Medicina Salernitana, id est, Conservandae bonae valetudinis praecepta

31쪽

exitum non inveniant , spiritum ejus perturbant, Jc audiendi dissicultatem Graecis

α ηοιαν, G δυσηκοιαν appellatam. par Iunt. Neque vero auditui solum sed vi sui quoque, ac reliquis sensuum instrumentis omnibus, ebrieta S nocet, quemadmUdum 4. 3. cap. 2. Avicenna, iis testatur verbis: Ex eis quidem, quae nocent auri, Sc reliquis iensibus, sunt, nauteola satietas,& repletio, & proprie somnus super repletionem. In nonnullis exemplaribus, hi 4 etiam versus adscriptus habetur: Ealnea, sol, vomitus, aleri, repletio, clamor. Nec male quidem' siquidem , & haec auditum gravare & aurium sonitus generare q. g. cap. II. auctor est Avicenna. Oportet, inquiens, ut omnes isti vitent solem , bal eum, motum lab riosum , vomitum, clamorem, coitum, & repleationem , & ut leniant naturaώ suas.

Vini Spiritus caput attollunt hebrre ratem faciunt, stuporem, se eis dinem, oe olia lyn

pthomata . Probatum est pariter pag. I96. N. lue. m. I. ventrici tum , O cmnia vasa , a vini υβι

roborari, o sanguinem ad caput pelli, eius vasa impleri , plusquam eorum capacitas pos utat . Hinc auditus gravis, sonitus, tinnitus, o sim lia, a vasorum di ractione, majori sanati nis celeritate . Ab eadem causa oculi ips caligant, nimio sanguine . sussus . Haec eadem sumpthomata ab

32쪽

DE TINNITU, SIVE SONITU AURIUΜ.

cussio, casu S, Ebrietas , frigus, tinnitum causat in

Septem, hoc in loco, enumerantur sonitus, sive

tinnitus aurium causae. PRIMA, motus, immoderatior scilicet. Hu. mores enim, & spiritus, vehementiore, atque in Ordinato corporis motu concitati , crassos; ventoso que generant flatus, quibus sursum Vergentibus, cutia facilis non pateat exitus, tinnitus I excita- si in Praeter sanguineis maiori celeritate ad caput adpullum , tit in eti olent ori motu accidere solet, aliave simili cisti a , nil amplius videtur ad illud, per vosa pertent, e pnoe Ctim revera ad tinnitum excitandum satis si Potat mayor sanguinis ad dixtis , o celeritas ad capitis vasa . qu nimis is si asia , ipsos auris molles nersos, fere ad onvulsionem tisque , tendunt, irritant. Turgentenim hac vasa , non quia fag:gtiis ad ea advectus flare.i neestieat ' nam continuo in medullam obium

33쪽

lux . Ac plurimum sane, ob ventosi satus iri a . Mitorio meatu commotionem, nasci solet. SECUNDA, fames, sive longior, ultra coinsuetam edendi horam, abstinentia . a) Cujus Avic. q. cap. hanc tradit esse causatri: Nempe, quod humores, per corporis molem dispersi, acquies entes, longiore farne exagitentur- Natura enim, cibo, in quem agat destituta, ad hum rcs convertitur, eosque resolvit, ct commovet.

gutam Ο n alios nerUos , cerebri fibsantia eυσ-cuatur, varus dicata usibus ' sed quia sub υeb mentiori motu, inter ad luxum , refluxum nutata est proportis, plus enim sanguinis ad capua Je; tur per arterias, quam fuccus nerυeus ab En

tam desicit vasis desiuisa bumorm m. quantitas praesertim tu sim e , obsitum erectum. qui, artus infe orer turger' facit, cum caput exinanittin curi us vasa ex aliqNa partr inauia cotta a, decidunt. membrana ti an; cum eius corda flacce it .nc MeUes au. tWs , cum stravi fouisu, γ muris mure , quia si versμx radios Duoros , nullo modo

renititur.

covatibus crebrioribus, quἰ omittim

34쪽

in hoc enim motus accidit vehementior, quo huis mores exagitati, sursum ad caput feruntur, quo sit, ut oculi nonnumquam, ac sacies rubcicant, visusque debilitetur; nonnumquam vero Vapores, ac veptos flatus, ad auditorium pertingant organum, tinnitumque excitent.

QUARTA, priegressa plaga, sive percussio

sphaerulae capitis , & maxime, qua parte aures sitae sunt. In nato enim auditus aera , vehementius inde exagitato, spiritus accedit, Si quidem membro aliquo laeso, quemadmodum in lib. de re. num ) assidi. digno t. 3c curat. cap. 12. Galenus

ejus arctate qκo casu arteria pulmonalis a dextero cordis Ventriculo egressa , in anginatum pulmonem nequit exonerari , neque idem ventνieulus in arteriam; neque υena cava , o iugulares iumentriculum : Hinc vasa capitis turgent , eo magis, quia per arterias carotides, ad idem caput , sub ipsis momendi conatibus, fertur sanguis citatiori motu, dum minuitur, regressus; pulmones pluis

squam par est, expirato aere , contraciti persant , per inspirationem iterum ampliandi , quo facto redit circulatio , oe caput co 'tinuo depletur. Per consensum partium solidarum , σprie sertim nervi vagi, q9i plus, minu; e omnia viscera adit . In renum inflammatione, capist ruditur, delirio, supore , gravedine, aliisque., apbrenitidem deprehendimus , ill elo Capite. Idem quoque ab Hieri, aliori quo viscerum inflamma. tione , sequitur.

35쪽

testatur, spiritus statim, & sanguis, qui sun

natu ae vehicula, eo concurrunt.' ex quorum deinde commotione tinnitus accidit.

QUINTA, casus: praelertim supra caput. Cujus, eadem cum praecedente, ratio est. Quinetiam humores in corpore, ex quolibet casu vehementer

exagitantur.

SEXI A, ef Pietas, Sc maxime quidem ex larogo vini potu. fue J Inde enim caput sumis repletur

ac vaporibus, quibus ad auditorios meatus Uergea istibus, innatus eorum aer commovetur, & soniistus quidam excitatur.

SEPTIMA, frigus immodicum. Eo enim auoditus organum, & naturali cerebri calor, debilitantur, ut flatuosos generent spiritus, quibus adsures penetrantibus, tinnitus facile elicitur. Neque ob distas solum causas; sed ob alias etiam non paucas, sonitus in auribus fiunt, 6i Nempe ob flatus luna spiritum in capite generatum, ac commotum. Ex sonitu saniet , quae in ipsa fortassis

aure genita est.' aut ex fervore putis in nartibus ejus, aut ex motu vermium, in auditoriis meatibus saepe numero eveniente, aut, ob humoris, in

I PM- I96. n. 16. Tom. I, o aliis bi , ubi fusus de vini efectibus. 6) Frisida , oe humida tempestate , insen f bilis per piratio, qui in Capite uberrima es, aliquo modo intercipitur, unde caput gravatur ab humore retento , o cor ram , furditatem , auditam

ravem, o alia eat emata farit.

36쪽

tofo csrpore ebullientis commotionemr sicuti in febribus fere, paroxy morum principii a continagit: Aut ob iuperfluam in corpore repletionem. praeterrim in capite. Aut eX lenta , I cras a uia. teria in ventosos flatus resoluta: A lj quando, ob Pharmacorum auricularium uiam, innitus quidam etiam sunt. Qui in febribus sonitus fiunt, mi. ni me interturbandi sunt; ut plurimum enim sta rim sedantur. Plura Galenus lib. 8. de composiatione Pharmacorum secundum locoS cap. I. de sonitu in auribus . Serapion trast. 2. cap. I a. de surditate, & Avicenna loco jam citato.

DE VI IUS NOCUMENTIS .

per , allia , fumus , Porrum cum caepi S , faba , lens , fletu Lque , si Lapi, Sol, coinisque, ignis, labor, i in us , acumina, pul Vis , Ista nocent oculis, sed vigilare magis .

Unum, & viginti numero hic referuntur, quae noxasn oculis important. A e PRIMUM quid erais alex

37쪽

Balneum, idque tam humidum, quam siccum, I)hoestu pha Barbaris, Latinis aereum balneum dicitur: Illud vero Tina vulgo, Latinis Solium appellatur. Duplici porro nomine, utrumque oculis officit . Primum quidem, immodice ex calefaciendo, temperaturas eorum destruit. Natura enim, Veislut supra ostendimus, frigidi sunt, & aquei, Deinde vero tenuiores humiditatea, quibus visivi, iique ignei temperantur, re locillanturque spiritus, resolvit, & exsiccat. Atque hinc adeo prope Rhenum, ubi plurimus, utriusque balnei, usus est, non pauci passim ocurrunt caeci, quemadmodum in Hollandia, ob inordinatam victus rationem, murulti leprosi .

SECUNDUM, vinum ; set & maxime quidem, si

t immodice bibatur . Cum enim , caput, ut saepius i) Balneum frie diusculum tin Uersam corinporis per0beriam comprimens, ad caput maiori coonta sanguinem urget. Vid. pag. 33. n. I 2. Tom. L non γ uguat oculos opbtalmia gratiare: In Balueo aereo, si e stupha ob nimium calorem , mminerales vapores, sanguis, humores omnes, arsunt, au Ia globulorum elasticitate, veluti a letbora ad υasa, quae ita di fracta , praesertim mpbat ca , Ianguinem rubrum admittunt , under lamn tio per errorem loci, n albuginea octi arum tunica, familiarissma . Idem pariter ab info,

alione, fumo, υini abusu, sanguinis crasm lae-

38쪽

jam dimim est, vaporibus. ac sumis reple ', no Ocules tantum, ac visum sed reli luos et senissus omnes , immoderatiore ulu , hebetare put udum eff-

ΤER I UM, Venus, immodica scilicet; hanc

enim obtundere oculorum aciem, Medici omnes uno ore praedicant. Cujus causam, Petrus Aponensis Se tione 4. problematum Aristotelis, comment. 3. hanc esse tradit a Nempe quod coitu aut cratur id, quod commodum est oculis' hum 1. 3 Capite I. n. I. Tom. f. probatum est, partes , o organa corporis no iri, continuo , pe-νenui exercitio desinata, maiori copia succi neret ei indigere, ut proprio mu aere fungi phsint. Hic idem nervorum succus , sub ipso exercitio totus eυa. nescit, non secus ac, per pirabile fanctorianum, vel

minima ejus p rs, tantum Per venas absorbentes, sanguini atque ex hoc, cerebro resiluitur. Liaque t ergo ex probatis, in veneris immoderato exeris citio, una cum semine, maguam succi neret ei copiam da corpore demi, aliis Iortasse inibus dicatam ' cum Iam ex Boerbaaυio compertum habeamus,

, Noir non solum semen, sed est ii mpbum nerυeam essundi ab imis nervys, qui patulo osculo, tu telles , τι siculas fern nates, iu dubἰtis dea ferentes, forisbse hiant, unde ab excedenti venerisi Io , , ara sis , tremores, tabe dorsalis , ma. 1 almus . st id mirum ergo, si oculi ipsi, marii aegritudinibus ab iciantur, nervis iam aresaoxis, umoribus exsiccatis i

39쪽

dum scilicet aqueum, & subtile, quo spiritus

fulciuntur visivi . Oculus enim, ut lib. 3. cap. I. de generatione animalium, & alibi saepius Aristoteles adser iit, humidus est , & de natura aquar . Jam vero evulsis, atque evacuatis humidis , partes superiores necessario exsiccantur. Quo sit, ut oculi , qui humiditate vigent, a sua decedant natura, hebetioresque si aru . Merito autem humiditate vigent: ni si enim ea sustentarentur , per igneos facile spiritus, qui in frequenti sunt motione, ex a rescerent. Atque hinc sane constat, superiores partes. immod 'rato concubitu, plus justo exsiccari, visu que aciem hebetari e Humores enim deorsum trahuntur

OUARTUM, Ventus, & praecipue Austrinus: De quo fere q. aphor. 5. Hipp. Νο ἰ inquit, αχληωδεες, καρηξαυκοὶ hoc est, Austrie auditum gravantes caliginosi caput gravantes, tor-

pid , dissolventes. Auster enim natura calidus , i & humidus est, ac magna ex parte pluVia. , &

Probatum fuit pag. I 23. , I 2 s. n. s. Tom. I. frigida , fcca tempestate ni ensibi lem perspirationem intendi: fecus vero , jiranti. but austris , aer si humidus , levis , vaporosus ,

per pirationi omnino inimicus I Ideo eo tempore, corpore p onderosiores nos, ipsi deprehendim lis , gra, torpidos , exercitatio a ibus cunctis ineptos I ia' gemo discitis , appetitus imministus , catarrbAI ,

opitig gravedo , huyuscemodi sequuntur. De reliquis alibi jam satis . - C a

40쪽

lempestates adsert, quare etiam πν πών κιθέ τε οργανα απροσξεννυσὶ quemadmodum Philotheus sit , id est , sensuum instrumenta implet ,δc obtundit . Ca:terum vox αλλη οτ bifariam interpretari potest . Ρrimum , ut ad austros ipsos referatur, qui caliginem aeris efficiunt. Iis enim flantibus, aer sit turbidus, crassus, caliginosus, Sc tenebrosus. Secundo, ut ad oculos ipsos, potius h*c vox referatur , qui stantibus austris, caliginosi redduntur, minusque acute vident. Ut enim reliqua omnia sensuum instrumenta, non satis probe suo funguntur munere, sic etiam oculi ipsit , ab austro caliginem quamdam contrahunt.

Lege Galenum commentario I. in I. epidem. Stat. I. sphor. S.

QUINTUM , piper : Hoc enim cum impe

sus exsiccet, acres omnino vapores, frequenti es generat, qui ubi ad caput ascenderint, oculos mordicant, & exsiccant.

SEXTUM , Allium: quod acrimonia sua, ocuaporibus, quibus caput replet, oculos offendit. Supra cap. I 3. SEPTIMUM, sumus: qui certe, quod mordδ-cissimus sit, nimiumque exsiccet, infestissimus est oculis . Aristotele problem. 22. Sed . 3I. teste. OCTAVUM, porrum .' hinc enim crassi, ac melancholici generantur fui ni , qui sursum elati ioculorum aciem hebetem faciunt, si quis eo fre

quentius utatur. Supra cap.- Τῆ.

NONUM, Cepare horum namque esu, acres similiter ad caput submittuntur fumi, qui non Visum tantum ' sed ut quidam volunt, rationalem