae causa est, cu audiatur,no perse, nec uisua es per aliud, cu ex nominibus constet, quom quodq;sit nota. Itas caeci ij qui utros bora sensere aprimo ortu priuati fiunt, aptiores furit addisccndu, quam ij qui a primo ortusurdisiunt Ac de ui quidem quae cuissen ut data est,ante dictum l.
corporis alite partes,quibus nasci er existere ensus soleant, nonnulli quide pro elementorum,ex quiabus corpora constat, ratione exquirat et cu no poρ
sunt ad quatuor istis si essensus, qui quinq; sunt, adhibere, de quinto haeret.Faciunt aut omnes alecty, vim naturis ignea imitari, quod causam alicuius lectus ignoret. cu enim torquetur ac mouetur oculus,ta
ignis species elucere ac prodire uidetur, quod in tenebris,uel cu palpebrae obductae sunt olet cotingere tu enim et tu in tenebris accidit. Quod erit alia dubitatione affert. Si enim no ita est, aliquis bonites et cernens quippia quod cernatur, ignorabit. necesse ergo erit,
15쪽
eundem ut oculi cernere. cur igitur ei quiesce cti idem non usiuuenit Sed huius rei causa, er quaestionis, cur astectus ignis esse uideatur, hinc intelligenda est.Solita sunt enim res ullos nn tenebris micare, non tamen lamen ex se pro undunt: pupilla aut oculi qua medium locu tenet, laeuis uidetur.Ηocuero apparet, clim Oculus torquetur, propterea quod unum quasi duo ege uideatur: quod quide motus celeritas esticit, ut aliud uideatur esse id quod cerni Cr quod cerniatur. Itaque non ita fit,nisti cit b,et in tenebris id euenici: propterea quod ea quae lauta siunt, im tenebris mucare solent:ueluti piscium quo ridam capita, Cratramenti . Q nod si lente oculi moueantur,noin contingit ut sinini duo Cr unu,id quod cernit, quodq; cernitur,esse uideatur. Illo cutem modostine oculus cernit, quemadmodum etiam in relatione. Alioqui si ignis esse quemadmodum cr Empedocli placet, Crin Timaeo scriptu est,aspectusque ex te quasii ex lucerna Iumine euenire cur etia in tenebris oculi non cernerens Nam sectim extingui dicere in tenebris, cum
exit, id quod Timaeus confirmat, prorsus nihil est. Que enim luminis extinctio est Omne enim quod calidum cr siccum est, uel humore uelfrigore extinguiatur: ut ignis qui in prunis est Cr flamma, quoram neutrum lumini contingit. QAod si forte contingit, sed propter paruitutem id nos fugit,profecto cir interdiu
Cr in aqua extingui lumen oporteret: et cum gelu O mnia obrigestunt, maxime tenebras extitere. Flameenim hoc, ijss naturis cr corporibu3 quae deflagrant, contingit. Nunc uero nihil tale u uuenit. Empedocles
16쪽
eutem in ea sententia interdum uidetur esse, ut ast Getum dicat, id quod ante dictum est, lucis ex oculis G1nisione oriri. Scribit enim hoc modo: Vi cum mente viam quis agens noctis sub opacum, Praeparatis bchnum,torrentis lamen Cr ignis
Laternamq; aptat,quae ventos arceat omnes.
Di pat haec fantis tum dura incommoda venti: At lux exiliens,proprium diffusa per orbem, collucetq; ui radijs pestiis tenebras. Haud aliter tunicis clausus subtilibus ignis, Per pupillarem citius diffunditur orbem. Ingentem hae probibent circumlabentis aquae vis: Ignis at excurrit, quantum se fundcre positi Atque hoc quidem modo nos inre si sentit cernere. Interdum aute ijsfluxionibus, quae proficiscantur a corporibus quae uidentur. Democritus ueia,qubd a quae natura sectam imitari dicit, recte sentit: quod autem secti splendorem,diluciditatemq; ipsum esse ait, non recte. Hoc enim contingi propterea quὀdoctilus laeuis ex planus est,nec in eo quod cernitar in est, sed in eo quod cernit. R elatione enim id incitur. Sed nihil omnino etiam notari erant ea quae de rebus steciem sui praebentibus,cr de relationetiere traduntur. Ab ardum est ei etiam no uenisbe in mente quae
τere,cur oculus tantiam cernat,aliarem autem rerum
nulla, in quibus imagines exprimamur. Ac illud quiadem ueram cst, Vpectin aquae naturam imitari: sed tamen non cernimus,quia aqua cit, sed quia perlucidus est oculus, quod etiam cum aere commune babet:
sed Acilius er diuturnius aqua, quam aer fervari era a s retineri
17쪽
retineri potest. Itaque pupilla er oculus naturam taquae imitantur. quod etiam res ipsa declaramum crquod defuit ex oculis cium labe Acti sun aqua plane videtur: in ks qui admodum pueri ionicis uni,spicndore ac figore praestat. er albugo oculorum inq; quidem animantibus qllae sanguinem habent,pi guis sanguiniss plena est . s eo i natura es rctu est,
ut humor ipse liquoris expers permaneat rob eamq; causim pars est nulla corporis, quae tardiuε ac minusquam oculus trigoris incomoda sentiat. Neq enm adhuc ea pars quam palpebrae obdumnt,frigore obrigui Eoru aut animantiu quae sanguine carent, oculi corio duro tectisunt, ids pro opcrculo uacto, est. Sed hoc plane absurda est,quod ai t nonnulli, aste urnextra oculos micando cernere, permanares inq; ad Ura,aut ad aliqua usis rem, egredieto coniungi dis eo fundi Hoc enim praestat dicere, ipsum lumestitio cum oculo coniungi:quanqua hoc etiam stultuest putare. Quid est enim, lumen c lumine coiungi
aut qui tunde hoe feri potests Nes enim qucuis ressu quavis coniungitur: er res quae insita est cu externa,quo tande modosca membrana interiecta sit. Nos
quidem alijs libris hoe docuimus, aspectu rei nullius βne luce ullo modo posse existere. Sed uelumen, uestera inter rem quae cernitur, et ocula interiectu ponamus:princto pulsus is qui ab eo agitatur, sicit ut cernamus. Nec vero sine causa id quod interius est,qua natura imitatur. Aqua enim perlucida est, ceruitura quemadmodum extrinsecus,sic intus,non sine lamine.
Aliquid igitur oportet esse quod sit perlucidit,ids a
18쪽
qua fit necessc est, cum non t aer. Neque enim in e tremo oculo animus tus est, nec animi locus cr=edes est neq- uero dubium est, quin intra nos sitataq interior pars oculi er perlucida fit, eruis eam habeatnt lumen recipiat, necesse estias pers ici sicci ex ijs
quae usiuueniant. Ia enim nonnullis qui in bello eiustinodi uulivis acceperunt, ut uiae Cr itinera ocularu excisa fur,tcnebrae olfundi uise fiunt, quasi lucerna extiucta:quod parteea quae perlucida est, et pupilla excisae. quasi spicndor quida ademptus eseuideretur. Ex quibus persticuu est,si in his rebus,hoc ut dicimus, contingit,imamquassiensi sedem Cr lacu eodemodo uni elem: ito atribui adhiberiq oportere: ita tame,ut ea pars oculoru qua cernimus, aquae, ceris eam qua onoru uarietates percipimus, ignis naigra odoratu imitari existimare debeamus Quod is ipse odoratus
est,id esse potest, quod e uim habct ut ol acere posit: quippe Hildquod sensu movere potest,ficiat ut sensus munus suu exequatur. Ita se, ut sensim ipsum ad se
nece e si quod uisua naturae ordine antiquius est. O dor asit quaeda est uinu imitas exhalatio. Atqui exhalatio quae sumi specis efflatur, igneae naturae est Itus in loco q cerebro uicinus est, fensius odoratus proprie frusU:quidoquide rigidae rei materies caloris uim habre, exoculam origo eodemodo concluditur: qMippe cum cerebro constet, quod humore cr frigore reliquas corporis partes acile uincit. Ea aut pars in qua las Medi principatus, terrena cst ea vero qua gustumque, quida 1pecies tactus est:ob eamq; causam uteri; cr tuni odi et gustandi fit iis, cordi adiunctus et annexus
19쪽
est. Est enim cor cerebro contrarium, calors caes ras partes longe ae mestura uperat. Ac de ijs quidcm
corporis partibus in quibus sentiendi est fons cr principit , ita dictum sit.
p. s. Dc qi σμim quae uniuscuiusque mouentia in ut de colare, sono,odore,sapore, Cr eo quod ub tactu cadit, uniuerse quidem in libris de Animo diximus: quodq; esset eorum munus er oscium, quid etiam esset fungi uniuscuiusque sensus munere. Quid autem quiduis eorum sit,ueluti quid color, quid onus, quid Odo aut saporier tactus, uidendum est. Ac primam de colore dicamus. Eorum quidem unumquodq; duo has modis dicitur, er reipsa, or ui ac potestaterquo rum color etfonus qui rei a funt , quemadmodu uel idem sint, uel a fen bus quae in res sibi obiectas inreti sunt,uelati ectu uel auditu, diserant, aut non difrant, in libris de Animo dictum est. Quid autem turicum ipsa unamquodque eorum est,fensum opusq; fi riat, nunc explicemus. Diximus quidem illis in libris, lumen esse colorem rei perlucide quodam modo,et ui alienarpropterea quod cum aliquid igneum est Iocatum in re perlucida, id quidem quod praesens est, luminis,priuatio autem tenebrarum nomine nuncupatur.
Quod autem perlucidum dicimus,id nec aeris proprium, nec aquae est, nec aliorum corporum, quae ita in cantur ed communis est quaedam natura er uis, quae mes separari non potest, tamen er cum bis et cmmalijs corporibuη ita coniwncta est, ut in nonnullis maior, in alijs minor eius uis esse uideatur.Vt igitur cae terorum corporum, sic etia huius naturae aliquid '
20쪽
extremum oportet. Ac luminis quidem natura non ire certa re, quae perlucida sit, cohaeret. Nec vero cuia quam dubium est, quin extremum sit quidda rei per lacidae, quae cum corporibus cohaereat. Id autem colarem esse, u rerum animaduerti licet:c- color omnis aut is extremo his uel sit extremitas. Itaque o thagorei superficiem colorem uocabant. Est enim incorpbris extremitate,non quaedam corporis extremitas, edeam naturam,quae extri ecus colorata est, tiam infra esse existinare debemus. Atque etiam aer Cr aqua colore praedita videntur, propterea qubd
plendor sit eiusmodissed illic quia color est iri re quae
in certo infimos temino oonitu non eodem colore tincta cominus Cr accedentibus, quo eminus aer Crmare uidentur. In corporibus autem, nisi id quod cim cu afum est, uarietatem inutationemq; ficiat, coloris etiam 1pecies terminatur. Ex quo persticuum est, i dem er illic cr hic coloris esse receptaculum. Ita reς perlucida, quatenus cum corporibus copulatur, c putatur autem er magis Cr minus)cum omnibus colorem communicat. Quoniam autem in extremitate color inesse solet, certe in hoc etiam extremo infit necesse est. Ergo oolor erit, rei perlucidae in corpore certo er terminato extremitas. In ipsis etiam rebus per
lucidis, ut in aqua, si quid aliud est eiusde generis, er in q; quae colorem proprium habere uidensuri que omnibus in extremo adba rescit. Ac feri quidem potest, ut in re perlucida id insit, quod etiam in aere lumen praestat eri etiam potest ut non adsit, sed ab- D. Q d igitur istic partim lumen effiei partis te