장음표시 사용
91쪽
scunt, spiritus porro graves ac tardi, pulsationes
ah dominis fortes, insueti motus, moreS ac sermoneS, OCUlorum maXime acies alienata. Ouoci si
cum iis signis criticus aliquis dies summum secum adfert febris impelum, protinus insania timenda est. Haud adeo celerrime rapit aegrum insania, quaa cum ipsa febris accessione incedit, ac ea quae sequitur , postquam curationis modos fere explevimus. Eo maiuS quoque periculum signat, quo plureS functiones ac consuetia lines comple Clitur.
Movet autem insaniam, quidquid nervoS convellit aut infirmat. Praeter caussas vero febrium generales giguitur praesertim: I. sanguinis abundantia; . sentibilitate nimia ac teneritate ;3. vigiliis ac virium intentione diuturna; 4. alvi compressione; 5. exanthematum regressu; 6. medicamentorum actione debilitante; T. vermibUS: taenia enim, quae solium appella tur, in febre acuta furorem producere potest. Sanguis quidem abundans e vena mittenduS, aut hirudinibus ast collum, cucurbitisque cervici imPO- satis minuenduS est. iDum teneritas nimia adest, ea, quae irritant, vitanda sunt. l
92쪽
Ubi nimis violentes apparent actus, suadenda est quies, vigiliae vero eo modo tractandae, qui supra expositus est. Alvus assiduo leniter ducenda, ab dominisque insatio sto tensio mollientibus unguentis aut vesicatoriis minuenda. Opium tantum adhibendum, ubi id, quod stimulat, ob spasmo S totum corpus assicientes, reiici nequit. Neces Te autem est, ut, spasmo sublato, id, quod irritat, involvatur aut egeratur ea Via, qua
EXanthemata retrogressa vescatoriis, halneis tepidis, mollientibus fomentis, vesicatoriis, iisque remediis, quae leniter sudorem movent, revocanda sunt. Debilitas ingens victu pleniori ac vino tollenda est. Contra taenias autem, dum febris viget, quidquam moliri nefas: optime saepius febre ipsa ene
Egregie vero confert ad insanias tollendas, si mediCUS ea omnia vitet , qυae ullo modo aegros Di mulare valent, simulque abire videatur in eos ipsOS errores, quibus detinentur aegri . Hac enim medici prudentia saepius mitescunt insaniae, quas alioquin plerisque remediis resistebant.
93쪽
SOPO T. Febris, quae ilico ab initio somnolentiam adfert, δεροr a dicitur aut comat a. SomnuS Continuus, e quo tamen aegri suscitari possunt, coma vocatur 'nodes; ubi vero dormire tantum videnter, Coma adest vigil. Dum vero aeger e somno e Xcitatus, ad se non redit, sed insanire incipit, lethargus, dum sopor adsiduus est, neque ullo modo auferri potest, Ca TVS Vocatur. Efficitur autem i. virium debilitate quae intentiones nimias aut
egestiones sequitur; 2. quidquid nimis irritat, velut vermibus, hile, exanthematis Ietrogressis; S. humorum abundantia, quibus vis vitalis op- Primitur; 4. pus aut sanguis in cerebrum effusus, quo id
Oritur autem plerumque in iis febribus, ubi aeger insania correptus fuit, aut ubi narvi convellebantur, maxime dum aeger adhuc aetate iunior est. Febres quoque nonnullae intermittentes Quovis impetu soporem ad ferunt. CaruS vero aliquot tantum dies continuare solet. Exitium metuendum est, si sopor continuus adest, neque sola virium suppressione aut stimulis fortioribus, velut vermibusa excitatus fuit.
94쪽
Optime contra eum adsectum conferunt finapismi et vesicatoria. Ubi vires deficiunt, cardiaca Iuvant et anodyna. ouidquid irritando supprimebat vires vitales, id removendum. Ubi effusus aliquiS humor cerebrum comprimit, perforanda est calvaria. Quod si circuitum certum mor hus habet, ilico corticis usus est imperandus, quum in eXitium facile aeger praecipitetur. Convia Isi ones. Qui vis musculorum motus praeternaturalis lacio nomine venit, o mus autem dicitur aliarum fibra-Υum et vasorum contractio, quamquam is usus non semper servetur, exemplo convulsionis musculorum
facialium, quae Domi nomine insignitur. Tendi-
Num vero manus agitationes, quae citra voluntatem contingunt, subsultus appellantur. Tremor quoque ad convulsiones referendus. Diaphragmatis convulsio fingultus dicitur. Pertinent quoque huc et oscitatis , et fictrnutatio, et tenesmus. Cuius quidem adfectus caussa praedisponens quaerenda est plerumque in nervorum insigni quadam debilitate et tenoritate. StimuluS autem prae hetur vel caussis febrium generalibus vel leviori hus quibusdam caussis, dum vires iam exhaustae sunt. Favet huic vitio iuniorum CorpuS magis qUam adulliorum, senum aut phlegmaticorum: hos vero
95쪽
dum assicit, multo citius exitium significat quam apud illos. Quod si transiisses iam vigorem summuni
febris videtur, multo maiuS affert periculum, maius, dum emortuae sunt vires, quam dum laumor
aliquis rudis nervos Corripit, qui egeri potest. Ea ratione singultus, spasmus pharyngis et tendinum
subsultus mortem adnunciant, dum e priori caussa Producuntur: sternutatio vero ante crisin salutem adfert. Plerumque cum insania iunctae sunt convulsiones febriles. Observavi tamen aegrum, qui, optime sui conscius, adsiduo convellebatur manibus pedibusque, tanquam chorea S. Viti Iaborasset. Quae a caussas febrium generalibuS pendent convulsiones, tolluntur quoqUe, dum febri S curatur. Ubi vero vires iam exhaustae sunt, adhiberi solent Opium, Castoreum et: moschuS, licet saepiuS nequidquam iuvent. Singultus subinde praenunciat, fore ut vermes aut humores acres e primis UitS roiiciantur. Dum vero post eas continuat egestiones, periculum plerumque signat. Utrique casui raro succurritur iis
Temedii R, quae sympto ma duntaXat id e medio tollere possunt. Quandoque significat, fore ut sanguis per hae morrhoides exitum moliatur, sicut, ubi in primis
96쪽
viis caussa non versatur, Venae portarum in sarcius indicare solet. Febres, in quibus singultus frequens est, lynaodes veteribus dicebatitur. Anxietato S. Circulum humorum impeditum plerumque signant. Nonnunquam enim per pulmones transitus Officitur, subinde vero, dum pullus spiritusque bene valent, Circuitus humorum per abdominis vasa impeditus est. Potest autem id obstaculum esse vel spasmias vasorum, vel obstructio aut praeternaturaliS eorum indoles: e. g. an eurusmata aut arctum nimi S lumen. Spasimus gignitur vel caussis generalibus, vel alvo compressa, vel e Xanthemate instante. Solet autem obstructio abire in inflammationem vel duritiem partium. Insanabilia sunt organica vitia. Unde patet, quam irrita sint ea omnia remedia, quae ad symptomata tollenda valent, neque tamen alvum ducunt. B aro tantum e Xanthema instans propelli debet. Ubi inflammatio adest, febris etiam eum characterem recipit: duritie S vero, dum febris viget, tolli nequit. Quod si plet horam adesse
abdominalem divina muS, hirudineS ad anum appositae optime Conferunt.
97쪽
Dicebantur olus modi febres, quibuscum anxietates iunctae erant, a veteribus ci OdeS. Dolor αDolores movent inflammatio, Congestiones et
spasmi. Qui ab inflammationibus pendet, dum de
eo morbo locuturi sumus, tractabitur. Spasmi a febris caussa plerumque simul gignuntur. Congestiones supponunt vel circuitum humorum impeditum vel alvum coria pressam. Ducenda itaque est alvus, et cutis mollienda. Capitis dolores pervi-CaceS vesicatoriis auferuntur cervici impositiS. Ad alia symptomata iam nostra se vertit oratio, quae vero tanQuam singulos morbos consideramuS, cum, licet penii dant a febrium caussis, specialem
Neque haec curatio specialis generali est opponenda, sed ab ea ubique pendet. Respiciat medicus adsiduo febris indolem generalem. Equidem has febrium species generibus supra
numeratis ideo non subiicio, neque naturalem sequor hic ordinem, quoniam nolo tantopere alie-DUS esse a sueto systemate, neque implicari difficultatibus theo retici S.
98쪽
Inflammatam esse partem quamdam ContendimuS, quotieS ruborem eius et insationem cum dolore continuo animait Vertimus. Internarum autem partium, quae sensibus non Occurrunt, inflammatio vel febre et dolore continuo vel functionibus partis adfectae alienatis cognoscitur. Ita spiritus gravis ac difficilis pulmonum inflammationem co
Neque tamen satis constantia sunt ea inflammationis signa, sed ingenii quaedam acieS requiritur, ut dignoscantur. Etenim 3. spasmus simplex dolorem suscitare potest adsiduum, e . g. capitis dolores; . saepius inflammata pars non dolet, e. g. hepatis inflammatio S. neque partis adsectae functio ubique laesa ΘΡparet, e . g. Cerebri inflammatio; 4. neque febris Certo morbum signat, si quid enidolor in*febre continuus a spasmo pendere, atque variae inflammationes citra febrim adesse possunt. Inflammationem itaque adesse optime efficitur ex symptomatum omnium concursu. Ea quidem ration se in febribus hiliosis coniectura est probabilis, dolores potius a bilis irritamento quam ab infammatione oriri, cum in febre si inplici, ubi desunt ii
99쪽
stinuiti, e doloribus continuis atque laesa protinus functione facilius inflammatio erui possit. Ubi cluis bii haeremus, ea imperanda sunt, quae et solvere humores et Dasmos sedare valent, e . g. eXterne Vesacatoria, interne ipe cacuantia parvis dosibus data. Omnis vero inflammatio in duas potissimum abit specie S. Quarum altera, Phlegmone dicta, fixam habet sedem ac peculiarem, singularique innatione iungitur, Altera vero ei si elas appellatur, atque potius per cliti in serpit et per viscerum superficiem, facileque locum mutat.
Terminatur vero inflammatio quaevis ita, ut veIdiscutiatur, vel abeat in suppurationem sive gangraenam, aut ut duritieS partium remaneat. Ouum discussio contingit, aliae fere omneS molestiae cessant. Suppuratio ut plurimum die tertio accedit, potest tamen porrigi in septimum aut decimum quartum diem. Cognoscitur vero is transitus ex laesone sunctionis superstite cum doloris desectu, ex febriβ decessione, accedentibusque horroribus, diam Vngetae tamen adsunt vires, atque euphoria apparet.
100쪽
Gangraenam instare cognoscimus ex virium defectu, maXime ex pulsu frequentistimo debilique, extremitatibus algenti bys frigidisque sudoribus. Obdurescere partes apparet eX symptomatum cessatione, solaque partis adfectae laesione rema
Phlegmone facilius abit in suppurationem erysipelate; hoc vero multo saepius gangraenam recipit
Caussan inflammationis alii scriptores obstructioni vasorum adiudicant; alii effuso in telam cellularem sanguinis alii transitui eius ac congestioni versus vasa lymphatica; alii demum stimulo in orificia vasorum sanguiferorum et lJmphaticorum agenti. Vasorum quidem obstructio sequi potest inflammationem, Neque tamen eam efficere, quum humoreS non Cogantur accumulari in vase obstructo, sed
facilius possint alias vias invenire ope anastomosium. Effusus in telarn cellularem sanguis tumorem quidem, nequaquam vero inflammationem gignere potest, namque ecchymosis raro aut nunqUam suppurationem attrahit. Neque error sic dictus loci inflammationem efficere valet, quum non ubique vasa sanguifera cum lymphaticis adeo cohaereant, neque glandulae obstructae inflammationi satis faveant.