장음표시 사용
141쪽
H1 Ca PVT I. DE INIVR. bolica. Quae autem desursum est sapientiar primum quidem pudica est: deinde pacifica, modesta, suadibilis, bonis consentiens, plena misericordia & fructibus bonis, iudicans
sine simulatione. Fructus autem iustitiae in pace seminatu r facientibus pacem: Ex his D. Iacobi verbis Christianus lector vere iudicet ex oua sapientia procedat, quod homo quandocio alio Christiano iniustὰ invaditur. &fugiendo aut declinando posset cedere furori, ob sortitudinis fortasse falsis colorem , aut
humanae Verecundiae titulum proximo vis
tam eripiat, nec non animam quod detestabilius est cum corpore occidat. Vere enim de sapienter secundum Deum Andreas Galli in
d obseruat. de contraria doctrina, quami risperiti secundum ius ciuile tenent, &'recentiores Theologi ex eorum uberibus suxerunt,& conscientiae foro accommodarunt, conseia
sus est, quod haec magis politicd quam Chri .stiane scribantur & disputentur.
Nona Conclusio. Taminfora fori, quam incomscientia licitum est occidere pro construatione o defensone virginitatis, secaotatis, quando fugiendo, clamando, aut alio modo saluari non potest. Quantu mad primam partem non est in ea dubiu m. L ges & omnia iura clamant vim vi repellere tiacitum es e. At potest alicui vis inserri in violatione boni virginitatis. His accedit quod virginitas est maximum bonum. Si ergos inio
142쪽
ET D A M N O D A T O. - Ia; in foro ciuili licet' pro rebus & honore occidere, fortiori licebit in desensione nivirginitatis, & in hac parte concordat e iam D. Augustinus lib. i. de libςro arbitrio, cap. s. licet dissentiat quantum ad post
Tiorem partem, doceatque non esse in foro D ei approbatum. Lam tamen tradunt S. Hiato Rin 2 p rt. tit. . cap. 8. M a. prope finem. Caieta Π. 2. q. sq art. 7. in calce. Gre sor. de Valentia & Pctrus de Aragon ineundem art. D. Thomae. Solus in a. art. 8. Sylliu est. in verb. Hodiicidium. s. q. s. Aurca A Da illa. in eod. Vesb. num. 7. Nauarr. in m nuali consessa r. cap. I s. num . . P trusa N uarra in d. cap. 3. num. 393. & hi duo sa-tentur esse communem & omnium sentcni iam. Npc interest, ut recte Nauarr. notat: A
iit vir, vel foemina sic se defendens. Ratio huius conclusionis est eadem quae allata pro prima parte conclusionis. Obucit s. Antonin . contra. Si dicatur quod occidendo eε causa mortis illius non solum corporis, scd & animae: cum in actu Voluntatis peccandi moriatur. Respondet quod ipse est sibi causa, qui alteri iniuriatur. Ille autem utitur suo iure naturali , quo licet vim vi repellere. Et magis tenetur saluti suae prouidere quam alterius. Nam exponit se periculo consentiendi acitui peccati permittendo se oppri. mi propter difficultatem renitentiae volun-xatis, dum no facit quod potest ad euadendu Ladcia
143쪽
x CAPUT L DE INIVR. Eadem ratione licit m est viduae occidere, si
quis ei vim velit inferre. Hoc tamen non est negandum, quod si virgo, aut mulier nolit . occidere,sed quantum potest reluctetur, opus charitatis praestat non occidendo aggressore, 'quem iure possit occidere, modo mente a co- sentiendo in peccatum sit aliena. Quae enim inuita , & violenter oppressa patitur actum carnalem, virginitatem non amittit, ut docet Angustin. in a. cap. 1. delibero arbit. &lib. tide Ciuitate Dei, cap. i8. ω exemplum est in S. Lucia. quae dicebat, inuitam si me violauu-ris, castitas mihi duplicabitur ad coronam. Quod exemplum resertur 32.q. .in principio-Et ibidem per cap. sequentia multa allegantur in eum sensum, quod virginitas corporis non potest amitti, sine consensu voluntatis, i
de damno dato se iniuria teneatur
occidens,mutilans,aut pulnerans in ludo.
A Nτs resolutionem memoria retine λα dum, quod ludus aut est licitus & pe migiis, aut illicitus & inhibitus' Deinde aut quis in ludo ex proposito, siue dolo, ut iuriasperiti loquuntur, aut casu& praeter intentionem occidit, mutilat, aut Vulnerat.
Prima Conclusio. Qui in publicis certaminibus o ludis licitis ct institutis exerciti,grati nec etiam ex
144쪽
ET D AMNO DATO. sis natura periculosis casu, o non ex dolo, alium om-
derit, aut vulnerauerit, non tenetur de damno dato, ημde aliqua iniuria. Haec probatur ex cap. latori de
homicid.ubi sic Alexan. III. Episcopo Exoni-en. scribit: Lator praesentium P. clericus no
bis proposuit, quod eum quadam die casu cuquodam clerico luderet: contigit quod ille proiecit istum ad terram: cuius cultellus que ad latus secum habebat in alterum incidit,&sortuito casu occubuit vulneratus. Id oque mandamus quatenus si ita res se habuit: &alia. iusta causa non impedit praedictum P. libere . permittas ad sacros ordines promoueri, &in L. Qua actione. . Si in colluctatione. ff. ad LAquil . ubi decernitur, quod cesset actio legis. A liii l. in eo qui in publico certamine aliquem occiderit,cum gloris & virtutis causa factu m,& non iniuria damnum datu censeatur, quod intelligatur, quando casu factum& non deindustria, ut clarius ibi dei L. Si ex plagis,. Cupila. explicatur: Conuenit&huic propos tolex illa Platonis dialogo 9. de legib. quando ait: Si quis in certamine, publicisque gymnasiis, non sponte, siue confestim, siue postea cxvulneribus secuta mors sit, amicum hominem interfecerit: vel in bello similiter, vel in exercitatione bellica magistratibus instituta, seu nudis corporibἹs , seu ad imitationem veri belli armatis, secundum legema Delphico Apolline latam mundus sit. His accedit communis Theologorum doctrina, quod dansi operam
145쪽
operam rei licitae, & casu occidens,aut vulne rans non peccer, nec poenam incurrat. S.Thomas 2. 2. q. 6 . art. 8. Commentatores eius libidem. Solus de iust. &iur. lib.,. q. I. arci P. AngeLin verb. Homicidiua. Sylvest. in eod.
la auctoritate D.Augustini in ep. i 14. ad Pu 1icolam i Absit ut ca quae propter bonum,aut licitum facimus, si quidem hoc praeter nostra Voluntatem quicquam mali acciderit, nobis imputetur. De huius c clusionis materia Ggunt iuris D D. Albertc. &las in L. in executatione. M. fin .sf. de verbor. obligat. Decius in consili. 9. Marsil. in pract. criminali. f. Vlteri aus. anum. 9. qui plura pro hac conclusione ai- legat. Couarr. in relect. Clement. Si furiosus, pari. 2. f. q. num. 3 Menoch. de arbitr. iudicaqq. lib. 2. casu oo. & alij alibi. Secunda Consulto. occidens, vel vulnerans inludo illicito ct naturasaa periculosio. Orienetur de dinosecuto. Haec conclusio quae ut puto a nullo negatur , fatis probatur ex illa regula, quod culpabiliter causam damni dans, damnum d disse dicitur, & omnis qui damnuiniuste dar, tenetur ad damni reparationem, & satis aperta est cones usio ex comuni Theologorum re gula, quod dans operam rei H licitae, & ex na tura sua periculosae, si occidat, reus homicidusat,& in hoc casu comuni etiam omnium sententia definitum eis, quod tum mutilans aut occidens etiam fiat irregularis, ut attestatur
146쪽
Alphon s. Castren. lib. a. de potem leg. poenalis, cap. 16. &alij,& probatur ex inultis cap. iuris canoniciὶn tit. de homicid Tertia Conilusio. Qui in ludo publice permisio data opera alium interficit aut vulnerat su mutilat te, netur de damnoMuto. Probatur ex Gloss. in L. Qua actione. M. Si in colluctatione. g. adleg. δε quit . per L. Sed etsi quaecunq; &in L. item obstetrix M.fin .ffeod. Ratio etiam euidens est. Talis enim iniuste causam damni dat. Ergo
ad eius reparationem merito tenetur.
An iniuriam committat, se ad qui tenem tur qui pudore, auisupro virginem a cor o Ni AΜ ad iniuriam corpori illata in
aliqui reserunt violatione Virginitatis , hoc in loco breuibus haec quaestio tractanda, quae non raro in praxi suum obtinet lacum, pro resolutione sit. Prima Concluss. Iniuriam facit, ct iniuriam actione tenetur attentans pudicitia alicuiu3 me qui atterat aliqua pudica reddere impudicam. Haec con c t uprobatur ex L.Sed est qusstionis . Si quis tam foeminam quam masculum. L. attentari. de
L. Item apud Labeonem. s. Si quis viris gines. ff. de iniuriis. Vnde inseritur a Graiatiano de poenit. d. l.caprii quis tam sceminam di ita tradunt Iurisperiti in praedicti x ll. oeDD. de
147쪽
H3 CAPUT L DE IN IRR.DD. de poenit.in d cap. Si quis tam foemina Attentari auten ex d. L. attentari pudicitia dicitur: cum id agitur, Ut ex pudico impudi- cus fiar. & obseruandum ex d. L. Item apud L,beonem. M. Tenetur.&M. seq. quod quis et iam iniuriarum tenetur, qui virginem ap- pellauerit assectatusque est. Appellat autem
secundum text. qui blanda oratione alterius pudicitiam attentat. Assectitur autem qui t
citu s seecpi enter i n sequ itu r. Con es u si o est iii atelligenda iuxta d. . Si quis virgines &DD ibidem de eo qui attentat pudicitiam eius,qua reperit in veste honesta &graui,& non in m retricia &leui. Hinc ibidem annotahi iurisperiti. ex d. f quod si quis percutiat clericum in veste seculari modo non cognoscat cleric
non est excommunicatus, Ut etiam communiter canon istae thadunt. Ex dictis it. 3c cap. Si
quis tam sceminam. de poenit. d. I. annotat Martinus Nauarrus ibidem num. 2. argumen
tum pro nobili quadam Romana quae solea sua in Ecclesia quendam nobilem in facienti grauiter percussit, eo quod ei in ecclesia oran. ti signifiauit se carnali eius amore teneri. Et item pro alia quadam monacha nobilissima hispana, quae in monasterio quodam illustris simo quendam nobilissimum alapa percussit, eo quod eam appellasset formosam. Talis autem iniuria punienda & corrigendi est iuxta arbitrium prudentis iudicis qui conside-xatis circumstant ijs rerum & personarum, id
148쪽
determinabit quod legibus, rationi, donoribus congruum fuerit. .
secunda Conclusio. Qui virginem destor tiavi stupra a secit, ast obtulit vltro ut leuiter rogatacon ensium praebuit Voro conficientia ad nullam re litutionem, aut damni reparationem ei tenetur. Han c tenent. S. Antoninta. parti tit 6. cap. 6 f i.Angei: in vers. Stuprum . num. 2. Sylia est. iri Verb. Luxuria. q. s. Nauarr. in manuali con- tselscap. icanum .is. Petrus a Nauarra Toles tarius Theologus in lib.2. de restitutione.cap. huiri. 34.&alij communiter alibi. Vertini tamen est, quod nouissime Barthol. Medi na in summa sua lib I. cap. I . tenuit, ut euin re fert Petrus a Nauarra , in hoc etiam casu damnum esse restituendum,&teneri eam stupra torem Uxorent accipere, sed haec doctrina falasa est, nec ulla firmaratione munitur. pro iii telligentia cones usionis notandum cum L
& alijs qiiod stuprum varie accipitur a DD: Maliquando enim adulterium, quandoq; omnem luxuriam, & magis proprie virginis dos orationem significat, in qua significatibne incones usione accipitur&in praesenti q. Cona clusio probatur. Scienti & sponte conseittienati hori fit iniuria. nec dolus, capi Scienti , ἡου fi eg. iuris in s. Huic additur quod lex qui obligat ad soluendum aliquid ei; quae deflo ra ei est, intelligitur de decipiente, cap. u dea' i
149쪽
conclusi iis aliqua re litatio vel recompensatio sit ut i. vir inusis violat facienda: S.Thomas. 2. 2. q. I q. art. 6. ad tertisi tradit quod patri virginis et- iam aliqua iniuria, quando silia adhuc sub eruus cura est,irrogetur. Hac doectrina S.Thomet inciti. S.Antonin. Sylvest. Nauarr.&alij quidam recentiores cesent quod teneatur ad pia ' candu patrem, &adfatisfaciendum pro initi ria illata. Petrus Nauarra in dicat'. num. Sr.
putat quod in hoc casu nulla restitutio etiam parenti facienda sit, & pro sua sententia allegat
'. Sotum l. . de iustit. &iure q. 7. aris. ad 2. δί
nem. RespOdedVero ad doctrina S. Thomae, licet fiat aliqua iniuria parenti, tamen non est specialis iii iustitia , cum ipsa scilicci violata sit vera domina sui corporis, &nuptiaru iactura pati possit, si velit de ita nulla est rcstitutionis obligatio :&sic S. Tho.& etiam Caiet. ibid. nihil de restitutione locuti sunt. sed tantum dixerunt feri parenti,vel curatori iniuriam, sub cuius cstra est. Quando au te puella grandesua est,& sub nullius cura degit, i, cdubitatio non habet laeti. tum enim nulla sit. inivr i parenti, aut curatori, & sic nihil resti- tuendu est. Et certe haec postrema sententia i nenda videtur, quae enim poenalia sunt, nota sunt extendenda sine firmo fundamento. NA est autem ullus textus qui arguat patri aliquid aestituendu esse : nςcetia in iratio liqua cogit-
150쪽
ilio m. Si inuenerit vir puella virginem quae
non habet sponsum:&apprehedens cocubia i rit cum ea, & rcs ad iudiciu venerit, dabit qui
dormiuit cum ea, so. si los argenti,& habebit Eam uxorem,&qui lium iliauit eam non pote rit dimittere illa cunctis diebus vitae suae. R e spodetur cum D D. hoc praeceptum esse iudiciale, ideoque nunc nullam obligationem in Aducere, nisi de nouo acceptetur liat utO,lege, aut consuetudine. Tertia eonclusio. Inforo exteriori, qui x ubiem Holauit qua ultros obtulit, aut leuiter rogaram carnis. Iam consentit, tenetur dotare, or in uxorem accipere. Hanc tenent DD. in cap. i. & r. de adult. Nauarr. loco cit. & est communis opinio: Quia in foro sori decepta praesumitur. bi autem probationes in contrarium essent, luceta
Iem praesumptione tollerent, sine dubio vii, sans ad nullam satisfactionem possit competali: Cum illa cap. i. &a. de adult. intelliginiatur de decipiente & dolose violante.
Quarta Conclusio. ui importunis nec tu autfalyps promi stombiu : ut aliter dolo rugi rem de Orauit , tenetur m consi emi sic violata ad γecὸ η atib-, nem omnium damnoru quo u est talis de oratio, Hanc communiter tradunt DD. nec potest in ea dubitari. Quia talis contra iustitiam cau- sam damnorii dedit. Ergo obligatur etiam es